İçeriğe atla

Il re pastore

Il re pastore
"Çoban Kral"
Özgün isimIl re pastore'
MüzikWolfgang Amadeus Mozart
LibrettoMatastasio revizyon Gianbattista Varesco
Gala23 Nisan 1775
İlk gösterim yeriBaşpiskoposluk Sarayı, Salzburg
Oyuncular
  • Aminta: Sayda krallığı mesru varisi, bir çoban, soprano (kastrato)
  • Elisa: Fenikeli bir çoban kız; soprano
  • Tamiri: devrik zalim kral, Stratone'nin kızı; soprano
  • Agenore: Saydalı bir soylu; tenör
  • Alessandro, Makedonya Krali; tenör


Il re pastore Çoban Kral; Köchel dizini K208) Wolfgang Amadeus Mozart tarafından bestelenmiş iki perdelik, bazen "opera seria" bazen "seranata" janrinda olarak nitelendirilen, bir opera eseridir. Eserin librettosu İtalyanca olarak Matastasio tarafından hazırlanmış ve "Gianbattista Varesco" tarafından düzenlenmiştir. Eserin ilk gösterisi 23 Nisan 1775de Salzburg'da Başpiskopos "Kont Hieronymus von Colloredo" nun "Başpiskoposluk Sarayı"nda yapılmıştır.

Hazırlanması ve sahnelenmesi

Bu opera 1775de Avusturya Imparatoricesi Maria Theresa'nin küçük oğlu "Arşidük Maksimillian Franz"'ın Salzburg'u resmi bir ziyareti için sipariş edildi.

Bu eser 1751de Matastasio'nun Tortuato Tasso'nun Aminta adli eserinden uyarlanarak bir libretto olarak hazırlandı. Bu libretto daha önce "Felice Giardini" tarafından üç perdelik bir opera olarak bestelenip sahneye konmuştur. Mozart'in babası bu eseri görmüştü.

Mozart siparaşi aldiği zaman 19 yaşındaydı. Önce Matastasio'nun librettosu Salzburg'da saray papazı olan Varesco tarafından yeniden düzenlendi. Mozart bu siparişi karşılamak için 6 hafta süren yoğun bir çalışma yapıp zamanında eseri bitirdi. Mozart'in eseri (Felice Giardini'nin üç perdelik eserine karşı olarak) iki perdeliktir ve bu nedenle özgün librettodan önemli bazı değişiklikler içermektedir. Her bir perdenin yaklaşık 1 saat devam etmesi ve eserin yaklaşık 107 dakika sürmesi planlanmıştır.

Klasik antik bir konusu ve teması olduğu için bir "opera seria" janrina dahil eser olarak sınıflandırır. Ama çok defa bir opera olarak değil de bir çeşit dramatik kantata olan serenatas olarak sınıflandırmaktadır.

Aminta ile Elisa ve Agenore ile Tamiri adli iki çiftin aşkları ve evlenme planları içindeki entrikali degimeler otomatik olarak modern opera seyircisini bu eserin Cosi fan tutte eserini andırdığını akla getirmektedir. Fakat bu eserin ana psikolojik teması bir çiftin askının gerektirdiklerinin krallık idaresi gerekleri ile çatışmasıdır. Coban Kral Aminta Elisa'ya olan aşkı ile devlet idaresi gereği olarak Tamiri ile evlenmesinin mantıklılığı arasında bocalamaktadır. Bu nedenle bu eser Mozart'in Idemeneo adli eserinin temasına benzemektedir. Gerçekten Mozart 'Il re pastoreden sonra 6 yıllık bir arada opera besteciliğini bir tarafa bırakmıştır. Ancak bu donem sonunda Il re pastoreye benzer temali 'Idemeneo operasını hazırlamıştır.

Roller

Rol Ses tipi Prömiyerde roller, 23 Nisan, 1775
(Orkestra şefi: Wolfgang Amadeus Mozart )
Aminta, Sayda krallığı meşru varisi, bir çobansoprano (kastrato) Tommaso Consoli
Elisa, Fenikeli bir çoban kızsoprano Maria Anna Fesemayr
Tamiri, devrik zalim kral, Stratone'nin kızısoprano Maria Magdalena Lipp
Agenore, Saydalı bir soylutenorFelix Hofstätter
Alessandro, Büyük İskender, Makedonya Kralıtenor Franz Anton Spitzeder

Çalgılar

Mozart'ın özgün notaları şu çalgıları kapsayan bir orkestra için hazırlanmıştır:

Konu özeti

Makedonya Kralı Alessandro (Büyük İskender), Sayda şehrinin zalim kralı Stratone'yi tahtından indirmiştir ve meşru kralı bulmak istemektedir.[1]

I. Perde

Çayırlık bir alan. Sayda şehri uzaktan görülmekte.

