İçeriğe atla

III. Giorgi Dadiani

III. Giorgi Dadiani (Gürcüce: გიორგი III დადიანი; ö. 1582) 1572'den 1573'e ve 1578'den ölümüne kadar Megrelya'nın prensliğini yapmış Dadiani hanedanı üyesidir. Giorgi, I. Levan'ın oğlu ve vârisiydi.

Giorgi Dadiani'nin Megrelya'daki hükümdarlığına, Guria Prensi Giorgi Gurieli ve Dadiani'nin kardeşi IV. Mamia meydan okumuştur. 1573'te Giorgi'nin tahtına meydan okuyanlar sınır dışı edilmiştir. Giorgi, İmereti Kralı II. Giorgi'ye sınır ve ekonomi ile ilgili ayrıcalıklar vererek saltanatını sürdürebilmiştir. Giorgi ölene kadar Megrelya'da barış hakim olmuştur.[1]

Tarihçi Cyril Toumanoff, 18. yüzyıl tarihçisi Vahuşti'ye karşı çıkmış ve Giorgi'nin saltanatının 1546-1574 ve 1574-1582 yılları arasında olduğunu belirtmiştir.[2]

Saltanatı

Tahta çıkışı ve tahtan indirilmesi

Vahuşti'ye göre, Giorgi 1572 yılında babasının ölümüyle tahta çıktı. Toumanoff'a göre ise Levan'ın 1546'da tahtan indirilmesiyle Giorgi'nin saltanatı başlamıştır. Giorgi'nin saltanatı boyunca İmereti Kralı ve Guria Prensi ile karışık ilişkileri olmuştur. III. Giorgi'nin tahta çıkmasından kısa süre sonra, İmereti Kralı II.Giorgi varisi Bagrat'ı Dadiani'nin kız kardeşi ile evlendirmiştir. Guria'nın yöneticisi II. Giorgi Gurieli, bu ittifakın kendi güveliğini tehlikeye atacağını düşünmüş ve küçük kardeşi Mamia'yı Dadiani'nin kız kardeşiyle evlendirmiştir. Gurieli daha sonra Megrelya'yı işgal edip Dadiani'yi Zugdidi'de mağlup etmiştir. Dadiani'nin yerine kardeşi Mamia'yı tahta çıkaran Gurieli, Dadiani'yi Abhazya'ya göndermiş, Dadiani'nin Abhaz ve Çerkeslerin yardımıyla tahtta hak iddia etmesini engellemiştir.[1][3]

Yeniden tahta çıkışı

Giorgi Dadiani sürgündeyken, Gurieli, Mamia'nın İmereti kralı tarafından tanınmasını sağlamıştır. Buna karşın I. Levan Megrelya tahtının haklarını satın aldığı için sadece Çiladze ailesinden gelenler Megrelya prensi olabilirdi. Giorgi Dadiani, yeniden Megrelya prensi olabilmek için umutsuzca İmereti Kralının yanında gitmiştir (Prens Vahuşti'ye göre). Dadiani ile yapılan anlaşmada, Dadiani'nin geçmiş suçları için (Gurieli'nin kızkardeşini terk etmesi gibi) Gurieli'ye tazminat ödemesi durumunda saltanatına devam edebileceğine karar verilmiştir. Giorgi Dadiani'nin parası yetersiz olduğundan, kasabadan gerekli miktarda altın çıkarılana kadar Hobi'de Gurieli'nin esiri olması olmuştur. Giorgi Dadiani, Mamia Dadiani'ye tazminat olarak Sachilao olarak da bilinen eski Chiladze bölgesini de vermiştir. İmereti kralı, barışın sağlanması için Giorgi Dadiani'yi karısının kız kardeşiyle evlendirmiştir.[1][3]

Son yılları

Birkaç yıl boyunca Megrelya'da barış hakim olmuş, ancak y. 1580 yılında Giorgi Dadiani amcasının karısıyla evlenince barış sona ermiştir. Sapartino valisi olan Batulia, yeğeninin karısını çalmasına çok sinirlenmiş bir isyan başlatmıştır. Dadiani isyana karşılık verince Batulia, Guria'ya kaçmıştır. Giorgi Dadiani, isyanı durdurmalarına yardım etmelerinin karşılığında Sapartino'yu Guria'ya vermiştir. Gurieli de teşekkür olarak Dadiani'nin ajanlarının Ozurgeti'deki hapishanede kalan Batulia'yı öldürmesine izin vermiştir.[1][3]

Dadiani, saltanatının son dönemlerinde, Gurieli ile beraber, Osmanlı sultanının emriyle Doğu Gürcistan'daki İç Kartli'ye, baskın yapan İmeretililerle birlik olmuştur. Yerlilerin kaçtığını gören Batı Gürcistan birlikleri, boşalmış köyleri yaktıktan sonra kayıp vermeden Batı Gürcistan'a geri dönmüştür.[1][3]

