İçeriğe atla

Iguazú Şelaleleri

Koordinatlar: 25°41′43″G 54°26′12″B / 25.69528°G 54.43667°B / -25.69528; -54.43667
Iguazú Şelalesi

Iguazú Şelalesi (Portekizce: Cataratas do Iguaçu [[kata'ɾatɐs du igwa'su]]; İspanyolca: Cataratas del Iguazú [[kata'ɾatas del iɣwa'su]]), 1.320 km uzunluğunda Güney Amerika'da bir nehir. İsmi Yguazu kelimesinden (Guarani dilinde Büyük su) gelir.

İki farklı nehrin (Irai ve Atuba) Curitiba şehri yakınlarında birleşmesinden oluşur. Parana nehrine dökülmeden önceki son kilometrelerinde Arjantin (Misiones eyaleti) 80% ile Brezilya (Parana eyaleti) 20% arasında sınır oluşturur.

Parana Nehri'ne döküldüğü yerin yakınlarında, Brezilya tarafında Foz do Iguaçu, Arjantin tarafında ise Puerto Iguazú şehirleri bulunur. İki şehir de nehri geçen bir köprü ile birbirlerine bağlıdır.

Iguazú Şelalesi'nin en ünlü özelliği, nehrin döküldüğü yerin birkaç kilometre öncesindeki şelaleleridir. Şelaleler de aynı şekilde tam sınırda bulunur. Büyük kısmı, görkemli "Şeytan Gırtlağı"'na geçiş imkânının da bulunduğu Arjantin kısmındadır. Ama insan, şelalelerin etkisini Brezilya tarafından daha iyi hisseder. Toplam genişliği 2700 m olan Igaçu Şelaleleri'nde, ortalama 1.700 m³/s, uzun yağışlardan sonra ise 7.000 m³/s su, iki basamak halinde 75 metreden dökülür.

Bu doğa güzelliğini, Álvar Núñez Cabeza de Vaca 1542 yılında keşfetmiştir. Eleanor Roosevelt bu nefes kesici doğa mucizesine baktığında, ağzından şu iki kelime dökülmüş: "Poor Niagara" (zavallı Niagara)

Her iki tarafı da kapsayan milli park 1984 yılında UNESCO tarafından "Dünya mirası" listesine alınmıştır. Turizm sebebi ile lokal anlamda çok önemli bir ekonomik rol oynar.

Iguazú Şelalesi Dünyanın 7 Doğa Harikası geçici(kesin olmayan) listesine girdi. Merkezi Cenevre'de bulunan İsviçreli vakıf New7Wonders tarafından düzenlenen dünya çapındaki anket sonucunda ilk 7'de yer aldı.[1]

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Iguazú Şelaleleri ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.

Resimler

Kaynakça

  1. ^ "Dünyanın 7 yeni doğa harikası". 5 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2011. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Brezilya</span> Güney Amerikada bir ülke

Brezilya, resmî adıyla Brezilya Federatif Cumhuriyeti, Güney Amerika'nın en büyük ve en kalabalık ülkesidir. Latin Amerika'nın %47,7'sini kaplayan Brezilya, Ekvador ve Şili haricinde Güney Amerika ülkelerinin hepsi ile sınır komşusudur. Başkenti Brasília ve en kalabalık şehri São Paulo'dur. Brezilya, 26 eyaletten ve bir Federal Bölgeden oluşan bir federasyondur ve Portekizcenin resmi dil olduğu tek Güney Amerika ülkesidir.

<span class="mw-page-title-main">Arjantin</span> Güney Amerikada yer alan bir ülke

Arjantin, resmî adıyla Arjantin Cumhuriyeti, topraklarının büyük bölümü Güney Amerika kıtasının güneyini kaplayan Güney Konisi’nde yer alan ülke. Arjantin 2.791.810 kilometrekare (1.077.924 sq mi)'lik toplam yüzölçümü ile Güney Amerika'da ikinci, dünyada ise en büyük sekizinci ülkedir. Kuzeyde Bolivya ve Paraguay, kuzeydoğuda Brezilya, batıda Şili, doğuda ise Uruguay komşusudur. Güneyini Drake Boğazı, batısını And Dağları ve doğusunu Atlas Okyanusu çevreler.

<span class="mw-page-title-main">Niagara Şelaleleri</span> New York/ABD ve Ontario/Kanada arasındaki Şelaleler

Niagara Şelaleleri, Kuzey Amerika'nın doğusunda, ABD ile Kanada sınırı arasında, Niagara Nehri'nin üzerinde bulunur. 3 büyük şelaleden oluşur. Horseshoe bunların en büyükleridir. American Falls ve Bridal Veils Fall diğer iki küçük şelalelerdir.

