İçeriğe atla

III. István

III. István
III. István'ın mührü
Macaristan ve Hırvatistan kralı
II. Ladislaus (1162-63) ve IV. István (1163-1165) ile çekişti
Hüküm süresi1162-1172
Taç giymesiHaziran 1162, Székesfehérvár
Önce gelenII. Géza
Sonra gelenIII. Béla
Doğum1147 yazı
Ölüm4 Mart 1172 (24-25 yaşlarında)
DefinEstergon
Eş(ler)iAgnes of Austria
Çocuk(lar)ı
  • Béla (genç öldü)
  • İsimsiz oğul
HanedanÁrpád
BabasıII. Géza
AnnesiEufrozina
DiniKatolik Kilisesi

III. István (Macarca: III. István, Hırvatça: Stjepan III.; Slovakça: Štefan III.; 1147 yazı - 4 Mart 1172), 1162 ile 1172 yılları arasında Macaristan ve Hırvatistan Kralıydı . Babası II. Géza'nın ölümünden kısa bir süre sonra, 1162 yılının Haziran ayı başlarında kral olarak taç giydi. Ancak Bizans İmparatorluğu'nun sarayına katılan iki amcası Ladislaus ve István, onun taht hakkına itiraz etti. Bizans İmparatoru I. Manuil, taç giyme töreninden yalnızca altı hafta sonra Macaristan'a bir sefer düzenleyerek Macar lordlarını Ladislaus'un yönetimini kabul etmeye zorladı. István, Avusturya'ya sığındı, ancak geri döndü ve Pressburg'u (günümüzde Slovakya'da Bratislava) ele geçirdi. 14 Ocak 1163'te ölen Ladislaus'un yerine István'ın küçük amcası ve adaşı IV. István geçti, ancak yönetimi pek popüler değildi. Genç István, 19 Haziran 1163'te amcasını mağlup etti ve onu Macaristan'dan kovdu.

IV. István, İmparator I. Manuil'in desteğiyle tahtını yeniden kazanmaya çalıştı, ancak I. Manuil, III. István ile barıştı. Küçük kardeşi Béla'yı Konstantinopolis'e göndermeyi ve Bizanslıların Hırvatistan, Dalmaçya ve Sirmium'u içeren Béla'nın dükalığını ele geçirmesine izin vermeyi kabul etti. III. István, bu bölgeleri yeniden ele geçirmek amacıyla 1164 ile 1167 yılları arasında Bizans İmparatorluğu'na karşı savaşlar yaptı ancak Bizanslıları yenemedi.

Tarihçiler, Macaristan Krallığı'ndaki bir kasabaya tanınan kapsamlı ayrıcalıkların ilk örneği olan " Székesfehérvár yasalarının" oluşturulmasını ona atfediyorlar. 1169'da Papalık ile bir konkordato imzalayarak piskoposların atanması üzerindeki kontrolünden vazgeçti. Çocuksuz öldü.

Çocukluğu (1147-1162)

István, Macaristan Kralı II. Géza ve eşi Eufrozina'nin en büyük çocuğuydu.[1][2] 1147 yazında Fransız Haçlıların Macaristan üzerinden Kutsal Topraklar'a doğru yürüdüğü sırada doğdu.[1] Fransa Kralı VII. Louis onun vaftizine sponsor oldu.[2] Son vasiyetini 1152'de yazan Leydi Margaret, o yıl "Kral Géza'nın oğlu Dük István ile birlikte hüküm sürdüğünü" belirterek, Kral'ın resmi olarak István çocuğunu varisi olarak aday gösterdiğini belirtti.[1][3] Ancak babasının halefi olarak konumu, özellikle iki amcası István ve Ladislaus'un 1150'lerin sonlarında Macaristan'ı terk etmesinden sonra güvensiz kaldı.[1][4] Bizans İmparatoru I. Manuil'in Konstantinopolis'teki sarayına yerleşeceklerdi.[4][5] II. Géza, ölümünden kısa bir süre önce Dalmaçya, Hırvatistan ve Sirmium'u küçük oğlu Béla'ya miras olarak verdi.[6][7]

Hükümdarlığı

Taht mücadelesi (1162-1164)

A bishop puts a crown on the head of a man sitting on the throne
III. István kral olarak taç giyerken (Chronicon Pictum)
A man wearing a ducal hat sits on the throne speaks with another man while a horseman is taking the crown
III. István'ın amcası II. Ladislaus tahtı gasp ediyor (Chronicon Pictum)

II. Géza, 31 Mayıs 1162'de öldü.[5][8] Estergon Başpiskoposu Lucas, 15 yaşındaki István'ı gecikmeden taçlandırdı.[8][9] Bizans tarihçisi İoannis Kinnamos'a göre, II. Géza'nın ölümünü duyan İmparator Manuil, Macaristan'a doğru harekete geçti çünkü ülkenin "efendiliğine büyük değer veriyordu".[10][11] Bir diğer Bizans tarihçisi Nikitas Honiatis, İmparator'un, Sirmium ve Zimony'nin (şu anda Sırbistan'da Zemun) "tartışmasız ve garantili mülkiyetini alabileceği" umuduyla genç Kral'ın amcası ve adaşı olup İmparator'un himayesindeki István'ın tahtı ele geçirmesini desteklemeye karar verdiğini yazar.[12][13] Kinnamos'a göre İmparator, merhum Kral'ın erkek kardeşinin tahta ilişkin iddiasını desteklerken, tacın "her zaman kardeşlerden hayatta kalanlara" geçmesi gerektiğini öngören "Macar kanununa" atıfta bulundu.[10][9]

