İçeriğe atla

Ian Khama

Ian Khama
2014'te Khama
Botsvana Devlet Başkanı
Görev süresi
1 Nisan 2008 - 1 Nisan 2018
Yerine geldiğiFestus Mogae
Yerine gelenMokgweetsi Masisi
Kişisel bilgiler
Doğum 27 Şubat 1953
Chertsey, İngiltere

Seretse Khama Ian Khama ya da Ian a Sêrêtsê (d. 27 Şubat 1953), Botsvanalı asker ve siyasetçi. Khama, Afrika kıtası ülkesi Botsvana'da 2008 ile 2018 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur. Korgeneral unvanına sahip olan Khama aynı zamanda Bamangvato etnik grubunun kabile şefi konumundadır.

Khama, babası ve aynı zamanda bağımsız Botsvana'nın ilk devlet başkanı olan Seretse Khama'nın koloni yönetimine karşı muhalefetinin yanı sıra beyaz bir kadın ile evlendiği için Güney Afrika Cumhuriyeti'nin Apartheid politikalarına uygun davranış göstermediği için sürgüne Büyük Britanya'ya gönderildiği bir dönemde 1953 yılında Chertsey'de dünyaya gelmiştir.

Ailesinin 1956 yılında sürgünden ülkesine dönmelerine izin verilmesi ile 1960 yılında ilkokul eğitimine ülkesinde Serowe'de başlamıştır. Khama ilerleyen eğitim süreçlerinde ilk önce günümüzde Zimbabve sınırları içerisinde bulunan Bulawayo'da White Stone School ardında da Esvatini'nin başkenti Mbabane'de bulunan Waterford School'da eğitimine devam etmiştir. Bu eğitimlerinin ardından Avrupa'ya geçen Khama, burada da İsviçre ve İngiltere'de eğitimlerini sürdürmüştür. Bu eğitimlerinden sonra askeri bir kariyer hedefi doğrultusunda İngiltere Sandhurst'ta bulunan prestijli Kraliyet Askeri Akademisi'ne katılmıştır. Burada eğitimini tamamladıktan sonra diğer eğitimlerini almak üzere Nijerya'ya geçerek Ikeja'daki Nijerya Polis Akademisi'ne katılmıştır. 1973'te Botsvana Savunma Kuvvetleri'nin (Botswana Defence Force) önceli olan paramiliter Police Mobile Unit'e üye olmuştur. Bunların haricinde 1974-1975 yıllarında Gaborone'de ve Anvers'te uçuş eğitimlerini alan Khama, bu tarihten itibaren nitelikli bir pilot statüsünü elde etmiştir. Nisan 1977'de komutan yardımcılığı konumuna gelen Khama, 1989 yılında Botsvana Savunma Kuvvetleri komutanlığına yükselerek bu görevini 1998 yılına kadar sürdürmüştür.[1]

16 Aralık 1997 yılında yaptığı açıklama ile 31 Mart 1998 tarihi itibarıyla Botsvana Savunma Kuvvetleri komutanlığı görevinden ayrılacağını açıklamıştır. Khama'nın belirttiği tarihin o dönemki devlet başkanı Quett Masire'nin görev süresinin bitiş tarihine denk geldiği için ülkede siyasi kariyerine dair söylentiler artmış,[2] bu söylentiler Khama'nın 1 Nisan 1998 tarihinde devlet başkanlığına seçilen Festus Mogae'nin yardımcılığına getirilmesi ile gerçeğe dönüşmüştür. Ancak o dönem ulusal meclis üyesi olmadığı için resmi olarak görevi üstlenemeyen Khama, Temmuz 1998'de Serowe'nin kuzeyinde tekrarlanan ve üyesi olduğu Botsvana Demokratik Partisi'nin büyük başarı elde ettiği seçimler sayesinde vekil olarak meclis üyesi olmuştur.[3] 13 Temmuz'da resmiyet kazandırdığı vekilliğinin ardından devlet başkanı yardımcısı olarak yemin etmiştir.[4] 1999 yılında gerçekleştirilen yeni meclis seçimlerinden de büyük bir üstünlük elde ederek çıkan BDP'nin sayesinde Khama devlet başkanlığı yardımcısı görevinin yanı sıra Genel Başkan ve genel yönetim işleri'nden sorumlu yardımcı görevlerine devam etmiştir. Devlet başkanı Mogae, 1999 yılında yaptığı açıklamada talep doğrultusunda Khama'ya bir yıllık geçici izin verileceğini açıklamış, bu açıklama muhalefette yer alan partiler tarafından sert bir şekilde eleştirilmiştir. 1 Ocak 2000 tarihinde başlayan izin 1 Eylül 2000 tarihinde sonlanmış, söz konusu tarihte Khama eski görevlerine kaldığı yerden devam etmiştir.[5][6][7]

