İçeriğe atla

ISU Puanlama Sistemi

ISU Puanlama Sistemi (ayrıca Code of Points (CoP) veya New Judging System (NJS) olarak da bilinir), 2004'ten bu yana artistik buz pateni yarışmalarında (kadınlar, erkekler, çiftler, buz dansı ve senkronize buz pateni) kullanılan puanlama sistemidir. Uluslararası Paten Birliği (ISU) tarafından tasarlanmıştır.

2004'ten önce bu sporda 6.0 sistemi kullanılıyordu.

Teknik detaylar

Teknik panel

Yeni sistemde teknik puanlar her teknik eleman için ayrı ayrı puanlanır. Her eleman öncelikle technical specialist (teknik hakem) tarafından incelenir ve bu hakem elemanın temel değerini belirler. Diğer 12 hakem (Bu hakemlerin sayısı daha sonra 9'a indirilmiştir.) ise hareketin temel değerine eklenmek üzere GOE (grade of execution) olarak bilinen uygulama puanını verir. Bu teknik hakem tarafından belirlenen hareketin ne derece iyi gösterildiğini belirler. Bu hakemler -3 ve +3 arasında hareketi puanlar. Bu hakemler arasından rastgele 3 tanesi çıkarılır. Ardından en yüksek ve en düşük puanlar çıkarılır. Geri kalan 7 hakemin puanı GOE'yi belirler. Hareketin temel değeri ve verilen GOE hareketten alınan puanı oluşturur. Düşme, kaldırışların belirlenen kurallara uymaması, çok uzun süre yapılması vb. durumlarda ceza puanları (deductions) uygulanır.

Elemanlar

Programlarda hangi elemanların olacağı ve kaç elemanın yapılacağı yarışmaya ve yarışmanın yapılacağı seviyeye (büyükler, gençler) göre değişir. Büyükler düzeyinde uluslararası yarışmalarda çiftler ve teklerde 8 değişik teknik eleman vardır. Bu sekiz eleman tekler düzeyinde yarışan patenciler için ISU 310 numaralı kuralında belirtilir. Bütün patenciler kısa programda bir kombinasyon atlayışı, iki solo atlayış, üç dönüş ve iki adım dizisi göstermelidir. Çiftlerde kısa programda ise iki kaldırış, bir yan yana atlayış, bir fırlatmalı atlayış, bir yan yana dönüş, bir birlikte dönüş, bir adım dizisi ve bir ölüm spirali olmalıdır. (ISU rule 313).

Büyükler düzeyinde serbest programda çiftlerde 14 teknik eleman, erkeklerde 13 eleman ve kadınlarda 12 eleman vardır. Bu elemanların detayları ISU rules 520 ve 521 (2008 version) verilir. Bunlar Çiftler kategorisinde 4 kaldırış, 4 atlayış, (fırlatmalı ve yan yana) 3 dönüş (1 ölüm spirali), 1 adım dizisi ve 1 spiral dizisidir. Erkekler 8 atlayış, 3 dönüş ve 2 adım dizisi yapar. Kadınlar ise 7 atlayış, 3 dönüş, 1 adım dizisi ve 1 spiral dizisi gösterir.

Protokol detayları

Her yarışmanın ardından protocol adı altında ISU hakemlerin puanlamalarını yayınlar.

Eğer patenci göstermesi gereken teknik elemanı yapılması gereken sayıdan daha fazla sayıda yapmışsa bu eleman protokolde belirtilir. Ancak hakemlerin puanlaması ne olursa olsun teknik hakem hareketin temel değeri ve kaliteyi belirleyen GOE (grade of execution) 0 olarak gösterir, patenci bu elemandan puan alamaz. Atlayışlar eğer programın ikinci yarısında uygulanmışsa x işareti ile gösterilir. (Bu atlayışlar 0.1 daha fazla puan getirir.) Eğer bir atlayış yanlış kenardan yapılmışsa (örneğin lutz atlayışına iç kenardan çıkılması), protokolde bu atlayışın yanına e işareti konur ve bu atlayışın gösteriminden, kalitesinden alınan puan negatif olur. Eğer atlayışın çıkışı tam olarak yanlış kenardan değilse ! işareti ile gösterilir ve alınacak GOE'yi değerlendirmek hakemlere bırakılır.[1]