İmparator Manuil, Macaristan'a, elçilerinin Macar baronlarıyla müzakereleri başlattığı Haram'a (günümüzde Ram, Sırbistan) kadar ilerleyen bir ordu gönderdi.[14] Bizanslılar tarafından rüşvet verilen ve İmparator'un istilasından korkan kodamanlar, genç Kral'ın iki amcasından en büyüğü olan Ladislaus'u "uzlaşma adayı" olarak kabul etmeyi kabul etti.[5][14] Genç István'ın ordusu Kapuvár'da bozguna uğradı. [14] Taç giyme töreninden altı hafta sonra Macaristan'dan kaçtı ve Avusturya'ya sığındı.[14] Başpiskopos Lucas, amcasına taç takmayı reddederek genç hükümdara sadık kalan birkaç kişiden biriydi.[9][15] Kalocsa Başpiskoposu Mikó, Ladislaus'un taç giyme törenini gerçekleştirdikten sonra Başpiskopos Lucas, tacı yeğeninin elinden hukuka aykırı bir şekilde aldığını belirterek gaspçıyı aforoz etti.[16][17]

III. István Avusturya'dan döndü ve Pressburg'u ele geçirdi.[17] 14 Ocak 1163'te amcasının ölümünden yararlanamadı çünkü II. Ladislaus'un yerine küçük kardeşi IV. István geçti.[17][6] Ancak IV. István'ın Bizans İmparatorluğu'nun çıkarlarına açıkça verdiği destek, Macar baronları arasında hoşnutsuzluğa neden oldu.[6] Genç István, amcasını terk eden baronlardan oluşan bir ordu topladı ve onu Alman paralı askerlerle destekledi.[18] III. István amcasını 19 Haziran 1163'te Székesfehérvár'da yendi.[6][18] Yaşlı István yakalandı, ancak III. István, Başpiskopos Lucas'ın tavsiyesi üzerine onu serbest bıraktı.[6][19] Başpiskopos, Dul Kraliçe Eufrozina ile birlikte hükümdarlığı boyunca genç hükümdarın baş danışmanları olarak kaldı.[19] Tahttan indirilen IV. István, önce Kutsal Roma İmparatorluğu'na kaçtı, ancak kısa bir süre sonra İmparator Manuil'in kendisine tekrar destek sözü verdiği Bizans İmparatorluğu'na gitti.[20]

Bizans İmparatorluğu ile Savaşlar (1164-1167)

İmparator Manuil, IV. István'ın tahtı yeğeninden geri almasına yardım etmek için Macaristan'a bir ordu gönderdi.[20] Genç István, amcasına ve Bizanslılara karşı Bohemya Kralı Vladislaus'tan yardım istedi, ancak Bohemya baronları savaşmayı reddetti.[20] Bundan sonra III. István, İmparator Manuil'e elçiler gönderdi, ancak Kinnamos'a göre "gerçek hiçbir şey vaat etmediler".[21][22] İmparator seferine devam etti, ancak kısaca "koruyucusunun" Macar topraklarını yönetmesinin imkansız olduğunu fark etti "ve III. István ile müzakereleri başlattı.[23][24] Barış anlaşmalarına göre İmparator Manuil, genç István'ın hükümdarlığını tanıdı ve genç István, kardeşi Béla'yı Konstantinopolis'e göndermeyi kabul etti.[25][26] III. István ayrıca Bizanslıların Béla'nın dükalığının kontrolünü ele geçirmesine izin vereceğine söz verdi.[27]

İmparator Manuil tarafından terk edilen IV. István, Kutsal Roma İmparatoru I. Friedrich'e yaklaştı.[28] Yaklaşık aynı sıralarda, bir grup Macar baronu ve piskopos, İmparator Friedrich'e, onun hükümdarlığını kabul etmeye istekli olduklarını belirten bir mektup gönderdi.[28] III. István ayrıca elçilerini Friedrich'e gönderdi, o da müdahale etmemeye karar verdi, ancak tebaalarına — Bohemya Kralı, Avusturya Dükü ve Styria Uçbeyi — Macaristan'daki siyasi duruma göz kulak olmalarını emretti.[28] Kral Vladislaus'un oğlu Sviatopluk, III. István'ın kız kardeşi Odola ile bile evlendi.[20][28][29] III. István'ın Halych Prensi Yaroslav Osmomysl'in isimsiz kızıyla nişanlanması da bu sıralarda düzenlendi.[28]

Kinnamos'a göre István, ertesi yıl İmparator I. Manuil ile olan anlaşmasını bozdu ve "Béla'nın mirasını gasp etti".[30][31] Spalato (günümüzde Split, Hırvatistan) Başpiskoposu Peter'ın 1164 tarihli bir tüzüğü, III. István'ın yönetimine ve yasağı Ampud'a atıf yapılarak tarihlendirildi ve o yıl Béla'nın dükalığının en azından bir kısmının — Orta Dalmaçya — III. István'ın yönetimi altında olduğunu öne sürdü.[32] Öte yandan, III. István'ın tahttan indirilen amcası, Sirmium'u işgal etti ve burada halk kitleleri onun dönüşünü kutladı.[33][34] Bohemya Kralı Vladislaus'un güçleri ile Avusturya ve Halych'ten gelen yardımcı birliklerin eşlik ettiği III. István, ona karşı bir sefer başlattı.[35] Ermeni Kilikya'ya karşı yürümek üzere olan İmparator I. Manuil, Tuna'ya döndü ve Macaristan'a hücum ederek Bács'a (günümüzde Bač, Sırbistan) kadar ilerledi.[35][36] Kral Vladislaus ile temasa geçti ve onu III. István ile bir barış anlaşması müzakere etmeye ikna etti.[37] En önemli müttefiki tarafından terk edilen III. István, Bizans İmparatorluğu lehine Sirmium'dan vazgeçmek zorunda kaldı, ancak İmparator da amcasını asla desteklemeyeceğine dair söz verdi.[37] Yine de İmparator Manuil, tahttan indirilen kralın Sirmium'da kalmasına izin verdi.[36]