Elisa bir çoban olan sevgilisi Aminta ile birliktedir. Kral Alessandro ile Sayda şehri tiranı olan Straone arasındaki savaşın birbirlerine olan aşklarına hiç etki yapmayacağını söyler. Alessandro Straone'yi tahtından indirmiştir ve yerine geçecek meşru hükümdarı aramaktadır. Aminta'nin meşru varis olduğunu düşünmektedir. Kıyafet değiştirerek Aminta yanına gelir ve onu Alessandro'nun huzuruna götürmeyi teklif eder. Aminta çoban olarak kalmak istemektedir. Bu sırada Agenore Stratone'nin kızı olan ve sevdiği Tamiri ile karşılaşır. Tamiri Agenore'nin kendini hala sevdiğini öğrendiği için çok teselli bulmuştur.

Elisa Aminta ile evlenmek için kendi babasından izin almıştır. Agenore, Aminta'ya o daha bebek iken Stratone tarafından şehrin dışına sürülmüş olduğunu ve tahta meşru varisin Aminta'nin kendisi olduğunu açıklar. Aminta tahtını eline geçirdikten sonra Elisa'ya geri dönmeye and içer. Aminta Elisa'yı sevmektedir ama Allessandro'ya göre Aminta kral olarak kabul edildikten sonra krallık sorumlulukları başa gelmeli ve krallık görevinin aşktan öncelik taşıması gerekmektedir. Allessandro'nin önerisine göre Tamiri'nin Aminta ile evlenmesi halinde Aminta'nın yeni karısının babasının yerine kral olması herkese çok uygun görülecektir. Aminta bunu kabul etmemektedir.

II. Perde

Makedonyalılar ordugahı.

Elisa'nin Aminta ile görüşme isteği Agenore tarafından önlenir. Aginore Aminta'nın Elisa arkasından gitmesini de engellemektedir. Alessandro Aminta'ya krala uygun giysiler giyip şehir halkına tanıtılmaya hazır olmasını söyler. Ayni zamanda Aminta'nın Tamiri ile evlenmesine kesin karar almıştır. Bu hem Aminta'yi çok sinirlendirmiştir ve hem de Agnore'yı da gayet hoşnutsuz etmiştir. Agnore bu kararı Elisa'ya iletmesi gerekmektedir. Tamiri Aminta ile evlenmek istememektedir. Agenor bu iki evlenme planının uygulanmasını büyük azaplar çekerek hazırlamaktadır. Her iki kadın da kendilerini Alessandro huzuruna çıkıp onun merhamet hislerine dayanarak kararını değiştirmesini isterler. Tamiri Alessandro'ya gider ve ona kendisinin Agenore'yi sevdiğini söyler. Elisa Alessandro'ya diz çöküp Aminta'yi kendisine koca olarak vermesi için ona yalvarır. Aminta da Alessandro'ya Elisa'ya âşık olduğunu bildirir. Alessandro verdiği iki kararın kimseye adil olmadığını anlayıp Aminta'ya Elisa ile ve Tamiri'nin de Agenore'ye evlenmesine izin verir. Aminta Sayda Kralı olarak tac giyip şehrin idaresini eline alır.

Önemli müziksel parçalar

I. Perde

  • "Intendo, amico rio" - Aminta
  • "Alla selva, al prato" - Elisa
  • "Aer tranquillo e di sereni" - Aminta
  • "Si spande al sole in faccia" - Alessandro
  • "Per me rispondete" - Agenore
  • "Di tante sue procelle" - Tamiri

II. Perde

  • "Barbaro! oh Dio mi vedi" - Elisa
  • "Se vincendo vi rendo felici" - Alessandro
  • "L'amerò, sarò costante" - Aminta
  • "Se tu di me fai dono" - Tamiri
  • "Sol può dir come si trova" - Agenore
  • "Voi che fausti ognor donati" - Alessandro