Atlayış kombinasyonları tek elemanmış gibi puanlanır ve temel değer yapılan iki atlayışın temel değerleri toplamıdır. (3F+3T atlayışı 3F=5.5 VE 3T=4.00 toplamı olan 9.5 puana eşittir.) Bunun yanında bazı kombinasyonlarda araya adım konulduğunda "sequence" olarak isimlendirilir ve bu durumda kombine atlayışın temel değeri için her atlayıştan 0.8 puan indirilir. (2009 Dünya şampiyonasında serbest programı 1. bitiren çift Aliona Savchenko / Robin Szolkowy'nin ilk atlayışı 3T+3T+SEQ şeklinde yapılmış ve sporcular temel değer üzerinden 6.00 puan almıştır.[2]) Atlayışların temel değerleri; dörtlü toe loop (9), üçlü Axel (7.5), üçlü Lutz (6), üçlü flip (5.5), üçlü loop (5), üçlü Salchow (4.5), üçlü toe loop (4) ve ikili Axel (3.5).

Kısaltmalar

Tüm elemanlar protokollerde kısaltmalar ile gösterilir.[3][4]

Abbreviation Full name
Atlayışlar
TToe loop atlayışı
AAxel atlayışı
SSalchow atlayışı
LoLoop atlayışı
FFlip atlayışı
LzLutz atlayışı
Fırlatmalı atlayışlar
TThFırlatmalı (Throw) toe loop
SThFırlatmalı (Throw) salchow
LoThFırlatmalı (Throw) loop
FThFırlatmalı (Throw) flip/lutz
AThFırlatmalı (Throw) axel
Dönüşler
USpAyakta dönüş
LSpLayback dönüşü
CSpCamel dönüşü
SSpOturarak dönüş
FUSpFlying upright spin
FLSpFlying layback spin
FCSpFlying camel spin
FSSpFlying sit spin
CUSpAyak değiştirmeli ayakta dönüş
CLSpAyak değiştirmeli layback dönüşü
CCSpAyak değiştirmeli camel dönüşü
CSSpAyak değiştirmeli oturarak dönüş
CoSpKombine dönüş
CCoSpAyak değiştirmeli kombine dönüş
PSpÇiftlerde dönüş
PCoSpÇiftlerde kombine dönüş
Adım dizileri
SlStDüz çizgide adım dizisi (Straight line step sequence)
CiStCircular step sequence
SeStS şeklinde yılansı adım dizisi (Serpentine step sequence)
MiStMidline in hold step sequence
DiStDiagonal in hold step sequence
NtMiStDokunmadan yapılan adım dizileri
NtMiTwNot Touching Midline Sequential Twizzles
Spiral dizileri
SpSqSpiral sequence of any pattern
Çiftlerde kaldırışlar
1LiGroup one lift
2LiGroup two lift
3LiGroup three lift
4LiGroup four lift
5TLiGroup five toe lasso lift
5SLiGroup five step in lasso lift
5RLiGroup five reverse lasso lift
5ALiGroup five axel lasso lift
TTwToeloop twist lift
LzTwLutz/Flip twist lift
ATwAxel twist lift
Buz dansında kaldırışlar
StaLiStationary lift
SlLiStraight line lift
CuLiCurve lift
RoLiRotational lift
SeLiSerpentine lift
RRoLiReverse rotational lift
Ölüm spiralleri
FiDsForward inside death spiral
BiDsBackward inside death spiral
FoDsForward outside death spiral
BoDsBackward outside death spiral
Dans elemanları
STwSenkronize twizzlelar

Hareketin zorluk derecesi kısaltmanın ardından gösterilen bir sayı ile belirtilir. (Zorluk derecesi 1 ve 4 arasında değişir) Örneğin SlSt4 kısaltmasının anlamı 4. zorluk seviyesinde yapılmış bir düz çizgide adım dizisi olmasıdır. Atlayışlarda temel olan havada yapılan dönüş sayısıdır. Örneğin 3A (üçlü axel) havada 3 tur dönüldüğü anlamına gelir.

