İçeriğe atla

ISO

Başlığın diğer anlamları için Iso sayfasına bakınız.
ISO
Fransızca: Organisation internationale de normalisation
KısaltmaISO
Kuruluş23 Şubat 1947
TürSivil toplum kuruluşu
AmaçStandartlaştırma
MerkezCenevre, İsviçre
Üyeler165 üye[1]
BaşkanEddy Njoroge
Resmî sitehttps://www.iso.org

ISO (International Organization for Standardization), Uluslararası Standartlar Teşkilatı, Uluslararası Elektroteknik Komisyonu'nun çalışma sahasına giren elektrik ve elektronik mühendisliği konuları dışında, bütün teknik ve teknik dışı dallardaki standartların belirlenmesi çalışmalarını yürütmek gayesiyle resmi olarak 23 Şubat 1947 tarihinde Cenevre'de kurulan uluslararası teşkilât.[3]

Uluslararası Standartlar Teşkilatına üye ülkelerin sayısı 162'dir. Teşkilat üyesi olan milli birimler kendi ülkelerinde standartlar konusunda en yetkili kuruluşlardır. Her ülke teşkilatta yetkili bir organ tarafından temsil edilir.

Standartlaştırma, ölçme, adlandırma ve yabancı adları çeşitli dillere çevirmeyle, makinelerin, deney idarecilerinin, aletlerin, işlemlerin, yüzeylerin, malzemelerin ve parçaların taşıması gereken özelliklerin ve bu özelliklerin arz edilme biçiminin tespiti gibi konular Uluslararası Standartlar Teşkilatının faaliyet sahasına girer. Bu teşkilat talep üzerine özel bir ilmi standart konusunu çözüme bağlamak üzere uluslararası teknik komiteler kurarak bu komitelerin çalışmalarının neticelerini Uluslararası Standart (IS) olarak yayımlar. Teknolojik ihtiyaçlardan dolayı ISO standartları, her beş yılda bir gözden geçirilir ve gerekli değişiklikler yapılır.

ISO Kalite Belgesi

ISO kalite belgesi, aşağıda yer alan tüm ISO kalite belgelerinin her birini tanımlamak amacıyla üretilmiş bir ifadedir. ISO belgesiyle bahsedilen standart çoğu zaman ISO 9001 olmakla birlikte çok karıştırılan husus, standart ve belgenin farklı anlamlar taşımakta olmasıdır.

ISO ile başlayan yanında bir takım sayılar bulunan ifadeler ilgili yönetim sistemine ait ISO'nun geliştirdiği standart kodlarını göstermektedirler. Örnek: ISO 9001, ISO 22000 vb.

ISO (International Organization for Standardization) kısaltmasının yanında yer alan rakam standardın kodu ve sondaki yıl bilgisi içeren diğer rakamsa, ilgili standardın son revizyonuna ait yılı göstermektedir. Örnek: ISO 9001:2015, ISO 22000:2016 vb.

ISO Belgesiyse, herhangi bir ISO kalite standardının kurumda hazırlanıp, uygulanmaya başlamasını takiben işletmede Akredite belgelendirme kuruluşlarının onaylanmış "Baş Denetçileri" tarafından gerçekleştirilen denetimler neticesinde, uygulanan standardın gerekliliklerini karşılaması durumunda verilmekte olan ISO Sertifikasıdır. Çoğu zaman ISO standart kodlarıyla ISO kalite belgesi anlamsal olarak karıştırılmakta ve anlam karmaşasına neden olabilmektedir.

