III. Hasan (Haşhaşi)
| Makale serilerinden |
 |
Celâl'ed-Dîn Hasan-ı Sâlis (Farsça: İmam Jalal al-Din Hasan; Farsça: امام جلال الدین حسن) ya da III. Hasan ( Doğum: Hicrî 583 / M. 1187 ) (İmâmlık ve Yedinci Yedinci Elemût Kalesi Komutanlığı süresi: Hicrî 607-618 / M. 1210-1221) (III. Hasan) Hicrî 607-618/ M. 1210-1221 yılları arasında Elemûtlar-Nizârî Devleti hükümdârı ve Nizârî Bâtınî-İsmâ‘îl’îyye Mezhebi'nin Yirmi Beşinci İmâm-ı Zamânı.
Hayatı
Hasan, 24. İmam ve Sünni bir annenin oğlu olarak dünyaya geldi.[1] Celaleddin Hasan, Sünni İslam'a geçtiğini öne sürdü ve bu durum Abbasi Halifesi en-Nasır ile diğer Müslüman prensler tarafından kabul edildi. Bu nedenden ötürü kendisine "Yeni Müslüman" anlamına gelen naw-musalman (Farsça: نومسلمان) lakabı verildi.[2] Alamut'un önceki liderleriyle ilişkilendirilen inanç ve politikalardan uzaklaştı ve atalarını lanetleyip Hasan Sabbah'ın kitaplarını yaktı.[3][4] Horasan, Kazvin[5] ve Irak'tan birçok Sünni âlimi ve fakihi Alamut Kalesi'ni ziyaret etmeye davet etti ve hatta onlara kütüphaneyi inceleyebileceklerini ve itiraz ettikleri kitapları kaldırabileceklerini söyledi.[6]:405 Ayrıca bu âlimlere takipçilerine ders vermelerini emretti[7] ve Sünni şeriatına uymalarını sağladı.[7] Bununla birlikte, inancını değiştirmesi bazıları tarafından takiyye olarak yorumlanmıştır.[8]
Hayatı boyunca, Abbasi Halifesi en-Nasır ile arasındaki dostane ilişkileri sürdürdü. Bağdat halifesi ile yapılan bir ittifak, yalnızca Nizârî İsmâilî devletinin değil, genel olarak Müslüman dünyasının da kendini savunması için daha fazla kaynak anlamına geliyordu.[9]:29 Bununla birlikte, Eldenizliler’in hükümdarı Özbek’e karşı çıkarılan isyana yardım etmek için ordusunu bizzat yönetti.[10]
1221 yılında, muhtemelen bir zehirlenme sonucu öldü.[11] Sünni dört kadınla evlendi;[12] bu kadınlar Gilan prenslerinin kızlarıydı. III. Hasan, bu evlilikler için prenslerden izin istedi, prensler de Abbasi Halifesi'ne danışarak onay aldı. Ancak bu kadınlar, III. Hasan’ın bazı akrabalarıyla birlikte, oğlu tarafından görevlendirilen vezir tarafından Hasan'ı zehirlemekle suçlanarak idam edildiler.[12][13]
Hasan'ın uyguladığı Sünnilik anlayışı zamanla tersine döndü[14] ve topluluğu, oğlu[10] ve halefi olan,[15] dokuz yaşında göreve gelen,[7] III. Alâ’ed-Dîn Muhammed'in imamlığı sırasında giderek yeniden İsmaili Şii olarak tanımlandı.[7] Bununla birlikte, oğlu tahta çıktığında henüz çok genç olması sebebiyle, devleti geçici olarak III. Hasan'ın veziri kontrol etti.[16]
Ölümü
Hicrî 618 / M. 1221 tarihinde öldü. Yerine oğlu Alaaddin Muhammed, Elemûtlar-Nizârî Devleti hükümdârı ve Nizârî Bâtınî-İsmâ‘îl’îyye Mezhebi'nin Yirmi Altıncı İmâm-ı Zamânı oldu.
