İçeriğe atla

Ilısu Barajı ve Hidroelektrik Santrali

Koordinatlar: 37°31′52″K 41°50′58″D / 37.53111°K 41.84944°D / 37.53111; 41.84944
Başlığın diğer anlamları için Ilısu sayfasına bakınız.
Ilısu Barajı
Harita
Havza
KonumDargeçit, Mardin, Türkiye
Koordinatlar37°31′52″K 41°50′58″D / 37.53111°K 41.84944°D / 37.53111; 41.84944
Genel bilgiler
AmaçEnerji
DurumKullanımda
Açılış19 Mayıs 2020 (4 yıl önce) (2020-05-19)[1]
İşletmeDevlet Su İşleri
TürDolgu baraj
Gövde dolgu tipiBeton · Kaya
Gövde hacmi23.700.000 m3 (31.000.000 cu yd)
Yükseklik135 m (443 ft)
Oluşturduğu GölIlısu Baraj Gölü
Akarsu (gelen)Garzan, Gökçesu Çayı, Zorava Çayı
Akarsu (giden)Dicle nehri
Sulama alanı121.000 ha (300.000 akre)
Kurulu güç± 1.200 MW (1,2 GW)
Yıllık enerji üretimi± 3.833 GWh (13.800 TJ)
Wikimedia Commons

Ilısu Barajı ve Hidroelektrik Santrali; yaygın adıyla Veysel Eroğlu Ilısu Barajı, Güneydoğu Anadolu Projesi kapsamında, enerji üretimi amacıyla Dicle Nehri üzerinde inşa edilen santraldir.[2]

Ağustos 2019'da su tutulmaya başlanan[3] barajın altı türbininden ilki 19 Mayıs 2020 tarihinde yapılan açılış töreniyle enerji üretimine başladı.[2]

Tarihçesi

Ilısu Barajı ve Hidroelektrik Santrali Projesi (Ilısu Projesi), 1954 yılında Dicle Nehri'nin toprak ve su kaynaklarının geliştirilmesine ilişkin çalışmalar doğrultusunda, DSİ tarafından başlatılmıştır.

Ilısu Barajı; Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde, Suriye sınırına yaklaşık 45 km. mesafede, Dicle Nehri üzerinde inşa edilecek olup, tamamlandığında 1 200 MW kurulu güç ile yılda ortalama 4,120 GWh enerji üretecektir.

Tesis işletmeye alındığında; gövde hacmi açısından Türkiye'nin 2. kurulu güç bakımından da 4. büyük barajı olacaktır.

Ilısu Baraj Havzası

Özellikleri

2015 yılında hizmete alınması planlanan proje, kurulu güç ve yıllık enerji üretim kapasitesi bakımından da, Atatürk Barajı, Karakaya Barajı ve Keban Barajı'ndan sonra 4. büyük HES olma özelliğini kazanacak.

Ilısu Barajı; Mardin ve Şırnak İl sınırları arasında Dargeçit ilçesinin 15 Km. doğusunda, Dicle Nehri üzerinde yer alacak. Ilısu Barajı ön Yüzü Beton Kaplı kaya dolgu tipinde olup temelden yüksekliği 135 m olacak. Barajın maksimum su kotu 526,82 metre, toplam gövde hacmi 23,7 milyon metreküp, rezervuar hacmi ise 10,6 milyar metreküp olacak. Barajın kurulu gücü 1200 MW olup üreteceği toplam enerji 4,12 milyar KWh'tır. Ilısu Barajı ile üretilecek olan elektrik enerjisi, şu an Türkiye'de hidroelektrik santralleri vasıtasıyla üretilecek olan enerjinin %10'unu oluşturacak.

Bu enerji üretiminin yanı sıra Ilısu Barajı'nda tutulacak ve daha sonra inşa edilecek Cizre Barajına bırakılacak sularla Nusaybin, Cizre, İdil, Silopi ovalarında toplam 121 bin hektar alanın modern sulama teknikleriyle sulanması da mümkün olacak.

Hasankeyf Kültür Varlıklarının Korunması ve Kurtarılması

Bazı kaynaklar tarafından, yapılacak barajın Hasankeyf'teki kültürel varlıkların yok edilmesine neden olacağı iddia edilmektedir.

Ilısu Projesi'nin maksimum su kotundan etkilenmeyen Hasankeyf Yukarı Şehir Alanı'nda yer alan kültürel varlıklar "Arkeolojik Park ve Açık Hava Müzesi”nde sergilenecektir.

Ilısu Baraj Gölü altında kalacak olan kültürel varlıklar ve yerleri YYEP çalışmaları çerçevesinde belirlenmektedir.