  1. ISO 9001 Kalite yönetim standardıISO 9000; ISO 9001 standardı ilk yayınlanan standart olmakla birlikte en çok tercih edilen ISO kalite standardıdır. ISO 9001 kök standart olup diğer pek çok standart bu merkezi standardın üzerine kurulmaktadır.
  2. ISO 22000 Gıda güvenliği yönetim standardıGıda Güvenliği; ISO 22000 standardı, gıda güvenliği için artan uluslararası ihtiyaçların belirlenmesi ve giderilmesi amacıyla toplanan ISO komitesinin uzun yıllar süren çalışmaları sonucunda geliştirilmiş bir gıda güvenliği standardı olarak yayınlanmıştır,
  3. ISO 14001 Çevre yönetim standardı; işletmelerin çevresel etkilerinin kontrol altına alınması, olası çevresel risklerin belirlenmesi ve değerlendirilmesi sonucunda yapılacakları belirleyen risk yaklaşımlı yönetim standartlarından biridir. Öncelikle çevresel riskler belirlenmekte sonrasında bu risklere bağlı tedbirler bir planlama yapısıyla standart alt yapısına oturtulmaktadır. Kurum ve kuruluşların çevre ile olan ilişkileri bu standart içerisinde tanımlanır ve yönetilir.
  4. OHSAS 18001 İş güvenliği standardıOHSAS 18001; İngiliz BSI (2) (İngiltere Standart Kurumu) tarafından geliştirilmiş ve bu yönüyle ISO'dan ayrılan iş ve işçi güvenliği yönetim sistemidir. ISO'nun halen yayınlamak için üzerinde geliştirmelere devam ettiği iş güvenliği standardı ISO 45001'dir.
  5. ISO 27001 Bilgi güvenliği yönetim standardıBilgi Güvenliği; ISO 27001 kurum ve kuruluşlarda bulunan ticari ve ticari olmayan tüm bilgilerin saklanması, dağıtılması ve korunmasına yönelik hazırlanıp yayımlanmış ISO standardıdır. ISO'nun geliştirdiği popüler standartlar arasında yer almaktadır.
  6. ISO 10002 Müşteri memnuniyet yönetim standardı, kurum ve kuruluşların müşterileriyle olan tüm ilişkilerini kontrol altına almak, değerlendirmek ve gereklerini yerine getirip ölçülebilirliğini sağlamak amacıyla üretilmiş ISO standardıdır. Daha önce ISO 9001 içerisinde prosedür düzeyinde ele alınmakta bulunan bu standart geliştirilmiş ve giderek artan önemine binaen bağımsız yayımlanmaya uygun görülmüş müşteri memnuniyet yönetim sistemidir. Müşteri şikayet yönetimi olarak da adlandırılmaktadır.
  7. ISO 45001 İş güvenliği yönetim standardıISO 45001, kalite belgeleri de bulunmakta ve ISO standart ailesi (17 Ağustos 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.) giderek genişlemektedir.

'ISO' Kurum Olarak Belgelendirme Gerçekleştirmez

Uluslararası standartlar organizasyonu ISO 9001 ve ISO 14001 gibi Uluslararası Standartları geliştirmekte, ancak belgelendirme yapmamakta ve ISO kalite belgesi vermemektedir. Belgelendirme işlemleri, akredite belgelendirme kuruluşları tarafından gerçekleştirilmekte ve bu sebeple ISO (International Organization for Standardization) bir şirket veya kuruluşa ISO belgesi vermemektedir.

Bununla birlikte ISO, belgelendirme kuruluşlarının akredite olma süreçleriyle ilgili sertifikasyon standardı geliştirmiştir.

Özet olarak, ISO (International Organization for Standardization); standartları üretir, bu standartları uygulayan işletmelerin ISO sertifikasyon süreçlerine dahil olmaz,

IAF (Uluslararası Akreditasyon Forumu) belgelendirme kuruluşlarını akredite eden kurumdur,

ISO kalite belgelendirme süreçleri IAF ve IAF üyesi kurumlar tarafından gerçekleştirilip onaylanan kurum ve kuruluşlarca yürütülmektedir. (Bakınız TURKAK ve TSE vb.)

Örgütün amacı

  • Uluslararası mal ve hizmet değişimini hızlandırmak,
  • Entelektüel, bilimsel, teknolojik ve ekonomik faaliyetler alanında iş birliğini geliştirmektir.

Örgütün hedefleri

  • ISO'nun pazar ilgisini artırmak,
  • ISO sistemi ve standartlarını geliştirmek,
  • Kaynakları en iyi şekilde kullanmak,
  • Yeni teknik programları teşvik etmek,
  • Gelişmekte olan ülkelerde alt yapıyı oluşturmaktır.[4]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "ISO members". International Organization for Standardization. 24 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2020. 
  2. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; languages isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: )
  3. ^ "About ISO". Resmî site. 5 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2017. 
  4. ^ Orhan Küçük, Standardizasyon ve Kalite, 2004

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

"International Organization for Standardization" İngilizce açılımı kısaltılınca "ISO", Fransızca da Organisation internationale de normalisation kısaltılırsa "OIN" olmasından dolayı yunanca "eşit" anlamına gelen "isos" tan türetilerek şu an kullanılan "ISO" olarak adlandırılmıştır. Uluslararası alanda uygulanacak kalite sistem standardı çalışmaları ilk kez merkezi Cenevre'de olan Uluslararası Standartlar Organizasyonu ISO (standart) tarafından başlatılmıştır. ISO (standart), 23 Şubat 1947 tarihinde kurulmuş olup, 135 üye ülkeden oluşmaktadır. Her ülkeden bir üye bulunmaktadır ve her üye eşit oy hakkına sahiptir. Bu amaçla ISO (standart)'nun aktif üyeleri olan ABD, İngiltere, Kanada tarafından bu çalışmaları yürütmek üzere Teknik Komite oluşturulmuştur. Bu komitenin çalışmaları sonucu ISO 9000 Kalite Sistem Standartları Mart 1987'de yayınlanmış ve birçok ülke tarafından benimsenerek uygulamaya geçilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Dalaman Havalimanı</span>

