İçeriğe atla

III. Tiberios

III. Tiberios
Τιβέριος Γ
III. Tiberios'un bastırdığı altın sikke
Bizans İmparatoru
Hüküm süresi698 – 705
Önce gelenLeontios
Sonra gelenII. Justinianos
Ölüm15 Şubat 706
Konstantinopolis
Tam adı
Tiberios Apsimaros

III. Tiberios (Yunanca: |Τιβέριος Γ'), (ö. 706), 698 ile 705 döneminde Bizans imparatoru. Hanedansız imparator olarak Leontios'a karşı bir isyanla ile imparator olmuştur. On yıl önce bir isyanla tahttan indirilmiş Herakleios Hanedanı mensubu II. Justinianos, Justinianos'un Kırım'da sürgününden sonra ona destek veren bir Bulgar ordusunun yardımı ile Konstantinopolis'e gelip şehri ele geçirmesi ile tahttan indirilmiş ve idam edilerek öldürülmüştür.

İsyanı

III. Tiberios 698de Leontios'in Kartaca'ya kuzey Afrika'yı ve bu arada Bizans'ın Kartaca Afrika Eksarhlığı'nı eline geçiren Emevilere karşı gönderdiği donanmada Germen asıllı ve kendi asıl adı Tiberios Apsimaros (Αψίμαρος) olarak droungarios (tuğamirale eşit bir rütbeli) bir denizci idi. Bu donanma Patrici İoannes'in komutası altında idi; ama Kartaca'da karaya çıktıktan sonra Emevi komutanına Kartaca Muharebesi'nde yenilip Konstantinopolis'e geri dönmek üzere Girit adası önüne geldiği zaman donanma isyan etti. İsyancıların başını "droungarios" Tiberios Apsimaros çekmekte idi. Donanma askerleri Tiberios Apsimaros'u İmparator ilan ettiler ve o da Bizanslılara daha kolay gelmesi için ismini Tiberios'a çevirdi. Apsimaros komutasında donanma Konstantinopolis önlerine geldi. Şehirde bulunan İmparatorluk muhafızları birliği ve diğer Bizans kara orduları birlikleri ve Leontios'dan hiç hoşlanmayan bir siyasi örgüt şeklinde olan At Arabası Yarışı takımı olan Yeşiller III. Tiberios'un isyanına katıldılar. Ordu subayları şehrin kapılarını Tiberios'a açtılar ve onu imparator ilan ettiler.[1]

İmparatorluk dönemi

Yirmi Yıllık Anarşi
Kronoloji
Leontios695–698
III. Tiberios698–705
II. Justinianos705–711
Ortak imparator olarak Tiberius ile, 706–711
Filippikos Bardanes711–713
II. Anastasios713–715
III. Theodosios715–717
Veraset
Öncül:
Herakleios Hanedanı
Ardıl:
İsauria Hanedanı

III. Tiberios tahtını gaspettiği eski imparator olan Leontios'a, onun tahtı gasp ettiği II. Justinianos'a gösterdiği muameleye benzer davranış gösterdi ve Leontios'ın burununu ve dilinin bir kısmını kestirdi. Ancak onu sürgüne göndermeyip Konstantinopolis'te Dalmatios adlı bir manastıra keşiş olarak kapatırdı.

II. Tiberios imparator olarak Leontios'dan daha değişik bir strateji uygulamaya başladı. Bizans'ın Kartaca'da bulunan eski Afrika Eksarhlığı'nı tekrar geri alma arzusu artık geride bırakıldı. III. Tiberios güney ve doğu Anadolu'da Emeviler halifesi Abdulmelik ordularına karşı gelme stratejisi uygulamaya başladı. Önce kardeşi Heraklios ile birlikte Bizans'ın Anadolu'daki kara ve sahil savunmalarını güçlendirdi. Sonra 700de bir Bizans ordusu göndererek Emevilerin doğu Anadolu ve kuzey Suriye bölgelerine hücum etti ve kısa bir zaman için doğu Anadolu'da bir bölgeyi tekrar Bizans eline geçirdi. 703 ve 704de Emevilerin arka arkaya Klikya'ya hücumlarını durdurmayı başardı. 705de tahttan indirilmeseydi belki bu başarılarını pekiştirme imkânı ortaya çıkabilirdi.[1]

