If Day

If Day ("Eğer Günü" ya da Fransızca: Si un jour, "Eğer bir Gün") veya If Day Operasyonu,^[1] II. Dünya Savaşı sırasında 19 Şubat 1942'de yapılan, Kanada'nın Manitoba eyaletindeki Winnipeg şehri ve çevresindeki bölgelerde Nazi işgali simülasyonudur. Winnipeg'in iş insanlarından John Draper Perrin'in başında bulunduğu Greater Winnipeg Victory Loan adlı kuruluş tarafından, bir savaş tahvili propagandası olarak düzenlenmiştir. Simülasyon, Winnipeg'de o zamana kadar yapılan en büyük askerî tatbikattı.^[2]

If Day, Kanada birlikleri ile Alman askerleri gibi giyinmiş gönüllüler arasında kurgulanan bir çatışmayı, önde gelen siyasetçilerin tutuklanmasını, bir Nazi hükûmetinin oluşturulmasını ve Nazilerin bir geçit törenini içeriyordu. Etkinlik sayesinde, savaş seferberliği için 3 milyon doların üzerinde bağış toplandı. Etkinliği düzenleyenler, yarattıkları korkuyla ileride daha fazla bağış toplanacağına inanıyordu.

If Day, savaş tahvillerinin satın alınmasını teşvik etmek için hazırlanan bir etkinlikti. Savaş harcamalarını artırmak için hükûmete verilen krediler olan bu tahviller Kanadalı şirketlere satıldı. Kampanya 16 Şubat 1942'de başladı ve 9 Mart'a kadar devam etti. Manitoba'daki bağış toplama hedefi, Winnipeg'den 24,5 milyon dolar da dâhil olmak üzere toplamda 45 milyon dolardı (2022 yılında 765,5 milyon dolar^[3]). Ulusal kampanya ülke genelindeki özgürlük ateşleri yakmayı planlıyordu, ancak Winnipeg'in şubat ayındaki havası bu fikre elverişli değildi. Bu da John Draper Perrin başkanlığındaki Ulusal Savaş Finans Komitesi'nin bölgesel bir kolu olan Büyük Winnipeg Zafer Kredisi Komitesi'nin farklı bir yaklaşımı tercih etmesine yol açtı.^[2][4] Organizatörler savaşı insanların evlerine getirmenin savaştan doğrudan etkilenmeyenler arasında bir tutum değişikliğine yol açacağına inanıyordu.^[4][5]

Komite, her biri bağış toplama hedefinin 1 milyon dolarını temsil eden 45 bölüme ayrılmış bir Manitoba haritası çizdi. Satılan savaş Tahvillerinden para geldikçe, bölümler Nazi işgalcilerden "geri alındı".^[6] Harita şehrin merkezi kavşağı olan Portage ve Main'in köşesine asıldı.^[7] Kampanya simülasyondan birkaç gün önce yerel gazetelerde ve radyolarda duyuruldu, ancak "işgal" birçok vatandaşı şaşırttı.^[6][8][9] Acil durum sığınaklarına hücumu önlemek için komşu kuzey Minnesota sakinleri de uyarıldı çünkü olayı dramatize eden radyo yayınları o bölgeden alınabilirdi.^[6][a] Kanada Kraliyet Hava Kuvvetleri'ne ait Alman savaş uçaklarına benzeyen uçaklar 18 Şubat 1942'de şehrin üzerinde uçtu.^[10] Winnipeg'in kuzeydoğusunda küçük bir kasaba olan Selkirk, 18 Şubat 1942'de ana If Day etkinliğine hazırlık olarak bir saatlik karartma ve sahte bombalama düzenledi.^[11]

Simülasyonda Winnipeg'in tüm birliklerini temsil eden 3.500 Kanada Ordusu mensubu yer almış ve bu da o zamana kadar Winnipeg'de yapılan en büyük askeri tatbikat olmuştur.^[1][12] Savunma kuvvetlerine Albaylar E. A. Pridham ve D. S. McKay komuta etmiştir.^[4][13] Birlikler Beşinci Saha Alayı, Kraliyet Winnipeg Tüfekleri, Winnipeg Grenadiers, Queen's Own Cameron Highlanders of Canada ve bir dizi yedek ve sivil gruptan oluşturulmuştur.^[14] Alman birlikleri Winnipeg Ticaret Kurulundan gönüllülerdi, Hollywood'dan kiralanan üniformalar kullanıyorlardı ve yüzlerinde boyalı yara izleri vardı.^[10][15][16] Erich von Neurenberg tarafından komuta edildiler.^[10][b] Simülasyon için yaklaşık 3.000 dolar harcandı.^[8]

