İçeriğe atla

Ikarus 260

Ikarus 260 modeli
Ankara Kızılay Meydanı'nda sefer yapmakta olan bir Ikarus 260

Ikarus 260, Macar otobüs üreticisi Ikarus'un şehiriçi taşımacılık için ürettiği otobüs modelidir. Türkiye'deki birçok şehirde kullanılmış olan 260 modeli, 21 koltuk kapasitelidir. Yıllardır Türkiye'nin şehir içi taşımacılığında hizmet vermektedir.[1]

İlk kez 1979 yılında İstanbul Belediyesi tarafından; 260 ve 280 modeller satın alınmış, 1991 yılında ise o dönemin SHP'li büyükşehir belediye başkanlarınca tercih edilerek, sayıları binlerle ifade edilen miktarlarda alım yapılmıştır. 1991 yılında İstanbul ve İzmir; 1992 yılında Ankara, İstanbul, Bursa ve Eskişehir; 1993 yılında İstanbul ve İzmir; 1994 yılında ise sadece İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nce toplu alım yapılmıştır. O dönemde iktidardaki DYP-SHP koalisyon hükûmetinin teşviki ile, gümrük işlemi yapılmadan çekilen otobüsler, trafik tescili alınamadığından; özellikle İstanbul ve Ankara'da plakasız olarak trafiğe çıkarılmıştır. Bugün dahi, o dönemde alınan araçlardan kullanılanlar plakasız olarak çalıştırılmaktadır. Bu otobüslerin ihale sürecinde yolsuzluk iddiaları dile getirilmiş, Alman yapımı Mercedes-Benz otobüsler ile aşağı yukarı aynı fiyata satın alındığı iddiaları günlerce kamuoyunu meşgul etmiştir. Türkiye'de uzun yıllar kullanılmış 1990 model Ikarus 260.70 ve 1991-1992-1993-1994 model Ikarus 260.25 otobüsler, Rába-MAN D2156HM6UT dizel motorlu, Rába marka yürüyen aksama sahip, Rába-MVG 118 diferansiyele sahip Macaristan menşeli ve SAE-ECE-R49 emisyon özelliklidir. Ankara'daki modeller hariç, tamamı düz-6 vites Csepel-ZF S6-90U marka şanzımanla teçhiz edilmiştir.[2]

Türkiye'de serüveni

İstanbul’un sokak ve caddelerinde seferlerini sürdürürken şehrin on yıllar içindeki hızlı gelişimine tanıklık eden ve milyonlarca insanı taşıyan IKARUS marka otobüslerin İETT’ye ilk giriş yılı 1957 yılında alınan bir araç ile başlamıştı. Daha sonrasında 1979-80 yıllarında Macaristan’da üretilen Ikarus marka araçların alım ihalesine çıkılarak 305 adet Ikarus 260.25 (Solo) ve 190 Ikarus 280.25 (Körüklü) İETT filosuna katılmış, IKARUS marka otobüslerin İstanbul yollarındaki uzun soluklu hizmet öyküsü devam etmişti. 1991-1994 yılları arasında yapılan ihalelerde ise 1404 adet Ikarus daha İETT filosuna katılmıştı. İETT, söz konusu alımların ihalesine çıkarken, pazarlığı dönemin İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Nurettin Sözen yapmış, otobüsleri ise Macaristan’dan İETT şoförleri teslim almıştı.[2]

1979-80 yıllarında filoya dahil edilen Ikarus marka otobüslerin ilginç bir alım öyküsü var: Türkiye’nin döviz sıkıntısı yaşaması ve kredibilitesinin yetersiz olması sebebiyle hiçbir otobüs firması İETT’nin alım ihalesine teklif vermemişti. Macaristan ise peşin alım şartıyla ihaleye gireceğini bildirmişti. Merkez Bankası ile Macaristan Milli Bankası arasında yapılan pazarlıklar sonucunda otobüslerin alımı gerçekleştirildi. Yapılan kefalet anlaşması ile İstanbul Büyükşehir Belediyesi İkarus marka otobüsleri alırken, Macaristan da karşılığında Türkiye’den pamuk, tütün, yaş meyve ve sebze almıştı. Yani teslim edilen otobüsler karşılığında Macaristan, Türkiye’den çeşitli ürünler almıştı. 1992 ve 1994 yılları arasında yapılan alımlarda ise bu anlaşma iptal edilmiş ve banka kredisiyle 1404 adet İkarus otobüs İETT’ye teslim edilmişti. 80’li yıllarda alınan otobüsler ise İstanbul’dan Macaristan’a giden şoförler ile getirilmişti. Yaklaşık 1500 km’lik yol, 20’şerli konvoylar halinde kat edilmişti.[2]