Seçilmiş ses kayıtları

Yıl Roller
(Aminta, Elisa, Tamiri, Agerone, Alessandro) 		Opera evi ve Orkestra,
Orkestra şefi 		Marka
1967 Reri Grist,
Lucia Popp,
Arlene Saunders,
Nicola Monti,
Luigi Alva 		The Orchestra of Naples,
Denis Vaughan 		2 CDs: RCA
1976 Yvonne Minton,
Janet Baker,
Frederica von Stade,
Lucia Popp
Stuart Burrows 		Covent Garden Orkestrasi ve korosu
Colin Davis		Philips
1995 Ann Murray,
Eva Mei,
Inga Nielsen,
Markus Schäfer,
Roberto Saccà 		Concentus Musicus Viyana,
Nikolaus Harnoncourt 		Teldec

Dipnotlar

  1. ^ Kaynak:

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Gioacchino Rossini</span> İtalyan opera bestecisi (1792-1868)

Gioacchino Rossini,. İtalyan opera bestecisi. "Mösyö Kreşendo" takma adı ile anılır.

<span class="mw-page-title-main">Saraydan Kız Kaçırma</span>

Saraydan Kız Kaçırma, Wolfgang Amadeus Mozart'ın bir operasıdır. Bu opera özel olarak Alman stili Singspiel şeklinde hazırlanmıştır. Bu stildeki opera eserinde konuşma diliyle müzik dramı karışıktır; eserdeki olaylar konuşma ile geliştirilir; resitatif müzik bulunmamaktadır ve müzik, gösteri şeklinde parçalardan oluşmaktadır. Eserin Almanca librettosu önce "Christoph Friedrich Bretzner" tarafından yazılmış ve sonradan Mozart'in istek ve katkılarıyla "Gottlieb Stephanie" tarafından adaptasyonlar yapılmıştır. Eserin konusu Belmonte adlı bir İspanyol soylusunun, uşağı Pedrillo ile birlikte, sevgilisi olan Konstanze'yi ve onun İngiliz hizmetkarı Blonde'yi tutsak olarak bulundukları Selim Paşanın Akdeniz kıyılarındaki sarayından veya yazlık köşkünden ve Paşa'nın harem bekçisi olan Osminin elinden kurtarmak için yaptığı girişimlerdir. 1782 yılında Mozart'ın kariyerinin doruk noktalarından birini yaşayıp "Die Entführung aus dem Serail" ile müthiş bir başarıya ulaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Pietro Mascagni</span>

Pietro Mascagni. İtalyan opera bestecisi. 19. yüzyıl sonunda ortaya çıkan gerçekçilik (verismo) ekolunun başta gelen temsilcilerindir.

<span class="mw-page-title-main">Don Giovanni</span>

Don Giovanni, müziği Wolfgang Amadeus Mozart tarafından bestelenmiş, İtalyanca librettosu Lorenzo Da Ponte tarafından yazılmış olan iki perdelik bir opera eseridir. Bu eserin prömiyeri 29 Ekim 1787'de Prag'da Ulusal Tiyatro'da oynanmıştır. Mozart bu opera eserini "opera buffa" olarak sınıflandırmıştır. Da Ponte'nin liberettosu çok kere dramma giocoso olarak bilinmekte ve komik opera anlamı vermektedir. Bunu için opera çok kere komik opera veya komik (buffa) opera ile (seria) opera karışımı eşi bulunmayan bir tip opera olarak görülmektedir. Bu eser komedi, melodram ve olağanüstü fantezi elemanlarını kapsayıp birleştirmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Mozart operaları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Wolfgang Amadeus Mozart operaları değişik tiplerle 22 tane müzikli dramı kapsamaktadır. Bunlara gençliğinde yazdığı ve diğer bestecileri taklitten ileri gitmeyen küçük çapta eserlerden yetişkinliğinde ortaya çıkardığı tam tekmil opera olarak hazırladığı müziksel anıtlara kadar değişiklik gösterir. Bu eserlerden üçü tamamlanmadan kenara bırakılmıştır ve bestecinin ölümünden çok sonra oynanmıştır. Yetişkinlik çağı eserleri opera sanatının klasikleri sayılmaktadır. Bu nedenle bugün dünya opera sahnelerinden hiç eksik olmadan oynanmakta ve her zaman seyirciler tarafından tutulup sevilmektedir.

