İçeriğe atla

IV. Erdevân

IV. Erdevân ya da Artabanus (Orta Farsça: 𐭍𐭐𐭕𐭓𐭍𐭐𐭕), Part İmparatorluğu'nun 216 - 224 yılları arasında hükümdarıydı. 208 senesinde ölen V. Vologases'in (191–208) daha genç olan oğluydu. IV. Artabanus, kardeşi VI. Vologases'e (208–228) karşı isyan etti ve kısa süre sonra idareyi ele geçirdi. VI. Vologases, 228 yılına kadar Babil'de kendini muhafaza etmek zorunda kaldı.

Roma İmparatoru Caracalla (211–217), Büyük İskender'i taklit etmek suretiyle, bu iç savaşı Doğu'nun fethi olarak kullanmak isteyerek, 216 yılında Partlar'a saldırdı. Dicle nehrini geçti. Şehirleri ve Arbella'nın mezarlarını yıktı. Fakat IV. Artabanus ordusunun başında ilerleyince, Carrhae'e çekildi. Orada Martialis tarafından 8 Nisan 217'de öldürüldü. Caracalla'dan sonra gelen Praetorian Muhafız Valisi Macrinus (217–218), Nisibis'te yenildi ve IV. Artabanus'la bir barış anlaşması imzaladı. Buna göre Romalıların ele geçirdiği bütün toprakları geri verdi. Ganimetleri iade etti ve Partlar'a ağır bir vergi ödedi.

Bu arada, Pers İmparatorluğu prensi I. Ardeşir (216–224) İran'da ve Carmani'da seferlerine başlamıştı. Onu boyunduruk altına almak isteyen IV. Artabanus'un ordusu yenildi. Birkaç yıl süren savaşın ardından, IV. Artabanus mağlup oldu ve 226 yılında öldürüldü. Kardeşi VI. Vologases'in krallığı I. Ardeşir'e birkaç yıl içinde teslim oldu. Böylece 400 sene süren Arşaklı Hanedanlığı sona erdi.

İlgili Araştırma Makaleleri

228 (CCXXVIII) salı günü başlayan bir artık yıldır.

<span class="mw-page-title-main">Sasani İmparatorluğu</span> İslamın gelişinden önceki son Fars imparatorluğu, dördüncü büyük İran hanedanı (224–651)

Sasani İmparatorluğu, dördüncü büyük İran Hanedanı ve ikinci Pers İmparatorluğu'nun adıdır. Sasani İmparatorluğu, son Arşaklı hanedanı (Partlar) kralı IV. Artabanus'u yenmesinin ardından I. Ardeşir tarafından kurulmuş, son Sasani hükümdarı Şehinşah III. Yezdigirt'in (632-651), erken Halifelik'le yani ilk İslam Devleti ile girdiği 14 senelik mücadeleyi kaybetmesiyle sona ermiştir. İmparatorluğun sınırları bugünkü İran, Irak, Azerbaycan, Ermenistan, Afganistan, Türkiye'nin doğu bölgesi, Suriye'nin bir kısmı, Pakistan, Kafkaslar, Orta Asya ve Arabistan'ın bir kısmını kapsıyordu. II. Hüsrev'in hükümdarlığı (590-628) sırasında Mısır, Ürdün, Filistin ve Lübnan da kısa süreli olarak imparatorluğa dahil oldu. Sasaniler, imparatorluklarını 'İranşehr' ايرانشهر (Iranshæhr) 'İranlıların (Aryanların) memleketi' diye adlandırırlardı.

<span class="mw-page-title-main">Caracalla</span>

Lucius Septimius Bassianus,, Caracalla olarak da bilinen, 211 – 217 yılları arasında tahta çıkmış Roma imparatoru.

<span class="mw-page-title-main">Julia Domna</span> 193-211 yılları arasında Roma impatorunun eşi

Julia Domna (170-217) Roma İmparatoru Lucius Septimius Severus'un karısı, Roma İmparatoriçesi, Severus hanedan mensubu ve Publius Septimius Geta ve Caracalla'nın annesidir. Julia Domna'nın yaşamı boyunca yönetimde önemli bir rol aldığı iddia edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Septimius Severus</span> Roma imparatoru

Septimius Severus, sadece Severus olarak da anılır, 193'ten 211'e kadar Roma imparatoruydu. Afrika eyaletinin Leptis Magna şehrinde doğdu. Afrika kökenli ilk Roma imparatorudur. Marcus Aurelius ve Commodus'un hükümdarlıkları döneminde devlet kademelerinde yükseldi. Beş İmparator Yılı'nda İmparator Pertinax'ın ölümünü takiben Severus gücü ele geçirdi.

