Il pirata

Il Pirata
*Korsan*
Özgün isim	Il Pirata
Müzik	Vincenzo Bellini
Libretto	Felice Romani
Gala	27 Ekim, 1827
İlk gösterim yeri	La Scala, Milano
Oyuncular	Ernesto: Caldora Dükü, bariton; İmogen: karısı, soprano; Gualtiero: eski Montalto Kontu, tenör; İtulbo: Gualtiero'nun emir subayı , tenör; Goffredo: bir keşiş, bir zamanlar Gualtiero'un hocası, bas; Adele, İmogen'in nedimesi, soprano; Bir küçük çocuk, İmogen ve Ernesto'nun oğlu,sessiz; Balıkcılar ve eşleri, korsanlar, şövalyeler, soylu kadınlar;

Il Pirata (Korsan) Sicilya doğumlu İtalyan Vincenzo Bellini'nin bestelediği 2 perdelik bir operadır. Operanın librettosu İtalyanca olarak "Felice Romani" tarafından "Charles Maturin"'in İngilizce yazılmış "Bertram, or The Castle of St Aldobrando" adlı trajedi oyununun Fransızca çevirisinden uyarlanarak hazırlanmıştır. İlk gösterimi 27 Ekim 1827'de Milano'da La Scala Opera evinde yapılmıştır.

Roller

Rol	Ses tipi	Prömiyer Rolleri, 27 Ekim, 1827 (Orkestra şefi: - )
Ernesto, Caldora Dükü	bariton	Antonio Tamburini
Imogene, karısı	soprano	Henriette Méric-Lalande
Gualtiero, eski Montalto Kontu	tenör	Giovanni Rubini
Itulbo, Gualtiero'nun emir subayı	tenör	Lorenzo Lombardi
Goffredo, bir keşiş, bir zamanlar Gualtiero'un hocasi	bas	Pietro Ansilioni
Adele, Imogene'in nedimesi	soprano	Marietta Sacchi
Bir küçük çocuk, mogen ve Ernesto'nun oğlu	sessiz
Balıkçılar ve eşleri, korsanlar, şövalyeler, soylu kadınlar

Konu özeti

Mekân: Sicilya

Zaman: 13. yüzyıl

I. Perde

Sicilya kıyısında büyük bir fırtana devam ederken balıkçılar, kazaya uğrayıp karaya vurmuş olan bir geminin batışını izlemektedirler. Kurtarılabilinen kazazadeler arasında eski Montalto Kontu Gualtiero da bulunmaktadır. Gofferdo onu tanımıştır ve evinde barınması için onu misafir etmeyi teklif eder. Gualtiaro kazayı anlatırken, şimdi Caldora Dükü Ernesto ile evlenmiş bulunan İmogen için duyduğu sevgiyi hatırlamasının ona kendini kurtarmak için çok ek güç sağladığını belirtir. ("Nel furor delle tempeste"). İmogen de kendinin tanımadığı kazazedelere barınak sağlamak için sahile gelir. Fakat Gualtiero kurtulan kazazedeler arasında olduğunu ondan saklayarak ona haber vermez. İtulbo ile yaptığı bir konuşmadan sonra İmogen Gualtiero'nun kazada hayatını kaybettiğini kabul eder. İmogen Adele'ye, kocasının Gualtiero'yu öldürüldüğünü rüyasında gördüğünü açıklar. ("Lo sognai ferito, esangue").

Geceleyin, İtalbo kurtarılan kazazade yabancılara kendilerini Ernesto'nun kovalamakta olduğu korsanlar olarak tanıtmaktan kaçınmaları hakkında ihtarda bulunur. İmogen Goffredo'nun misafiri hakkında merağa düşer ve çok geçmeden onun kim olduğunu öğrenir. Gualfrido İmogen'le konuşması sonucu onun Ernesto ile evlenmesine nedenin Ernesto'nun İmogen kendisiyle evlenmezse babasını öldürmekle tehdit ettiğinden dolayı olduğunu ve İmogen'in Ernesto'nun çocuğuna gebe olduğunu da öğrenir. Bu nedenlerle Gualtiero Ernesto'dan öç almaya karar verir. ("Pietosa al padre").

Ernesto adamlarıyla korsanlara karşı kazandığı başarılarını kutlamaya başlarlar ("Sì, vincemmo"). Fakat Ernesto İmogen'in hiç sevinç eseri göstermemesinden canı sıkılır. Ernesto kendini kazazede yabancılar reisi olarak gösteren İtubo'ya Gualtiero'nun ne olduğunu soruşturmaya başlar. Gofferdo Gualtiero'yu kendi hüviyetini açıklamaktan alakoymayı başarır. Sahne önemli karakterlerin birbirlerine karşı olan hislerini açıklamaları ile sona erer.

II. Perde

Adele İmogen'e Gualtiero'nun oradan ayrılmadan kendiyle buluşmak istediği haberini getirir. Ernesto İmogen'i kendine ihanet etmekle suçlar. Fakat İmogen kendini savunarak Gualtiero'ya duyduğu aşk hislerinin sadece evlenmeden önce Gualtiero ile yaptığı buluşmalardan doğduğunu iddia eder. Ernesto onun dediklerine inanmayı kabul eder. Fakat hemen Gualtiero'nun kurtulduğu ve kendisinin idaresi altındaki köyde barındığı haberini alır ve buna çok öfkelenir.