Şehirdeki Alman devriyeleri 19 Şubat günü sabah 5:30'dan önce başladı. Bir radyo spikeri gözaltına alındı ve mikrofonuna el konularak 5:45'ten itibaren propaganda yayını yaptırıldı. Alman birlikleri ilk devriyelerden yarım saat sonra şehrin batı yakasında toplandı.^[1] Kanada birlikleri sabah 6:30'da Fort Osborne kışlasında ve Minto ve Macgregor cephaneliklerinde toplandı. Saat 7:00'de hava saldırısı sirenleri çalındı ve işgale hazırlık olarak karartma emri verildi.^[6][13][17] Hava saldırısı sabah saat 7'den önce sahte bombardımanlarla başladı.^[1] Saat 7:03'ten itibaren birlikler, yerel halk gruplarının desteklediği küçük bir grup aktif ve rezerv askerleri tarafından savunulan şehre temsili saldırılarına başladı. Savunmacılar şehrin sanayi ve şehir merkezi bölgelerinin etrafında, Belediye Binasından yaklaşık 5 kilometre uzaklıkta bir çember oluşturdular ve 7:45'te 3 kilometrelik bir çembere çekildiler.^[10][13]

Çatışma birlik hareketlerini ve sahte köprü yıkımını içeriyordu. Patlama yaratmak için kömür tozu ve dinamit kullanıldı.^[5][15][16] Dokuz birlik oluşumu, sıkı bir şekilde yazılmış istila sekansı sırasında her biri üç pozisyon tuttu; Ticaret Odası binasında kurulan genel merkezden telefon (her oluşuma bir hat) ve flaş lambaları ile yönlendirildiler. Kullanılan savunma düzeni, I. Dünya Savaşı sırasında Paris'te askerleri cepheye sevk etmek için kullanılana benziyordu.^[18] Çatışmalar yoğunlaştıkça hafif tanklar yol ve demiryolu kavşaklarına konuşlandırıldı.^[1] Otuz uçaksavar aracı tepelerindeki savaş uçaklarına kuru sıkı ateş açtı. İlk sahte zayiat sabah 8:00'de bildirildi. Sahte yaralıları tedavi etmek için stratejik noktalara pansuman istasyonları kuruldu; ayrıca olayın iki gerçek yaralısını da tedavi ettiler - ayak bileğini burkan bir asker ve sabahın erken saatlerindeki karartma sırasında tost hazırlarken başparmağını kesen bir kadın.

Sabah 9:30'da Kanadlı birlikler Alman birliklerine teslim oldu. Şehin işgalinden sonra askerler toplama kamplarına götürüldü. Sahte Alman birlikleri şehrin dört bir yanında geniş çaplı bir taciz kampanyası başlattı. Şehir merkezinin ana caddelerinden biri olan Portage Avenue'de bir tank yürütüldü.^[15] Bazı insanlar Aşağı Fort Garry'deki toplama kampına götürüldü; tutuklananlar arasında Başbakan John Bracken (kabinesinin birkaç üyesiyle birlikte bir parti toplantısında tutuklandı), Belediye Başkanı John Queen, Manitoba vali yardımcısı Roland Fairbairn McWilliams ve Norveç'in ABD Büyükelçisi Wilhelm de Morgenstierne gibi önde gelen yerel politikacılar da vardı.^[13][15] Bir meclis üyesi, Dan McClean, kaçtı ancak yoğun bir aramadan sonra tekrar yakalandı.^[10] Polis Şefi George Smith yakalanmaktan kurtuldu çünkü askerler ofisine geldiğinde dışarıda yemek yiyordu.^[19] Aşağı Fort Garry'deki Birlik Bayrağı Nazi bayrağı ile değiştirildi.^[20] Şehrin adı "Himmlerstadt" olarak değiştirildi ve Main Street "Hitlerstrasse" olarak adlandırıldı.^[10][21]

Erich von Neurenberg, gauleiter (Türkçe: Eyalet lideri) olarak atandı; kendisine yerel Gestapo şefi olarak görev yapan George Waight yardımcı oldu.^[10][22] Belirtilen amaçları, ülkeyi kolonileştirerek Kanada'nın nispeten düşük nüfus yoğunluğundan yararlanma planlarında Hitler'e yardımcı olmaktı.^[4] Von Neurenberg, şehrin her yerine asılan aşağıdaki kararnameyi yayınladı:

1. Bu bölge artık Büyük Reich'ın bir parçasıdır ve Führer'in Gauleiter'i Albay Erich Von Neuremburg'un yetkisi altındadır.
2. Akşam 9:30 ile gün ağarana kadar hiçbir sivilin sokaklara çıkmasına izin verilmeyecektir.
3. Tüm kamusal alanlar sivillere kapalıdır ve herhangi bir yerde tek seferde 8 kişiden fazlası toplanamaz.
4. Her ev sahibi 5 asker için kalacak yer sağlamalıdır.
5. Askeri, yarı askeri ya da kardeşlik niteliğindeki tüm örgütler dağıtılmış ve yasaklanmıştır. Kız izciler, erkek izciler ve benzeri gençlik örgütleri, Gauleiter ve Fırtına birliklerinin yönetimi altında varlıklarını sürdüreceklerdir.
6. Tüm otomobil, kamyon ve otobüs sahipleri, bunları İşgal Ordusu tarafından devralınacakları İşgal Karargahına kaydettirmelidir.
7. Her çiftçi tüm tahıl ve hayvan stoklarını derhal bildirmelidir ve Winnipeg'deki Erzak Komutanı'nın ofisi dışında hiçbir çiftlik ürünü satılamaz. Hiçbirini kendi tüketimi için saklayamaz, ancak Winnipeg'deki Merkezi Otorite aracılığıyla geri satın almalıdır.
8. Gamalı haç dışındaki tüm ulusal amblemler derhal imha edilmelidir.
9. Her sakine bir karne verilecek ve yiyecek ve giyecek ancak bu kartın ibraz edilmesi halinde satın alınabilecektir.
10. Aşağıdaki suçlar yargılanmaksızın ölümle sonuçlanacaktır
    1. İşgal Ordusuna karşı direniş örgütlemeye çalışmak
    2. İzinsiz olarak il sınırları içine girmek veya il sınırları dışına çıkmak.
    3. Emir verildiğinde sahip olunan tüm malların bildirilmemesi.
    4. Ateşli silah bulundurmak.

HIÇ KIMSE KARARLARIMIZA AYKIRI DAVRANMAYACAK, KONUŞMAYACAK VEYA DÜŞÜNMEYECEK

Kiliselerde ibadeti yasaklayan bildiriler asıldı ve itiraz eden rahipler tutuklandı.^[6] Otobüsler durduruldu ve yolcuları silahlı birlikler tarafından arandı.^[18] Winnipeg Tribune'ün adı Das Winnipeger Lügenblatt (çev. 'Winnipeg Yalan Sayfası') olarak değiştirildi, ağır sansürlü sütunlar ve neredeyse tamamen Almanca yazılmış bir ön sayfa içeren bir Nazi yayını oldu.^[15][23] Hicivli bir haberde "bu Manitoba için büyük bir gün ...Der Führer gibi Naziler de sabırlı, nazik ve hoşgörülüdür, ancak SABIRLARI HIZLA TÜKENMEKTEDİR" denirken, bir diğerinde Alman yetkililer tarafından onaylanan ve tüm okuyuculara gülmeleri ya da hapse atılmaları emredilen bir "resmi şaka" yer alıyordu.^[24] Winnipeg Free Press'te gazete satıcısı olan Henry Weppler saldırıya uğradı ve gazeteleri yırtıldı.^[10][18] Winnipeg Free Press, "işgal" hakkında, Nazilerin Winnipeg'de yol açtığı yıkımı ayrıntılı olarak anlatan bir ön sayfa haberine yer verdi.^[8]

Winnipeg Halk Kütüphanesi'nin ana Carnegie şubesinin önünde kitaplar yakıldı.^[c][10][25] Askerler Great West Life'ın yemekhanesine girerek işçilerin öğle yemeklerini çaldı.^[13] Polis karakolundan buffalo paltoları ele geçirdiler ve sıcaklık -8 °C'nin altında olduğu için gün boyunca bunları giydiler. Yerel bir ilkokulda müdür tutuklandı ve yerine Nazi Gerçeğini öğretmeye kendini adamış bir Nazi eğitimci getirildi; şehirdeki lise öğrencileri için özel dersler hazırlandı.^[7][10] Bazı mağazalar ve evler sahte askerler tarafından yağmalandı. Newfoundland dolarları, Kanada'nın savaş sırasında ürettiği tek propaganda banknotu olan sahte Alman Reichsmarkları ile değiştirildi.^[10][15][16]