<span class="mw-page-title-main">Selefkî İmparatorluğu</span> Antik Helen devleti

Seleukos İmparatorluğu, Türkçe kullanımlar ile Selefkos veya Selevkos, İskender'in ölümünden sonra Makedonya İmparatorluğu'nun parçalanmasıyla İskender'in generallerinden I. Seleukos tarafından kurulan Helenistik imparatorluk. Başkentleri önce Seleukia, sonraları ise Antakya'ydı. Doğu Akdeniz'de, Irak'ta, İran'da, Türkmenistan'da, Pamir'de ve Hindistan'ın batısında bulunan topraklarda egemenliklerini sürdürmüşlerdir. Toprakları Roma İmparatorluğu tarafından ele geçirilinceye kadar Doğu Akdeniz'in hâkimiydiler. Seleukosların geniş toprakları 25 civarında eyalete bölünmüştü. “Strategos” veya “satrap” unvanlı valilerce yönetilen bu eyaletler Pers zamanındaki satraplıklardan daha küçüktü.

<span class="mw-page-title-main">Part İmparatorluğu</span> MÖ 3.yy MS 3.yy arasında hüküm sürmüş bir İranî imparatorluğu

Part İmparatorluğu, Arsakes İmparatorluğu olarak da bilinen, eski İran'da önemli bir siyasi ve kültürel güç olup Medler'den ve Ahamenişler'den sonra gelen üçüncü yerel hanedanlıktır. Hanedanın adı, MÖ 247 yılında, Helenistik krallık Selevkoslar'ın yönetiminde bir satraplık konumunda olan İran'ın kuzeydoğusundaki Parthia bölgesini ele geçirdikten sonra bağımsızlığını ilan eden Parni kabilesi lideri I. Arsakes'tan gelmektedir. Arsakes'in adı onursal bir unvan olarak kendisinden sonra gelen bütün Part kralları tarafından kullanıldı.

<span class="mw-page-title-main">VI. Vologases</span>

VI. Vologases, babası V. Vologases'ten sonra (191–208) Part İmparatorluğu'nda 208 yılında tahta çıktı. Bundan kısa bir süre sonra kardeşi IV. Artabanus (216–224) kendisine karşı isyan etti ve imparatorluğun büyük bir kısmını hakimiyeti altına aldı. Yine de, VI. Vologases, Babil'in bir bölümünde kontrolünü devam ettirdi. Madeni paralarının tarihi 228 yılına kadar gider.

<span class="mw-page-title-main">Macrinus</span>

Marcus Opellius Macrinus, 217 ve 218 yılları arasında 14 aylık Roma imparatoru. Macrinus, Afrika'daki Roma eyaleti Mauretanya'dan gelen ilk Roma imparatorudur.

Severus Hanedanı, Roma İmparatorluğu'nun II. yüzyıl sonu ve III. yüzyıl başına damgasını vuran ve akrabalık bağıyla birbirine bağlı imparatorların oluşturduğu hanedanlık. İmparatorluğun III. yüzyıl krizlerine girmesinden önceki son Princep Dönemi imparatorlardır.

<span class="mw-page-title-main">Lejyon IV Scythica</span> Roma lejyonu

Lejyon VI Scythica, ("İskitli"), MÖ 42 yılında Marcus Antonius tarafından Partlara karşı toplanan ve diğer cognomeni Parthica olan Roma lejyonu. Lejyon, 5. yüzyılda bile Suriye'de aktif olarak görev yapmıştır. Lejyonun arması Oğlaktır.

<span class="mw-page-title-main">Ermenistan Krallığı</span>

Ermenistan Krallığı, aynı zamanda Büyük Ermenistan Krallığı, veya basitçe Büyük Ermenistan, bazen Ermeni İmparatorluğu olarak da anılır, Antik Çağ'da bir monarşiydi. Hristiyanlığı devlet dini olarak kabul eden ilk devlettir. MÖ 321'den MS 428'e kadar varlığını sürdürmüştür. Tarihi, üç kraliyet hanedanı tarafından birbirini takip eden saltanatlara bölünmüştür: Orontid, Artaxiad ve Arsacid (52-428).