İtulbo'nun şiddetli itirazlarına rağmen Gualtiero ayrılmadan önce İmogen ile bir defa daha buluşmaya karar verir. Her ikisi de mevcut durumu kabule razı olmaktadırlar; ama birbirlerine duydukları kuvvetli aşk hislerini de birbirine açıklamaktan kendilerini alamazlar. Ernesto karısını takip edip gizlenmiştir ve bütün bunları açıklayan ikili şarkıyı duymuştur. Saklandığı yerden çıkar ve Gualtiero ile birinin ölene kadar bir düello yapmak üzere ikisi de sahneden ayrılırlar.

Bu düello sonucu Ernesto ölmüştür. Ernesto'nun adamlarının şaşkınlıkları altında, Gualtiero kendini bölgenin hukuk makamına teslim eder. Muhafızlar tarafından tutuklanıp götürülmekte iken İmogen'e kendini affetmesi dua ettiğini bildirir. ("Tu ve drai la sventurata").

İmogen çok üzgündür ve ölü kocasının ve çocuğunun hayaletlerini gördüğünü açıklar ("Col sorriso d'innocenza ... Oh sole, ti vela di tenebre oscure"). Tutuklanan Gualtiero ise Şövalyeler Konseyi tarafından yargılanır; suçlu görülerek idam cezasına çarptırılır.

Müziksel parçalar

Sinfonia

I. Perde

Giris Ciel! qual procella orribile (Koro, Solitario )
Cavatina Nel furor delle tempeste (Gualtiero)
Cavatina Lo sognai ferito, esangue (İmogen)
Korsan korosu Viva! viva!..
İkili Ebben?.. Verrà... (İmogen, Adele)
İkili Tu sciagurato! Ah! fuggi... (İmogen, Gualtiero)
İkili Grazie, pietoso ciel (İmogen, Adele)
Marş ve koro Più temuto, più splendido nome
Kavatina Sì, vincemmo, e il pregio io sento (Ernesto)
I. Finale Parlarti ancor per poco (Gualtiero, İmogen, Ernesto, İtulbo, Solitario, Adele, koro)

II. Perde

Giris Che rechi tu? (Koro, Adele)
İkili Vieni; siam sole alfin (İmogen, Adele)
İkili Tu m'apristi in cor ferita (İmogen, Ernesto)
İkili Lasciami, forza umana (Gualtiero, İtulbo)
İkili ve üçlü Vieni: cerchiam pe' mari (İmogen, Gualtiero, sonra Ernesto)
İkili Sventurata! fa core (İmogen, Adele)
Koro Lasso! perir così
Arya Tu vedrai la sventurata (Gualtiero)
İkili Udiste! È forza, amiche (Adele, koro)
Arya Col sorriso d'innocenza (İmogen)

Seçilmiş ses kayıtları

Yıl	Roller (İmogen, Gualtiero, Ernesto, Goffredo)	Orkestra şefi, Opera Evi ve Orkestra	Marka
1959	Maria Callas, Pier Miranda Ferraro, Constantino Ego, Chester Watson	Nicola Rescigno, American Opera Society Orkestra ve Korosu	Audio CD: EMI Classics Cat: D232361
1970	Montserrat Caballé, Bernabé Marti, Piero Cappuccilli, Ruggero Raimondi	Gianandrea Gavazzeni, Radiotelevisione Italiana Orkestra ve Korosu	Audio CD: EMI Classics Cat: 7243 567121 Yenileme 2005
1994	Lucia Aliberti, Stuart Neill, Roberto Frontani, Kelly Anderson	Marcello Viotti, Deutsche Oper Berlin Orchestra	Audio CD: Berlin Classics Cat: B0000035MR
2003	Renée Fleming, Marcello Giordani, Dwayne Croft, Tigran Martirossian	Bruno Campanella, Metropolitan Opera Orkestra and Korosu	Audio CD: Celestial Audio Cat: CA 309 B0000035MR

Kaynak: operadis-opera-discography.org.uk websitesinde Il pirata 28 Kasım 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

"Il Pirata" ve müzik araştırmaları

Bu opera müzik araştırmacılarının epey ilgisini çekmiştir. Bu arada bu eserin Richard Wagner'in Das Liebesverbot adlı eserine etkileri^[1] Il Pirata ile 'Gaetano Donizetti'nin Lucia di Lammermoor operasındaki delilik sahnelerinin karşılaştırılması^[2] Bellini'nin bu eseri hazırlarken bundan daha önceki eserlerinde bulunun parçaları tekrar kullanması;^[3] bu eserin librettosunun hazırlayanın seçiminde Bellini'nin kendi şahsi müzik üslubuna uygunluk sağlamak hedefiyle şahsi inisiyatif göstererek libratistini kendisi seçmesi ve daha önce olduğu gibi bu işi Napoli opera idarecelerinin inisiyatifine bırakmaması konuları bu araştırmalarda ayrıntılı olarak incelenmiştir.

Dipnotları

^ "Wagner on Bellini", The Musical Times and Singing Class Circular, 27(516), pp. 66-68 (1886).
^ Stephen A. Willier, "Madness, the Gothic, and Bellini's Il pirata". The Opera Quarterly, 6, 7-23 (1989).
^ Mary Ann Smart, "In Praise of Convention: Formula and Experiment in Bellini's Self-Borrowings", Journal of the American Musicological Soirciety, 53(1), pp. 25-68 (Spring, 2000).