A bearded man wearing a crown
Stephen III'ün krallığının büyük bir bölümünü ele geçiren Bizans İmparatoru I. Manuil Komnenos

Oğlum, Macarlara savaş açmak için değil, kardeşin Béla'nın topraklarını geri almak için geldik, gücümüzle kopardığımız değil, senin ve babanın çok önceden bağışladığın bir şey. Ayrıca Majesteleriyle evlilik bağı olan amcanız István'ı tehlikeden kurtarmak için. Eğer Béla'nın damadımız olması sizin isteğinizse, ki bu daha önce sizin de kabul ettiğiniz bir şeydi, neden ona toprakları vermeyerek dostluğumuzu hemen terk ediyorsunuz? Eğer evliliğe karşı çıkıyorsanız ve bu konuda size başka bir şey doğru görünüyorsa, bilin ki sizi daha fazla zorlamaktan kaçınıyoruz.

— İmparator I. Manuil'in III. István'a 1164 tarihli mektubu[38]

Kısacası, III. István, Venedik doçesi II. Vitale Michiel'e Dalmaçya kasabalarından çekileceği sözünü vermesine rağmen Dalmaçya'yı işgal etti.[39] István'ın gelişi üzerine Zadar vatandaşları Venedik valisini sınır dışı etti ve onun hükümdarlığını kabul etti.[39][40] Tekrar Sirmium'a hücum etti ve 1165 baharında Zimony'deki amcasını kuşattı.[39] İmparator Manuil bir karşı saldırı yapmaya karar verdi ancak kuzeni Andronikos Komnenos'un isyanı onun Tuna'ya yürümesine engel oldu.[39] Yine de I. Manuil, daha önce III. István'ı destekleyen hükümdarlara elçiler göndererek onları çatışmada tarafsız kalmaya ikna etti.[41] III. István'ın amcası, 11 Nisan'da Zimony kuşatması sırasında zehirlenmeden öldü.[15] Kale kısa süre sonra III. István'ın eline geçti.[42] Haziran sonunda Bizans'ın karşı taarruzu başladı.[42] İmparator I. Manuil'in komutasındaki bir ordu, Zimony'yi kuşattı ve onu yeniden ele geçirdi; başka bir Bizans kuvveti Bosna ve Dalmaçya'yı işgal etti.[42][43] Venedik filosu Dalmaçya'da Bizanslılar tarafında müdahale ederek Zadar'ı yeniden Doge'nin yönetimini kabul etmeye zorladı.[40][44] III. István, ancak Sirmium ve Dalmaçya'dan vazgeçtikten sonra İmparator Manuil ile yeni bir barış anlaşması imzalayabildi.[42][44]

[Stephen] imparatora, aristokrasinin adamlarına ve piskoposluk görevine sahip birine elçiler gönderdi ve [Sirmium'u] ve ayrıca tüm Dalmaçya'yı tekrar Romalılara vermeyi kabul etti. İmparatorun huzuruna vardıklarında kendilerine emredilenleri söylediler ve imparatora öfkesinden vazgeçmesi için ricada bulundular. İlk başta bunu reddetti ve şöyle dedi: "Elçiler, eğer birisi daha önce çaldığı şeyleri geri getirmenin uygun olacağını düşünürse bu gerçekten takdire şayan olurdu. Biz [Sirmium'u] tutuyoruz, [Zimony'yi] geri aldık, biz zaten bu şeyin efendileriyiz. Dalmaçyalılar, biz, verenlerin mahrum kaldığı tüm bu toprakların efendisiyiz. Öyleyse aranızda başka bir [Sirmium] var mı? Şimdi bize vermeye geldiğiniz başka bir [Zimony] ve Dalmaçya var mı?” önce onlara cevap verdi, sonra fikrini değiştirerek, "Ama sonra, siz Hıristiyanlara hediye olarak barış yapmak istediğimizi bilesiniz diye gelin, yemin edin" dedi.

— İoannis Kinnamos: Deeds of John and Manuel Comnenus[45]

Ispán Denis komutasındaki bir Macar ordusu 1166 baharında bir kez daha Sirmium'a hücum etti.[46][47] Macarlar Bizans ordusunu bozguna uğrattı ve Zimony hariç tüm eyaleti işgal etti.[46][48] İmparator Manuil, Macaristan'a üç ordu gönderdi.[46] Protostrator Aleksios Aksuh ve III. István'ın kardeşi Béla'nın komutasındaki ilk ordu, Leon Batatzes ve İoannis Dukas komutasındaki Transilvanya'yı yağmalayan diğer iki birimin hareketlerinden dikkati dağıtmak için Tuna Nehri kıyısında konuşlandırıldı.[46][49] Bizans seferi, Macaristan Krallığı'nın doğu bölgelerinde büyük yıkıma neden oldu ve III. István'ı uzlaşma aramaya zorladı.[46] Karısı İmparator Manuil'in yeğeni olan Avusturya Dükü Heinrich Jasomirgott, onun isteği üzerine ateşkese aracılık etti.[46][49] Yılın sonunda István, Dük'ün kızı Agnes ile evlendi.[46] Yaklaşık aynı sıralarda bir Macar ordusu Dalmaçya'yı işgal etti ve eyaletin Bizans valisi Nikiforos Halufis'i ele geçirdi.[50][51] István, Biograd na Moru'daki mülkleri ve Šibenik'in ayrıcalıklarını sırasıyla 1166 ve 1167'de doğruladı ve bu, iki kasabanın seferden sonra onun hükümdarlığını kabul ettiğini kanıtladı.[52]