22 Temmuz 2003 tarihinde gerçekleştirilen BDP kongresinde yönetiminde olduğu partisinin genel başkanlığına seçilen Khama, seçimlerde devlet başkanı Mogae'nin de desteğini almış bir şekilde bir önceki genel başkan Ponatshego Kedikilwe'ye karşı oylarda 512'ye 219 üstünlük sağlamıştır.[8] Bu seçimlerde Mogae'nin kendisini desteklemesi Khama'nın bir sonraki devlet başkanlığı seçimlerinde Mogae tarafından yerine aday gösterilebileceği şekilde yorumlanmıştır.[9]

Mogae beklenildiği üzere istifa edeceğini açıklayarak, 1 Nisan 2008 tarihinden itibaren devlet başkanlığı görevini geçici olarak Khama'ya devretmiştir. Khama, başkent Gaborone'de gerçekleştirilen yemin töreninde Botsvana siyasetinde devamlılığı sağlayacağını açıklamış, radikal değişimlerdan sakınacağını ve demokrasiye bağlı kalacağını ifade etmiştir.

Bu devir teslim olayından sonra Ekim 2009'da gerçekleştirilen ilk seçimlerde BDP birinci parti olarak çıkmış, BDP vekilleri de çoğunluğu sağlayarak Khama'nın resmen devlet başkanı olarak seçilmesini sağlamışlardır. En yüksek Botsvana mahkemesi kesin sonuçlar açıklanmadan Khama'yı yeni devlet başkanı olarak açıklamıştır.[10]

Ekim 2014'te gerçekleştirilen yeni seçimlerden de partisi BDP her ne kadar oy kaybına uğrasa da çoğunluğu sağlayarak birinci parti olarak çıkmış ve Khama tekrar devlet başkanlığı makamına seçilmiştir.

Khama'ya karşı her ne kadar otoriter bir yönetim gösterdiği şeklinde suçlamalar yapılsa da, ülkesindeki demokrasinin kararlı bir şekilde uygulanmasının yanı sıra kendisinin komşu ülke Zimbabve lideri Robert Mugabe'ye karşı yaptığı diktatör eleştirisi nedeniyle uluslararası alanda saygınlık kazandırmaktadır.

Khama görev süresinin dolması neticesinde görevi 1 Nisan 2018 tarihinde o ana kadar devlet başkanı yardımcılığı görevini üstlenen Mokgweetsi Masisi'ye devrederek makamdan ayrılmıştır.

Kaynakça

  1. ^ "Ian Khama hakkında resmi sitede açıklamalar". 22 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2015. 
  2. ^ Botswana: Army commander announces he will retire at end of March 1998. SAPA news agency (nl.newsbank.com), 18 Aralık 1997
  3. ^ Botswana: Ian Khama wins by-election and can therefore be vice-president. SAPA news agency (nl.newsbank.com), 6 Temmuz 1998
  4. ^ Botswana: Ian Khama takes parliamentary seat, sworn in as vice-president. SAPA news agency (nl.newsbank.com), 13 Temmuz 1998
  5. ^ Botswana: President Mogae faces court action. PANA news agency (nl.newsbank.com), 23 Aralık 1999
  6. ^ Botswana: Vice-president's year-long sabbatical leave criticized", PANA news agency (nl.newsbank.com), 3 Ocak 2000
  7. ^ Botswana: Vice-president "resumes duty"; cabinet reshuffle reported", Radio Botswana (nl.newsbank.com), 30 Ağustos 2000
  8. ^ "Khama BDP genel başkanı seçilmiştir". 28 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2015. 
  9. ^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2015. 
  10. ^ "Khama resmen devlet başkanı seçilmiştir". 1 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2022. 

