III. Liparit Dadiani

III. Liparit Dadiani (Gürcüce: ლიპარიტ III დადიანი; ö. 1658) 1657'den tahtta indirildiği 1658'e kadar Megrelya'nın prensliğini yapmış Dadiani hanedanı üyesidir.

III. Liparit'nin kısa süreli prensliği Batı Gürcistan'da siyasi belirsizlik dönemine rastlamıştır. Kör Megrelya Prensi İese'nin oğlu olan Liparit, 1657'de babasının amcası II. Levan'in ölümüyle tahta geçmiştir. Liparit'in tahta geçmesine, akrabası Vamek Lipartiani karşı çıkmıştır. Salipartiano valisi olan Vamek, İmereti Kralı III. Alexander'dan destek istemiştir. Vamek, aldığı desteğe karşılık II. Levan Dadiani'nin mülklerini ve II. Levan'ın İmereti'den ele geçirdiği sınır bölgesini vermeyi kabul etmek zorunda kalmıştır. Liparit ise Kartli Kralı Rostom ve Osmanlı'nın Ahıska Paşasından yardım istemiştir. 1658 yılının Haziran ayında Bandza'da gerçekleşen savaşta Vamek rakibini yenmiş ve Megrelya'nın hükümdarı olmuştur.^[1]^[2]

Savaşta Liparit'le beraber Liparit'in üvey kardeşi ve Guria Prensi olan Kaihosro Gurieli'de yenilmiştir. Savaş sonrası Liparit'in Kartlili destekçileri esir alınmış, salınmaları için fidye şartı konmuştu. Liparit hapsedilmesinden kısa süre sonra, aynı yıl içinde öleceği İstanbul'a kaçtı.^[1] Vamek'in Megrelya Prensi oluşu doğrulandı ve Batı Gürcistan'da İmereti egemenliği yeniden başladı.^[2]

Kaynakça

^ ^a ^b ИСТОРИЯ ЦАРСТВА ГРУЗИНСКОГО [History of the Kingdom of Georgia] (PDF) (Rusça). Tiflis: Metsniereba. 1976. ss. 39. 142. 22 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 11 Temmuz 2020.
^ ^a ^b Edge of Empires: A History of Georgia. Londra: Reaktion Books. 2012. s. 213. ISBN 1780230303.

Resmî unvanlar
III. Liparit Dadiani Dadiani hanedanı Doğumu: ? Ölümü: 1658
Önce gelen II. Levan Dadiani	Megrelya prensi 1657–1658	Sonra gelen II. Vamek Dadiani

İlgili Araştırma Makaleleri

Megrelya Prensliği ya da Samegrelo Prensliği, Dadiani hanedanı tarafından Gürcistan'ın Megrelya bölgesinde kurulmuş eski bir devlettir. Bazı kaynaklarda adı Odişi Prensliği olarak da geçer.

Dadiani hanedanı Batı Gürcistan'daki Megrelya Prensliğini yöneten, soylu, dük ve prenslerden oluşan Gürcü hanedanıdır.

I. Mamia Gurieli 1512'den öldüğü tarihe kadar Guria'nın prensliğini yapmış Gurieli hanedanı üyesidir. Babası I. Giorgi'nin ölümüyle tahta geçen Mamia, Doğu Gürcistan'daki Kartli ve Kaheti krallıklarının çatışmalarında yer almıştır; silah zoruyla, Kartlili X. Davit'i damadı Kahetili Levan ile barıştırmıştır. 1533'te Megrelya prensi olan adaşıyla beraber Çerkes korsanlarının ana üssüne karşı düzenlediği sefer fiyaskoyla sonuçlanmıştır. Rehin alınan Mamia Gurieli, fidye karşılığında serbest bırakılmıştır.

I. Levan Dadiani, Batı Gürcistan'daki Megrelya'nın ilk prensidir. 1533'te, Megrelya eristaviliği ("Dük") ve İmereti Krallığı'nın mandaturt-ukhutsesi nı yapan babası III. Mamia Dadiani'nin yerine geçmiştir. Düklüğü süresince İmereti kralı ile arası bozuk olan Dadiani'nin 1546'da düklüğü düşürülmüş ve hapis cezası almıştır. Hapisten kaçmayı başaran Levan, Osmanlı'nın desteğiyle Megralya'nın İmereti'den ayrılıp bağımsızlığını ilan etmesini sağlamıştır.

II. Levan Dadiani 1611 ile 1657 yılları arasında Megrelya'yı yöneten prenstir.

I. Manuçar Dadiani 1590'dan ölümüne kadar Megrelya'ya hükmetmiş prenstir. I. Levan Dadiani'nin küçük oğlu olan Manuçar, ağabeyi IV. Mamia Dadiani'nin ölümüyle tahta çıkmıştır

I. Liparit Dadiani 1414'ten öldüğü 1470'e kadar Megrelya'nın eristaviliğini ("dük") yapmış Dadiani hanedanı üyesidir. Yönetimi döneminde Megrelya, 1460'larda dağılan Gürcistan Krallığı'ndan büyük ölçüde bağımsız olmuştur.

