İçeriğe atla

IV. Antiohos

IV. Antiohos Epifanis
Seleukos İmparatorluğu'nun Basili
Berlin'deki Altes Müzesi'nde IV. Antiohos'un büstü
Hüküm süresiMÖ 175–164
Önce gelenIV. Seleukos
Sonra gelenV. Antiohos
DoğumMÖ 215 c.
ÖlümMÖ 164 (50 veya 51 yaşında)
Çocuk(lar)ıV. Antiohos
VI. Laodiki
İskender Balas
Antiokis
kesin olmamakla birlikte Pontus kralı III. Mitridat'ın eşi Laodiki
HanedanSeleukos hanedanı
BabasıIII. Antiohos
AnnesiIII. Laodiki
DiniÇoktanrıcılık

IV. Antiohos Epifanis (Yunanca, Ἀντίοχος Δ΄ ὁ Ἐπιφανής; MÖ 215-164 c.) Seleukos İmparatorluğu'nun MÖ 175-164 döneminde kralıydı. Ölene kadar krallığı devam etti. III. Antiohos'un oğullarından birisiydi. Asıl adı Mithradatēs idi (Mithridatēs isminin bir versiyonu). Tahta geçtikten sonra Antiohos ismini kendisi için benimsedi. IV. Antiohos'un zamanında yaşanan en önemli olaylardan birisi, Mısır'ı neredeyse ele geçirmesidir. Ancak Mısır'ı fethedemedi. Bu teşebbüs, Ptolemaioslarla Seleukosların arasında bir çatışma sürecini doğurdu. Onun döneminde yaşanan önemli diğer bir olay İsrailoğulları tarafından başlatılan Makkabi Ayaklanması'dır. Bu ayaklanmanın temel sebebi, IV. Antiohos'un, Makkabileri zorla inançlarını terkedip onun inançlarına uymaya ve her bakımdan onu efendileri olarak kabul etmeye zorlamasıdır. Bu vakânın İsrailoğullarının bakış açısından bir hikâyesi, Makkabiler kitaplarında anlatılmaktadır.

IV. Antiohos'tan önce hiçbir Seleukos kralı kendisini tanrılaştırmaya teşebbüs etmemişti. İlk defa IV. Antiohos'un kendisini tanrılaştırmasının en bilinen kanıtı, zamanında basılan sikkelerin üzerine kendisi hakkında "Tanrı'nın tecellisi" yazdırmasıdır (Yunanca, Θεὸς Ἐπιφανής). O, Mısır'ı muharebede mağlup ettikten sonra kendisine Nikēphoros (Νικηφόρος), yani "muzaffer" unvanı verildi. Benmerkezci tutumu ve kaprisleri yüzünden, kendi dönemindeki kimileri tarafından, ismi üzerinde yapılan bir harf oyunuyla kendisine Epimanēs (Kaçık Adam) lâkabı takılmıştır.[1][2]

Kaynakça

  1. ^ "Encyclopædia Britannica Online: Antiochus IV Epiphanes". 18 Kasım 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2015. 
  2. ^ Polybius 26.10

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Filistin (bölge)</span> Orta Doğuda coğrafi bölge

Filistin, Doğu Akdeniz'de ve Orta Doğu'da, İsrail topraklarının tamamı ile Gazze Şeridi ve Batı Şeria gibi Filistin Devleti topraklarını kapsayan coğrafi bölgedir. Bölgenin sınırları oldukça tartışmalıdır ve bazı kaynaklar Ürdün'ü de dahil ederler. Filistin, Kutsal Topraklar olarak bilinir ve Yahudiler, Hristiyanlar ve Müslümanlar için kutsaldır. 20. yüzyıldan beri bölgede Arap ve Yahudi millî unsurlarının mücadelesi devam etmekte, zaman zaman uzun süreli şiddete ve hatta savaşa dönüşmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Selefkî İmparatorluğu</span> Antik Helen devleti