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Ian Khama ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
Siyasi görevi
Önce gelen
Festus Mogae		Botsvana Devlet Başkan Yardımcısı
1998 - 2008 		Sonra gelen
Mompati Merafhe
Önce gelen
Festus Mogae		Botsvana Devlet Başkanı
2008 - 2018 		Sonra gelen
Mokgweetsi Masisi

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">2004 Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimleri</span> ABDnin başkanını belirleyen seçim

2004 Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimleri Amerika Birleşik Devletleri'nde 2 Kasım 2004 tarihinde gerçekleştirilen Amerikan tarihinin 55'inci başkanlık seçimine verilen genel isimdir. Seçimler sonucunda, Cumhuriyetçi Parti adayı George W. Bush Demokrat Parti adayı John Kerry'den daha fazla oy alarak ikinci defa ABD başkanlığına seçilmiştir. Özellikle seçimlere yakınlaşılan aylarda, dış politika konuları adaylar arasındaki tartışmaların odağını oluşturmuş, Irak Savaşı ve adayların birbirlerinin askerlik zamanlarına ilişkin suçlamalar medyada geniş yer bulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Botsvana</span> Güney Afrikada bulunan bir ülke

Botsvana ya da resmî adıyla Botsvana Cumhuriyeti, Afrika kıtasının güneyinde bulunan ve denize kıyısı bulunmayan kara ülkesidir. Ülke güney ve güneydoğu bölümünde Güney Afrika Cumhuriyeti, kuzey ve batısında Namibya, kuzeydoğu bölümünde ise Zambiya ve Zimbabve ile komşu konumundadır. Ülkenin kuzey bölümünde, Kasane şehri yakınlarında dünyanın dört ülke sınırının kesiştiği tek nokta olarak kabul edilen, ancak söz konusu Botsvana, Zambiya, Zimbabve ve Namibya ülkelerinin sınır anlaşmaları ile sınırlarına karşılıklı olarak resmiyet kazandırmadıkları için kabul görmeyen bir sınır noktası mevcuttur. Botsvana, Afrika kıtası üzerinde demokrasi alanında en gelişmiş ülke olarak kabul görmektedir. 2011 yılında açıklanan İnsani Gelişme Endeksi verilerinde, Botsvana Afrika kıtasının güneyinde bulunan ülkeler içerisinde en yüksek verilere ulaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Gaborone</span> Botsvananın başkenti

Gaborone, Botsvana'nın başkenti ve en büyük şehridir. Şehir, ülkenin güneydoğusunda Güney Afrika Cumhuriyeti sınırına 15 kilometre uzakta Notwane Nehri kıyılarında yer almakta olup Kgali ve Oodi Tepeleri olarak adlandırılan dağların arasında düz bir vadide kuruludur. şehrin nüfusu 2011 yılı itibari ile 231,626'dır.

<span class="mw-page-title-main">Hassan Gouled Aptidon</span> Cibutili siyasetçi (1916-2006)

Hassan Gouled Aptidon, Cibutili siyasetçi. Aptidon, Afrika ülkesi Cibuti'nin 1977 yılında bağımsızlığını kazanması neticesinde ülkenin ilk devlet başkanı olarak 1977 ile 1999 yılları arasında bu makamda bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Pierre Nkurunziza</span>

Pierre Nkurunziza, Burundili öğretim görevlisi, asker ve siyasetçi. Nkurunziza, Afrika ülkesi Burundi'de 2005 ile görevi başındayken hayatını kaybettiği 2020 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Yahya Jammeh</span>

