İçeriğe atla

III. Ladislaus

Ladislaus III
Ladislaus tasviri, Johannes de Thurocz'un tarihi
Macaristan ve Hırvatistan kralı
Hüküm süresi30 Kasım 1204 – 7 Mayıs 1205
Taç giymesi26 Ağustos 1204, Székesfehérvár
Önce gelenEmerik
Sonra gelenII. András
VekilDük Andrew
Doğumy. 1200
Ölüm7 Mayıs 1205 (4-5 yaşlarında)
Vienna, Avusturya Dükalığı
DefinSzékesfehérvár Basilikası
HanedanÁrpád
BabasıEmerik
AnnesiAragonlu Konstanz
DiniKatolik Kilisesi

III. Ladislaus (MacarcaIII. László, HırvatçaLadislav III., SlovakçaLadislav III.; y. 1200 – 7 Mayıs 1205), 1204 ile 1205 yılları arasında Macaristan ve Hırvatistan Kralıdır. Kral Emerik'in tek çocuğudur. Ladislaus, küçük oğlunun verasetini güvence altına almak isteyen hasta babasının emriyle kral olarak taç giydi. Ölen kral, kardeşi András'u Ladislaus'un küçük olduğu dönem için naip yaptı. Ancak Dük András çocuğun çıkarlarını göz ardı etti. Sonuç olarak, Ladislaus'un annesi Aragonlu Konstanz, Ladislaus'u da yanına alarak Avusturya'ya kaçtı. Ladislaus beklenmedik bir şekilde Viyana'da öldü.

Bebeklik dönemi (y. 1200-1204)

Ladislaus, Kral Emerik ve eşi Aragonlu Konstanz'ın bilinen tek çocuğudur.[1] Ladislaus'un kesin doğum tarihi bilinmemektedir, ancak tarihçiler Gyula Kristó ve Ferenc Makk'a göre muhtemelen 1200 civarında doğmuştur.[1] Ciddi bir şekilde hastalandıktan sonra Kral Emerik, küçük oğlunun tahta geçmesini sağlamak amacıyla Ladislaus'un taç giyme törenini emretti.[2] Kalocsa Başpiskoposu John, Ağustos 1204'te Ladislaus'u taçlandırdı.[3][4] Emerik, hapsettiği inatçı küçük kardeşi András ile barıştı.[5] András'ı serbest bıraktı ve Ladislaus'un küçüklük süresince onu naip yaptı.[6]

Kral Emerik tedavisi mümkün olmayan bir tür hastalığa yakalandı. Bu nedenle son saatinin yaklaştığını anlayınca aceleyle haber göndererek kardeşini serbest bırakıp yanına getirdi. András kralın huzuruna çıktığında, kral onun huzurunda vasiyetini yaptı ve vesayet reşit olana kadar oğlunun velayetini ve tüm krallığın idaresini ona emanet etti.

— Başdiyakoz Thomas: History of the Bishops of Salona and Split[7]

Hükümdarlığı (1204-1205)

30 Kasım 1204'te Kral Emerik öldü ve yerine Ladislaus geçti.[4] Papa III. Innocentius, Dük András'a bir mektup göndererek onu çocuk kralın çıkarlarına saygı duyması konusunda uyardı.[2] Ancak Innocentius'un uyarısını dikkate almayı reddeden András, Emerik'in Ladislaus için Pilis Manastırı'na yatırdığı paraya el koydu.[2] Oğlunun durumunun güvensiz olduğunu düşünen Konstanz, Ladislaus'u da yanına alarak Avusturya'ya kaçtı.[2][6]

Dük András, Kraliçe Konstanz ve Kral Ladislaus'u kaçamadan yakalamak için her türlü çabayı gösterse de Avusturya'nın Viyana kentine ulaşmayı başardılar.[2] Kral Emerik ve Dük András'ın kuzeni olan Dük VI. Leopold, Dük András'ın onu bir istila ile tehdit etmesine rağmen Kral Ladislaus'a barınak vermeye istekliydi.[8] Ladislaus 7 Mayıs 1205'te aniden öldü.[4] Cenazesi Székesfehérvár'a taşındı ve Székesfehérvár Bazilikası'na gömüldü.[9]