<span class="mw-page-title-main">São Paulo</span> Brezilyanın en büyük şehri ve São Paulo eyaletinin başkenti

São Paulo, Güneydoğu Brezilya'da bulunan São Paulo eyaletinin başkenti ve Güney Amerika'nın finans, ticaret ve sanayi merkezi. São Paulo, Brezilya, Amerika kıtası ve güney yarımküredeki en büyük şehirdir. GaWC tarafından alfa küresel şehir olarak sınıflandırılan São Paulo, banliyöleri olan Jundiaí, Sorocaba and São José dos Campos ile birlikte dünyanın dördüncü büyük metropolitan alanıdır. Bu metropolitan alanının nüfusu 22 milyondan fazladır.

<span class="mw-page-title-main">Kanyon</span> coğrafi terim, uçurumların arasındaki aralık

Kanyon, Dünya yüzeyinde nehirlerce oluşturulmuş derin vadilere denir. Türkçeye Frenk dillerden gelen Kanyon adı, kaynağı İspanyolca asıllı olan cañón sözüdür.

<span class="mw-page-title-main">Victoria Şelalesi</span> Şelale

Viktorya Şelaleleri veya Mosi-oa-Tunya dünyanın en görkemli şelalelerindendir. Zambezi Nehrinin üzerinde, Zambiya ve Zimbabve sınırları arasında, bulunur. Şelaleler yaklaşık olarak 1,7 km genişliğinde ve 128 m yüksekliğindedirler.

<span class="mw-page-title-main">Bulunduğu ülkelere göre Dünya Mirasları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

2024 yılı sonu itibarıyla, 195 "Taraf Devlet"te 1.223 Dünya Mirası Alanı bulunmaktadır. 1,223 Dünya Mirası Alanının 952'si kültürel, 231'i doğal, 40'ı karma özelliktedir. Bu Dünya Mirası Alanlarının 49'u sınıraşırı alan olup, birden fazla ülke tarafından paylaşılmaktadır. Sınıraşırı alanları paylaşan toplam 72 ülke bulunmaktadır. Ülkeler Dünya Miras Komitesi tarafından Afrika, Arap Devletleri, Asya ve Pasifik, Avrupa ve Kuzey Amerika ve Latin Amerika ve Karayipler olmak üzere beş coğrafi bölgeye ayrılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sorocaba</span> Brezilyanın São Paulo eyaletinde belediye

Sorocaba, Brezilya'nin "Güneydoğu Bölgesi"'nde São Paulo eyaletinde "Sao Paolo Metropoliten Meso-Bolgesi"'nde bulunup "Sorocaba Mikro-Bolgesi"nin merkezi olan bir kenttir.

<span class="mw-page-title-main">1974 FIFA Dünya Kupası</span> Batı Almanyada düzenlenen Dünya Kupası turnuvası

1974 FIFA Dünya Kupası, FIFA'nın 4 yılda bir uluslararasında düzenlediği dünya şampiyonalarının onuncusudur. 13 Haziran ile 7 Temmuz 1974 tarihleri arasında Batı Almanya'da düzenlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Nil</span> Afrikadaki başlıca nehir ve dünyanın en uzun nehri

Nil, 6650 km. uzunluğu ile dünyanın en uzun nehridir. Havzası Afrika kıtasının onda birini kaplar. Güneyden kuzeye doğru akar ve Beyaz Nil, Mavi Nil ve Atbarah olmak üzere üç ana kolu vardır. Nehrin en uzaktaki kaynağı Burundi'de oğu Afrika Göller Bölgesi'ndeki Kagera Nehri olarak doğar ve Tanzanya, Ruanda ve Uganda sınırlarını oluşturarak Victoria Gölü'ne dökülür.