Dalaman Havalimanı Muğla'nın Dalaman ilçesi sınırları içerisinde bulunan uluslararası havalimanı. Şehir merkezinin 6 km güneyinde yer alan havalimanı; Milas-Bodrum Havalimanı ile birlikte Muğla'ya hizmet veren iki uluslararası havalimanından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Türk Akreditasyon Kurumu</span>

Türk Akreditasyon Kurumu (TÜRKAK) 4 Kasım 1999'da 4457 sayılı kanunla Başbakanlığa bağlı olarak kurulan, günümüzde ise Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı ile ilgili olan ve özel hukuk hükümlerine tabi kâr amacı gütmeyen idari ve mali özerkliğe sahip bir kamu kurumudur. Uygunluk değerlendirme kuruluşlarının yeterliliklerinin, uluslararası standartlar esas alınarak değerlendirmesini ve onaylanması görevini yerine getirmektedir. ISO/IEC 17011 standardına uyum sağlamış olan TÜRKAK; Laboratuvar, yetki belgesi ve muayene hizmetlerini yürütecek yurt içi ve yurt dışındaki kuruluşları akredite etmek, bu kuruluşların belirlenen ulusal ve uluslararası standartlara göre faaliyetlerde bulunmalarını ve bu suretle; ürün/hizmet, sistem, personel ve laboratuvar belgelerinin ulusal ve uluslararası geçerliliğini temin etme görevini yürütmektedir.

<span class="mw-page-title-main">HACCP</span>

HACCP, gıda işletmelerinde, sağlıklı gıda üretimi için gerekli olan hijyen şartlarının belirlenerek bu şartların sağlanması, üretim ve servis aşamasında tüketici açısından sağlık riski oluşturabilecek nedenlerin belirlenmesi ve bu nedenlerin ortadan kaldırılması temeline dayanan bir ürün güvenilirliği sistemidir. HACCP, İngilizce Hazard Analysis and Critical Control Point - Tehlike Analizleri ve Kritik Kontrol Noktaları ifadesinin kısaltmasıdır. Sistem, ürün güvenliğini etkileyen tehlikelerin önceden belirlenmesi ve kontrol altına alınmasını sağlayan sistematik bir yaklaşımdır.

Bilgi güvenliği, bilgilerin izinsiz kullanımından, izinsiz ifşa edilmesinden, izinsiz yok edilmesinden, izinsiz değiştirilmesinden, bilgilere hasar verilmesinden koruma veya bilgilere yapılacak olan izinsiz erişimleri engelleme işlemi. Bilgi güvenliği, bilgisayar güvenliği ve bilgi sigortası terimleri, sık olarak birbirinin yerine kullanılmaktadır. Bu alanlar alakalıdırlar ve mahremiyetin, bütünlüğün ve bilginin ulaşılabilirliğinin korunması hususunda ortak hedefleri paylaşırlar.

Kalite yönetim sistemleri felsefesi, sistemi bir bütün olarak kabul eden ve kaliteyi bu bütünün içindeki her elemanın müşteri odaklı ortak bir fonksiyonu olarak gören bütünsel bir anlayıştır. En genel anlamda, bir kuruluşta hedeflenen kalitenin gerçekleşmesi amacı ile sürdürülen planlı ve sistematik faaliyetlerin bütünüdür. Son zamanlarda kullanımına daha sık rastlanan kalite yönetim sistemleri (KYS), tarihsel gelişim sürecinde; az sayıda çalışanın bulunduğu işletmelerde, müşteri ilişkilerine odaklanan kalite kontrol uygulamaları yapılan Sanayi Devrimi Öncesi, fabrikaların kurulmasıyla birlikte üretimi yapılan ürünlerin kontrolünün yapıldığı Sanayi Devrimi sonrası, Japonya'da istatistiksel sonuçları baz alarak uygulanmaya başlanan Toplam Kalite Yönetimi'nin var olduğu II. Dünya Savaşı sonrası ve TKY'nin daha geniş çapta kullanılmaya başlandığı ve tüm işletmede kalite yönetiminin yapıldığı 1980 sonrası olmak üzere dört döneme ayrılmıştır.

PAS 99 British Standard Institution tarafından yayınlanan kamuya açık bir şartnamedir.

ISO9001:2000

OHSAS 18001, BSI (British Standarts Institute) tarafından yayınlanmış "iş sağlığı ve güvenliği" standardıdır. Bu standardı ISO 9001 veya ISO 14001 gibi standartlardan ayıran önemli unsurlardan birisi; OHSAS 18001'in, ürün veya hizmetin güvenliğinden çok, iş sağlığı ve güvenliğine yönelik olmasıdır. OHSAS 18001; tehlike, tehlike tanımlama, risk ve risk azaltmaya yönelik bir standart olsa da; ISO 9001 ve ISO 14001 ile bir bütün oluştururlar.