[Kral Emerik], 26 Ağustos Perşembe günü taç giyen oğlu Ladislaus'u yönettikten sonra. Altı ay beş gün hüküm sürdü. O, 7 Mayıs'ta Tanrı'ya doğru yola çıktı. Vücudu Alba'da dinleniyor.

Soy ağacı

Kaynakça

Özel
  1. ^ a b Kristó & Makk 1996, s. 227, Appendix 4.
  2. ^ a b c d e Kristó & Makk 1996, s. 227.
  3. ^ Érszegi & Solymosi 1981, s. 127.
  4. ^ a b c Bartl et al. 2002, s. 30.
  5. ^ Érszegi & Solymosi 1981, ss. 126–127.
  6. ^ a b Engel 2001, s. 89.
  7. ^ Archdeacon Thomas of Split: History of the Bishops of Salona and Split (ch. 23.), p. 143.
  8. ^ Kristó & Makk 1996, ss. 227–228.
  9. ^ Kristó & Makk 1996, s. 228.
  10. ^ The Hungarian Illuminated Chronicle (ch. 173.123), p. 139.
  11. ^ Kristó & Makk 1996, s. 225, Appendices 2–4.
  12. ^ Runciman 1989, s. 345, Appendix III.
Genel

Birincil kaynaklar

  • Archdeacon Thomas of Split: History of the Bishops of Salona and Split (Latin text by Olga Perić, edited, translated and annotated by Damir Karbić, Mirjana Matijević Sokol and James Ross Sweeney) (2006). CEU Press. 963-7326-59-6.
  • The Hungarian Illuminated Chronicle: Chronica de Gestis Hungarorum (Edited by Dezső Dercsényi) (1970). Corvina, Taplinger Publishing. 0-8008-4015-1.

İkincil kaynaklar

  • Bartl, Július; Čičaj, Viliam; Kohútova, Mária; Letz, Róbert; Segeš, Vladimír; Škvarna, Dušan (2002). Slovak History: Chronology & Lexicon. Bolchazy-Carducci Publishers, Slovenské Pedegogické Nakladatel'stvo. ISBN 0-86516-444-4. 
  • Engel, Pál (2001). The Realm of St Stephen: A History of Medieval Hungary, 895–1526. I.B. Tauris Publishers. ISBN 1-86064-061-3. 
  • Érszegi, Géza; Solymosi, László (1981). "Az Árpádok királysága, 1000–1301 [The Monarchy of the Árpáds, 1000–1301]". Solymosi, László (Ed.). Magyarország történeti kronológiája, I: a kezdetektől 1526-ig [Historical Chronology of Hungary, Volume I: From the Beginning to 1526] (Macarca). Akadémiai Kiadó. ss. 79-187. ISBN 963-05-2661-1. 
  • Kristó, Gyula; Makk, Ferenc (1996). Az Árpád-ház uralkodói [Rulers of the House of Árpád] (Macarca). I.P.C. Könyvek. ISBN 963-7930-97-3. 
  • Runciman, Steven (1989) [1952]. A History of the Crusades, Volume II: The Kingdom of Jerusalem and the Frankish East (İngilizce). Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 0-521-06162-8. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Macaristan Krallığı</span> Orta Avrupada uzun yıllar hüküm süren bir krallık

Macaristan Krallığı, Orta Çağ'dan 20. yüzyıla kadar yaklaşık bin yıl boyunca Orta Avrupa'da varlığını sürdüren bir monarşiydi. Macaristan Prensliği, ilk kral I. István'ın 1000 yılı civarında Estergon'da taç giymesi üzerine bir Hristiyan krallığı olarak ortaya çıktı; ailesi 300 yıl boyunca monarşiyi yönetti. 12. yüzyıla gelindiğinde krallık Avrupalı bir güç haline geldi.