İmparator Manuil, Paskalya 1167'den sonra Sirmium'a bir ordu gönderdi ve filosunu Zimony'ye gönderdi.[50] Honiatis'e göre Macarlar birliklerini topladılar ve az sayıda müttefik kuvvetini, özellikle de Almanları paralı asker olarak askere aldılar.[53][50] Aynı dönemden Rahewin, III. István'ın kardeşi Béla'yı kabul ettiği ve ona yardım ettiği için "Yunanlıların imparatoruna savaş açtığını" yazıyor.[54][55] Rahewin ve Heinrich von Mügeln'e göre István, kayınpederi Dük Heinrich Jasomirgott'tan destek aldı.[56] Ancak Andronikos Kontostefanos komutasındaki Bizans ordusu, 8 Temmuz'da Zimony yakınlarında muharebede Ispán Denis komutasındaki Macarları yok etti.[50][57] Kinnamos, "Macarlara karşı savaşın" muharebe alanında sonuçlandığını yazdı.[58][59] Heinrich von Mügeln'e göre István, babalarının kardeşi Béla'ya miras bıraktığı düklükten vazgeçen bir barış anlaşması imzaladı.[55] Ayrıca Doçe Vitale Michiel ile de anlaştı ve 13. yüzyılın başlarındaki Venedik Doçeleri Tarihi'ne göre 17 Aralık 1167'de yeğeni Mary'yi Doçe'nin oğlu Nicholas'a verdi.[59][60]

Sonraki yıllar (1167-1172)

István'ın Bizans İmparatorluğu ile olan savaşını finanse etmek için Kilise gelirlerine el koyduğunu gösteren kanıtlar var.[61][62] Thomas Becket ve Salisburyli John'un yazışmaları, 1160'ların sonlarında "laiklerin havarisel kurumlara karşı uyguladığı dizginsiz tiranlık eylemleri nedeniyle" Gregoryen Reformu ilkelerinin Macaristan'da tam olarak uygulanmadığını ortaya koyuyor.[62] István, Zagreb Piskoposu Prodanus'u Vatikan'a danışmadan piskoposluğundan transfer etti.[62] Papa III. Alexander, 1169'da, kral, anne kraliçe ve piskoposlarla tartışılan konuları tartışmak üzere Papalık temsilcisi Kardinal Manfred'i Macaristan'a gönderdi.[62] Müzakereler, hükümdarın piskoposları keyfi olarak görevden almasını veya yerini değiştirmesini veya mülklerine el koymasını yasaklayan bir anlaşmayla sona erdi.[63] Başpiskopos, Kral'ın himayesi altındaki Győr Piskoposu András'ın, kanonik olmayan seçimi nedeniyle kutsanmasını engellemeye çalıştığında, Papa, Estergon Başpiskoposu Lucas'a karşı István'ı destekledi.[61][64]

Tapınak Şövalyeleri, István'ın hükümdarlığı sırasında Macaristan'a yerleşti.[61] Tarihçiler Ferenc Makk ve Pál Engel'e göre III. István, Székesfehérvár'ın Valon yerleşimcilerine, krallık genelinde gümrük vergilerinden muafiyetler de dahil olmak üzere özel ayrıcalıklar verdi.[2][65][66] 13. yüzyılda " Székesfehérvár yasaları " olarak adlandırılan aynı ayrıcalıklar başka kasabalara da tanınarak onların gelişmesine katkıda bulunuldu.[67]

István, 4 Mart günü öldü.[64][68] O dönemde Macaristan'da bulunan Arnold von Lübeck, ülkede yayılan bir söylentinin, 25 yaşındaki hükümdarın beklenmedik ölümünün zehirlenmeye bağlandığını yazdı.[64] István Estergon'a gömüldü.[68]

Ailesi

István'ın Halych'li Yaroslav Osmomysl'in kızıyla nişanı 1166'da bozuldu.[29][46] Yıl sonunda Avusturyalı Agnes ile evlendi.[29] Bu evlilikten 1167'de Béla adında bir oğul doğdu, ancak çocuk aynı yıl öldü.[68][52] Agnes kocasından sağ kurtuldu ve öldüğü sırada hamileydi.[68] III. István öldüğünde Macaristan'da kalan babası, Agnes'i Avusturya'ya geri götürdü.[70] Agnes ikinci bir oğlan doğurdu ama akıbeti bilinmiyor.[71] Daha sonra Karintiya Dükü Herman ile evlendi.[71]