Program Puanları

Daha önce kullanılan program puanları bu sistemde 5 ayrı ana kategoriye ayrılır. Bunlar (1) skating skills (SS), (2) transitions (TR), (3) performance/execution (PE), (4) choreography (CH) ve (5) interpretation (IN) olarak sıralanır.

  • Skating skills, patencinin kayma tekniğini ve yeteneğini gösterdiği bir alandır.
  • Transitions programın içindeki teknik elemanları birbirine bağlayan geçiş elemanlarının değerlendirildiği bir kategoridir.
  • Performance/Execution sporcunun gösterdiği performansı ve sunumu belirler.
  • Choreography programın koreografisinin değerlendirildiği alandır.
  • İnterpretation performans ve sunumdan farklı olan paatencinin programı ne derece anlattığını gösteren puandır.

Her kategori için hakemlerin neleri göz önüne alarak değerlendirme yaptığı ISU'nun 322.2 kuralında açıklanmaktadır. Bu her kategori 0'dan 10'a kadar 0.25'lik aralıklarla değerlendirilmektedir. Bu puanlar programa (kısa-serbest) ve düzeyine göre değişik bir sayı ile çarpılarak program puanını oluşturmaktadır.

Büyüklerde kadınlar ve çiftler için bu sayı kısa programda 0.8, serbest programda ise 1.6'dır. For senior men, the factor is 1 for the short program and 2 for the long program. The factors are set so that the total score from the artistic marks will be about equal to the total score from technical marks. Senior men tend to have higher element scores than ladies because they have more jumping passes and attempt higher valued jumps, so their program components are factored higher to reflect the difference.

Dünya rekorları

Erkekler

ProgramSporcuPuanYarışma
Kısa programJaponya Yuzuru Hanyu101.45 2014 Kış Olimpiyatları
Serbest program Kanada Patrick Chan196.75 2013 Trophée Eric Bompard
Genel toplam Kanada Patrick Chan295.27 2013 Trophée Eric Bompard

Kadınlar

ProgramSporcuPuanYarışma
Kısa Program Güney Kore Kim Yu-Na 78.50 2010 Kış Olimpiyatları
Serbest program Güney Kore Kim Yu-Na 150.06 2010 Kış Olimpiyatları
Genel toplam Güney Kore Kim Yu-Na 228.56 2010 Kış Olimpiyatları

Çiftler

ProgramSporcuPuanYarışma
Kısa programRusya Tatiana Volosozhar / Maxim Trankov 84.17 2014 Kış Olimpiyatları
Serbest program Rusya Tatiana Volosozhar / Maxim Trankov 154.66 2013 Skate America
Genel toplam Rusya Tatiana Volosozhar / Maxim Trankov 237.71 2013 Skate America

Buz dansı

ProgramSporcuPuanYarışma
Zorunlu dansRusya Tatiana Navka / Roman Kostomarov45.97 2005 Dünya Şampiyonası
Orijinal dans Kanada Tessa Virtue / Scott Moir70.27 2010 Dünya Şampiyonası
Serbest dans Rusya Tatiana Navka / Roman Kostomarov117.14 2003 Cup of Russia
Genel toplam Rusya Tatiana Navka / Roman Kostomarov227.81 2005 Dünya Şampiyonası
2010-2011 sezonu sonrası
Kısa dansAmerika Birleşik Devletleri Meryl Davis / Charlie White 77.66 2013-14 Grand Prix Final
Serbest dans Amerika Birleşik Devletleri Meryl Davis / Charlie White 114.34 2014 Kış Olimpiyatları
Genel toplam Amerika Birleşik Devletleri Meryl Davis / Charlie White 191.35 2013-14 Grand Prix Final

