İçeriğe atla

Idiom Neutral

Idiom Neutral
Idiom Neutral
OluşturanUluslararası Evrensel Dil Akademisi
Amaç
Yapay dil
  • Idiom Neutral
Dil kodları
ISO 639-1
ISO 639-2art
ISO 639-3

Idiom Neutral, Uluslararası Evrensel Dil Akademisi (Akademi Internasional de Lingu Universal) tarafından Sankt-Peterburg'da yaşayan bir mühendis olan Waldemar Rosenberger başkanlığında oluşturulmuş bir yapay dildir. Adının Türkçe anlamı "Tarafsız Dil"dir. Dil, 1902 yılında oluşturulmuştur. Idiom Neutral'ın dilbilgisini de içeren sözlükler 1902 ve 1903 yıllarında birkaç Avrupa dilinde yayımlanmıştır. 1912 yılında Rosenberger dili değiştirilmiş bir biçimde tekrar yayımlamış ve ortaya çıkan yeni dile "Reform-Neutral" adını vermiştir.

İlgili Araştırma Makaleleri

Volapük, 1879 yılında Alman din adamı Johann Martin Schleyer tarafından oluşturulmuş bir yapay dildir. Datuval olarak da bilinen Schleyer, Volapük hareketinde uzun yıllar Cifal (Lider) olarak görev almıştır. Volapük, dil bilgisi kurallarının oldukça karmaşık olmasına rağmen yüz binlerce kişi tarafından öğrenilmiş, bu dilde kurultaylar toplanmış, dil bilgisi kitapları ve dergiler yayımlanmıştır. Volapük yerini zamanla önce Idiom Neutral, sonra İnterlingua ve Esperanto gibi yapay dillere bırakmıştır.

Novial, doğal dillerin yerini almadan uluslararası ilişkileri kolaylaştırmak amaçlı oluşturulmuş bir yapay dildir.

<span class="mw-page-title-main">Avakatekçe</span> dil

Avakatekçe, Guatemala'nın Huehuetenango departmanında Aguacatán belediyesinde Avakatekler (Qatanum) tarafından konuşulan Maya dilleri ailesinin Kiçe-Mam dilleri grubundan bir Kızılderili dilidir. Guatemala'da 2002 sayımına göre etnik 11.068 kişilik nüfustan 9.613 kadarı anadillerini konuşabiliyor. En yakın akrabası birlikte İşil dilleri adıyla alt grup oluşturan İşilcedir.

<span class="mw-page-title-main">Avakatekler</span>

Avakatekler, Guatemala'nın Huehuetenango departmanında Aguacatán belediyesinde yaşayan Maya Kızılderili halkıdır. Guatemala'da 2002 sayımına göre etnik 11.068 kişilik nüfustan 9.613 kadarı Avakatekçe (Qa'yol) denen anadillerini konuşabiliyor. En yakın akrabası birlikte İşil dilleri adıyla alt grup oluşturan İşillerdir.

<span class="mw-page-title-main">İşilce</span>

İşilce, daha çok Guatemala'nın El Quiché departmanında İşil Üçgeni denilen Santa Maria Nebaj, San Juan Cotzal ve San Gaspar Chajul kasabalarında, çok daha az olarak Meksika'da İşiller tarafından konuşulan Maya dilleri ailesinin Kiçe-Mam dilleri grubundan bir Kızılderili dilidir. Guatemala'da 2002 sayımına göre etnik 95.315 kişilik nüfustan 83.574 kadarı anadillerini konuşabiliyor. En yakın akrabası birlikte İşil dilleri adıyla alt grup oluşturan Avakatekçedir.

<span class="mw-page-title-main">Tektitekçe</span>

Tektitekçe, Guatemala'nın Huehuetenango departmanının Tectitán ile Cuilco belediyelerinde ve Meksika'da Chiapas eyaletinin Amatenango de la Frontera ile Mazapa de Madero belediyelerinde Tektitekler tarafından konuşulan Maya dilleri ailesinin Kiçe-Mam dilleri grubundan bir Kızılderili dilidir. Guatemala'da 2002 sayımına göre etnik 2.077 kişilik nüfustan 1.144 kadarı anadillerini konuşabiliyor. Meksika'da 1.000 kişi tarafından konuşulur. En yakın akrabası birlikte Mam dilleri adıyla alt grup oluşturan Mamcadır.