<span class="mw-page-title-main">III. Béla</span> Macaristan ve Hırvatistan Kralı

III. Béla Macaristan kralı ve 1172-1196 yılları arası Hırvatistan kralı. Bizans İmparatoru I. Manuil'in sarayında, Manuil'in oğlu doğana kadar, Bizans İmparatorluğu'nun gelecekteki imparatoru olacağı planıyla eğitim görmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Antakyalı Agnes</span>

Antakyalı Agnes,, Macaristan kraliçesi.

Maria Komnini, Macaristan kralı IV. Stefan'ın eşidir.

<span class="mw-page-title-main">Árpád</span> Büyük Macar Prensi

Árpád , 9 ve 10. yüzyılların başında Macar kabileleri konfederasyonunun başı. Macarların kutsal hükümdarı (kende) veya askerî lideri (gyula) olarak görev yapmış olabilir. Farklı kaynakların çelişkili bilgiler vermesinden ötürü hayatına dair çoğu detay tarihçiler arasında tartışmalıdır. Bu çelişkilere rağmen Macarların çoğu onu "ülkemizin kurucusu" olarak anar ve Macarların Karpat Havzası'nı ele geçirmesinde Árpád'ın önemli rolü, daha sonraki bazı tarihi kayıtlarda vurgulanmıştır. Árpád ile başlayan hanedanlık, 1301 yılına kadar Macaristan Krallığı'nı yönetmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Zoltán</span>

Zoltán veya ZoltaGesta Hungarorum'da 907 yılı civarında babası Árpád'ın yerine geçen Macarların üçüncü büyük prensi olarak anılmaktadır. Diğer vakanüvislerin onu Macar yöneticiler arasında listelememesinden ötürü modern tarihçiler, Zoltán'ın egemenliğine dair bu raporu reddetmektedir fakat Zoltán tahta asla oturmasa bile Macaristan'da 955 yılı civarlarından sonra hüküm süren tüm hükümdarların Árpád Hanedanı'na bağlı olarak Zoltán'ın soyundan geldiğine dair görüş birliği vardır.

<span class="mw-page-title-main">I. András</span> Macaristan kralı (1015-1060)

I. András ;, 1046-1060 yılları arasında Macaristan kralı.

<span class="mw-page-title-main">Macaristan Krallığı (1000-1301)</span> Eski Orta Avrupa Monarşisi (1000-1301)

Macaristan Krallığı, Orta Avrupa'da Macarların Büyük Prensi I. István'ın 1000 veya 1001 yılında kral olarak taç giymesiyle ortaya çıktı. Merkezi otoriteyi güçlendirdi ve tebaasını Hristiyanlığı kabul etmeye zorladı. Tüm yazılı kaynaklar, süreçte yalnızca Alman ve İtalyan şövalyeleri ve din adamlarının oynadığı rolü vurgulasa da, Macarca tarım, din ve devlet sözlüğünün önemli bir kısmı Slav dillerinden alınmıştır. Kutsal Roma imparatorlarının Macaristan üzerindeki yetkilerini genişletme girişimlerinin yanı sıra iç savaşlar ve pagan ayaklanmaları, yeni monarşiyi tehlikeye attı. Monarşi, I. Ladislaus ve Coloman dönemlerinde istikrar kazandı. Bu yöneticiler, yerel nüfusun bir kısmının desteğiyle Hırvatistan ve Dalmaçya'yı işgal etti. Her iki bölge de özerk konumlarını korudu. Ladislaus ve Coloman'ın halefleri - özellikle II. Béla, III. Béla, II. András ve IV. Béla - Balkan Yarımadası'na ve Karpatlar'ın doğusundaki topraklara yönelik bu genişleme politikasını sürdürerek, krallıklarını Orta Çağ Avrupa'nın en büyük güçlerinden birine dönüştürdüler.

