İçeriğe atla

Ignaz Semmelweis

Ignaz Semmelweis
Dr. Ignaz Semmelweis, 42 yaşında, 1860 yılında
DoğumSemmelweis Ignác Fülöp
1 Temmuz 1818(1818-07-01)
Buda, Macaristan Krallığı,[1][2] (şimdi Budapeşte, Macaristan'ın bir parçası)
Ölüm13 Ağustos 1865 (47 yaşında)
Oberdöbling, Avusturya İmparatorluğu (şimdi Viyana, Avusturya'nın bir parçası)
Defin yeriFiumei Street Mezarlığı
VatandaşlıkMacaristan Krallığı
Mezun olduğu okul(lar)Viyana Üniversitesi
Budapeşte Üniversitesi
Tanınma nedeni1847'de doğum kliniklerinde el dezenfeksiyonu standartlarının tanıtılması
Evlilik
Mária Weidenhofer (e. 1857)
[3]
Çocuk(lar)evet (5)
Kariyeri
DalıObstetrik, Cerrahi
Çalıştığı kurumEötvös Loránd Üniversitesi
Akademik danışmanlarıFerdinand Ritter von Hebra, Joseph Škoda, Carl von Rokitansky

Ignaz Philipp Semmelweis (doğum adı: Ignác Fülöp Semmelweis; 1 Temmuz 1818 – 13 Ağustos 1865), Avusturya-Macaristanlı bilim insanı ve hekim.[4][5] Antiseptik prosedürlerin öncüsü olarak bilinir. "Annelerin kurtarıcısı" lakabıyla tanınan Semmelweis lohusalık humması insidansı ile doğum kliniklerindeki el yıkama alışkanlıkları arasındaki ilişkiyi keşfetmiştir. Lohusalık ateşi 19. yüzyıl ortalarında hastanelerde yaygındı ve %10 - %35 oranları arasında ölümcül idi. Semmelweis 1847 yılında Viyana Genel Hastanesi'nde kalsiyum hipoklorit içeren antiseptikler kullanarak el yıkama uygulamasını önermiş ve ölüm oranlarını önemli ölçüde azaltmayı başarmıştır. Bulgularını derlediği Lohusa Ateşinin Kavramı, Etyolojisi ve Profilaksisi isminde bir kitap yayınlamıştır.

El yıkamanın ölüm oranını %1'in altına düşürdüğünü gösteren kitaplarına rağmen, Semmelweis'in gözlemleri zamanın yerleşik bilimsel ve tıbbi görüşleriyle çelişti ve fikirleri tıp topluluğu tarafından reddedildi. Semmelweis bulguları için kabul edilebilir hiçbir net bilimsel açıklama sunamamıştır ve bazı doktorlar Semmelweis'in hasta sağlığı için ellerin yıkanılması önerisini küçük düşürücü ve rahatsız edici bulmuşlardır. Meslektaşlarının giderek artan yoğun tepkisi sonucunda Semmelweis, 1865 yılında, sinir krizleri geçirmeye başlamış ve sonunda bir arkadaşı tarafından akıl hastanesine hapsettirilmiştir. Hastaneye alındıktan sadece 14 gün sonra, 47 yaşında, gardiyanlar tarafından dövüldükten sonra, muhtemelen sağ elinde dayak sonrası oluşan kangrenden kaynaklanan bir yaradan ötürü öldü. Semmelweis'in uygulaması, Louis Pasteur tarafından mikrop teorisi ile doğrulandı ve yaptığı uygulamalar ölümünden sadece birkaç yıl sonra yaygın bir şekilde kabul gördü. Aynı zamanlarda Pasteur'ün araştırmalarına etki eden Joseph Lister, Semmelweis'in hijyenik yöntemlerini uygulamış ve üzerinde çalışmalar yapmıştır.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Péter 2012, s. 7.
  2. ^ Hungary was officially recognized as "(an independent kingdom) within the Habsburg Monarchy." Orsolya Szakaly, "Opportunity or Threat? Napoleon and the Hungarian Estates", in Collaboration and Resistance in Napoleonic Europe, Michael Rowe (ed.), Palgrave Macmillan 2003 ISBN 978-0-333-98454-3
  3. ^ Ataman, Vatanoğlu-Lutz & Yıldırım 2013, ss. 35–39.
  4. ^ "Ignaz Philipp Semmelweis". Semmelweis Society International. 1 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2013. 
  5. ^ Encyclopedia Britannica: Ignaz Philipp Semmelweis