<span class="mw-page-title-main">Açice</span>

Açice, Guatemala'nın Baja Verapaz departmanının Cubulco, Rabinal, San Miguel, Salamá, San Jerónimo, kısmen Granados ve el Chol belediyelerinde Açiler tarafından konuşulan Maya dilleri ailesinin Kiçe dilleri grubundan bir Kızılderili dilidir. Guatemala'da 2002 sayımına göre etnik 105.992 kişilik nüfustan 82.640 kadarı anadillerini konuşabiliyor. En yakın akrabası birlikte Kiçe-Açi dilleri adıyla alt grup oluşturan Kiçecedıir.

<span class="mw-page-title-main">Kakçikelce</span>

Kakçikelce, Guatemala'nın Chimaltenango, Guatemala, Baja Verapaz, Sacatepéquez, Sololá, Suchitepéquez departmanlarında yaşayan Kakçikeller tarafından konuşulan Maya dilleri ailesinin Kiçe dilleri grubundan bir Kızılderili dilidir. Guatemala'da 2002 sayımına göre etnik 832.968 kişilik nüfustan 444.954 kadarı anadillerini konuşabiliyor. Meksika'da 2002 rakamlarına göre 143 konuşanı vardır. En yakın akrabası birlikte Asıl Kiçe dilleri adıyla alt grup oluşturan Tzutuhilce, Kiçece ve Açicedir.

<span class="mw-page-title-main">Kakçikeller</span>

Kakçikeller, Guatemala'nın Chimaltenango, Guatemala, Baja Verapaz, Sacatepéquez, Sololá, Suchitepéquez departmanlarında yaşayan Maya Kızılderili halkıdır. Guatemala'da 2002 sayımına göre etnik 832.968 kişilik nüfustan 444.954 kadarı anadillerini konuşabiliyor. En yakın akrabası birlikte Asıl Kiçe dilleri adıyla alt grup oluşturan Tzutuhiller, Kiçeler ve Açilerdir.

<span class="mw-page-title-main">Tzutuhilce</span>

Tzutuhilce, Guatemala'nın Sololá ve Suchitepéquez departmanlarında yaşayan Tzutuhiller tarafından konuşulan Maya dilleri ailesinin Kiçe dilleri grubundan bir Kızılderili dilidir. Guatemala'da 2002 sayımına göre etnik 78.498 kişilik nüfustan 444.954 kadarı anadillerini konuşabiliyor. En yakın akrabası birlikte Asıl Kiçe dilleri adıyla alt grup oluşturan Kakçikelce, Kiçece ve Açicedir.

<span class="mw-page-title-main">Kekçice</span>

Kekçice, Guatemala'nın Alta Verapaz, Petén, El Quiché ve Izabal departmanlarında, Belize, El Salvador ve Meksika'da yaşayan Kekçiler tarafından konuşulan Maya dilleri ailesinin Kiçe dilleri grubundan bir Kızılderili dilidir. Guatemala'da 2002 sayımına göre etnik 852.012 kişilik nüfustan 716.101 kadarı anadillerini konuşabiliyor. En yakın akrabası birlikte Asıl Kiçe dilleri adıyla alt grup oluşturan Tzutuhilce, Kiçece, Açice ve diğer Kiçe dilleridir.

<span class="mw-page-title-main">Sipakapaca</span>

Sipakapaca, Guatemala'nın San Marcos departmanının Sipacapa belediyesinde yaşayan Sipakapalar tarafından konuşulan Maya dilleri ailesinin Kiçe dilleri grubundan bir Kızılderili dilidir. Guatemala'da 2002 sayımına göre etnik 10.652 kişilik nüfustan 5.687 kadarı anadillerini konuşabiliyor.

<span class="mw-page-title-main">Sakapultekçe</span>

Sakapultekçe, Guatemala'nın El Quiché departmanının Sacapulas belediyesinde yaşayan Sakapultekler tarafından konuşulan Maya dilleri ailesinin Kiçe dilleri grubundan bir Kızılderili dilidir. Guatemala'da 2002 sayımına göre etnik 9.763 kişilik nüfustan 6.973 kadarı anadillerini konuşabiliyor.