<i>İdomeneo</i>

İdomeneo, re di Creta ossia Ilia e Idamante veya daha bilinen kısa adıyla İdomeneo, Wolfgang Amadeus Mozart'ın bestelediği ve librettosunu Giambattista Varesco'nun yazdığı 3 perdelik opera seria. Operadaki olaylar Girit adasında geçmektedir. İlk defa 29 Ocak 1781 tarihinde Münih'teki Cuvilliés Tiyatrosu'nda sahnelenmiştir.

Mitridates, Pontus Kralı Wolfgang Amadeus Mozart tarafından gençken bestelenmiş dört perdelik opera-seria janrında bir operadır. Liberetto "Vittorio Amadeo Cigna-Santi" tarafından Fransız tiyatro yazarı Jean Racine tarafından yazılmış olan trajik oyununun "Giuseppe Parini" tarafından İtalyanca çevirisinden İtalyancaya uyarlanmıştır. Romalıların istilasına karşı savaşan Anadolu'da bulunan Helenistik Krallıklarından birinin kralı olan Pontus Kralı VI. Mithridates'in son günlerinin öyküsü ele alınmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Cecilia Bartoli</span> İtalyan şarkıcı

Cecilia Bartoli, İtalyan mezzo-soprano opera sanatçısı, resitalist. Mozart ve Rossini yanında az bilinen bazı barok ve klasik batı müziği eserleri üzerine yorumlarıyla tanınır. Hem soprano hem de mezzo rollerini oynayabilmesi sanatçının tanınırlığı artırdı. C#6 ve üzerine çıkabilmesi, ses kullanımındaki kıvraklık ona coloratura soprano özelliği kazandırmaktadır. Zamanının en popüler ve en çok satan opera sanatçılarından biridir.

'Zaide, KV. 344 unlu Avusturyalı besteci Wolfgang Amadeus Mozart tarafından 1780'de bestelenen ama öldüğü zaman daha bitiremediği iki perdelik bir Singspiel janrinda opera eseridir. Kaynaklar, bu eserin Mozart'ın âşık olduğu Zaide isimli Türk kızından ilham aldığını bildirirler. İlk basılımı 1838'dedir. Prömiyer sahnelenmesi 27 Ocak 1866'da Frankfurt'ta yapılmıştır.

Serse veya I. Serhas George Frideric Handel tarafından bestelenmiş üç perdelik opera seria janrında bir opera eseridir. Libretto 1694'te "Nicolo Minato" tarafından "Giovanni Bononcini"'nin bestelediği "Serse" operası için hazırlanan librettonun "Silvio Stampiglia" tarafından uyarlanmasının ismi bilinmeyen bir yazar tarafından, yeniden uyarlamasıdır. Eserin prömiyer temsili 15 Nisan 1738'de King's Tiyatrosu, Haymarket, Londra'da yapılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Alessandro Scarlatti</span> İtalyan besteci

Alessandro Scarlatti, özellikle opera eserleri ve oda kantataları ile ünlü olan İtalyan Barok dönem klasik batı müziği bestecisidir. Napoli ekolu opera janrının bulucusu olduğu kabul edilir. Oğulları Domenico Scarlatti ve Pietro Filippo Scarlatti de tanınmış klasik batı müziği bestecileridir.

Il Pirata (Korsan) Sicilya doğumlu İtalyan Vincenzo Bellini'nin bestelediği 2 perdelik bir operadır. Operanın librettosu İtalyanca olarak "Felice Romani" tarafından "Charles Maturin"'in İngilizce yazılmış "Bertram, or The Castle of St Aldobrando" adlı trajedi oyununun Fransızca çevirisinden uyarlanarak hazırlanmıştır. İlk gösterimi 27 Ekim 1827'de Milano'da La Scala Opera evinde yapılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Baldassare Galuppi</span>

Baldassare Galuppi, özellikle "opera buffa" janrında operalar hazırlamış olan bir Venedikli İtalyan besteci.

<span class="mw-page-title-main">Giuseppe Gazzaniga</span>

Giuseppe Gazzaniga Napoli ekolüne mensup İtalyan opera bestecisidir. 51 opera eseri bestelemiştir ve opera buffa janrında eserler hazırlayan tanınmış İtalyan opera bestecilerinin sonuncusu olduğu kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Saverio Mercadante</span> İtalyan muzisyen ve besteci

Saverio Mercadante özellikle romantik dönem opera eserleriyle tanınmış bir İtalyan muzisyen ve besteci.

