İçeriğe atla

IV. Tāufaʻāhau Tupou

IV. Tāufaʻāhau Tupou (1985)

IV. Tāufaʻāhau Tupou (d. 4 Temmuz 1918, Nukuʻalofa - ö. 10 Eylül 2006, Auckland, Yeni Zelanda), 1965'ten ölümüne kadar Tonga Krallığı'nda hükûmdar olarak tahtta bulunmuştur.

Aile

IV. Tupou, 1918'de Kraliçe III. Sālote Tupou (1900-1965) ile eşi Viliami Tupoulahi'nin oğlu olarak dünyaya geldi. Eğitiminin çoğunu yurt dışında alırken, üniversiteyiSidney'deki New South Wales Üniversitesi'nde okudu. IV. Tupou, 10 Haziran 1947'de Halaevalu Mataʻaho (d. 1926) ile evlendi ve bu birliktelikten dört çocuğu oldu.

  • En büyük oğlu V. George Tupou (1948 - 2012), ölümünden bir gün sonra halefi seçildi. Evlenmedi ve gayri meşru bir kızı oldu.
  • Kızı Prenses Salote Pilolevu Tuita (d. 1951), 1976'da Tongalı bir diplomatla evlendi ve Kaliforniya'da yaşadı. Dört kızı var.
  • Prens Fatafehi ʻAlaivahamamaʻo Tukuʻaho (1954 - 2004), 1980 yılında sıradan biriyle evlendiği için taht sırasından çıkarıldı.
  • En küçük oğlu VI. Tupou (d. 1959), 2000 yılından Şubat 2006'ya kadar ülkenin başbakanı olarak görev alırken, 2012'den bu yana kral olarak tahta bulunmaktadır. Veliaht Prens Tupoutoʻa ʻUlukalala (* 1985).

IV. Tupou, 2006 yılında bir Yeni Zelanda kliniğinde öldü. Kraliyet vekili Fielakepa kralın ölümünü 'huzur içerisinde' olarak tanımladı. Ölümünün ardından bir aylık ulusal yas ilan edildi.

Naaşı, 19 Mart'ta Yeni Zelanda'dan nakledildikten sonra 19 Eylül 2006'da Nukuʻalofa'da gömüldü. 1000 tabut taşıyıcısı, tabutla birlikte tabutu saraydan kraliyet hanedanının aile mezarlığına taşıdı. Yeni hükûmdar V. George Tupou'ya ek olarak, 15.000 bin kişi (ada nüfusunun %10'undan fazla) cenaze törenine katıldı. Cenazede Japon veliaht prensi Naruhito, Yeni Zelanda başbakanı Helen Clark ve Gloucester Dükü ve Düşesi de dâhil olmak üzere çok sayıda yabancı onur konuğu da hazır bulundu. Kraliyet papazı mezarda bir vaaz verdi. Tabut daha sonra Richard Wagner'in müziği eşliğinde mahzene indirildi. Hristiyan cenazesinden sonra, asırlık ayinler kraliyet cenaze görevlileri tarafından gerçekleştirildi. Bunların, kralın Polinezya yeraltı dünyası olan " Pulotu "ya geçişine eşlik ettiği söylenir.

Siyaset

IV. Tupou
IV. Tupou (1967)

IV. Tupou ilk siyasi görevlerini 1943'te Eğitim Bakanı ve 1944-1949'da Sağlık Bakanı olarak üstlendi. 1949'dan itibaren Tonga başbakanı olarak makama geldi. Annesinin ölümünden sonra 16 Aralık 1965'te annesinin ardılı olarak tahta çıktı.

1970 yılında, IV. Tupou, Tonga'nın 1900'den beri himayesi olarak işgal eden Büyük Britanya'dan tam bağımsızlığını ilan etti. Tonga'nın ilk günlük gazetesini çıkardı ve Tonga'nın ilk televizyon şirketinin genel müdürüydü.[1]

Nükleer silahlara ve nükleer atıkların Pasifik Okyanusu'na boşaltılmasına karşıydı. Ancak Fransızlardan bazı eski gemilerin bağışlanmasıyla satın alınan Mururoa'da Fransızların son nükleer silah denemeleri sırasında Tonga'da Samoa ve Fiji'deki gibi protestolar olmadı.

