İçeriğe atla

IRIX

IRIX
IRIX 6.5.6 masaüstü
Geliştirici(ler)Silicon Graphics
Kaynak türüKapalı kaynak
LisansÖzel mülk yazılım
Çekirdek türüMonolitik çekirdek
Web sitesiwww.sgi.com
IRIX işletim sistemi ile çalıştırılan masaüstü uygulamalarının görünümü.

IRIX, Sistem V tabanlı ve BSD eklentili UNIX İşletim Sistemi'dir. Silicon Graphics (SGI) tarafından 32 ve 64-bitlik MIPS mimarili kendi iş istasyonları ve sunucularında kullanılmak üzere geliştirilmiştir. UNIX tabanlı olması sayesinde çok uzun çalışma sürelerine çıkabilir. Kullandığı XFS dosya sistemi günlüklü dosya sistemlerinin en gelişmişlerinden biri olarak kabul edilir.

IRIX özellikle 3D grafikler, video ve yüksek bant yığın veri transferlerine büyük destek sağlar. IRIX masaüstü ortamı için GUI sağlayan ilk UNIX tabanlı işletim sistemleri arasındadır. Çok gelişmiş 3D grafik desteği sayesinde bilgisayar canlandırması ve bilimsel görselleştirme alanlarında yaygın olarak kullanılmaktadır.

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Linux</span> Bir işletim sistemi çekirdeği

Linux ; Linux çekirdeğine dayalı, açık kaynak kodlu, Unix benzeri bir işletim sistemi ailesidir. GNU Genel Kamu Lisansı versiyon 2 ile sunulan ve Linux Vakfı çatısı altında geliştirilen bir özgür yazılım projesidir. Linux ismi ilk geliştiricisi olan Linus Torvalds tarafından 1991 yılında verilmiştir. Günümüzde süper bilgisayarlarda, akıllı cihazların ve internet altyapısında kullanılan cihazların işletim sistemlerinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Bunlardan en popüler olanı Google tarafından geliştirilen Android işletim sistemidir.

<span class="mw-page-title-main">İşletim sistemi</span> bilgisayar donanım kaynaklarını yöneten yazılım

İşletim sistemi ya da işletim dizgesi, bir bilgisayarın donanım kaynaklarını yöneten ve uygulama yazılımlarına hizmet sağlayan yazılımların bir bütünüdür. İşletim sistemleri, bilgisayarın donanımı ile uygulama yazılımları arasında bir köprü görevi görerek kullanıcıların sistemle etkileşim kurmasını sağlar. Öne çıkan örnekler arasında Microsoft Windows, macOS, GNU/Linux dağıtımları, Android ve iOS yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Unix</span>

UNIX türevi işletim sistemleri çok işlemcili çok pahalı makinelerden tek işlemcili, basit ve çok ucuz ev bilgisayarlarına kadar pek çok cihaz üzerinde çalışabilen esnek ve sağlamlığı çok değişik koşullarda test edilmiş sistemlerdir. Fakat özellikle kararlı yapısı ve çok kullanıcılı-çok görevli yapısıyla çok işlemcili sunucularda adeta standart haline gelmiştir ve özellikle akademik dünyada iş istasyonları üzerinde çok yaygın bir kullanım alanı bulmuştur. UNIX, Interdata 7/32, VAX ve Motorola 68000 arasında hızla yayıldı.

<span class="mw-page-title-main">DOS</span> bilgisayarlar için ufak ve basit işletim sistemi

DOS, bilgisayarlar için ufak ve basit bir işletim sistemi türü olup, ana görevi disket ve sabit disk gibi saklama ortamlarının yönetimidir.