Kaynakça

Özel
  1. ^ a b c d Kristó & Makk 1996, s. 190.
  2. ^ a b c Makk 1994, s. 293.
  3. ^ Makk 1989, s. 56.
  4. ^ a b Engel 2001, s. 51.
  5. ^ a b c Stephenson 2000, s. 247.
  6. ^ a b c d e Engel 2001, s. 52.
  7. ^ Makk 1989, s. 77.
  8. ^ a b Makk 1989, s. 79.
  9. ^ a b c Kristó & Makk 1996, s. 191.
  10. ^ a b Deeds of John and Manuel Comnenus by John Kinnamos (5.1), p. 154.
  11. ^ Makk 1989, ss. 79-80.
  12. ^ O City of Byzantium, Annals of Niketas Choniates (4.127), p. 72.
  13. ^ Makk 1989, s. 81.
  14. ^ a b c d Makk 1989, s. 82.
  15. ^ a b Bartl et al. 2002, s. 29.
  16. ^ Kristó & Makk 1996, s. 192.
  17. ^ a b c Makk 1989, s. 83.
  18. ^ a b Makk 1989, s. 85.
  19. ^ a b Kristó & Makk 1996, s. 193.
  20. ^ a b c d Stephenson 2000, s. 250.
  21. ^ Deeds of John and Manuel Comnenus by John Kinnamos (5.5), p. 162.
  22. ^ Makk 1989, ss. 86, 159.
  23. ^ Deeds of John and Manuel Comnenus by John Kinnamos (5.5), p. 163.
  24. ^ Stephenson 2000, s. 251.
  25. ^ Treadgold 1997, s. 646.
  26. ^ Fine 1991, s. 240.
  27. ^ Makk 1989, s. 86.
  28. ^ a b c d e Makk 1989, s. 89.
  29. ^ a b c Kristó & Makk 1996, s. 194.
  30. ^ Deeds of John and Manuel Comnenus by John Kinnamos (5.5), p. 164.
  31. ^ Makk 1989, ss. 90, 161.
  32. ^ Makk 1989, s. 161.
  33. ^ Stephenson 2000, ss. 251-252.
  34. ^ Curta 2006, ss. 332-333.
  35. ^ a b Makk 1989, s. 90.
  36. ^ a b Curta 2006, s. 333.
  37. ^ a b Stephenson 2000, s. 252.
  38. ^ Deeds of John and Manuel Comnenus by John Kinnamos (5.6), p. 165.
  39. ^ a b c d Stephenson 2000, s. 255.
  40. ^ a b Curta 2006, s. 342.
  41. ^ Makk 1989, s. 91.
  42. ^ a b c d Makk 1989, s. 92.
  43. ^ Curta 2006, ss. 333, 342.
  44. ^ a b Stephenson 2000, s. 256.
  45. ^ Deeds of John and Manuel Comnenus by John Kinnamos (5.16), p. 186.
  46. ^ a b c d e f g h Makk 1989, s. 99.
  47. ^ Stephenson 2000, s. 259.
  48. ^ Fine 1991, s. 242.
  49. ^ a b Stephenson 2000, s. 260.
  50. ^ a b c d Makk 1989, s. 100.
  51. ^ Curta 2006, s. 343.
  52. ^ a b Makk 1989, s. 167.
  53. ^ O City of Byzantium, Annals of Niketas Choniates (4.153), p. 86.
  54. ^ The Deeds of Frederick Barbarossa (Appendix), p. 337.
  55. ^ a b Makk 1989, s. 101.
  56. ^ Makk 1989, ss. 100-101.
  57. ^ Stephenson 2000, ss. 260-261.
  58. ^ Deeds of John and Manuel Comnenus by John Kinnamos (5.8), p. 205.
  59. ^ a b Stephenson 2000, s. 261.
  60. ^ Makk 1989, s. 104.
  61. ^ a b c Kristó & Makk 1996, s. 195.
  62. ^ a b c d Makk 1989, s. 105.
  63. ^ Makk 1989, ss. 105-106.
  64. ^ a b c Makk 1989, s. 106.
  65. ^ Kubinyi 1994, s. 629.
  66. ^ Engel 2001, s. 293.
  67. ^ Kubinyi 1994, s. 628.
  68. ^ a b c d Kristó & Makk 1996, s. 196.
  69. ^ Kristó & Makk 1996, s. 190, Appendices 2-3.
  70. ^ Makk 1989, s. 107.
  71. ^ a b Bodri 2003, s. 114.
Genel

Birincil kaynaklar

  • Deeds of John and Manuel Comnenus by John Kinnamos (Translated by Charles M. Brand) (1976). Columbia University Press. 0-231-04080-6.
  • O City of Byzantium, Annals of Niketas Choniatēs (Translated by Harry J. Magoulias) (1984). Wayne State University Press. 978-0-8143-1764-8.
  • The Deeds of Frederick Barbarossa by Otto of Freising and his Continuator, Rahewin (Translated and annotated with an introduction by Charles Christopher Mierow with the collaboration of Richard Emery) (2004). Columbia University Press. 0-231-13419-3.