Ankara'da ise 1980'de 35’i solo 50 adedi körüklü 85 Ikarus otobüs belediye hizmetine alınmıştı.[3]

Motor özellikleri:

  • Rába-MAN D2156HM6U 141 kW/192HP 2100rpm 10350cm3 696 nm Tork
  • Rába-MAN D2156HM6UT 155 kW/210HP 2100rpm 10350cm3 820 nm Tork
  • Rába D10UTSLL 133/150/155/160 133 kW/180HP Euro 0 150 kW/204HP 155 kW/210HP Euro 1 160 kW/217HP Euro 2 697 nm Tork
  • MAN D2866UM01 240HP 177 kW/240HP 180 kW/245HP 11967cm3 867 nm Tork

Şanzıman Seçenekleri

Csepel ASH-75.2-B8(5 İleri 1 Geri)

Csepel ZF S6-90U(6 İleri 1 Geri)

Csepel ZF S6-120U(6 İleri 1 Geri)

Praga 2M70.02 (2 İleri 1 Geri)

ZF Ecomat 4HP500(4 İleri 1 Geri)

Voith D851.2(4 İleri 1 Geri)

Voith D854

Diferansiyel Seçenekleri

Rába-MVG009 Rába-MVG109 Rába-MVG018 Rába-MVG118 Rába-MVG318 Rába BDI

Kullanıldığı şehirler

  • İstanbul: 1009 adet (883 solo, 126 körüklü)[4]
  • Ankara: 218 adet (195 solo, 23 körüklü-120 adet solo 1992, 75 adet solo 1993, 23 adet körüklü ise 1991 modeldir.)[5]
  • Bursa: Toplamda 122 tane Ikarus çalışmıştır. 10 tanesi 91 model körüklü, 47 tanesi solo ve 65 tanesi de körüklü olmak üzere 112 tane 92 model otobüs kullanılmıştır.
  • Eskişehir: 2004 yılında Estram'ın devreye girmesi ile ıskat edilmiştir.
  • İzmir: 2007 yılında filodaki tüm Ikarus 260 ve 280 modeller ıskat edilmiştir.

Kaynakça

  1. ^ Az Ikarus évszázados története: Gerlei Tamás, Kukla László, dr. Lovász György: Az Ikarus évszázados története. Budapest: Maróti Könyvkereskedés és Könyvkiadó. 
  2. ^ a b c "Tarihin tanıkları Ikarus ve Man'lar yollardan çekildi". 31 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2021. 
  3. ^ "Nostaljik yolculuk". 4 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2021. 
  4. ^ "İBB Başkanı". web.archive.org. 3 Nis 2013. 3 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2020. 
  5. ^ "EGO Genel Müdürlüðü". web.archive.org. 6 Mart 2012. 6 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2020. 

Okuma

İstanbul Büyükşehir Belediyesi İETT (İstanbul Elektrik Tramvay ve Tünel İşletmeleri) Genel Müdürlüğü Marka Ve Tiplere Göre Otobüs Filosu

Ankara Büyükşehir Belediyesi EGO Genel Müdürlüğü Otobüs Hizmetleri, Marka ve Model Yıllarına Göre Araç sayısı Dökümü

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İETT</span> İstanbulda toplu taşımacılıktan sorumlu belediye kuruluşu.

İstanbul Elektrik Tramvay ve Tünel İşletmeleri veya resmî kısaltmasıyla İETT, İstanbul'da İstanbul Büyükşehir Belediyesine bağlı toplu taşıma hizmeti veren kuruluştur.