<span class="mw-page-title-main">Ariodante</span>

Ariodante Della guerra amoroso HMW33, George Frideric Handel'in 1735 yılında hazırladığı opera seria janrındaki 3 perdelik operasıdır. Libretto yazarı bilinmemektedir ama eser Ludvico Ariosto'nun Orlando Furioso eserindeki Kanto V ve Kanto VI'dan "Antonio Salvi"'nin uyarlandığı eserden uyarlama olduğu bilinmektedir. Her perdede bir dans gösterisi verilmek için kısımlar bulunmaktadır ve orijinal sahnelenmede bu danslar balerin Marie Salle ve trubu tarafından icra edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">La finta giardiniera</span>

Finta Giardiniera İtalyanca adı ile genellikle anılan; Türkçe adı Bahçıvan Taklidçisi Genç Kız olan, bestesi daha 18 yaşında olan Wolfgang Amadeus Mozart tarafından, İtalyanca liberettosu tartışmalı olarak günümüzde Giuseppe Petrosellini'ye atıfedilen ama uzun bir dönem Ranieri de Cazalbigi'ye atıflı olan bir uvertür ve 3 perde ihtiva eden bir opera buffa janrında opera eseri.

<span class="mw-page-title-main">Lucio Silla</span>

Lucio Silla (İtalyanca adı: Lucio Silla olan, İtalyanca liberettosu Giovanni de Gamerra tarafından Pietro Metastasio tarafından yapilan eklerle hazirlanmış o zaman daha 16 yaşında olan Wolfgang Amadeus Mozart tarafından bestelenmiş 3 perde ihtiva eden bir opera seria janrında opera eseri.

<span class="mw-page-title-main">Nina (opera)</span> Giovanni Paisiellodan bir opera

Nina, , libretto'su İtalyanca olarak "Giambatista Lorenzi" tarafından yazılmış; besteci Giovanni Paisiello tarafından hazırlanmış "a commedia per musica" adı verilen komedi janrında bir opera buffa'dır.

<i>Opera seria</i>

Opera seria, 1710'lardan 1770'lere kadar Avrupa'da baskın olan İtalyan operasının asil ve "ciddi" tarzını ifade eden bir İtalyan müzikal terimidir. Terimin kendisi o zamanlar nadiren kullanılıyordu ve ancak opera seria demode olduktan ve tarihi bir tür olarak görülmeye başladıktan sonra yaygın bir kullanıma kavuştu. Opera seria'nın popüler rakibi, fikrini doğaçlamaya dayanan commedia dell'arte'den alan Opera Buffa'dır. İtalyan opera seria sadece İtalya'da değil, neredeyse tüm Avrupa'da ve ötesinde bestelendi. Saray operasının yerleşik hale geldiği Avrupa'daki ana merkezler arasında Varşova, Münih, Londra, Viyana, Dresden ve diğer Alman konutlarında, Saint Petersburg, Madrid ve Lizbon gibi şehirler vardır. Opera seria, Fransız operasının ulusal türünün tercih edildiği Fransa'da daha az popülerdi. Opera seria'nın ünlü bestecileri arasında Alessandro Scarlatti vardı. Opera seria'nın ünlü bestecileri arasında Alessandro Scarlatti, George Frideric Handel, Antonio Vivaldi, Nicola Porpora, Leonardo Vinci, Johann Adolph Hasse, Leonardo Leo, Francesco Feo ve 18. yüzyılın ikinci yarısında Christoph Willibald Gluck, Niccolò Jommelli, Josef Mysliveček, Tommaso Traetta ve Wolfgang Amadeus Mozart gibi isimler bulunur. Dönemin açık ara en başarılı librettisti Metastasio olup, diğerleri Apostolo Zeno, Silvio Stampiglia, Antonio Salvi, Paolo Antonio Rolli, Pietro Pariati, Pietro Ottoboni, Stefano Benedetto Pallavicino, Nicola Francesco Haym, Domenico Lalli, Giovanni Claudio Pasquini, Ranieri de' Calzabigi ve Giovanni Ambrogio Migliavacca gibi isimlerdir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.