İkincil kaynaklar

  • Bartl, Július; Čičaj, Viliam; Kohútova, Mária; Letz, Róbert; Segeš, Vladimír; Škvarna, Dušan (2002). Slovak History: Chronology & Lexicon. Bolchazy-Carducci Publishers, Slovenské Pedegogické Nakladatel'stvo. ISBN 0-86516-444-4. 
  • Bodri, Ferenc (2003). Lukács érsek és kora [Archbishop Lucas and his Times] (Macarca). Kossuth Kiadó. ISBN 963-09-4474-X. 
  • Curta, Florin (2006). Southeastern Europe in the Middle Ages, 500-1250Ücretsiz kayıt gerekli. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-89452-4. 
  • Engel, Pál (2001). The Realm of St Stephen: A History of Medieval Hungary, 895-1526. I.B. Tauris Publishers. ISBN 1-86064-061-3. 
  • Fine, John Van Antwerp (1991) [1983]. The Early Medieval Balkans: A Critical Survey from the Sixth to the Late Twelfth Century (İngilizce). Ann Arbor, Michigan: University of Michigan Press. ISBN 0-472-08149-7. 
  • Kristó, Gyula; Makk, Ferenc (1996). Az Árpád-ház uralkodói [Rulers of the House of Árpád] (Macarca). I.P.C. Könyvek. ISBN 963-7930-97-3. 
  • Kubinyi, András (1994). "székesfehérvári jog [Székesfehérvár laws]". Kristó, Gyula; Engel, Pál; Makk, Ferenc (Ed.). Korai magyar történeti lexikon (9-14. század) [Encyclopedia of the Early Hungarian History (9th-14th centuries)] (Macarca). Akadémiai Kiadó. ss. 628-629. ISBN 963-05-6722-9. 
  • Makk, Ferenc (1989). The Árpáds and the Comneni: Political Relations between Hungary and Byzantium in the 12th century (Translated by György Novák). Akadémiai Kiadó. ISBN 963-05-5268-X. 
  • Makk, Ferenc (1994). "III. István". Kristó, Gyula; Engel, Pál; Makk, Ferenc (Ed.). Korai magyar történeti lexikon (9-14. század) [Encyclopedia of the Early Hungarian History (9th-14th centuries)] (Macarca). Akadémiai Kiadó. s. 293. ISBN 963-05-6722-9. 
  • Stephenson, Paul (2000). Byzantium's Balkan Frontier: A Political Study of the Northern Balkans, 900-1204. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-02756-4. 
  • Treadgold, Warren (1997). A History of the Byzantine State and Society (İngilizce). Stanford, Kaliforniya: Stanford University Press. ISBN 0-8047-2630-2. 
Wikimedia Commons'ta III. István ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">II. İoannis</span> Bizans imparatoru (1118-1143)

II. İoannis Komninos ya da Comnenus 1118 ile 1143 yılları arasında Bizans imparatoru. Ayrıca "İyi İoannis" veya "Güzel İoannis" (Kaloïōannēs) olarak da bilinir, imparator I. Aleksios ile İrini Dukena'nın en büyük erkek çocuğu ve Komninos Restorasyonu boyunca hüküm süren ikinci imparatordur. İoannis, yarım yüzyıl önce Malazgirt Meydan Muharebesi'nden sonra imparatorluğunun uğradığı zararı telafi etmeye kararlı, dindar ve kendini adamış bir hükümdardı.

Joannes Kinnamos ya da John Cinnamus, Bizanslı tarihçi.

<span class="mw-page-title-main">Antakyalı Maria</span>

Antakyalı Maria (1145–1182), Bizans imparatoru I. Manuil'un karısı. Antakyalı Konstans ile onun ilk kocası Antakyalı Raymond'ın kızıdır. Tek çocuğu, II. Aleksios, babası Manuil'den sonra 1180 yılında imparator olmuş, ancak sadece üç yıl sonra 14 yaşında ölmüştür.

<span class="mw-page-title-main">III. Béla</span> Macaristan ve Hırvatistan Kralı

III. Béla Macaristan kralı ve 1172-1196 yılları arası Hırvatistan kralı. Bizans İmparatoru I. Manuil'in sarayında, Manuil'in oğlu doğana kadar, Bizans İmparatorluğu'nun gelecekteki imparatoru olacağı planıyla eğitim görmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Antakyalı Agnes</span>

Antakyalı Agnes,, Macaristan kraliçesi.

Maria Komnini, Macaristan kralı IV. Stefan'ın eşidir.

Andronikos Kontostefanos Komninos, Latin dillerinde Andronicus Contostephanus, dayısı I. Manuil'in hükümdarlığında Bizans İmparatorluğu'nun general, amiral, siyasetçi ve önde gelen soylusu olarak önemli bir kişiliği.

<span class="mw-page-title-main">Álmos</span>

Álmos veya Almoş (820-895), Macar kabilelerinin öncüsü, hükümdarı.

<span class="mw-page-title-main">Árpád</span> Büyük Macar Prensi

Árpád , 9 ve 10. yüzyılların başında Macar kabileleri konfederasyonunun başı. Macarların kutsal hükümdarı (kende) veya askerî lideri (gyula) olarak görev yapmış olabilir. Farklı kaynakların çelişkili bilgiler vermesinden ötürü hayatına dair çoğu detay tarihçiler arasında tartışmalıdır. Bu çelişkilere rağmen Macarların çoğu onu "ülkemizin kurucusu" olarak anar ve Macarların Karpat Havzası'nı ele geçirmesinde Árpád'ın önemli rolü, daha sonraki bazı tarihi kayıtlarda vurgulanmıştır. Árpád ile başlayan hanedanlık, 1301 yılına kadar Macaristan Krallığı'nı yönetmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Zoltán</span>

Zoltán veya Zolta, Gesta Hungarorum'da 907 yılı civarında babası Árpád'ın yerine geçen Macarların üçüncü büyük prensi olarak anılmaktadır. Diğer vakanüvislerin onu Macar yöneticiler arasında listelememesinden ötürü modern tarihçiler, Zoltán'ın egemenliğine dair bu raporu reddetmektedir fakat Zoltán tahta asla oturmasa bile Macaristan'da 955 yılı civarlarından sonra hüküm süren tüm hükümdarların Árpád Hanedanı'na bağlı olarak Zoltán'ın soyundan geldiğine dair görüş birliği vardır.