Synchronized

ComponentSkaterScoreEvent
Short Program Finlandiya Team Unique 82.36 2009 World Synchronized Skating Championships
Free Skating İsveç Team Surprise 144.70 2007 World Synchronized Skating Championships
Combined Total Kanada Nexxice 223.58 2009 World Synchronized Skating Championships

Kaynakça

  1. ^ 1=ISU Communication No. 1504 7 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 25 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 7 Mayıs 2009. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 22 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2009. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 22 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2009. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Artistik buz pateni</span>

Artistik buz pateni bireysel, çift ya da grup olarak buz üstünde dönüş, atlayış, kaldırış, adım dizisi gibi hareketlerin yapıldığı bir buz pateni sporudur. Yarışmalarda müzik eşliğinde, yapılacak dansın ya da gösterinin konusuna uygun kostümlerle gerçekleştirilir. Sporun uluslararası yönetim organı Uluslararası Paten Birliği kısa adıyla ISU'dur. Artistik buz pateni 1908 Yaz Olimpiyatları ile olimpiyat programına alınmış, 1924 Kış Olimpiyatları ile de ilk kez Kış Olimpiyat Oyunları altında yapılmıştır. ISU, Avrupa Şampiyonası, Dünya Şampiyonası, Dört Kıta Şampiyonası ve İSU Grand Prix Yarışmaları gibi yarışmalarda düzenler.

<span class="mw-page-title-main">Buz dansı</span>

Buz dansı, müzik eşliğinde buz zeminde yapılan figüratif buz pateni türü. 1952 yılında Dünya Artistik Patinaj Şampiyonaları kapsamına alınmış; fakat Kış Olimpiyat Oyunları içinde 1976 yılından beri yer almaktadır. Çiftlerde olduğu gibi bir kadın ve bir erkek sporcu ile yapılır. Kaldırışlarda ve dönüşlerde olan kural farklılıkları ve atlayışların olmaması gibi konularda çiftlerden ayrılır. Bu şampiyonalarda sporcular 3 değişik program sunmaktadırlar.

<span class="mw-page-title-main">Mao Asada</span> Japon artistik patinajcı (d. 1990)

Mao Asada, Japon buz patencisi.

<span class="mw-page-title-main">Lyubov İlyuşeçkina</span>

Lyubov İlyuşeçkina Rus buz patenci. Partneri Nodari Maisuradze ile birlikte çiftlerde yarışmaktadır. Çift 2009 Dünya Gençler şampiyonudur.

<span class="mw-page-title-main">Tatyana Totmyanina</span>

Tatiana Totmianina Rus buz patenci. Partneri Maxim Marinin ile birlikte 2006 Kış Olimpiyatlarında altın madalya kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Maksim Marinin</span>

Maxim Victorovich Marinin (Rusça: Максим Викторович Маринин, Rus buz patenci. Partneri Tatiana Totmianina ile birlikte 2006 Kış Olimpiyatlarında altın madalya kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Nodari Maisuradze</span>

Nodari Maisuradze Rus buz patenci. Partneri Lubov Iliushechkina ile birlikte çiftlerde yarışmaktadır. Çift 2009 Dünya Gençler şampiyonudur.

<span class="mw-page-title-main">Yuko Kavaguti</span>

Yuko Kawaguchi Japon-Rus buz patencisi. Uluslararası düzeyde Japonya ve Rusya adına yarışmıştır. 2006-2007 sezonundan bu yana Alexander Smirnov ile birlikte kaymakta ve Rusya'yı temsil etmektedir. Çift 2008 ve 2009 yılında Rusya şampiyonu olmuş, 2009 Avrupa şampiyonasında gümüş, 2009 Dünya şampiyonasında bronz madalya almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Aleksandr Smirnov</span>

Aleksandr Viktoroviç Smirnov Rus buz patenci. Yuko Kawaguchi ile birlikte kaymaktadır. Çift 2008 ve 2009 yılında Rusya şampiyonu olmuş, 2009 Avrupa şampiyonasında gümüş,2009 Dünya şampiyonasında bronz madalya almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kseniya Ozerova</span>