<span class="mw-page-title-main">BSD</span>

BSD, Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley'in kaynak kodu dağıtımı olan, AT&T'nin UNIX'i için bir eklentiler zinciridir. Birçok açık kaynak kodlu işletim sistemi projesi, 4.4 BSD-Lite olarak bilinen kaynak kodu dağıtımını temel kabul eder. Ek olarak bunlar, özellikle GNU projesi olmak üzere diğer birçok açık kod projesini de kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Macintosh</span> dizüstü ve masaüstü bilgisayarlara yönelik geliştirilen işletim sistemi

Macintosh, kısaca Mac olarak bilinen ve adını McIntosh Amerikan 1949 ses firmasından alan patent sorunu yaşamamak için Macintosh olarak yazılan, kişisel bilgisayar üreten Apple Computer Inc.'in bir ürünüdür. Ürün yelpazesi 1984 yılında başlamış ve piyasada fare ve grafik arayüz kullanan ilk başarılı bilgisayar serilerinden biri olmuştur. Bu başarıdan dolayı, 1986 yılından itibaren şirketin Lisa, Apple II, Apple III gibi yelpazeleri sonlandırılıp tüm bilgisayarları Macintosh serisi altında toplanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Cygwin</span>

Cygwin, Microsoft Windows işletim sistemi üzerinde çalışan ve tamamen özgür kodlardan oluşan bir UNIX simülatörüdür.

<span class="mw-page-title-main">SkyOS</span> İşletim sistemi

SkyOS, Robert Szeleney tarafından geliştirilmeye başlanılmış bir işletim sistemidir. 1996 yılında başlanılan yazılımın tamamen baştan kodlanan 5.0 sürümü son halini alamadan proje durdurulmuştur. Herhangi eski versiyonu ya da başka bir sistem üzerine inşa edilmemiştir. Önceleri hobi projesi olan bu işletim sistemi artık ticari bir üründür.

<span class="mw-page-title-main">Silicon Graphics</span>

SGI, Silicon Graphics Inc. aynı zamanda SGI olarak da bilinir, 1982 yılında grafik terminaller üretmeye başlamıştır. Şirket 3 boyutlu grafikleri hızlı göstermeyi amaçlayan yazılım ve donanımları geliştirmiştir. Yazılım sektörüne en büyük katkıları arasında IRIS GL üzerine geliştirilmiş OpenGL gelir. Günümüzde birçok SGI platformu MIPS işlemcileri ve IRIX işletim sistemini kullanmaktadır. Firma son birkaç yılda Intel işlemcili bilgisayarlar da üretmeye başlamıştır ve bu platformlar Linux işletim sistemi ile kullanılmaktadır. 1980'li yıllarda ise firma Motorola 68000 ve 68020 işlemcili modeller de üretmiştir.

<span class="mw-page-title-main">AmigaOS</span> Amiga kişisel bilgisayarının işletim sistemi

AmigaOS, Amiga kişisel bilgisayarının işletim sistemidir. Grafik arabirimi olan Workbench, CLI komut satırı arabirimi ile birlikte AmigaDOS ve çoğu Amiga modelinde ROM'da yer alan Kickstart'tan oluşur.

<span class="mw-page-title-main">POSIX</span>

POSIX, UNIX için "taşınabilir işletim sistemi arabirimi".

<span class="mw-page-title-main">OpenGL</span> grafik uygulama geliştirme arabirimi

OpenGL, gelişmiş donanım desteğini kullanarak hem iki hem de üç boyutlu grafikleri ekrana çizmek için kullanılan ücretsiz bir grafik uygulama geliştirme arabirimidir. Windows, Linux, MacOS ve Solaris gibi birçok işletim sisteminde yaygın olarak ve Playstation 3 başta olmak üzere bazı oyun konsollarınca desteklenir. Donanım tarafında ise SGI, ATI, Nvidia veya Intel gibi büyük üreticiler her ekran kartında OpenGL desteği sunar.

Akıllı telefon, cep telefonunun sağladığı klasik özelliklere, bilgisayar dünyasının bir ürünü olan PDA’lerin özelliklerinin de eklenmesiyle tasarlanan gelişmiş mobil iletişim cihazıdır. Akıllı telefonlarda mobil işletim sistemleri bulunur bu sayede birçok farklı amaç için daha aktif bir şekilde kullanılabilir ve neredeyse her iş için bir uygulama bulunabilir.