Her yıl için %15'lik yüzey çalışması ve %15'lik kazı ve taşımanın yapılacağı kabul edilmektedir. Bu kabule göre yüzey çalışmaları, kazılar ve taşımalar için ayrılan tahmini bütçe 53.000.000 ABD doları olarak belirlenmiştir.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Turkey begins controversial dam 27 Eylül 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., August 5, 2006, BBC News
  2. ^ a b "Ilısu Barajı'nda enerji üretimi yarın başlıyor". AA. 18 Mayıs 2020. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2020. 
  3. ^ "Ilısu Barajı'nda enerji üretimine başlanıyor". CNN Türk. 19 Nisan 2020. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2020. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kemer Barajı ve Hidroelektrik Santrali</span> Aydın, Akçay üzerindeki sulama, taşkın kontrolü ve enerji üretimi amacıyla 1958de açılmış baraj

Kemer Barajı, Aydın ili Bozdoğan ilçesi sınırları içinde, Akçay üzerinde sulama, taşkın kontrolü ve enerji üretimi amacıyla 1954-1958 yılları arasında inşa edilmiş bir barajdır. 25 Eylül 1958'de hizmete girmiştir.

Demirköprü Barajı, Manisa'da, Gediz Nehri üzerinde, sulama, taşkın kontrolü ve enerji üretimi amacıyla 1954 - 1960 yılları arasında inşa edilmiş bir barajdır. Toprak gövde dolgu tipi olan barajın gövde hacmi 4.300.000 m³, akarsu yatağından yüksekliği 74,00 m'dir. Normal su kotunda göl hacmi 1.320,00 hm³, normal su kotunda göl alanı 47,66 km²'dir. 69 MW güç kapasitesindeki HES yılda 193 GWh elektrik enerjisi üretimi sağlamakta, baraj 99.220 hektarlık bir alana sulama hizmeti vermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Almus Barajı ve Hidroelektrik Santrali</span> Tokatta baraj

Almus Barajı Tokat'ta, Yeşilırmak üzerinde, sulama, taşkın kontrolü ve enerji üretimi amaçlı olarak 1964 - 1966 yılları arasında inşa edilmiştir. Toprak gövde dolgu tipi olan barajın gövde hacmi 3.405.000 m³, akarsu yatağından yüksekliği 78,00 m'dir.

<span class="mw-page-title-main">Kesikköprü Barajı ve Hidroelektrik Santrali</span> Ankarada baraj

Kesikköprü Barajı, Ankara'nın Balâ ilçesinde, Kızılırmak üzerinde, sulama ve enerji üretimi amacı ile 1959 - 1966 yılları arasında inşa edilmiş bir barajdır. Toprak ve kaya gövde dolgu tipi olan barajın gövde hacmi 900.000 m³, akarsu yatağından yüksekliği 49,10 m'dir. Normal su kotunda göl hacmi 95,00 hm³, normal su kotunda göl alanı 6,50 km²'dir. 11.860 hektarlık bir alana sulama hizmeti vermekte, HES 76 MW'lik güç kapasitesi ile yılda 250 GWh elektrik enerjisi üretimi sağlamaktadır.

Gökçekaya Barajı, Eskişehir'de, Sakarya Nehri üzerinde, Sarıyar Barajı mansabında (çıkışı) hidroelektrik enerji üretimi amaçlı, 1967 - 1972 yılları arasında inşa edilmiş bir barajdır.

Ataköy Barajı, Tokat'ta, Yeşilırmak üzerinde, hidroelektrik enerji üretimi amacı ile 1975-1977 yılları arasında inşa edilmiş bir barajdır.

<span class="mw-page-title-main">Yamula Barajı ve Hidroelektrik Santrali</span> Türkiyede Kayseri İlinin 25 km kuzeybatısında Kızılırmak Nehri üzerinde bir baraj ve hidroelektrik santrali

Yamula Barajı, Kızılırmak Nehri üzerinde Kayseri'nin 25 km kuzeybatısında, Yemliha kasabası yakınlarında kuruludur. Yamula Barajı ve Hidroelektrik Santral Projesi, Yap-İşlet-Devret modeli ile yapılan, enerji ve sulama amaçlı Türkiye’nin önemli projelerinden birisidir. 27 Aralık 2003 tarihinde su tutulmaya başlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Atatürk Barajı ve Hidroelektrik Santrali</span> Adıyaman ve Şanlıurfada bir baraj

Atatürk Barajı, Adıyaman ve Şanlıurfa illeri arasında, enerji ve sulama amaçlı bir barajdır. GAP Projesi içinde, Karakaya Barajının 180 km mansabında, Adıyaman iline 51 km uzaklıkta, Şanlıurfa ilinin Bozova ilçesine ise 24 km uzaklıkta olup, Fırat Nehri üzerinde kurulmuştur. Barajın tamamlanmasıyla Türkiye'nin en büyük üçüncü gölü olan Atatürk Baraj Gölü oluşmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Adıgüzel Barajı ve Hidroelektrik Santrali</span>

Adıgüzel Barajı, Denizli'de, Büyük Menderes Nehri üzerinde, sulama, enerji ve taşkın kontrolü amacıyla 1976-1989 yılları arasında inşa edilmiş bir barajdır.