<span class="mw-page-title-main">II. Béla</span> Macaristan kralı (1108-1141)

II. Béla, , 1131'den itibaren Macaristan ve Hırvatistan Kralıdır. İsyancı babası Álmos ile birlikte Álmos'un kardeşi Macaristan Kralı Coloman'ın emriyle gözleri kör edildi. Béla, Coloman'ın oğlu II. István döneminde manastırlarda büyüdü. Çocuksuz kral II. István, Béla'yı Helena ile evlendirdi. II. Béla'nın hükümdarlığı boyunca Helena kocasının eş yöneticisi olacak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Kievli Anastasia</span>

Kievli Anastasia ;, I. András ile evliliği yoluyla Macaristan Kraliçesi idi.

<span class="mw-page-title-main">Andrew Báthory</span>

Andrew Báthory, 1584'ten 1599'a kadar Sant'Adriano al Foro'nun Kardinal-diyakozu, 1589'dan 1599'a kadar Warmia Prensi Piskoposu ve 1599'da Transilvanya Prensi idi. Babası, 1575'ten itibaren Polonya-Litvanya Birliği'ni yöneten Stephen Báthory'nin erkek kardeşiydi. Stephen Bathory'nin en sevdiği yeğeniydi. 1578'de amcasının daveti üzerine Polonya'ya gitti ve Pułtusk'taki Cizvit kolejinde okudu. 1583'te Miechów Manastırı'nın valisi oldu.

<span class="mw-page-title-main">Kumanlı Elizabeth</span>

Kumanlı Elizabeth veya Elizabeth Terteroba (1244–1290), Macaristan Kralı V. Stephen'ın eşiydi. 1272'den 1277'ye kadar oğlu IV. Ladislaus'un reşit olmadığı dönemde Macaristan'ın naipliğini yaptı.

<span class="mw-page-title-main">IV. Ladislaus</span> Macaristan Kralı (1262-1290)

IV. Ladislaus, Kuman Ladislaus olarak da bilinir, 1272'den 1290'a kadar Macaristan ve Hırvatistan Kralıydı. Annesi Elizabeth, Macaristan'a yerleşmiş pagan Kumanlardan bir reisin kızıydı. Yedi yaşındayken Sicilya Kralı I. Charles'ın kızı Elisabeth ile evlendi. Asi bir lord olan Joachim Gutkeled onu kaçırıp hapse attığında, Ladislaus henüz 9 yaşındaydı.

<span class="mw-page-title-main">III. András</span> 1290 ile 1301 arasında Macaristan ve Hırvatistan Kralı

Venedikli III. András, 1290 ile 1301 yılları arasında Macaristan ve Hırvatistan Kralıydı. Babası, István, Macaristan Kralı II. András'ın] ölümünden sonra doğan oğluydu, ancak István'ın ağabeyleri onu bir piç olarak görüyordu. András Venedik'te büyüdü ve Macaristan'a ilk kez 1278'de asi baron Ivan Kőszegi'nin daveti üzerine geldi. Kőszegi, András'ı IV. Ladislaus'a karşı oynamaya çalıştı, ancak komplo çöktü ve András Venedik'e döndü.

<span class="mw-page-title-main">III. Carlo (Napoli kralı)</span> Napoli (1345-1386) ve Macaristan (1385-1386) kralı

Durazzo'lu Carlo, aynı zamanda Küçük Carlo olarak da anılır, 1382'den 1386'ya kadar III. Carlo olarak Napoli Kralı ve Kudüs'ün itibari Kralıydı ve 1385'ten 1386'ya kadar II. Károly olarak Macaristan Kralıydı. 1381'de Carlo, şövalyelik Gemi Tarikatı'nı yaratmıştır. 1383 yılında Baux'lu James'in ölümü üzerine Ahaya Prensliği'nin başına geçmiştir.