Kral, yurt dışına seyahat ederken halka çok yakın olduğu ve son derece esprili biri olarak görüldüğü için yurt dışında yüksek bir itibara sahipti. Ancak Tonga'yı, özellikle sonraki yıllarında giderek daha otokratik bir şekilde yönetti. Bir yatırım skandalına karıştı ve adam kayırmacılık son yıllarda Tonga ekonomisini giderek daha fazla yozlaştırdı. Bunu haber yapan gazetecilerin işlerini yapmaları defalarca engellendi ve Yeni Zelanda'da basılan Tonga gazetelerine gümrük tarafından defalarca el konuldu.

Demokrasi yanlısı adaylar, 1990'ların başından bu yana sürekli olarak parlamentoda sandalye kazansalar da kral ve soylu aileler tarafından seçilen 21 üye tarafından rutin olarak geride bırakıldılar.[2]

Ayrıca

IV. Tupou, Özgür Wesleyan Kilisesi'nin meslekten olmayan bir vaiziydi. Nispeten iyi Almanca konuşuyordu ve Bismarck'ın büyük bir hayranıydı. Her yıl kayak tatili için St. Moritz'e giderdi.

IV. Tupou, 20. yüzyılın fiziksel olarak en ağır devlet başkanlarından biri olarak kabul edilir. 1976'da 1.90 metre boyundaki hükûmdarın ağırlığı Tonga havaalanı bagaj ölçme alanında 209.5 kilogram olarak ölçüldü. 1981'de Prens Charles ve Leydi Diana'nın düğün törenine katılması için özel bir sandalye yapılması gerekiyordu. 1990'larda kilosuna karşı tutumu değişti, Tupou çok kilo verdi. Daha sonra, pistleri bisiklet sürmek için kullanmak amacıyla başkentin havaalanını düzenli olarak kapattı.

Galeri

  • 1 Pa'anga banknotunun ön yüzü
    1 Pa'anga banknotunun ön yüzü
  • 2 paʻanga madeni paranın tersi
    2 paʻanga madeni paranın tersi
  • Veliaht Prens (1936)
    Veliaht Prens (1936)

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ Michael T. Kaufman: „King Taufaʻahau Tupou IV, Ruler of Tonga, Dies at 88“ 12 Eylül 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., New York Times, 12. September 2006
  2. ^ „Obituary: Taufaʻahau Tupou IV“ 25 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., BBC, 11. September 2006
  • 20 Eylül 2006 tarihli Westfälische Rundschau

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Belçika hükümdarları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Belçika hükûmdarları listesi, 1830 Belçika Devrimi ile Belçika'nın Birleşik Hollanda Krallığı'ndan ayrılıp bağımsızlığını ilan etmesinden sonra 1831'de I. Léopold'un yerine kral naibi olarak Erasme Louis Surlet de Chokier'in makama seçilmesi ile başlayan ve günümüze kadar bu makama çıkan kralları içermektedir. Surlet de Chokier hariç Charles'da Alman işgali sürecinde kral III. Léopold'ün yokluğu nedeniyle, kardeşi olarak parlamento tarafından kraliyet vekili seçilerek ülke tarihindeki ikinci kral naibi olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">III. Mswati</span> Esvatini kralı

III. Mswati, 1986'dan beri görev başında olan Esvatini kralı. Aynı zamanda Swazi Kraliyet Ailesi başkanıdır. Ülkesini monarşi ile yönetmektedir. Mswati kabine üyeleri ve yargı atama yetkisine sahiptir ve bu özellikle dünyanın son mutlak hükûmdarlardan biri olarak kabul edilir. Ancak, Swazi geleneklerine belli ölçüde bağlıdır ve mirasçısı seçme yetkisine sahip değildir. Mswati'nin politikaları ve lüks yaşam tarzı yerli protestoları ve uluslararası eleştirileri tetiklemiştir.