Ksenia Ozerova Rus buz patenci. Partneri Alexander Enbert ile birlikte çiftlerde yarışmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Aleksandr Enbert</span> Rus buz patenci

Aleksandr Yuryeviç Enbert Rus buz patenci. Partneri Katarina Gerboldt ile birlikte çiftlerde yarışmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Adelina Sotnikova</span>

Adelina Dmitriyevna Sotnikova Rus buz patenci. 2014 Olimpiyat şampiyonu, 2013 ve 2014 Avrupa ikincisi ve 2011 Dünya Gençler şampiyonudur.

<span class="mw-page-title-main">Kseniya Makarova</span> Amerikalı artistik patinajcı

Ksenia Olegovna Makarova Rus buz patenci. 2010 Rusya Ulusal şampiyonudur.

<span class="mw-page-title-main">Artistik buz pateni kaldırışları</span>

Artistik buz pateni kaldırışları, çiftlerde ve buz dansında programda yer alması gereken zorunlu elemanlardır. Çiftlerde ve buz dansında kaldırışların özellikleri farklıdır. Buz dansında patenciler partnerlerini omuz seviyesinin üzerine tamamen çıkaramaz. Kaldırışlar senkronize kayma'da da yapılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Twist kaldırışı</span>

Twist kaldırışı artistik buz pateninde çiftler kategorisinde kullanılan bir teknik elemandır. Bel düzeyinden tutuşla yapılan bir kaldırış çeşididir. Erkek sporcu kadın sporcuyu havaya kaldırır ve kadın sporcu havada bir ya da birden fazla dönüş yapar. Erkek sporcu daha sonra kadın sporcuyu havada yakalar ve tek ayak üzerinde inmesini sağlar. Bu teknik eleman hız, kadın sporcunun havadaki pozisyonu, kaç tur attığı, iniş ve çıkıştaki yumuşaklık ve düzgünlüğe gibi birçok duruma göre değerlendirilir.

<span class="mw-page-title-main">Biellmann dönüşü</span>

Biellmann dönüşü ayaktayken yapılan artistik patinaj dönüşlerinden biridir. Patenci tek ayak üzerinde dönüş yaparken serbest olan ayağını başının üzerine kaldırır. Bu dönüş karın bölgesinin ve bacakların konumu sebebiyle "tulip on a turn-table" şeklinde de ifade edilmiştir. Bu pozisyon önemli düzeyde esneklik ve dönüş yeteneği gerektirir, genelde kadın sporcular tarafından yapılır.

<span class="mw-page-title-main">Michelle Kwan</span> Amerikalı buz patenci

Michelle Wingshan Kwan d. 7 Temmuz 1980), Amerikalı buz patenci. İki kez Olimpiyat madalyası kazanmış, beş kez Dünya şampiyonu ve dokuz kez ABD Ulusal şampiyonudur.

<span class="mw-page-title-main">Kısa program</span>

Kısa program artistik buz pateninde tekler ve çiftler dalında yapılan yarışmaların iki bölümünden biridir. İsminden de anlaşıldığı gibi iki programdan kısa olanıdır. Kısa program farklı isimlerle de bilinir. 1989-1992 yılları arasında original program, 1993-1994 yıllarında ise teknik program olarak anılmıştır.

Flip atlayışı bir artistik buz pateni atlayışıdır.

<span class="mw-page-title-main">Aleksandra Trusova</span> Rus artistik patinajcı

Aleksandra "Saşa" Vyaçeslavovna Trusova, Rus buz patencidir. 2022 Kış Olimpiyatları ikincisi, 2021 dünya üçüncüsü, 2020 ve 2022 Avrupa şampiyonası üçüncüsü, 2019 Grand Prix Finali üçüncüsüdür. Üç kez Rusya ulusal şampiyonasında madalya kazanmıştır. Ekim 2021 itibarıyla Trusova, Uluslararası Paten Birliği sıralamasında dünyada ilk sıradadır.