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Ignaz Semmelweis ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
Vikikaynak has the text of the 1911 Encyclopædia Britannica article Semmelweis, Ignatz Philipp.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bilim</span> bilgiyi inşa eden ve organize eden sistematik sistem ve bu sistem tarafından üretilen bilgi kümesi

Bilim veya ilim, nedensellik, merak ve amaç besleyen, olguları ve iddiaları deney, gözlem ve düşünce aracılığıyla sistematik bir şekilde inceleyen entelektüel ve uygulamalı disiplinler bütünüdür. Kimi kullanımlarda bu tanımın "ilim" için geçerli olmadığının altını çizmek gerekir. Çünkü bilim somut, evrensel olayları kendine konu edinmişken ilim doğaötesi olaylarla da ilgilenebilir fakat somut kanıt sunmaz. Bilimi sınıflandıran bilim felsefecileri bilimi formal bilimler, sosyal bilimler ve doğa bilimleri olmak üzere üçe ayırır. Bilimin diğer tüm dallardan en ayırt edici özelliği, savunmalarını somut kanıtlarla sunmasıdır. Bu sayede bilim, bilinmeyen olguları açıklamamıza ve evreni idrak etmemize güçlü destek olur.

<span class="mw-page-title-main">Tıp</span> hastalıkların teşhisi, tedavisi ve önlenmesi için çalışma alanı

Tıp, bir hastaya bakma, teşhis, prognoz, önleme, tedavi, yaralanma veya hastalıklarının palyasyonunu yönetme ve sağlığını geliştirme bilimi ve uygulamasıdır. Tıp, hastalıkların önlenmesi ve tedavisi yoluyla sağlığı korumak ve iyileştirmek için geliştirilen çeşitli sağlık uygulamalarını kapsar. Çağdaş tıp, yaralanma ve hastalıkları teşhis etmek, tedavi etmek ve önlemek için biyomedikal bilimleri, biyomedikal araştırmaları, genetiği ve tıbbi teknolojiyi, tipik olarak farmasötikler veya cerrahi yoluyla, ancak aynı zamanda psikoterapi, harici ateller ve traksiyon, tıbbi cihazlar, biyolojikler ve iyonlaştırıcı radyasyon gibi çeşitli tedaviler yoluyla uygular.

<span class="mw-page-title-main">Anatomi</span> organizmaların yapı ve bölümlerinin incelenmesi

Anatomi, organizmaların ve parçalarının yapısının incelenmesi ile ilgili biyoloji dalıdır. Anatomi, canlıların yapısal organizasyonu ile ilgilenen bir doğa bilimi dalıdır. Tarih öncesi çağlarda başlangıcı olan eski bir bilim dalıdır. Anatomi doğası gereği gelişimsel biyoloji, embriyoloji, karşılaştırmalı anatomi, evrimsel biyoloji ve filogeniye bağlıdır, çünkü bunlar anatominin hem anlık hem de uzun vadeli zaman ölçeklerinde üretildiği süreçlerdir. Sırasıyla organizmaların ve parçalarının yapısını ve işlevini inceleyen anatomi ve fizyoloji, birbiriyle ilişkili disiplinlerin doğal bir çiftini oluşturur ve genellikle birlikte çalışılır. İnsan anatomisi, tıpta uygulanan temel bilimlerden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Viki</span> ziyaretçilerin düzenleyebileceği web sitesi türü

Viki, bir iş birliği etrafında toplanan kimselerin web tarayıcı üzerinden yeni sayfalar oluşturmasına, sayfalarda düzenlemeler yapmasına ve bu sayfaları birbirine bağlamasına olanak sağlayan MediaWiki vb. bir yazılım altyapısı kullanan web sitelerinin genel adıdır.

<span class="mw-page-title-main">Pansuman</span> Yaraların mikroplardan temizlenmesi ve korunması için yapılan yıkama ve örtme işlemi

Pansuman, genel olarak ilk yardım ve acil tıpta yara tedavisi demektir. Yaraların mikroplardan temizlenmesi ve korunması için yapılan yıkama ve örtme işlemidir. Yara iyileşmesinin iyi, çabuk ve iz bırakmadan olması için bölgenin ölü dokulardan ve mikroorganizmalardan temizlenmesi ve dış ortamın zararlı etkilerinden korunması gerekir. Böylece hem mikropların hem de tahriş edici maddelerin yaraya ulaşması engellenmiş olur. Pansuman, ifraz maddelerini yaradan uzaklaştıran, emen, kanayan kısmı tampone eden, yaralı bölgenin anatomik ve fizyolojik durumunu muhafaza eden ve aseptik esaslar içinde uygulanan tedavidir. Yumuşak parafin pansumanlar, çinko bandajlar, esmark bandı, yapışkan bandaj, sıvı bandaj, koheziv bandaj, sargı bezi, gazlı bez yaygın kullanılan pansuman türleridir.