Bizans-Macar Savaşı Tuna'da 1127-1129 yılları arasında Bizans ve Macar kuvvetleri arasındaki savaştır. Bizans birincil kaynakları olan Kinnamos ve Honiatis, bu sefer hakkında çok az ayrıntı verirler; tarih belirtmemişler ve söyledikleri önemli ölçüde farklılık gösterir. Burada 1127-1129 arası sunulan kronoloji, Michael Angold ve diğer bilginlerin iznini takip eder, ancak John Fine olayları daha eski 1125-1126 tarihlerine yerleştirir. Bizanslı vakainüvis Nikitas Honiatis'a göre Bizans kenti Braničevo vatandaşları "ticaret yapmak için" Bizans İmparatorluğu'na "gelen Macarlara saldırdılar ve yağmaladılar, onlara karşı en kötü suçları işlediler". II. István, yaz aylarında imparatorluğa saldırdı. Birlikleri Belgrad, Braničevo ve Niş'i yağmaladılar ve Macaristan'a dönmeden önce Serdika ve Filippopolis çevresindeki bölgeleri talan ettiler. Buna cevap olarak II. İoannis, 1128 yılında Macaristan'a yürüdü, kraliyet birliklerini Haram Muharebesi'nde mağlup etti ve "Macaristan'ın en zengin toprakları olan Frangochorion'u ele geçirdi", bu topraklar günümüzde Sırbistan'dır. Macarlara karşı kazandığı zaferin ardından II. İoannis, Sırplara karşı ceza niteliğinde bir baskın başlattı. Bizanslılar için bunun tehlikesi, Sırpların kendilerini Macaristan ile aynı tarafa geçmeleriydi. Birçok Sırp esir alındı ve bunlar, askerlik karşılığı Küçük Asya'da Nikomedia'da iskan edildiler. Bu, kısmen Sırpları teslim olmaya teşvik etmek ve kısmen Doğudaki Bizans sınırını Türklere karşı güçlendirmek için yapıldı. Sırplar bir kez daha Bizans himayesini kabul etmek zorunda kaldılar. Macaristan'da ise, Haram Muharebesi'nde alınan yenilgi II. István'ın otoritesini sarsmıştı, kendilerini kral ilan eden 'Bors' ve 'İvan' isimli iki kontun başlattığı ciddi bir isyanla karşı karşıya kaldı. Her ikisi de nihayetinde mağlup edildi, İvan'ın başı vurulurken Bors Bizans'a sığındı. Hasta olup, anavatanında tedavi gören István, İoannis Kinnamos'a göre, hiçbir mücadeleye katılamadı. İoannis Kinnamos, István'ın Bizans İmparatorluğu'na karşı ikinci bir seferini yazar, İoannis Kinnamos, Stephen tarafından Bizans İmparatorluğu'na karşı ikinci bir kampanya yazar, Olomouc Dükü Václav komutasındaki Bohemya takviyeleri tarafından desteklenen Macar birlikleri Braničevo'yu bir saldırı ile alıp ve kalesini yıktı. Muhtemelen Kral Stephen otoritesini teyit etmek için için, Macarlar İoannis tarafından derhal yeniden inşa edilen Bizans sınır kalesi olan Braničevo'ya saldırarak, düşmanlığı yenilediler. Daha fazla Bizans askeri başarısı - Honiatis birkaç çatışmadan bahseder - barışın tesisi ile sonuçlandı. Kinnamos, barış kurulmadan önce gerçekleşen bir Bizans yenilgisini anlatır ve bu da seferin tamamen tek taraflı olmadığını gösterir. Ancak Macar kayıtları, Kral Stephen'ın tekrar mağlup edildiğini ve sonuç olarak Bizans şartları ile barış müzakere etmek zorunda kaldığı konusunda Honiatis ile anlaşır. Tarihçi Ferenc Makk, İmparator II. İoannis'in geri çekilmek zorunda kaldığını ve barış için taelpte bulunduğunu ve anlaşmanın Ekim 1129'da imzalandığını belirtir. Bizanslılar Braničevo, Belgrad ve Zemun'un kontrollerini onaylandılar ve ayrıca 1060'lardan beri Macarların elinde olan Syrmia bölgesini kurtardılar. Macar hak iddia eden Álmos'un, 1129'da ölmesi büyük sürtünme kaynağını ortadan kaldırdı.

<span class="mw-page-title-main">I. István</span> Macarların son büyük prensi ve 1000 veya 1001den 1038deki ölümüne kadar Macaristanın ilk kralı

I. István veya Aziz István Macarların son büyük prensi ve 1000 veya 1001'den 1038'deki ölümüne kadar Macaristan'ın ilk Kralı. Doğum yılı belirsizdir, ancak hayatının birçok ayrıntısı, 975'te Esztergom'da veya daha sonra doğduğunu göstermektedir. Doğumunda kendisine pagan Vajk adı verildi. Vaftiz tarihi bilinmiyor. Büyük Prens Géza ve karısı Sarolt'un tek oğluydu. Her iki ebeveyni de vaftiz edilmiş olmasına rağmen, István ailesinin dindar Hristiyan olan ilk üyesi oldu. Ottonya Hanedanının bir parçası olan Bavyeralı Gisela ile evlendi.

Konstantinopolis Muharebesi, 1147'de Konstantinopolis'in eteklerinde İkinci Haçlı Seferi'nin III. Konrad komutasındaki Alman haçlılar ile Bizans İmparatorluğu kuvvetleri arasında gerçekleşen büyük ölçekli çatışmadır. Bizans imparatoru I. Manuil, başkentinin hemen yakınında büyük ve asi bir ordunun varlığından ve liderlerinin düşmanca tavrından derinden endişeliydi. Benzer büyüklükte bir Fransız haçlı ordusu da Konstantinopolis'e yaklaşıyordu ve iki ordunun şehirde birleşmesi ihtimali Manuil tarafından büyük bir dikkatle izleniyordu. Haçlılarla daha önceki silahlı çatışmaların ardından ve Konrad'ın söylemlerini hakaret algılayan Manuil, güçlerinden bazılarını Konstantinopolis Surları'nın dışına dizdi. Alman ordusunun bir kısmı daha sonra saldırdı ve ağır bir şekilde mağlup edildi. Bu yenilginin ardından haçlılar hızlı bir şekilde İstanbul Boğazı üzerinden Küçük Asya'ya geçmeyi kabul ettiler.