Seleukos İmparatorluğu, Türkçe kullanımlar ile Selefkos veya Selevkos, İskender'in ölümünden sonra Makedonya İmparatorluğu'nun parçalanmasıyla İskender'in generallerinden I. Seleukos tarafından kurulan Helenistik imparatorluk. Başkentleri önce Seleukia, sonraları ise Antakya'ydı. Doğu Akdeniz'de, Irak'ta, İran'da, Türkmenistan'da, Pamir'de ve Hindistan'ın batısında bulunan topraklarda egemenliklerini sürdürmüşlerdir. Toprakları Roma İmparatorluğu tarafından ele geçirilinceye kadar Doğu Akdeniz'in hâkimiydiler. Seleukosların geniş toprakları 25 civarında eyalete bölünmüştü. “Strategos” veya “satrap” unvanlı valilerce yönetilen bu eyaletler Pers zamanındaki satraplıklardan daha küçüktü.

<span class="mw-page-title-main">I. Dimitrios (Seleukos imparatoru)</span> Seleukos imparatoru

I. Dimitrius Soter, , Unvânı Soter. MÖ 161 – MÖ 150 doneminde Helenistik Seleukos İmparatorluğu'nun hükümdarıydı.

<span class="mw-page-title-main">II. Seleukos</span>

II. Seleukos Kallinikos Pogon Taşıdıgı lakaplar olan Kallinikos ve Pogon sırasıyla "güzel galip" ve "sakallı" anlamlarına gelmektedir. Seleukos İmparatorluğu'nun bir hükümdarıdır ve MÖ 246-226 yılları arasında tahtta kalmıştır.

MÖ 90 Yılı, Julian öncesi Roma takviminin bir yılıydı. O zaman, Sezar ve Lupus Konsültasyon Yılı olarak biliniyordu. Bu yıl için M.Ö. 90 ismi, Anno Domini takvim döneminin Avrupa'da isimlendirme yılları için yaygın yöntem haline geldiği erken Orta Çağ döneminden beri kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">IX. Antiohos</span>

IX. Antiokhos Kyzikenos Yunan Seleukos krallığı hükümdarı.

<span class="mw-page-title-main">Ferisiler</span> Ölümden sonra bedensel dirilişe inanan ve  katı tutumlarıyla tanınan Yahudi grubu

Ferisi Yahudileri veya Ferisiler İkinci Tapınak Dönemi'nde İsrailoğulları içinde doğan bir Yahudi toplumsal hareketi, düşünce okulu ve siyasi grubudur. MS 70'te İkinci Tapınak'ın yıkılması ile birlikte Ferisilerin inançları Rabbani Yahudiliğin akîdelerinin, ibadetlerinin ve ibadetlerde okunan metinlerinin kökenini oluşturdu.

<span class="mw-page-title-main">III. Antiohos</span>

III. Antiohos, Seleukos İmparatorluğu'nun 6. hükümdarı. MÖ 222'den MÖ 187'ye kadar hükümdarlık yapmıştır. Krallık topraklarını I. Seleukos dönemindeki en geniş sınırlarına tekrar ulaştırarak “Büyük” unvanını almış ancak Romalılar karşısında Magnesia Muharebesi'nde aldığı ağır yenilgi nedeniyle kendi döneminde Avrupa ve Batı Anadolu'daki topraklarını kaybetmiştir.

<span class="mw-page-title-main">II. Antiohos</span> Seleukos kralı

II. Antiohos Theos MÖ 261'den MÖ 246'ya kadar Seleukos İmparatorluğu'nun kralıydı.

V. Antiokhos Eupator, , Unvanı Eupator. MÖ 164 – MÖ 161 yılları arasında Helenistik Seleukos İmparatorluğu'nun hükümdarıydı. Küçük yaştaki kralın kısa süreli hükümdarlığında General Lysias kral naibi olarak imparatorluğun yönetiminde önemli rol oynamıştır.

<span class="mw-page-title-main">IV. Seleukos</span>

IV. Seleukos Philopator, , Unvanı Philopator. MÖ 187 – MÖ 175 döneminde Helenistik Seleukos İmparatorluğu'nun hükümdarıydı.