İslam hukuku dinsel kökenli hukuk kurallarını ve bunların uygulanma esaslarını tanımlar. Kimi zaman Fıkıh bilimi ile aynı anlamda kullanılır. Bazen de Şeriat kavramı kastedilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Lazzaro Spallanzani</span>

Lazzaro Spallanzani ya da Abbe Lazzaro Spallanzani, biogenesis konusunda yapmış olduğu araştırmalarla Louis Pasteur'ün buluşlarına giden yolu açan İtalyan biyolog ve Katolik rahip.

<span class="mw-page-title-main">Hastalık yapıcı mikrop teorisi</span> mikroorganizmaların birçok hastalığın nedeni olduğunu savunan teori

Hastalık yapıcı mikrop teorisi, birçok hastalık için şu anda kabul edilen bilimsel teoridir. Patojen veya "mikrop" olarak bilinen mikroorganizmaların hastalığa neden olabileceğini belirtir. Büyütülmeden görülemeyecek kadar küçük olan bu organizmalar insanları, diğer hayvanları ve diğer canlı konakları istila eder. Konakları içinde büyümeleri ve çoğalmaları hastalığa neden olabilir. "Mikrop" sadece bir bakteriyi değil, protistler veya mantarlar gibi herhangi bir mikroorganizma türünü ve hatta virüsler, prionlar veya viroidler gibi hastalığa neden olabilen canlı olmayan patojenleri ifade eder. Patojenlerin neden olduğu hastalıklara bulaşıcı hastalıklar denir. Bir patojen bir hastalığın temel nedeni olsa bile, çevresel ve kalıtsal faktörler genellikle hastalığın şiddetini ve potansiyel bir konakçı bireyin patojene maruz kaldığında enfekte olup olmayacağını etkiler. Patojenler, hem insanlarda hem de hayvanlarda bir bireyden diğerine geçebilen hastalık taşıyıcı ajanlardır. Bulaşıcı hastalıklara patojen mikroorganizmalar ve parazitler gibi biyolojik ajanlar neden olmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Akran denetimi</span> Çalışmanın, çalışmayı üretenlerle benzer yetkinliklere sahip bir veya daha fazla kişi tarafından değerlendirilmesi

Akran denetimi ya da hakem denetimi, bir yazarın akademik çalışmasını aynı alanda uzman olan kişilerin incelemesine sunma sürecidir. Akran denetimi olabilmesi için belli bir alanda ki bu çoğu zaman dar bir alandır, tarafsız denetim yapabilecek bir uzmanlar topluluğunun varlığı gerekir. Eğer konu yeterince dar bir sahaya ait değilse veya sahalar arası (interdisipliner) ise, denetimin tarafsızlığını sağlamak zor olabilir. Ayrıca bir fikrin önemi her zaman takdir edilemeyebilir. Akademik kalite için vazgeçilmez sayılsa da, akran denetimi, etkisiz ve yavaş olabilmesi nedeniyle eleştirilmiştir.

Hakikât İslâmiyet'in mistik kollarından biri olan Sufilik'teki bir mertebenin adıdır.

<span class="mw-page-title-main">Luc Montagnier</span> Fransız hekim ve virolog (1932-2022; Nobel Ödülü: 2008)

Luc Antoine Montagnier, Fransız virolog ve bilim insanı. Françoise Barré-Sinoussi ve Harald zur Hausen ile birlikte 2008 Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi bilim insanı. Nobel Ödülü'nü İnsan İmmün Yetmezlik Virüsü'nü (HIV) keşfinden dolayı kazanmıştır. Şanghay Jiao Tong Üniversitesi'nde profesör olarak çalışmalarını sürdürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Françoise Barré-Sinoussi</span>

Françoise Barré-Sinoussi, Fransız bir virolog ve Retroviral Enfeksiyonların Düzenlenmesi Bölümü Direktörü ve Paris, Fransa'daki Institut Pasteur'da profesördür. Fransa, Paris'te doğan Barré-Sinoussi, insan bağışıklık eksikliği virüsünün AIDS'in nedeni olarak tanımlanmasında bazı temel çalışmaları gerçekleştirdi. 2008'de Barré-Sinoussi, HIV'i keşfettikleri için eski akıl hocası Luc Montagnier ile birlikte Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü'ne layık görüldü. 31 Ağustos 2015'te zorunlu olarak aktif araştırmadan emekli oldu ve 2017'de bir süre tamamen emekli oldu.