<span class="mw-page-title-main">Hormizdegan Muharebesi</span>

Hormizdegan Meydan Savaşı Partlar ve Sasani Devleti arasında 28 Nisan 224'te gerçekleşmiş, Sasani Devleti'nin zaferiyle sonuçlanmıştır. Bu zafer sonucunda Sasani Devleti; İran, Orta Doğu, Kafkaslar ve Orta Asya'nın belli bölümlerinde beş asırdır süren Arsak hanedanının etkiliğini sonlandırdı.

<span class="mw-page-title-main">Caracalla Yazıtı</span>

Caracalla yazıtı Toros Dağlarında yer alan bir kaya yazıtıdır. Halk arasında İskender yazıtı olarak bilinirse de, aslında Büyük İskender'in ölümünden beşyüz yıl sonra sonra, Roma İmparatorluğu döneminde yazdırılmış bir yazıttır.

<span class="mw-page-title-main">VI. Ptolemaios</span>

VI. Ptolemaios Filometor Ptolemaios dönemi Mısır kralıydı. M.Ö. 180'den 164'e ve M.Ö. 163'ten 145'e kadar hüküm sürdü. V. Ptolemaios ve Kleopatra'nın en büyük oğlu, M.Ö. 180'de çok küçük bir çocuk olarak tahta çıktı ve krallık naipler tarafından yönetildi: annesinin M.Ö. 178 veya 177'deki ölümüne kadar annesi ve ardından iki arkadaşı, Eulaeus ve Lenaeus tarafından M.Ö. 169'a kadar yönlendirildi. M.Ö. 170'ten itibaren kız kardeşi II. Kleopatra ve küçük erkek kardeşi VIII. Ptolemaios, onun yanında ortak hükümdarlardı.

<span class="mw-page-title-main">II. Dimitrios (Seleukos imparatoru)</span> Seleukos kralı

II. Dimitrios Nikator, I. Dimitrios Soter'in oğullarından biridir. Annesi, kardeşi VII. Antiohos Sidetes'te olduğu gibi Laodice V olmuş olabilir. Demetrius, Parthia'daki Hyrcania'da birkaç yıllık esaretle ayrıldığı ilk olarak MÖ 145 Eylül'den MÖ Temmuz/Ağustos 138'e ve yine MÖ 129'dan MÖ 125'teki ölümüne kadar iki dönem boyunca Seleukos İmparatorluğu'nu yönetti, Kardeşi VII. Antiohos, iki hükümdarlığı arasındaki ara dönemde Seleukos İmparatorluğu'nu yönetti.

<span class="mw-page-title-main">II. Gotarzes</span> Part kralı

II. Gotarzes, 40'tan 51'e kadar Part İmparatorluğu'nun kralıdır. II. Erdevân'ın evlatlık oğludur. 40 yılında babası ölünce tahta kardeşi I. Vardanes geçecekti. Ancak taht II. Gotarzes tarafından ele geçirilmiştir. II. Gotarzes sonunda Partların çoğunun kontrolünü ele geçirmeyi başarmış ve Vardanes'i Baktriya'ya kaçmaya zorlamıştır. Vardanes'in y. 46 ölümüyle, II. Gotarzes Part İmparatorluğunu yönetmiştir. II. Gotarzes'in yerine amcası II. Vonones geçmiştir.

<span class="mw-page-title-main">V. Vologases</span> Part kralı

V. Vologases, 191'den 208'e kadar Part İmparatorluğu'nun Krallarının Kralıydı. Ermenistan kralı olarak, II. Vologases olarak bilinir. Ermenistan'daki krallık dönemi hakkında, oğlu Rev I'i 189'da İber tahtına çıkması dışında çok fazla bigi yoktur. Vologases, 191 yılında babası IV. Vologases'in yerine Part İmparatorluğu'nun kralı oldu; İktidar geçişinin barışçıl mı olduğu yoksa Vologases'in tahta bir iç savaşta mı geçtiği belirsizdir. Vologases Part tahtına çıkınca, Ermeni tahtını oğlu I. Hüsrev'e vermiştir.

<span class="mw-page-title-main">II. Vonones</span> Part kralı

II. Vonones, Medya Atropatena'nın kralı ve kısa süreliğine de Part İmparatorluğu'nun kralı olarak hüküm süren bir Part prensidir.

<span class="mw-page-title-main">II. Pakorus</span> Part kralı

II. Pakorus, 78'den 110'a kadar Part İmparatorluğu'nun Kralların kralıdır. I. Vologases'in oğlu ve halefidir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.