Diğer taraftan III. Tiberios kendinden önceki Leontios'ın Cherson'a sürgüne gönderdiği tahttan indirilmiş II. Justinianos'u elimine etmek istiyordu. Cherson'lulari 703de Justininos'u şehirlerinden atıp Konstantinopolis'e göndermeye ikna etti. Fakat bunu haber alan Justinianos Hazar Kağanı İbuzir'e kaçtı. Orada çok yakın ilgi görerek Kağan'ın kızkardeşi ile evlendi ve karısına bir Bizans ismi olarak Teodara ismini verdi. Fakat III. Tiberios bu sefer hediyelerle Hazar Kağanı'nı Justinyanos'u Konstantinopolis'e göndermeye inandırdı. Bunu haber alan Justinanos ve karısı Azak Denizi girişinde Fanagoria'ya kaçtılar. Fakat orada da sakladıkları III. Tiberios'a yaranmak isteyen Hazar kağanı tarafından öğrenildi. Bu sefer Justinianos bir ufak balıkçı gemisi çalarak Karadeniz üzerinden Tuna deltasına kaçtı ve oradan Bulgar Kralı Tervel'in başşehrine gitti. Onun yardımını alarak bir büyük Bulgar ordusu ve Bulgar Kralı Tervel ile 705 ilkbaharında Konstantinopolis surları önlerine geldi. III. Tiberios bu şehrin surlarının bu ordunun şehre girmesini önleyeceğine inanmaktaydı. Fakat II. Justinianos şehrin surları altında bulunan bir eski su yolunun şehre girmek için kullanılabileceğini öğrendi. Çok az sayıda askeri ile bu battal olması gereken dar su yolundan şehre girip imparatorluk sarayı önüne çıktı ve hiçbir hücum beklemeyen saray muhafızlarına büyük sürpriz yaparak sarayı ele geçirdi. Şehir dışında bekleyen ve eğer şehre girerlerse şehri iyice talan etmelerinden korkan şehir halkı da bu oldu-bittiyi kabul ederek burnu kesik olduğu için Bizans geleneklerine göre imparator olmaması gereken II. Justiyanos'un imparator olduğunu kabullendiler.[1]

İmparatorluk tahtını kaybeden II. Tiberios Bitinya'ya kaçtı ise de ertesi yıl başında yakalanıp Konstantinopolis'e götürüldü. 15 Şubat 706 günü manastırından getirilen Leontios ile birlikte iki eski gaspcı imparator Hipodrom'da zincirler altında kendilerine hakaretler ve küfürler savuran ve üzerlerine pislik atan halka gösterildiler. Böylece iki tur attırıldıktan sonra yeniden imparator olan II. Justinianos'un ayakları altına atıldılar. Justinian'ın bu iki sabık imparatorun üstüne ayaklarını basıp çıkıp İncil'den "Sen aslan ve ejderhayı ayaklarının altına alarak çiğnedin" kıtâsını söylediği bildirilir.[1] Bundan sonra her iki gaspcı imparator da kafaları kılıçla kesilerek idam edildiler ve cesetleri denize atıldı. Bundan hemen sonra III. Tiberios'un Anatolikon Theması'na "strategos" tayin ettiği kardeşi Herakleios da yakalanıp idam edildi.