<span class="mw-page-title-main">IV. William</span>

IV. William, 1830-1837 arası Birleşik Krallık ve Hannover kralı ve Kraliçe Victoria'nın amcası. Temsil gücünü seyrek nüfuslu bölgelerden sanayi bölgelerine kaydıran, böylece hükümdar ile toprak sahibi soyluların yönetim üzerindeki etkilerini sınırlandıran 1832 Reform Yasası'nı kabul etmek zorunda kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">XVI. Carl Gustaf</span> İsveç kralı (1973-günümüz)

XVI. Carl Gustaf, şu anki İsveç Kralı. 15 Eylül 1973'te dedesi VI. Gustaf Adolf'un ölümü üzerine tahta çıktı.

<span class="mw-page-title-main">III. Friedrich (Alman imparatoru)</span> Alman İmparator

III. Friedrich, Veliaht Prens Friedrich Wilhelm olarak da bilinir, Almanca Kronprinz Friedrich Wilhelm, tam adı Friedrich Wilhelm Nikolaus Karl, 1888'de 99 gün süreyle Prusya kralı ve Alman imparatoru. Liberal ve meşrutiyetçi görüşlerden etkilenmiş, ama Hohenzollern hanedanının krallık ve imparatorluk değerlerine bağlı kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Henri (Lüksemburg büyük dükü)</span> Lüksemburg Dükü

Henri, 7 Ekim 2000'den beri hüküm süren Lüksemburg Büyük Dükü. Büyük Dük Jean ve Belçika Prensesi Joséphine-Charlotte'un en büyük oğlu, Lüksemburg Büyük Düşesi Charlotte'un torunu ve Belçika kralı Philippe'in kuzenidir.

Düşlerimin Prensi, MBC yapımı bir Güney Kore dizisidir. Park So-Hee'nin manwha'sından diziye uyarlanmıştır. Dizinin yayını 11 Ocak 2006'da başlayıp, 30 Mart 2006 tarihinde bitmiştir. Dizi MBC kanalının 2006 yılında yaptığı en iyi drama'lardan biridir. Türkiye'de diziyi TRT 1 yayınlamıştır. Kore'nin son kraliyet ailesinin 21. yüzyılda da hakimiyetini sürdürdüğü hayalinden yola çıkarak hazırlanan dizi toplam 24 bölümdür. Dizinin ilk sezonu sona erdiğinde ikinci sezon için hazırlıklar yapılmış ama oyuncularla anlaşılamaması üzerine dizinin 2. sezonu henüz çekilememiştir. 2007 yılında ise Goong S adında farklı oyuncuların oynadığı, Goong'un bir başka serisi yapılmıştır. Fakat o hikâye ile Goong arasında bir alaka bulunmamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">I. Seti</span>

I. Seti, Yeni krallık döneminin 19. hanedanının 2. firavunudur.

<span class="mw-page-title-main">V. George Tupou</span> Tonga kralı (1948-2012; hd. 2006-2012)

V. George Tupou, Tonga'nın eski kralı.

<span class="mw-page-title-main">VI. Tupou</span> Tonga kralı

Tupou VI, Tonga Kralı. VI. Tupou'nun Tonga tahtının meşru varisi olarak 27 Eylül 2006 tarihinde kardeşi tarafından doğrulanmıştır. 2012 yılında kral olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Tonga bayrağı</span> Ulusal bayrak

Tonga bayrağı resmî olarak 4 Kasım 1875 tarihinde kabul edilerek ülkenin bayrağı olmuştur.

Tonga başbakanı, Büyük Okyanus'ta Polinezya ada öbeği içerisinde yer alan Tonga Krallığı'nda 1876 yılından sonra hükûmetin başında yer alan kişi olarak bu makama getirilen kişiye verilen unvandır.

<span class="mw-page-title-main">Leonid Brejnev'in ölümü ve devlet cenaze töreni</span>

Leonid Brejnev'in ölümü ve devlet töreni, üçüncü Sovyetler Birliği Komünist Partisi genel sekreteri Leonid Brejnev'in 10 Kasım 1982 tarihinde kalp krizi sonucu hayatını kaybetmesi ve sonrasında düzenlenen devlet cenaze töreni. Ölümü resmi olarak 11 Kasım'da Sovyet radyo ve televizyonları tarafından duyuruldu ve 5 günlük ulusal yas ilan edildi. Törenin ardından Kremlin Duvarı Mezarlığı'na defnedildi. Yerine 15 Kasım 1982 günü Yuri Andropov genel sekreter olarak seçildi.