<span class="mw-page-title-main">Kings Canyon Ulusal Parkı</span>

Kings Canyon Ulusal Parkı Amerika Birleşik Devletleri Kaliforniya eyaletinde Fresno şehrinin doğusundaki güney Sierra Nevada dağlarında bulunan, 1869,25 km² yüzölçümünü kapsayan, 4 Mart 1940'ta kurulmuş olan, ABD Ulusal Park Hizmeti tarafından idare edilen bir millî park'tır. Bu ulusal park Sekoya Ulusal Parkı'nın kuzeyinde olup iki ulusal park birbiriyle ortak sınırları vardır. Bu nedenle ABD Ulusal Park Hizmeti bu iki ulusal park için tek birleşik idare uygulamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Hawaii (ada)</span> Büyük Okyanusta bulunan Hawaii Takımadalarının en büyük adası

'Hawaii veya Hawaii Büyük Adası (İngilizce: The Big Island, Hawai‘i; Hawaii dili: mokupuni o Hawai‘i Büyük Okyanus kuzeyinde bulunan volkanik Hawaii Takımadaları'nın en büyüğü ve en güneydoğuda bulunanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Rostov-na-Donu</span> Rusyanın Rostov Oblastında Don Nehrinin sağ sahlinde bulunan bir kenti

Rostov-na-Donu, bir liman kenti ve Rostov Oblastı ve Rusya'nın Güney Federal Bölgesi'nin idari merkezidir. Doğu Avrupa Platosu'nun güneydoğu kesiminde, Don Nehri üzerinde, Kuzey Kafkasya'nın kuzeyindeki Azak Denizi'nden 32 kilometre (20 mi) uzakta yer alır. Şehrin güneybatı banliyöleri Don Nehri deltasına bitişiktir. Nüfusu bir milyonun üzerindedir (1.125.000). Rostov, 2018 FIFA Dünya Kupası'nın ev sahibi şehirlerinden biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Iguaçu Ulusal Parkı</span> Brezilyada bulunan millî parklar

Iguaçu Ulusal Parkı, Brezilya'nın Paraná Eyaletindeki millî parktır. Toplam alanı 185,2625 ha ve uzunluğu 300 km (190 mi)'lik bölümü Brezilya ile Arjantin arasındaki doğal sınır olmak üzere yaklaşık 420 km (260 mi)'dir ve birlikte 260,000 ha alan kaplamaktadır. Iguaçu Milli Parkı 10 Ocak 1939'da 1035 sayılı federal kararname ile kurulmuş ve 1986'da UNESCO tarafından Dünya Mirası olarak ilan edilmiştir. Park, Chico Mendes Biyolojik Çeşitliliğin Korunması Enstitüsü (ICMBio) tarafından yönetilmektedir. }}

<span class="mw-page-title-main">Foz do Iguaçu</span> Brezilyanın Paraná eyaletinde belediye

Foz do Iguaçu, Brezilya'nın Paraná eyaletinde bulunan belediye. Nüfus 2020 sayımına göre 258.248 idi.

<span class="mw-page-title-main">Paraná Nehri</span> Paraguay ve Arjantin sınırında bulunan nehir

34°0′5″G 58°23′37″B

<span class="mw-page-title-main">Una (Sava)</span> Bosna Hersek ve Hırvatistanda akarsu

Una Kiril: Уна), Hırvatistan ve Bosna-Hersek'te bir nehirdir. Nehrin toplam uzunluğu 214.6 km (133.3 mi) ve havza alanı 9.829 km²'dir. Una nehri adını Romalılardan aldı. Romalılar güzelliğini o kadar benzersiz bulmuşlar ki, ona Tek (Una) adını verdiler. İsminin başka bir yorumu, Hint-Avrupa kökenli unt kelimesinden türetilmiş bir İlirya kökenli kelime olmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Arjantin coğrafyası</span>

Arjantin coğrafyası, Güney Amerika'nın güneyinde bulunan Arjantin'in coğrafi özellikleridir. Batıda And Dağları ve doğuda Güney Atlantik Okyanusu ile sınırlanan ülkenin komşuları, batıda Şili, kuzeyde Bolivya ve Paraguay ve kuzeydoğuda Brezilya ve Uruguay'dır.

<span class="mw-page-title-main">Arjantin-Brezilya ilişkileri</span>

Arjantin-Brezilya ilişkileri, hem yakın hem de tarihseldir. Ekonomiyi, ticareti, kültürü, eğitimi ve turizmi kapsar. Savaş ve rekabetten dostluk ve ittifaka kadar bu karmaşık ilişki iki yüzyılı aşkın bir süredir devam ediyor. Ülkeler ayrıca, her ikisi de başkanlık sistemine sahip federal cumhuriyetler olan bir hükûmet sistemini paylaşır.

Itaipu Barajı Brezilya ile Paraguay arasındaki sınırda bulunan Paraná Nehri üzerinde bulunan bir hidroelektrik barajdır. Barajın inşasına ilk olarak Arjantin itiraz etmiş, ancak müzakereler ve Arjantin-Brezilya entegrasyonu ile anlaşmazlığın çözümü sağlanmıştır.