<span class="mw-page-title-main">I. Antigonos</span>

I. Antigonos Monophtalmos, , Büyük İskender'e bağlı Makedonyalı komutan ve Antigonos Hanedanı'nın ilk hükümdarı.

<span class="mw-page-title-main">VI. Ptolemaios</span>

VI. Ptolemaios Filometor Ptolemaios dönemi Mısır kralıydı. M.Ö. 180'den 164'e ve M.Ö. 163'ten 145'e kadar hüküm sürdü. V. Ptolemaios ve Kleopatra'nın en büyük oğlu, M.Ö. 180'de çok küçük bir çocuk olarak tahta çıktı ve krallık naipler tarafından yönetildi: annesinin M.Ö. 178 veya 177'deki ölümüne kadar annesi ve ardından iki arkadaşı, Eulaeus ve Lenaeus tarafından M.Ö. 169'a kadar yönlendirildi. M.Ö. 170'ten itibaren kız kardeşi II. Kleopatra ve küçük erkek kardeşi VIII. Ptolemaios, onun yanında ortak hükümdarlardı.

<span class="mw-page-title-main">X. Antiohos</span> Suriye kralı

X. Antiohos Eusebes Filopator Helenistik dönemde Suriye Kralı olarak hüküm süren Seleukos hanedanı mensubu Seleukos Kralıdır.

<span class="mw-page-title-main">VI. Seleukos</span> Suriye kralı (MÖ 96-MÖ94)

VI. Seleukos Epifanes Nikator, MÖ 96 ve 94 yılları arasında Helenistik Seleukos İmparatorluğu'nun Kralı.

<span class="mw-page-title-main">Suriye savaşları</span>

Suriye Savaşları, İskender'in mirasını sürdürme iddiasında olan Seleukos İmparatorluğu ile Ptolemaios Krallığı arasında MÖ 3. ve 2. yüzyıllar boyunca Bikâ bölgesinde süren altı muharebedir. Bu çatışmalar her iki tarafın da maddi ve askerî gücünü tüketmesi ve sonunda Roma ve Partlar tarafından yenilmeleriyle sonuçlandı.

<span class="mw-page-title-main">II. Dimitrios (Seleukos imparatoru)</span> Seleukos kralı

II. Dimitrios Nikator, I. Dimitrios Soter'in oğullarından biridir. Annesi, kardeşi VII. Antiohos Sidetes'te olduğu gibi Laodice V olmuş olabilir. Demetrius, Parthia'daki Hyrcania'da birkaç yıllık esaretle ayrıldığı ilk olarak MÖ 145 Eylül'den MÖ Temmuz/Ağustos 138'e ve yine MÖ 129'dan MÖ 125'teki ölümüne kadar iki dönem boyunca Seleukos İmparatorluğu'nu yönetti, Kardeşi VII. Antiohos, iki hükümdarlığı arasındaki ara dönemde Seleukos İmparatorluğu'nu yönetti.

<span class="mw-page-title-main">VIII. Antiohos</span> Selefkî hükümdarı

VIII. Antiohos Epiphanes/Callinicus/Philometor, lakabı Gripus, Helenistik Selefkî İmparatorluğu'nun MÖ 125'ten 96'ya kadar hükümdarıydı. II. Dimitrios ve Kleopatra Thea'nın küçük oğluydu. Yaşamının ilk yıllarını Atina'da geçirmiş ve babası ve erkek kardeşi V. Seleukos'un ölümlerinden sonra Suriye'ye dönmüş olabilir. İlk başta annesiyle birlikte hükümdardı. Onun etkisinden korkan VIII. Antiohos, MÖ 121'de Kleopatra Thea'yı zehirletti.

<span class="mw-page-title-main">Kleopatra Thea</span> Selefkî İmparatorluğu kraliçesi (y. 164 - 121 MÖ)

I. Kleopatra veya Kleopatra Thea, soyadı Eueteria, çev.'iyi hasat/verimli sezon') Helenistik Selefkî İmparatorluğu'nun hükümdarıydı. Aleksandros Balas, II. Dimitrios Nikator ile VII. Antiohos Sidetes olmak üzere üç Suriye kralının karısı olarak MÖ 150'den yaklaşık 125'e kadar Suriye'nin kraliçesi eşidir. Dimitrios II Nicator'un ölümünden sonra MÖ 125'ten itibaren Suriye'yi yönetti ve sonunda oğlu VIII. Antiohos Gripus ile MÖ 121 veya 120'ye kadar ortak hükümdarlık yapmıştır.