ISO 13485, ISO kurumu tarafından yayınlanan, mevzuat amaçları bakımından şartlar başlığına sahip medikal cihaz üreticilerine uygulanabilen kalite yönetim standardıdır.

<span class="mw-page-title-main">OMSAN Lojistik</span>

Omsan Lojistik A.Ş., 1978 yılında OYAK'ın iştiraki olarak kurulan Omsan Lojistik, 2400 personeli ile kurumlara ulusal ve uluslararası ölçekte kapıdan kapıya kara, hava, deniz, demiryolu, intermodal, milk run taşımacılığı, depo ve antrepo yönetimi, bitmiş araç lojistiği, tehlikeli madde ve dökme yük taşımacılığı, ev-ofis lojistiği, Arabam Tatilde ve lojistik danışmanlık hizmetleri sunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">DQS</span>

Frankfurt Almanya´da bulunan DQS Holding Limited. Şirketi, QS Şirketler Grubu'nun çatı kuruluşudur. Şirket faaliyetleri; iş sürecini her türlü sertifikalandırma ve kalite yönetim sistemini incelemeyi kapsamaktadır.

ISO 9001:2008 Standardı, 1963'te MIL/Q/9858, 1968'de AQAP standartları(NATO üyesi ülkelerde), 1979'da BS 5750(İngiltere'de), 1987'de ISO 9000 serisi, 1988'de EN 29000 standartları(CEN tarafından), 1988'de TS 6000 Kalite Güvence Sistem standardı olarak yayımlandı.

<span class="mw-page-title-main">Bolu Çimento</span> Türk çimento şirketi

Bolu Çimento 1968 yılında 500.000 TL sermaye ile kurulmuştur. 1 Haziran 1974 yılında ise üretime başlamıştır. Bolu Çimento'nun yıllık klinker üretim kapasitesi 1,5 milyon ton, çimento üretme kapasitesi 4 milyon ton'dur.

<span class="mw-page-title-main">Opet Fuchs</span> Petrol ve sanayi kuruluşu

Opet Fuchs Madeni Yağ A.Ş., Opet Petrolcülük ve Fuchs Petrolub SE şirketlerinin eşit paya sahip ortaklık yapısıyla kurulu, otomotiv ve endüstriyel yağlayıcılar ile oto bakım ürünlerinin üretimini, satışını ve satış sonrası hizmetlerini gerçekleştiren, 200'e yakın çalışanı ile Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu'ndan biridir.

<span class="mw-page-title-main">ISO 45001</span>

ISO 45001 Standardı, OHSAS 18001 standardı yerine hazırlanmakta olan yeni İş Sağlığı ve Güvenliği Standardıdır. 2017'ye kadar hazırlıkların tamamlanarak BETA sürümünün yayınlanması amacıyla çalışmalar ISO nezdinde devam etmektedir. OHSAS İngiltere Standard Kurumu tarafından hazırlanmış ve ISO tarafından tanınmış ve günümüze kadar geçerliliği kabul görmüş İş Güvenliği yönetim sistemiydi. Ancak uluslararası standardlar organizasyonu ISO kendisi tarafından ve birçok ülke tarafından ortak hazırlanmış bir İş Güvenliği Standardı ihtiyacına yönelik talepler ve yeni nesil ISO 9001 gibi temel yönetim sistemleriyle entegre olabilmesi adına ISO 45001 17 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. standardını geliştirmeye başladı.

<span class="mw-page-title-main">NSF International</span>

NSF International, Ann Arbor, Michigan merkezli bir Amerikan ürün testi, inceleme ve belgelendirme kuruluşudur.

ISO/IEC 27001, uluslararası geçerliliği bulunan sağlam bir bilgi güvenliği sistemi için gerekliliklerin belirtildiği standartlar bütünüdür. Hedefi; kurumsal bilgiyi muhafaza etmek, gelebilecek her türlü zararı minimize etmek, bilgiyi korumak ve bilginin üzerindeki riskleri analiz ederek minimuma indirgemektir.

2005 yılında ISO tarafından yayınlanan Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi Standartlarıdır. İnsanlığın temel ihtiyacı olan gıdanın güvenli tüketilmesine yardımcı olur. Yalnızca üretimde değil gıdaların temininden tüketiciye ulaşana kadar kapsamlı uluslararası bir standarttır. Besin zincirinde oluşabilecek tüm tehlikeler göz önüne alınarak değerlendirilir. Günümüzde ISO 22000:2018 Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi Standardı geçerlidir.

ISO 4, seri yayın başlıklarının, yani düzenli taksitler halinde yayınlanan bilimsel dergiler gibi yayınların başlıklarının kısaltılması için tek tip bir sistem tanımlayan uluslararası bir standarttır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.