<span class="mw-page-title-main">Karadağ başbakanı</span> Karadağın hükûmet başkanı

Karadağ başbakanı veya resmi olarak Karadağ hükûmet başkanı Karadağ hükûmetinin başkanıdır. Başbakanın rolü, hükûmetin çalışmalarını yönlendirmek ve önerilen bakanların bir listesini içeren hükûmet programını Parlamentoya sunmaktır. Başbakanın istifası, hükûmetin düşmesine neden olur.

<span class="mw-page-title-main">Selman bin Hamed Âl-i Halife</span>

Salman bin Hamed bin İsa Âl-i Halife, d. 21 Ekim 1969) Bahreyn Krallığı Başbakanıdır. Aynı zamanda Bahreyn Savunma Kuvvetleri Komutan yardımcısıdır.

<span class="mw-page-title-main">Bahamalar monarşisi</span>

Bahamalar monarşisi, Karayipler ülkesi Bahamalar'ın yönetildiği monarşidir. Bahamalar monarşisi, kalıtsal bir hükümdarın egemen olarak Bahamalar Topluluğu devlet başkanı olduğu bir hükûmet sistemidir. Mevcut Bahama hükûmdarı ve devlet başkanı, 8 Eylül 2022 tarihinden bu yana III. Charles'tır. Ülkenin bağımsızlığını kazandığı 10 Temmuz 1973 tarihinden 8 Eylül 2022 tarihindeki ölümüne dek hükûmdar Kraliçe II.Elizabeth'ti. Egemen kişinin gücü Milletler Topluluğu içindeki diğer 14 bağımsız ülkede de eşit düzeyde olmasına rağmen her ülkenin kendi içindeki monarşisi ayrı ve yasaları ayrıdır. Sonuç olarak, şu anki hükûmdar resmî olarak Bahamalar Kralı olarak adlandırılıyor ve bu sıfatla kendisi ve Bahama Kraliyet Ailesinin diğer üyeleri, Bahama devletinin temsilcileri olarak yurt içinde ve yurt dışında kamu ve özel işlevler üstlenmektedirler. Bununla birlikte, Kral, herhangi bir anayasal rolü olan Kraliyet Ailesinin tek üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Tuʻi Tonga İmparatorluğu</span>

Tu'i Tonga İmparatorluğu, 950 yılı civarında başlayan ve 1865'e kadar süren eski bir imparatorluk. İmparatorluğun Tuʻi Tonga olarak adlandırılan ilk hükûmdarı Ahoeʻitu, son hükûmdarı ise Laufilitonga'dır.

<span class="mw-page-title-main">I. George Tupou</span> Tonga kralı (1845-1893)

I. George Tupou, aslen I. Tāufaʻāhau olarak bilinir, modern Tonga'nın ilk kralıydı. 1831'de vaftiz edildiğinde Birleşik Krallık kralı III. George örneğinden yola çıkarak George isminin Tongaca karşılığı olan Siaosi ismini almıştır. Kralın takma adı, demir kablo anlamına gelen Lopa-ukamea idi.

<span class="mw-page-title-main">II. George Tupou</span> Tonga kralı (1893-1918)

II. George Tupou, 1893'ten ölümüne kadar Güney Pasifik ülkesi Tonga Krallığı'nın kralıydı. Anne tarafından büyük büyükbabası olan I. George Tupou, Tonga'nın ilk kralıydı. Ebeveynleri kuzendi ve büyükanne ve büyükbabası erkek ve kız kardeşlerdi.

<span class="mw-page-title-main">III. Sālote Tupou</span> Tonga kraliçesi (1918-1965)

III. Sālote Tupou, 1918'den ölümüne kadar Güney Pasifik ülkesi Tonga Krallığı'nın kraliçesiydi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.