<span class="mw-page-title-main">Uspantekçe</span>

Uspantekçe, Guatemala'nın El Quiché departmanının Uspantán, Playa Grande Ixcán ve Chicamán belediyelerinde yaşayan Uspantekler tarafından konuşulan Maya dilleri ailesinin Kiçe dilleri grubundan bir Kızılderili dilidir. Guatemala'da 2002 sayımına göre etnik 7.494 kişilik nüfustan 3.971 kadarı ana dillerini konuşabiliyor.

<span class="mw-page-title-main">Pokomçice</span>

Pokomçice, Guatemala'nın Baja Verapaz departmanının Purulhá belediyesinde, Alta Verapaz departmanının Santa Cruz Verapaz, San Cristóbal Verapaz, Tactic, Tamahú ve Tucurú belediyelerinde ve El Quiché departmanının Chicamán belediyesinde yaşayan Pokomçiler tarafından konuşulan Maya dilleri ailesinin Kiçe dilleri grubunun Pokom dilleri alt grubundan bir Kızılderili dilidir. Guatemala'da 2002 sayımına göre etnik 114.423 kişilik nüfustan 92.941 kadarı anadillerini konuşabiliyor.

<span class="mw-page-title-main">Pokomamca</span>

Pokomamca, Guatemala'nın Guatemala departmanının Chinautla belediyesinde, Jalapa departmanının San Luis Jilotepeque belediyesinde, Escuintla departmanının Palín belediyesinde ve El salvador'da yaşayan Pokomamlar tarafından konuşulan Maya dilleri ailesinin Kiçe dilleri grubunun Pokom dilleri alt grubundan bir Kızılderili dilidir. Guatemala'da 2002 sayımına göre etnik 42.009 kişilik nüfustan 11.273 kadarı anadillerini konuşabiliyor.

<span class="mw-page-title-main">Mopanca</span>

Mopanca ya da Mopan Mayacası, Belize'nin Toledo, Stann Creek ve Cayo ilçeleriyle Guatemala'nın El Petén departmanının San Luis, Poptún, Melchor ve Dolores kasabalarında yaşayan Mopanlar tarafından konuşulan Maya dilleri ailesinin Yukatek dilleri grubunun Mopan-İtza dilleri alt grubundan bir Kızılderili dilidir.

<span class="mw-page-title-main">İtzaca</span>

İtzaca, Guatemala'nın El Petén departmanında yaşayan İtzalar tarafından konuşulan Maya dilleri ailesinin Yukatek dilleri grubunun Mopan-İtza dilleri alt grubundan bir Kızılderili dilidir. Guatemala'da 2002 sayımına göre etnik 1.983 kişilik nüfustan 1.094 kadarı anadillerini konuşabiliyor.

<span class="mw-page-title-main">Çortice</span>

Çortice, Guatemala'nın Chiquimula departmanının Jocotán vw Camotán belediyesi ile Zacapa departmanında ve Honduras'ın Copán departmanında ve geçmişte de El Salvador'da yaşayan Çortiler tarafından konuşulan Maya dilleri ailesinin Çol dilleri grubunun Çorti-Çolti dilleri alt grubundan bir Kızılderili dilidir. Guatemala'da 2002 sayımına göre etnik 46.833 kişilik nüfustan 11.734 kadarı anadillerini konuşabiliyor. En yakın akrabaları Akatekçe ile Kanhobalcadır.

<span class="mw-page-title-main">Çuhça</span>

Çuhça, Guatemala'nın Huehuetenango departmanında ve Meksika'nın Chiapas eyaletinde yaşayan Çuhlar tarafından konuşulan Maya dilleri ailesinin Kanhobal dilleri grubunun Çuh dilleri alt grubundan bir Kızılderili dilidir. Guatemala'da 2002 sayımına göre etnik 64.438 kişilik nüfustan 59.048 kadarı anadillerini konuşabiliyor. En yakın akrabası Toholabalcadır.