<span class="mw-page-title-main">Windows Home Server</span> Microsoft tarafından ev ve küçük işyeri ağlarında kullanılmak amacıyla 16 Temmuz 2007 tarihinde piyasaya sürülen işletim sistemi

Windows Home Server, Microsoft tarafından ev ve küçük işyeri ağlarında kullanılmak amacıyla 16 Temmuz 2007 tarihinde piyasaya sürülen işletim sistemi. Home Server üzerinden yerel intranet hizmetleri ve terminal sunucu servisleri oluşturulabilir. Türkçe sürümü bulunmamaktadır. En son sürümü, Windows 7'ye benzeyen Home Server V2(vail) dir. Küçük işyeri ağlarına yönelik hazırlanan ve aralarında Türkçenin de bulunduğu 19 farklı dil seçeneği ile hazırlanmış olan Windows Home Server 2011, yapılan iyileştirme ve geliştirmeler neticesinde selefine oranla daha kolay yüklenebilirlik ve kullanılabilirliğe sahip olacak. Windows Server 2008 R2 üzerine inşa edilen ve kolay bir merkezi yönetim sunabilmek yolunda pano (Dashboard) ile gelen yeni işletim sistemi üzerinden sık kullanılan görevlere ve dosyalara daha hızlı erişim sağlanacak. Bunların yanı sıra uyarı sisteminde de geliştirmeler yapıldığı belirtilirken, PC ve Mac platformlarında kolaylıkla yedek alınabileceği ve yedekleme veri tabanlarında gerekli durumlarda tamir yapılabileceği ile güvenlikli uzaktan erişim desteği de vurgulananlar içerisinde yer alıyor. Bulut tabanlı Silverlight Uzaktan Akış İşlevi sayesinde de kullanıcıların internet bağlantısı olan her yerde mevcut içeriklerine erişebileceklerini de önemli bir diğer not olarak düşelim.

<span class="mw-page-title-main">Enlightenment</span>

Enlightenment, basit, hızlı, sade ve kullanışlı bir masaüstü ortamı yaratmak için başlatılan bir projedir. EFL adı verilen pek çok parçadan oluşmuş bir grup kütüphane üzerine inşa edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Unix benzeri</span>

Unix benzeri işletim sistemi, resmi bir UNIX markası olmamasına karşın Unix sistemine benzer şekilde çalışan işletim sistemleridir. Unix benzeri bir yazılım, Unix komut ve kabuğuna benzer işlevlere sahiptir. Bu terimin kullanımı için bir standart yoktur ve bir yazılımın veya işletim sisteminin Unix benzeri olarak adlandırılıp adlandırılamayacağı üzerine farklı görüşler vardır.

Bu sayfa işletim sistemi listesidir. Bilgisayar işletim sistemleri teknolojisine, sahibine, lisansına, çalışma durumuna, kullanıma ve birçok diğer özelliklerine göre kategorilere ayrılır. Uygulamada birçok grup ortak olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Önizleme (macOS)</span>

Önizleme MacOS işletim sisteminin resim görüntüleyici ve PDF görüntüleyicisidir; Kullanıcıların dijital görüntüleri ve Taşınabilir Belge Formatı (PDF) dosyalarını görüntülemesine ve yazdırmasına olanak tanır. MacOS'un kendisi gibi, NeXT'den gelen NextStep işletim sisteminde ortaya çıkmıştır.

UNIX Zaman Paylaşım Sisteminin her bir versiyonu, bir önceki versiyondan, birinci versiyon ise prototip Unix'ten evrimleşmiştir. Aşağıda Unix işletim sistemlerinin prototip sürümlerden itibaren listesi verilmiş olup tüm varyantlar ve alt öğeler görüntülenmez.

<span class="mw-page-title-main">OpenServer</span>

Xinuos OpenServer, daha önce SCO UNIX ve SCO Open Desktop, Santa Cruz Operation (SCO) tarafından geliştirilen, daha sonra SCO Group tarafından satın alınan ve şimdi Xinuos'a ait olan kapalı kaynaklı bir bilgisayar işletim sistemidir. OpenServer'in ilk sürümleri UNIX System V'i temel alırken, daha sonraki OpenServer 10, FreeBSD 10'u temel aldı.