Kaynakça

  1. ^ a b c d Norwich, John Julius, (1988) Byzantium: Early Centuries, Londra:Penguin (İngilizce) say.334

Dış kaynaklar

Resmî unvanlar
Önce gelen:
Leontios

Bizans İmparatoru

698 - 705
Sonra gelen:
II. Justinianos

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Filippikos</span> 711-713 arasında Bizans imparatoru

Filippikos Bardanes,. Asıl adı Vardan (???? –ö. 713). 711-713 arasında Bizans imparatoru. Hükümdarlığı sırasında papalık ile anlaşmazlığa düşmüş, imparatorluk topraklarını Bulgar ve Arap istilacılara karşı savunmakta başarısız kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">II. Konstans</span>

II. Konstans yahut "Sakallı(Pogonatos) Konstantine", 641 ile 668 arasında Bizans imparatoru olmuştur. 642'de Konsül olup tarihte Roma Konsülü unvanı verilen son Bizans imparatordur. Vaftiz ismi Herakleios idi ve imparatorluk yaparken resmî ismi Konstantinos idi. Konstans ismi bu imparatora verilen indirgen bir lakaptır. Bizans tarih yazmalarında bu lakap isim olarak kullanılmış ve modern tarihçiler tarafından da bu lakap isim olarak kabul edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">III. Aleksios</span> Bizans imparatoru

III. Aleksios Angelos 1195-1203 döneminde Bizans imparatoru olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">IV. Konstantinos</span> Bizans imparatoru

IV. Konstantinos (Yunanca adi: Κωνσταντίνος Δ', Kōnstantinos IV, ; 668 – Eylül 685 döneminde Bizans imparatoru.

<span class="mw-page-title-main">Bizans-Hazar ilişkileri</span>

Hazar-Bizans ilişkileri, 7. yüzyılın ikinci çeyreğinden 11. yüzyılın ilk çeyreğine kadar devam eden ve genellikle savaşlarla geçen ilişkilerdir. 7. yüzyılın başlarından itibaren Hazar Türklerinin güçlü güneybatı komşusuyla uzun süreli ilişkileri oluşmaya başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">II. Justinianos</span>

II. Justinianos veya II. Jüstinyen, ilk defa 685-695 ve ikinci defa 705-711 arasında saltanat süren Herakleios Hanedanı mensubu son Bizans imparatoru olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Leontios</span>

Leontios veya Leontius, ,, 695 ile 698 döneminde Bizans imparatorluğu imparatoru olmuştur. Bir gaspçı hanedansız imparator olarak II. Justinianos'a karşı bir isyanla ile imparator olmuş ve bir donanma komutanı olan III. Tiberios tarafından isyanla tahttan indirilmiştir. Leontias'in asıl adı ve tahtta iken kullandığı adı Leo olup zamanındaki ve sonraki Bizanslı tarihçiler onu Leontias diye anmışlardır.

Busir ya da İbuzir Gliavan, 7. yüzyılın sonundan 8. yüzyılın başlarına kadar Hazar Kağanlığı'nın kağanı.

<span class="mw-page-title-main">II. Anastasios</span>

II. Anastasios, 713-715 yılları arasında hüküm süren Bizans imparatoru.

<span class="mw-page-title-main">III. Theodosios</span>

III. Theodosios veya Teodosyos, Mayıs 715 - 25 Mart 717 döneminde hüküm süren Bizans imparatoru.

<span class="mw-page-title-main">III. Mihail</span> Bizans imparatoru

III. Mihail, 842- 867 döneminde Amorian (Phrygian) hanedanının üçüncü ve son üyesi olarak Bizans imparatoru olmuştur. Sonradan gelen ve saltanatı gasp eden Makedon Hanedanı taraflısı ve daha önceki hanedanı kötüleme amacındaki tarihçiler tarafından "Sarhoş" lakabı verilmiştir. Fakat günümüzdeki modern tarihçilerin araştırmaları, saltanatı sırasında olan gelişmelerin 9. yüzyılda ortaya çıkan Bizans'ın yeniden güçlenmesine katkılarının hayati rolünü açıkça ortaya çıkarmıştır ve III. Mihail'in isminin ve ününün çok daha pozitif görülmesine neden olmuştur.