Simülasyon saat 17:30'da mahkûmların törenle serbest bırakılması, geçit töreni ve serbest bırakılan ileri gelenlerin konuşmalarıyla sona erdi.^[10][15] Organizasyon komitesi üyeleri ve yerel iş adamları Portage Avenue'de "Burada Olmamalı!" ve "Zafer Tahvili Alın" yazılı pankartlarla yürüdü. Geçit töreninin ardından Hudson's Bay Company binasında bir ziyafet düzenlendi.^[10] Büyükelçi de Morgenstierne If Day ve Norveç'teki deneyimlerinden bahsederek "Winnipeg'in hayali Nazi işgalinin Alman istilasına uğramış Avrupa'daki Alman davranışlarına gerçek bir bakış" olduğunu öne sürdü.^[26]

Çevredeki kasabalar da işgalden etkilendi: örneğin, Neepawa'da Alman askerleri sokaklarda vatandaşlarla yüzleşti.^[15] Virden'in adı "Virdenberg" olarak değiştirildi.^[10] Brandon'daki stratejik hedeflere sahte bir saldırı planlandı.^[7] Kanada Yayın Kurumu, eyalet genelinde radyoda askeri müzik ve Hitler'in konuşmalarından alıntılarla birlikte "Swastika over Canada" (Türkçe: Kanada üzerinde svastika) adlı bir program yayınladı; öğrenciler dinlemek için okuldan erken çıkarıldı.^[2][10]

If Day, savaş tahvilleri satışlarını Greater Winnipeg'in hedefinin çok üzerine çıkardı ve taktiği Kuzey Amerika'daki insanların dikkatine sundu. Life dergisi, William Shrout tarafından fotoğraflanan Winnipeg'deki ve Manitoba'daki daha küçük merkezlerdeki If Day etkinliklerini resimli bir şekilde yayınladı.^[27] Newsweek, The New York Times ve The Christian Science Monitor dahil olmak üzere birçok Amerikan yayınından muhabirler de oradaydı;^[10] kameraman Lucien Roy BBC News için haber görüntüleri çekti.^[27] Yeni Zelanda'daki gazeteler etkinlikle ilgili hikâyelere yer verdi.^[15] Dünya çapında tahminen 40 milyon kişi haberi gördü.^[10]

If Day, Zafer Kredisi kampanyası için 3,2 milyon dolar topladı ki bu, şehrin tek günlük en büyük toplamıydı.^[28] Winnipeg, 24 Şubat'ta 24 milyon dolarlık Zafer Kredisi kotasını büyük ölçüde If Day sayesinde geçti.^[29] Kampanyanın eyaket toplamı 60 milyon dolardı ve 45 milyon dolarlık hedef kotasının oldukça üzerindeydi. Savaş çabaları için ülke çapında yaklaşık 2 milyar dolar toplandı ve If Day, ülke çapındaki kampanyanın en başarılı bağış toplama etkinliklerinden biri olarak kabul edildi.^[9] Ordu, If Day'de askere alımlarda önemli bir artış bekliyordu, ancak askere alım sayılarındaki uzun vadeli düşüşü sona erdiremedi: Şubat ayının ilk yarısında günde ortalama 36 kişiye kıyasla Winnipeg'de sadece 23 kişi askere yazıldı.^[30]

If Day diğer toplumlarda da taklit edilmesine yol açacak kadar başarılı oldu. ABD hükûmeti etkinliğin ayrıntıları için organizasyon komitesiyle temasa geçti. Winnipeg kampanyasının promosyon malzemeleri kullanılarak Vancouver'da daha küçük ölçekli bir işgal sahnelendi.^[10]

2006 yılında Aaron Floresco tarafından CTV'nin yerel dizisi Manitoba Moments için etkinliğin bir televizyon belgeseli yapılmıştır.^[31] Belgeselde haber filmi görüntülerinin yanı sıra tarihçiler ve katılımcılarla yapılan röportajlar da yer almaktadır.^[8] Film yapımcısı Guy Maddin, My Winnipeg adlı filminde If Day'in kısa bir haber filmi klibine yer vermiştir.^[32]

• Yeni Düzen

1. ^ Organizatörler, uzaylı istilasına ilişkin kurgusal bir yayın olan The War of the Worlds'taki gibi ciddiye alınma ihtimalinden kaçınmayı umuyorlardı.^[1]
2. ^ Bunun gerçek bir isim mi yoksa takma bir isim mi olduğu belli değildir.
3. ^ Kitaplar hasarlı veya modası geçmiş olarak yakılmak üzere önceden seçilmişti

• If Day'in televizyon belgeselinin fragmanı 25 Şubat 2012 tarihinde Library of Congress sitesinde arşivlendi
• British Pathé'in haberi 11 Şubat 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.