<span class="mw-page-title-main">Macaristan Krallığı (1000-1301)</span> Eski Orta Avrupa Monarşisi (1000-1301)

Macaristan Krallığı, Orta Avrupa'da Macarların Büyük Prensi I. István'ın 1000 veya 1001 yılında kral olarak taç giymesiyle ortaya çıktı. Merkezi otoriteyi güçlendirdi ve tebaasını Hristiyanlığı kabul etmeye zorladı. Tüm yazılı kaynaklar, süreçte yalnızca Alman ve İtalyan şövalyeleri ve din adamlarının oynadığı rolü vurgulasa da, Macarca tarım, din ve devlet sözlüğünün önemli bir kısmı Slav dillerinden alınmıştır. Kutsal Roma imparatorlarının Macaristan üzerindeki yetkilerini genişletme girişimlerinin yanı sıra iç savaşlar ve pagan ayaklanmaları, yeni monarşiyi tehlikeye attı. Monarşi, I. Ladislaus ve Coloman dönemlerinde istikrar kazandı. Bu yöneticiler, yerel nüfusun bir kısmının desteğiyle Hırvatistan ve Dalmaçya'yı işgal etti. Her iki bölge de özerk konumlarını korudu. Ladislaus ve Coloman'ın halefleri - özellikle II. Béla, III. Béla, II. András ve IV. Béla - Balkan Yarımadası'na ve Karpatlar'ın doğusundaki topraklara yönelik bu genişleme politikasını sürdürerek, krallıklarını Orta Çağ Avrupa'nın en büyük güçlerinden birine dönüştürdüler.

<span class="mw-page-title-main">II. Béla</span> Macaristan kralı (1108-1141)

II. Béla, , 1131'den itibaren Macaristan ve Hırvatistan Kralıdır. İsyancı babası Álmos ile birlikte Álmos'un kardeşi Macaristan Kralı Coloman'ın emriyle gözleri kör edildi. Béla, Coloman'ın oğlu II. István döneminde manastırlarda büyüdü. Çocuksuz kral II. István, Béla'yı Helena ile evlendirdi. II. Béla'nın hükümdarlığı boyunca Helena kocasının eş yöneticisi olacak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">IV. Ladislaus</span> Macaristan Kralı (1262-1290)

IV. Ladislaus, Kuman Ladislaus olarak da bilinir, 1272'den 1290'a kadar Macaristan ve Hırvatistan Kralıydı. Annesi Elizabeth, Macaristan'a yerleşmiş pagan Kumanlardan bir reisin kızıydı. Yedi yaşındayken Sicilya Kralı I. Charles'ın kızı Elisabeth ile evlendi. Asi bir lord olan Joachim Gutkeled onu kaçırıp hapse attığında, Ladislaus henüz 9 yaşındaydı.

<span class="mw-page-title-main">III. András</span> 1290 ile 1301 arasında Macaristan ve Hırvatistan Kralı

Venedikli III. András, 1290 ile 1301 yılları arasında Macaristan ve Hırvatistan Kralıydı. Babası, István, Macaristan Kralı II. András'ın] ölümünden sonra doğan oğluydu, ancak István'ın ağabeyleri onu bir piç olarak görüyordu. András Venedik'te büyüdü ve Macaristan'a ilk kez 1278'de asi baron Ivan Kőszegi'nin daveti üzerine geldi. Kőszegi, András'ı IV. Ladislaus'a karşı oynamaya çalıştı, ancak komplo çöktü ve András Venedik'e döndü.

<span class="mw-page-title-main">II. Géza</span> Macaristan ve Hırvatistan Kralı (1130-1162)

II. Géza, 1141'den 1162'ye kadar Macaristan ve Hırvatistan Kralıydı. Kör Béla ve eşi Sırbistanlı Helena'nın en büyük oğluydu. Babası öldüğünde Géza henüz çocuktu ve annesi ve erkek kardeşi Beloš'un vesayeti altında ülkeyi yönetmeye başladı. Tahtın taliplisi Boris Kalamanos, Kör Béla'nın hükümdarlığı sırasında Macaristan'ı ele geçirmiş ve 1146'nın başlarında Alman paralı askerlerinin yardımıyla Pressburg'u geçici olarak ele geçirdi. Misilleme olarak aynı yıl reşit olan Géza, Avusturya'yı işgal etti ve Fischa Muharebesi'nde Avusturya Uçbeyi Heinrich Jasomirgott'u bozguna uğratmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Eufrozina (Macaristan kraliçesi)</span> Macaristan kraliçesi

Eufrozina Macaristan Kralı II. Géza ile evlenen Macaristan Konsort kraliçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Emerik</span> Macar kralı (1174-1204)

Emerik, aynı zamanda Henry veya Imre olarak da bilinir, 1196 ile 1204 yılları arasında Macaristan ve Hırvatistan Kralıydı. 1184 yılında babası Macaristan Kralı III. Béla, kral olarak taç giymesini emretti ve 1195 civarında onu Hırvatistan ve Dalmaçya'nın hükümdarı olarak atadı. Emerik, babasının ölümünden sonra tahta çıktı. Saltanatının ilk dört yılında, Emerik'i kendisini Hırvatistan ve Dalmaçya'nın hükümdarı yapmaya zorlayan asi kardeşi András ile savaştı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.