Theodora, Bizans İmparatoru II. Justinianos'un ikinci eşidir. Hazar Hanı Busir'in kızkardeşidir. Ancak geleceğin Bizans İmparatoriçesi Çiçek'in babası olan bir başka Hazar hükümdarı Bihar ile bağı bilinmemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Bizans isyan ve iç savaşları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Doğu Roma ya da Bizans İmparatorluğu (330-1453) tarihi boyunca gerçekleşmiş iç savaş ya da diğer iç huzursuzlukların listesidir. Tanım, Bizans İmparatorluğu sınırları içerisinde en az bir muhalefet liderinin iktidara karşı gerçekleştirdiği herhangi bir ihtilaftır. Harici ihtilaflar için, Bizans savaşları listesine bakınız.

<span class="mw-page-title-main">Yirmi Yıllık Anarşi</span> Bizans İmparatorluğunda 20 yıl süren istikrarsızlık dönemi

Yirmi Yıllık Anarşi, Bizans İmparatorluğu'nda 20 yıl süren istikrarsızlık dönemi, 695 yılında II. Justinianos'un ilk tahttan indirilişi ile başlar, İsaurya Hanedanı'nın başladığı III. Leon'nın 717 yılında tahta çıkmasıyla biter.

<span class="mw-page-title-main">Kartaca Muharebesi (698)</span>

Kartaca Muharebesi, 698 yılında Bizans İmparatoru ile Emevîler arasında gerçekleşmiş muharebedir.

<span class="mw-page-title-main">Herakleios (II. Konstans'ın oğlu)</span> Bizans ortak imparator

Herakleios 659'dan 681'e kadar Bizans Ortak İmparatordur. İmparator II. Konstans ile Fausta'nın oğludur, babası İtalya'ya gitmeden önce 659'da ortak İmparator olmuştur. Konstans'ın ölümünden sonra, Herakleios'un erkek kardeşi IV. Konstantinos kıdemli imparator olarak tahta çıktı. Konstantinos, Herakleios ve Tiberios'u ortak imparatorluk görevinden almaya teşebbüs etti ve bu da 681'de bir halk isyanı başlattı. Konstantinos, isyancıların taleplerini kabul etme sözü, onları eve göndererek, ancak liderlerini Konstantinopolis'e getirerek isyanı sona erdirdi. Oraya vardıklarında, Konstantinos onları idam ettirdi, ardından Tiberios ve Herakleios'u hapse attı ve onları sakat bıraktı, bu noktadan sonra tarih sahnesinden silindiler.

<span class="mw-page-title-main">Tiberios (II. Konstans'ın oğlu)</span> Bizans ortak imparator

Tiberios 659'dan 681'e kadar Bizans Ortak İmparatordur. İmparator II. Konstans ile Fausta'nın oğludur, babası İtalya'ya gitmeden önce 659'da ortak İmparator olmuştur. Konstans'ın ölümünden sonra, Tiberios'un erkek kardeşi IV. Konstantinos kıdemli imparator olarak tahta çıktı. Konstantinos, Tiberios ve Herakleios'u ortak imparatorluk görevinden almaya teşebbüs etti ve bu da 681'de bir halk isyanı başlattı. Konstantinos, isyancıların taleplerini kabul etme sözü, onları eve göndererek, ancak liderlerini Konstantinopolis'e getirerek isyanı sona erdirdi. Oraya vardıklarında, Konstantinos onları idam ettirdi, ardından Tiberios ve Herakleios'u hapse attı ve onları sakat bıraktı, bu noktadan sonra tarih sahnesinden silindiler.

Anastasia, IV. Konstantinos'ın eşi olarak Bizans İmparatoriçesi.

<span class="mw-page-title-main">Anhialos Muharebesi (708)</span> Bizans ile Bulgaristan arasında gerçekleşen çatışmadır

Anhialos Muharebesi 708 yılında, Bizans İmparatorluğu ile Birinci Bulgar İmparatorluğu arasında, Anhialos kasabası yakınlarında gerçekleşen çatışmadır. Sonuç, Bulgar zaferidir.

Maria Bizans İmparatorluğu'nun III. Leon'un imparatoriçe eşidir.