<span class="mw-page-title-main">Deriner Barajı ve Hidroelektrik Santrali</span> Artvinde baraj

Deriner Barajı, Artvin'de, Çoruh Nehri üzerinde, enerji üretmek amacıyla 1998 yılında inşasına başlanmış bir barajdır. Sahip olduğu 249 metre gövde yüksekliği ile Türkiye'nin en yüksek 2., Dünya'nın 12. yüksek barajıdır. Deriner Barajı ve HES, Doğu Karadeniz Bölgesinde Çoruh Nehri üzerinde ve Artvin İl Merkezini Erzurum İl Merkezine bağlayan Devlet Karayolu üzerindeki köprünün 5 km membasındadır. 12 Aralık 2012 tarihinde, dönemin Türkiye Cumhuriyeti Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan barajın açılışını gerçekleştirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Karkamış Barajı ve Hidroelektrik Santrali</span>

Karkamış Barajı ve Hidroelektrik Santrali, Fırat üzerinde, Suriye-Türkiye sınırına 4,5 km mesafede yer alan, beton ağırlık ve toprak dolgu tipinde bir barajdır. Güneydoğu Anadolu Projesi'nin bir bölümünü teşkil eden baraj, sınır Fırat Projesi'nin ikinci ünitesidir. Türkiye'de nehir santrali tanımıyla gerçekleştirilen ilk uygulamadır.

<span class="mw-page-title-main">Kralkızı Barajı ve Hidroelektrik Santrali</span> Diyarbakırda bir barajı

Kralkızı Barajı ve HES, Diyarbakır ili sınırları içerisinde Diyarbakır'a 81 km, Dicle ilçesine 6 km mesafede Dicle Nehri'nin ana kolu olan Maden Çayı üzerinde yer almaktadır. Enerji üretmek amacıyla 1985-1997 yılları arasında inşa edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Dicle Barajı ve Hidroelektrik Santrali</span>

Dicle Barajı ve Hidroelektrik Santrali, Diyarbakır ili sınırları içerisinde Diyarbakır'a 50 km mesafede, Maden Çayı ve Dibni Çayı'nın birleşerek Dicle Nehri'ni meydana getirdiği mevkiiden 800 m mesafede ve Kralkızı Barajı aksının 22 km mansabında yer almaktadır. Proje çalışmalarına 1986 yılında başlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Gezende Barajı ve Hidroelektrik Santrali</span> Ermenek Çayı üzerinde inşa edilmiş baraj

Gezende Barajı, Karaman'de, Ermenek ilcesinde Ermenek Çayı üzerinde enerji üretmek amacıyla 1979-1990 yılları arasında inşa edilmiş bir barajdır.

<span class="mw-page-title-main">Çatalan Barajı ve Hidroelektrik Santrali</span> Adanada baraj

Çatalan Barajı, Adana'da, Seyhan Nehri üzerinde, enerji ve taşkın kontrolü amacıyla 1982-1997 yılları arasında inşa edilmiş bir barajdır.

Yenice Barajı, Yenice'de, Sakarya Nehri üzerinde, enerji üretmek amacıyla 1985-1999 yılları arasında inşa edilmiş bir barajdır.

Alpaslan-1 Barajı, Muş'ta, Murat Nehri üzerinde, enerji üretmek amacıyla 1998-2002 yılları arasında inşa edilmiş bir barajdır.

Kürtün Barajı, Gümüşhane'de, Harşit Çayı üzerinde, enerji üretmek amacıyla 1999-2002 yılları arasında inşa edilmiş bir barajdır.

Kargı Barajı, Ankara, Eskişehir sınırında, Sakarya Nehri üzerinde, enerji üretmek amacıyla 2000 yılında inşasına başlanan ve 2009 yılında bitirilmesi planlanan bir barajdır. Beypazarı ilçesi, Kargı, Beypazarı köyü yakınlarındadır. Başlanan baraj inşaatı bir süre sonra durmuş, 2015 yılında yeniden başlamıştır. Baraj 2017 yılında elektrik üretmeye başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Eşen 1 Barajı ve Hidroelektrik Santrali</span>

Eşen-1 Barajı ve Hidroelektrik_Santralı (HES), Muğla ilinin Fethiye ilçesinde ilçe merkezine 58 km uzaklıkta Yayla Ceylan mahallesi sınırları içerisinde Eşen Çayı üzerinde kurulmuştur. Göltaş Enerji Şirketi tarafından Göltaş şirketinin özkaynakları ile ve 29.01.2010 tarihinde imzalanan sözleşme ile Akbank'tan temin edilen 40.000.000 EUR finansman ile projenin yapımına Temmuz 2009 yılında başlanmış Mart 2011 yılında baraj ve hidroelektrik santral işletmeye alınmıştır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.