<span class="mw-page-title-main">MAN Truck & Bus AG</span>

MAN, bir Alman endüstri kuruluşudur. Daha çok kamyon ve otobüs üretimi ile tanınır. MAN'ın çalışma alanları; ticari araçlar, dizel motorlar, turbo makinalar ve sanayi hizmetleri.

Temsa, 1968 yılında kurulan ve otobüs ve midibüs segmentinde üretim ve ihracat yapan, ayrıca Mitsubishi marka otomobillerin ithalat ve satışını gerçekleştiren Türkiye merkezli otomotiv şirketi.

<span class="mw-page-title-main">Ikarus (taşıt)</span>

Ikarus, Macaristan merkezli bir otobüs üreticisiydi. 1895 yılında Imre Uhry's Blacksmith Workshop and Coach Factory adıyla kurulmuş ve Macaristan'da Komünist dönem sırasında Doğu Bloku ve çevresinde otobüs piyasasını domine etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Troleybüs</span>

Troleybüs, gücünü genellikle yol boyunca asılı olan bir elektrik hattındaki iki kablodan alan elektrikli otobüs. İki kablo kullanılmasının sebebi tramvayların aksine lastik tekerlekler kullanılması sebebiyle tek kabloyla devrenin tamamlanmasının olanaksız olmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Çift katlı otobüs</span>

Çift katlı otobüs, şehir içi toplu taşımacılıkta ve şehirler arası ulaşımda kullanılan, alt katta ve üst katta olmak üzere iki kabini bulunan otobüs türü.

<span class="mw-page-title-main">Mercedes-Benz Citaro</span>

Citaro, Mercedes-Benz firmasının 1997 yılından beri ürettiği alçak tabanlı otobüs modelidir. O530 kasa koduyla da bilinmektedir. 10.5 metre solo, 12 metre solo, 12 metre Alçak Giriş solo, 13 metre solo, 13 metre Alçak Giriş solo 15 metre 3 akslı solo, 18 metre körüklü, 19.5 metre 4 akslı körüklü ve 21 metre 4 akslı körüklü olarak seçenekleri mevcuttur. Ayrıca 12 metre solo, 12 metre Alçak Giriş solo, 3 akslı solo ve Körüklü modellerin şehir içi modelinin yanı sıra uzun mesafe (Ü) versiyonları da mevcuttur. 13 Metre Solo Citaro'nun sadece uzun mesafe versiyonu mevcuttur. 12 metre ve 13 metre Alçak Giriş Solo harici bütün modeller önden en arkaya kadar alçak tabanlıdır. Dizel, Doğalgaz (CNG), Hidrojen ve Elektrikli versiyonları mevcuttur. İstanbul'da 12 metre Solo, 18 metre Körüklü ve 19.5 metre 4 akslı Körüklü versiyonları mevcuttur.

Türkiye'de ilk otobüsle şehiriçi yolcu taşımacılığı 1927 yılında İstanbul'da başlamıştır. 1928 yılında Boğaziçi Otobüsleri Şirketi kurulmuş ve Taksim-Sarıyer-Yenimahalle arasında çalışmaya başlamıştır. İstanbul Belediyesi 1931 yılında dört adet Renault-Scémia marka otobüs getirtmiştir. 1939 yılında İETT kurulmuştur. 1943 yılında İsveç Vabis, Alman Mercedes-Benz, Büssingler, İngiliz Leyland marka otobüsler getirilmiştir. 1961 yılında troleybüsler hizmete girmiş. 1970'lerin sonuna doğru Macaristan yapımı Ikarus marka otobüsler yollara çıkmıştır. Yerli yapımı otobüsler ise Ankara'da 1978 yılında İstanbul’da 1979 yılında kullanılmaya başlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ikarus 280</span>

Ikarus 280, Macar otobüs üreticisi Ikarus'un şehir içi taşımacılık için ürettiği ortadan motorlu körüklü otobüs modelidir. Türkiye de dahil olmak üzere Dünya'nın birçok ülkesinde kullanılmıştır. Farklı kullanım amaçlarına göre kapı ve oturma düzenlerine sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">EGO Genel Müdürlüğü</span> Ankara, Türkiyede toplu taşımada hizmet veren şirket