Yahya Abdul-Aziz Jemus Junkung Jammeh ya da kısaca Yahya Jammeh, Gambiyalı asker ve siyasetçi. Jammeh, Afrika ülkesi Gambiya'nın 1994-2017 yılları arası devlet başkanlığını yürütmüştür. Jammeh'in görev süresi 19 Ocak 2017 tarihi itibarıyla bitmiş olsa da kendisi seçim sonuçlarını tanımadığını ve makamı terk etmeyeceğini açıklamış, 20 Ocak 2017 tarihinde rakibi Barrow'un şahsi sosyal medya hesabından yaptığı açıklaması doğrultusunda görevi bırakmayı kabul ettiği ifade edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Pedro Pires</span>

Pedro Verona Rodrigues Pires, Yeşil Burunlu siyasetçi. Pires, Afrika ada ülkesi Yeşil Burun Adaları'nda 2001 ile 2011 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Serove</span>

Serove, Afrika kıtasında bulunan Botsvana devletinde bir şehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Festus Mogae</span>

Festus Mogae, Botsvanalı siyasetçi. Mogae, Afrika kıtası ülkesi Botsvana'da 1998 ile 2008 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Quett Masire</span> 2. Botsvana Devlet Başkanı

Sir Quett Ketumile Joni Masire, Botsvanalı siyasetçi. Masire, Afrika kıtası ülkesi Botsvana'da 1980 ile 1998 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

Sir Seretse Khama, Botsvanalı siyasetçi. Khama, Afrika kıtası ülkesi Botsvana'nın bağımsızlığını kazandığı 1966 yılından hayatını kaybettiği 1980 yılına kadar ilk devlet başkanı olarak görev yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Benjamin Mkapa</span>

Benjamin William Mkapa, Tanzanyalı gazeteci, diplomat ve siyasetçi. Mkapa, Afrika ülkesi Tanzanya'da 1995 ile 2005 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Sir Seretse Khama Uluslararası Havalimanı</span> Gaboronede yer alan havalimanı

Sir Seretse Khama Uluslararası Havalimanı, Afrika kıtasında bulunan Botsvana'nın başkenti Gaborone'de yer alan havalimanıdır. Havalimanı şehir merkezinin 15 km kuzeyinde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Botsvana Demokrat Partisi</span> Botsvanada baskın olan bir siyasi parti

Botsvana Demokrat Parti, Afrika ülkesi Botsvana'da faaliyet gösteren siyasi parti.

<span class="mw-page-title-main">Mamadou Tandja</span>

Mamadou Tandja, Nijerli asker ve siyasetçi. Tandja, Afrika ülkesi Nijer'de 1999 ile 2010 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Alpha Oumar Konaré</span> Malinin 4. devlet başkanı

Alpha Oumar Konaré, Malili öğretim görevlisi ve siyasetçi. Konaré, Afrika ülkesi Mali'de 1992 ile 2002 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Mokgweetsi Masisi</span> Botsvananın 5. ve şuanki devlet başkanı

Mokgweetsi Eric Keabetswe Masisi, Botsvanalı öğretmen ve siyasetçi. Masisi, Afrika ülkesi Botsvana'da 1 Nisan 2018 itibarıyla devlet başkanı olarak makama seçilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Arif Alvi</span> 13. Pakistan cumhurbaşkanı

Arif Rahman Alvi, Pakistanlı diş doktoru ve siyasetçi. Alvi, Asya ülkesi Pakistan'da 9 Eylül 2018 - 10 Mart 2024 tarihleri arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

Air Botswana Corporation, merkezi Gaborone'de bulunan Botswana'nın devlete ait ulusal bayrak taşıyıcı havayoludur. Sir Seretse Khama Uluslararası Havalimanı'ndaki ana üssünden tarifeli yurt içi ve bölgesel uçuşlar gerçekleştirmektedir. Air Botswana birkaç yıldır zarar etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri'nin seçilmiş başkanı</span>

Amerika Birleşik Devletleri'nin seçilmiş başkanı, ABD'de bir önceki başkanlık seçimini kazanmış, ancak geçiş süresi dolmadığı için henüz başkanlık yemini ederek göreve başlamamış olan kişiye verilen ortak veya onursal bir unvandır. Bir seçimin sonucu belirsiz veya tartışmalı ise, anlaşmazlık çözülene kadar hiç kimse seçilmiş başkan olarak adlandırılmaz.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.