<span class="mw-page-title-main">Pasteur Enstitüsü</span> sağlık organizasyonu

Pasteur Enstitüsü, Fransa merkezli bir kâr amacı gütmeyen kuruluştur. Vakfın kuruluş amacı özellikle biyoloji, mikroorganizmalar, hastalıklar ve aşılar hakkında araştırma ve geliştirme faaliyetleri yürütmektir. Kurum ismini kendi zamanında modern tıp alanında önemli katkıları olan, pastörizasyon mucidi, şarbon basili ve kuduz virüsü için aşı geliştiren Louis Pasteur'den almaktadır. Enstitü 4 Haziran 1887 tarihinde kurulmuş ve 14 Kasım 1888 tarihinde hizmete açılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Zihin kontrolü</span>

Zihin kontrolü veya beyin yıkama, çıkarcı kişi veya grupların "kendi isteklerine başkalarına sistemli bir şekilde etik olmayan yollarla, ikna edip alıştırması" işlemine denir. Terim; kişilerin düşünce kontrolü, davranışları, duyguları veya karar vermelerini bozacak, psikolojik veya psikolojik olmadan uygulanan herhangi bir yöntem için kullanılabilir.

<span class="mw-page-title-main">El yıkama</span> kişinin ellerini temizleme eylemi

El yıkama ya da el hijyeni: sabun ile birlikte su veya başka bir sıvı kullanarak ya da sıvı kullanmadan; ellerden toprağın, kirin ve mikroorganizmaların temizlenmesi işlemi.

<span class="mw-page-title-main">Cornelius (papa)</span>

Cornelius 6 ya da 13 Mart 251'den 253'teki ölümüne kadar papalık görevinde bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Bilim tarihi</span> bilimin ve bilimsel bilginin tarihsel gelişiminin incelenmesi

Bilim tarihi, hem doğa hem de toplumsal bilimler dahil olmak üzere bilimsel bilgi ve bilimin gelişiminin incelenmesidir. 18. yüzyıl ile 20. yüzyıl arası dönemde, öteden beri yanlış bilindiği düşünülen olguların bilimsel gerçeklerle değiştirilmesi yolunu izlemiştir.

<span class="mw-page-title-main">El dezenfektanı</span> el yıkamaya alternatif/ek. Mikroorganizmaları yok eder/patojenlerin bulaşmasını engeller

El dezenfektanı, eldeki mikropları azaltmak için kullanılan genelde sıvı ya da jel halde bulunan bir maddedir. Alkol bazlı olanlar, sağlık ortamında su ve sabunla el yıkamak için tercih edilir. Mikroorganizmaları öldürmede su ve sabundan daha etkilidir. Tuvaletten sonra veya gözle görülebilir bir kirlenme varsa jel dışında el yıkamaya da dikkat edilmelidir. Alkolsüz tipin genel kullanımı tavsiye edilmez. Sağlık ortamları haricinde genellikle el yıkama tercih edilir. Ayrıca norovirüs ve Clostridium difficile mikroorganizmaları için daha az etkilidirler. Sıvı, jel ve köpük halleri mevcuttur.

Semmelweis refleksi veya Semmelweis etkisi, herhangi bir bilginin mevcut normlar, inançlar ve paradigmalar ile ters düşmesi sebebi ile hiçbir değerlendirilmede bulunulmadan doğrudan reddedilmesi refleksini açıklayan bir metafordur.

<span class="mw-page-title-main">Semmelweis Universitesi</span>

Semmelweis Universitesi, Macaristan'ın Budapeşte kentinde 1769 yılında kurulan araştırma odaklı bir tıp üniversitesidir. Altı fakülte ve doktora okulu ile tıp ve sağlık bilimlerinin tüm alanlarını kapsar. Macaristanın ilk olmak üzere, Avrupa'nın en köklü ve önde gelen tıp fakültelerinden birine sahiptir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.