Elektrik Gaz Otobüs Genel Müdürlüğü, Ankara'da Ulaşım hizmetleri veren Ankara Büyükşehir Belediyesi'ne bağlı bir kuruluştur. 1 Ocak 1950'de Belediye Otobüs İdaresi bünyesine dâhil edilmiştir. 1950-2001 yılları arasında Ankara'ya havagazı ve elektrik dağıtımı da yapan kuruluş, bu hizmetlerin özelleştirilmesi ile birlikte günümüzde sadece otobüs ve raylı sistem ile şehir içi toplu ulaşımı hizmeti vermektedir.

<span class="mw-page-title-main">İZULAŞ</span>

İZULAŞ, tam adıyla İzmir Ulaşım Hizmetleri Makine Sanayi A.Ş., İzmir'de otobüsle kent içi toplu taşımacılık hizmeti veren ve Balçova Teleferiği ile bisiklet paylaşım sistemi Bisim'in işletmeciliğini yapan İzmir Büyükşehir Belediyesi'ne bağlı özel şirkettir. Şirketin işlettiği tüm hizmetler Elektronik Ücret Toplama Sistemi'ne dahil olup bu hizmetlerde İzmirim Kart kullanılmaktadır. Bisim işletmeciliğinde İzmirim Kart kullanılabilmesi için üye hizmet bürolarından aktivasyon işlemi yaptırılması gerekmektedir. Şirket, Nisan 2020 itibarıyla filosuna katılan 16 adet TEMSA Avenue araçla birlikte, 306 araç ile kent için toplu taşımacılık hizmetini sürdürmektedir.

<span class="mw-page-title-main">BMC Procity</span>

BMC Procity, BMC tarafından şehir içi kullanıma yönelik üretilen alçak tabanlı otobüs modelidir. 2008 yılında üretimine başlanmıştır. BMC'nin yine şehir içi kullanıma yönelik bir başka modeli olan Belde'nin alçak tabanlı uyarlamasıdır. Günümüzde Procity TR adıyla üretimine devam etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">BMC Belde</span>

BMC Belde, BMC tarafından 1990-2012 yılları arasında üretilen bir şehir otobüsü modeli serisidir. Şehir içi ve turizm amaçlı farklı versiyonları bulunmaktadır. Alçak taban, yüksek taban, midibüs, körüklü ve çift katlı modellere sahiptir. Başta üretildiği ülke Türkiye olmak üzere birçok ülkede kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Isuzu Citiport</span>

Isuzu Citiport, Anadolu Isuzu tarafından 2014 yılından bu yana üretilen bir alçak tabanlı şehir otobüsü modelidir. Araç, şehir içi toplu halk taşımacılığına yönelik geliştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Otokar Kent</span>

Otokar Kent, Otokar tarafından 2009 yılından bu yana üretilen bir şehir otobüsü modelidir. İhracat pazarlarında Kent C adıyla satılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Isuzu Novociti Life</span>

Isuzu Novociti Life, Anadolu Isuzu tarafından 2018 yılından bu yana üretilen bir kısa alçak tabanlı şehir otobüsü modelidir. Araç, şehir içi toplu halk taşımacılığına yönelik geliştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Karsan Atak</span>

Karsan Atak, Karsan tarafından 2014 yılından bu yana üretilen bir kısa şehir otobüsü modelidir.

<span class="mw-page-title-main">Temsa MD9</span>

Temsa MD9, Temsa tarafından 2010 yılından bu yana üretilen otobüs modelidir. Škoda Transportation tarafından Škoda D'City adıyla üretilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Temsa Metropol</span>

Temsa Metropol, Temsa tarafından 2005-2012 yılları arasında üretilen otobüs modelidir. Araç, şehiriçi toplu taşıma ile servis ve kısa mesafe taşımacılığa yönelik geliştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Temsa Safari</span>

Temsa Safari, Temsa tarafından 2000-2015 yılları arasında üretilen şehirlerarası otobüs modelidir. Araç, Temsa'nın kendi geliştirdiği ilk otobüs modelidir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.