<span class="mw-page-title-main">II. Géza</span> Macaristan ve Hırvatistan Kralı (1130-1162)

II. Géza, 1141'den 1162'ye kadar Macaristan ve Hırvatistan Kralıydı. Kör Béla ve eşi Sırbistanlı Helena'nın en büyük oğluydu. Babası öldüğünde Géza henüz çocuktu ve annesi ve erkek kardeşi Beloš'un vesayeti altında ülkeyi yönetmeye başladı. Tahtın taliplisi Boris Kalamanos, Kör Béla'nın hükümdarlığı sırasında Macaristan'ı ele geçirmiş ve 1146'nın başlarında Alman paralı askerlerinin yardımıyla Pressburg'u geçici olarak ele geçirdi. Misilleme olarak aynı yıl reşit olan Géza, Avusturya'yı işgal etti ve Fischa Muharebesi'nde Avusturya Uçbeyi Heinrich Jasomirgott'u bozguna uğratmıştır.

<span class="mw-page-title-main">III. István</span>

III. István, 1162 ile 1172 yılları arasında Macaristan ve Hırvatistan Kralıydı. Babası II. Géza'nın ölümünden kısa bir süre sonra, 1162 yılının Haziran ayı başlarında kral olarak taç giydi. Ancak Bizans İmparatorluğu'nun sarayına katılan iki amcası Ladislaus ve István, onun taht hakkına itiraz etti. Bizans İmparatoru I. Manuil, taç giyme töreninden yalnızca altı hafta sonra Macaristan'a bir sefer düzenleyerek Macar lordlarını Ladislaus'un yönetimini kabul etmeye zorladı. István, Avusturya'ya sığındı, ancak geri döndü ve Pressburg'u ele geçirdi. 14 Ocak 1163'te ölen Ladislaus'un yerine István'ın küçük amcası ve adaşı IV. István geçti, ancak yönetimi pek popüler değildi. Genç István, 19 Haziran 1163'te amcasını mağlup etti ve onu Macaristan'dan kovdu.

<span class="mw-page-title-main">Emerik</span> Macar kralı (1174-1204)

Emerik, aynı zamanda Henry veya Imre olarak da bilinir, 1196 ile 1204 yılları arasında Macaristan ve Hırvatistan Kralıydı. 1184 yılında babası Macaristan Kralı III. Béla, kral olarak taç giymesini emretti ve 1195 civarında onu Hırvatistan ve Dalmaçya'nın hükümdarı olarak atadı. Emerik, babasının ölümünden sonra tahta çıktı. Saltanatının ilk dört yılında, Emerik'i kendisini Hırvatistan ve Dalmaçya'nın hükümdarı yapmaya zorlayan asi kardeşi András ile savaştı.

Aragonlu Konstanz, evlilik yoluyla ilk olarak Macaristan kraliçesi, ikinci olarak Almanya ve Sicilya kraliçesi ve Kutsal Roma imparatoriçesi olan Aragonlu bir prensestir. 1212'den 1220'ye kadar Sicilya naipliği yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">V. László</span>

V. László,, Avusturya Dükü ve Macaristan, Hırvatistan ve Bohemya kralıydı. Habsburglu Albert ile Lüksemburglu Elisabeth'in oğluydu. Albert, ölüm döşeğinde tüm topraklarını doğacak oğluna miras bırakmıştı. Ancak vasiyetini yalnızca Avusturya soyluları kabul etti. Osmanlı istilasından korkan Macar lord ve din adamlarının çoğu, tacı Lehistan Kralı III. Vladislaus'a teklif ettiler. Hussit soyluları ve Bohemyalılar, Albert'in soyundan gelenlerin tahta geçme hakkını tanımadıkları gibi, yeni bir kral da seçmediler. Babasının ölümünden sonra doğduğu için Ölümden Sonra László olarak bilinir.