II. Liparit Dadiani 1482'den öldüğü tarihe kadar Megrelya'nın eristaviliğini ("dük") yapmış Dadiani hanedanı üyesidir.

III. Levan Dadiani veya doğum adıyla Şamadavle (შამადავლე) 1661'den öldüğü tarihe kadar Megrelya'nın prensliğini yağmış Dadiani hanedanı üyesidir. Saltanatı iç savaşlarla geçen III. Levan, Imereti Kralı V. Bagrat'la yaptığı savaşta hem savaşı, hem de karısını kaybetmiştir.

III. Giorgi Dadiani 1572'den 1573'e ve 1578'den ölümüne kadar Megrelya'nın prensliğini yapmış Dadiani hanedanı üyesidir. Giorgi, I. Levan'ın oğlu ve vârisiydi.

III. Vamek Dadiani, 1658'den görevden alındığı 1661'e kadar Megrelya'nın prensliğini yapmış Dadiani hanedanı üyesidir. Ayrıca 1661'de kısa süreliğine İmereti kralı da olmuştur. Batı Gürcistan'da çıkan bir iç savaştan sonra hem Megrelya hem de İmereti'deki saltanatı sona ermiş, Svaneti dağlarındaki sığınağında saklanırken suikastçılar tarafından öldürülmüştür.

IV. Mamia Dadiani 1573'ten 1578'e ve 1582'den ölümüne kadar Megrelya'nın prensliğini yapmış Dadiani hanedanı üyesidir. Mamia, I. Levan'ın küçük oğluydu.

Grigol Dadiani, 1788'den 1791'e, 1794'ten 1802'e ve birkaç aylık aradan sonra 1802'den 1804'e kadar Megrelya'nın prensliğini yapmış Dadiani hanedanı üyesidir. Hükümdarlığı boyunca yüzyıllardır devam eden İmeretililer ve Megreller arasındaki çatışma devam etmiştir. Batı Gürcistan'daki bu çatışmalarda İmereti Megrelya'yı kontrol altına almak, Megrelya ise tamamen bağımsız olmak istiyordu. Grigol'un genişleyen Rus İmparatorluğu ile yakınlaşması, Megrelya'nın 1804'te Dadiani hanedanlığı altında özerk olarak Rusya'ya bağlanmasına neden oldu.

II. Vamek Dadiani 1474'ten öldüğü tarihe kadar Megrelya eristaviliği ("dük") yapmış Dadiani hanedanı üyesidir.

Rostom Gurieli, 1534'ten ölümüne kadar Guria'nın prensliğini yapmış Gurieli hanedanı üyesidir. Saltanatı boyunca İmereti Kralı III. Bagrat'a sadık olan Rostom, genişleyen Osmanlı İmparatorluğu'na karşı savaşmış ve topraklarının bir kısmını kaybetmiştir. Rostom'un Bagrat ile olan ilişkisi, Rostom'un Megrelya Prensi ve Bagrat'ın rakibi I. Levan Dadiani'ye destek vermesiyle kötüleşmiştir.

III. Giorgi Gurieli 1669'dan 1684'e kadar Guria'nın prensliğini yapmış Gurieli hanedanı üyesidir. Ayrıca 1681-1683 yılları arasında İmereti'nin krallığını yapmıştır. Etkisi altına almaya çalıştığı Batı Gürcistan'daki iç savaşlara dahil olmuştur. Kaybettiği İmereti tahtını geri almaya çalıştığı savaşta öldürülmüştür.

Demetre Gurieli, 1658-1668 yılları arasında Guria'nın, 1663-1664 yılları arasında İmereti'nin yöneticiliğini yapmış Gurieli hanedanı üyesidir. Batı Gürcistan'daki kaotik iç savaşın sebep olduğu darbelerle Guria tahtına oturmuştur. Demetre'nin İmereti'deki saltanatı, tahttan indirilmesi ve körleştirilmesiyle son bulmuştur.

I. Kaihosro Gurieli, 1626'dan 1658'e kadar Guria'nın prensliğini yapmış Gurieli hanedanı üyesidir. Görevden alınan selefisi I. Simon Gurieli'nin yerine Megrelya Prensi II. Levan II Dadiani tarafından prens ilan edildi. Kaihosro, İmereti Kralı III. Alexander tarafından devrildi ve sınır dışı edildi. Osmanlı desteğiyle Guria'ya dönüşü, Gurialı bir soylu tarafından öldürülmesiyle son buldu.

<span class="mw-page-title-main">III. Aleksandre</span> Gürcü kralı

III. Aleksandre, Bagrationi Hanedanı'ndan (1639-1660) döneminde İmereti kralı.

II. Giorgi Gurieli, 1564-1583 ve 1587-1600 yılları arasında Guria'nın prensliğini yapmış Gurieli hanedanı üyesidir. Babası Rostom Gurieli'nin ölümüyle tahta geçen Giorgi'nin saltanatı, komşu ülke Megrelya'daki Dadianiler ve bölge üzerindeki hak iddialarını arttıran Osmanlılar ile çatışma içinde geçti. Saltanatı 1583-1587 yılları arasında Megrellerin bölgeyi istilası ile kesintiye uğradı, ancak Osmanlı'nın desteğiyle yeniden tahta çıktı.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.