Elemûtlar soyağacı
| ‘Ubeyd’Allâh'ibn‘el’Huseyn‘el’Medhî | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Fâtımî Devleti (Yedicilik) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Kâ'im | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Mansûr | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Mu'izz | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Aziz (Fatımi) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Târik’ûl-Hâkim bi-EmrʿAllâh | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Dürzîlik | Zahir (Fatımi) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ebû Temîm Mu’âdd el-Mûstensir | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Nizârîlik | Mustalilik | Türkistan Aleviliği | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Nizar (Fatımi) | Ebû’l-Kâsım ʿAhmed el-Mustâ‘lî | Muhammed‘bin’Mu’âddʿel’Mûstensir | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| El-Hadi bin el-Nizar | Ebû‘Ali’Mansûr‘el’Âmir’bi'Ahkâm’îl‘Lâh | ʿAbd’el-Mecîd el-Hâfız li-Dîn’il-Lâh | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Alamut Kalesi | Tayyib Ebu'l-Kasım | Hafızilik | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| El-Mohtedî bin el-Hâdî (I. Muhammed) | İsmâʿil ez-Zâfir li-Dîn’il-Lâh | Yusuf‘binʿAbdûlMecîdʿûl’Hâfız | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| El‘Kahir’bi‘Kuvvet’ûl‘Lâh/Ahkâm’îl‘Lâh’I.Hasan | İsâ el-Fâ’iz bi-Nasr’Allâh | ʿAbd Allâh el-Âzıd li-Dîn’il-Lâh | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Alâ Zikrihi’s-Selâm II. Hasan | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Nûr’ed-Dîn II. Muhammed | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Celal’ed-Dîn III. Hasan | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Alâ’ed-Dîn III. Muhammed | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Rükneddin Hür Şah | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| IV. Ağa Han (Nizari fıkhı) | Dâ’îler (Mustali fıkhı) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Kaynakça
| Makale serilerinden |
 |
- ^ Delia Cortese; Simonetta Calderini (2006). Women and the Fatimids in the World of Islam (illustrated, reprint bas.). Edinburgh University Press. s. 61. ISBN 9780748617333.
- ^ Cyril Glassé (2003). The New Encyclopedia of Islam (illustrated, revised bas.). Rowman Altamira. s. 226. ISBN 9780759101906.
- ^ Sastri, Kallidaikurichi Aiyah Nilakanta, (Ed.) (1970). A Comprehensive History of India: The Delhi Sultanat, A.D. 1206-1526. Orient Longmans. s. 52.
- ^ Ghulam Abbas Dalal (1 Ocak 1995). Ethics in Persian Poetry: With Special Reference to Timurid Period. Abhinav Publications. s. 114. ISBN 9788170173144.
- ^ Ehsan Yar-Shater (2007). Yar-Shater, Ehsan (Ed.). Encyclopaedia Iranica (illustrated bas.). Routledge & Kegan Paul. s. 403. ISBN 9781934283080.
- ^ Daftary, Farhad (1990). The Ismāʻīlīs: Their History and Doctrines
. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 9780521370196. - ^ a b c d Jestice, Phyllis G., (Ed.) (2004). Holy People of the World: A Cross-cultural Encyclopedia, Volume 1 (illustrated bas.). ABC-CLIO. s. 349. ISBN 9781576073551.
- ^ Jeff Suzuki (27 Ağustos 2009). Mathematics in Historical Context (illustrated bas.). MAA. s. 106. ISBN 9780883855706.
- ^ Ivanov, Vladimir A. (1960). Alamut and Lamasar; Two Mediaeval Ismaili Strongholds in Iran, an Archaeological Study. Teheran: Ismaili Society. OCLC 257192.
- ^ a b Jestice, Phyllis G., (Ed.) (2004). Holy People of the World: A Cross-cultural Encyclopedia, Volume 1 (illustrated bas.). ABC-CLIO. s. 421. ISBN 9781576073551.
- ^ The Muslim Review, Volumes 3-4. University of Minnesota. 1928. s. 17.
- ^ a b James Wasserman (1 Nisan 2001). The Templars and the Assassins: The Militia of Heaven. Inner Traditions / Bear & Co. s. 123. ISBN 9781594778735.
- ^ Delia Cortese; Simonetta Calderini (2006). Women and the Fatimids in the World of Islam (illustrated, reprint bas.). Edinburgh University Press. ss. 61-2. ISBN 9780748617333.
- ^ Farhad Daftary (2012). Historical Dictionary of the Ismailis (illustrated bas.). Scarecrow Press. s. liv. ISBN 9780810861640.
- ^ Daryoush Mohammad Poor (18 Eylül 2014). Authority Without Territory: The Aga Khan Development Network and the Ismaili Imamate. Palgrave Macmillan. s. 234. ISBN 9781137428806.
- ^ W B Bartlett (1 Mayıs 2013). "Nemesis". Assassins: The Story of Medieval Islam's Secret Sect. The History Press. ISBN 9780752496146.
Hasan's vizier took control of the government at Alamut till Muhammad should be old enough to take over from him.
Konuyla ilgili yayınlar
- John Malcolm, Jalālu-d-Dīn Ḥassan III in "History of Persia", 1st vol., p. 405, London, 1815.
- JALALUDDIN HASAN (607-618/1210-1221)
- Joseph Von Hammer Purgstal (1818), Doğu Kaynaklarından Edinilen Bilgiler Işığında Suikastçıların Tarihi, (1. bas.). Ankara: Panama Yayınları, s.160.
Dış bağlantılar
- JALALUDDIN HASAN (607-618/1210-1221) 14 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