Giorgi Dadiani 1582'de ölünce tahta Giorgi'nin kardeşi IV. Mamia geçti. Mamia, Gurieli'den Giorgi'nin oğlu Levan'ı hapsetmesini istedi. Hapiste kalmaya tahammül edemeyen Levan, kaçmak için camdan atlayınca öldü. IV. Mamia, bunu Guria'ya saldırmak için bir bahane olarak kullanmıştır.[1][3][4]

Ailesi

III. Giorgi üç kez evlendi. 1564'te boşandığı ilk karısı, Guria Prensi Rostom Gurieli'nin kızı Rodam'dı. Çerkes prensesi olan ikinci karısı ise amcası Batulia'nın eski eşiydi. Üçüncü karısı da Şaş'e Hanedanı'ndan Tamar'dı. Tamar aynı zamanda İmereti Kralı II. Giorgi'nin bacanağıydı. Giorgi'nin Levan isimli tek bir oğlu vardı (1577-1582). Ayrıca Salipartiano valisi Giorgi Lipartiani ile evlenen Ana isimli bir kızı da vardı.[2]

Kaynakça

  1. ^ a b c d e f ИСТОРИЯ ЦАРСТВА ГРУЗИНСКОГО [History of the Kingdom of Georgia] (PDF) (Rusça). Tiflis: Metsniereba. 1976. ss. 134-136. 22 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 10 Temmuz 2020. 
  2. ^ a b Дворянские роды Российской империи. Том 4: Князья Царства Грузинского [Noble families of the Russian Empire. Vol. 4: Princes of the Kingdom of Georgia] (Rusça). Vesti. 1993. ss. 46-47. 
  3. ^ a b c d e Edge of Empires: A History of Georgia. Londra: Reaktion Books. 2012. ss. 174-175. ISBN 1780230303. 
  4. ^ ქართლის ცხოვრება, ტ. 2 [The Georgian Chronicle, Vol. 2, Part No. 497] (Gürcüce). TITUS version by Jost Gippert. 2007 [1959]. 24 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2015. 
III. Giorgi Dadiani
Ölümü: 1582
Resmî unvanlar
Önce gelen
I. Levan Dadiani		Megrelya prensi
1572–1573 		Sonra gelen
IV. Mamia Dadiani
Önce gelen
IV. Mamia Dadiani		Megrelya prensi
1578–1582 		Sonra gelen
IV. Mamia Dadiani

İlgili Araştırma Makaleleri

I. Mamia Gurieli 1512'den öldüğü tarihe kadar Guria'nın prensliğini yapmış Gurieli hanedanı üyesidir. Babası I. Giorgi'nin ölümüyle tahta geçen Mamia, Doğu Gürcistan'daki Kartli ve Kaheti krallıklarının çatışmalarında yer almıştır; silah zoruyla, Kartlili X. Davit'i damadı Kahetili Levan ile barıştırmıştır. 1533'te Megrelya prensi olan adaşıyla beraber Çerkes korsanlarının ana üssüne karşı düzenlediği sefer fiyaskoyla sonuçlanmıştır. Rehin alınan Mamia Gurieli, fidye karşılığında serbest bırakılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">I. Levan Dadiani</span>

I. Levan Dadiani, Batı Gürcistan'daki Megrelya'nın ilk prensidir. 1533'te, Megrelya eristaviliği ("Dük") ve İmereti Krallığı'nın mandaturt-ukhutsesi nı yapan babası III. Mamia Dadiani'nin yerine geçmiştir. Düklüğü süresince İmereti kralı ile arası bozuk olan Dadiani'nin 1546'da düklüğü düşürülmüş ve hapis cezası almıştır. Hapisten kaçmayı başaran Levan, Osmanlı'nın desteğiyle Megralya'nın İmereti'den ayrılıp bağımsızlığını ilan etmesini sağlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">I. Manuçar Dadiani</span>

I. Manuçar Dadiani 1590'dan ölümüne kadar Megrelya'ya hükmetmiş prenstir. I. Levan Dadiani'nin küçük oğlu olan Manuçar, ağabeyi IV. Mamia Dadiani'nin ölümüyle tahta çıkmıştır

III. Levan Dadiani veya doğum adıyla Şamadavle (შამადავლე) 1661'den öldüğü tarihe kadar Megrelya'nın prensliğini yağmış Dadiani hanedanı üyesidir. Saltanatı iç savaşlarla geçen III. Levan, Imereti Kralı V. Bagrat'la yaptığı savaşta hem savaşı, hem de karısını kaybetmiştir.

III. Mamia Dadiani 1512'den öldüğü tarihe kadar Megrelya'nın eristaviliğini ("dük") yapan Dadiani hanedanı üyesidir. Mamia, Gürcistan Krallığı'nın dağılma sürecinde yarı bağımsız hükümdarlık yapan II. Liparit'in oğlu ve halefisiydi. Mamia, Abhazya'da kültürel olarak aktifti ve selefleri gibi Kuzey Kafkas dağlarındaki Zygi kabilelerine karşı ülkesinin sınırlarını korumaya çalışmıştır. Mamia'nın Zygilere karşı düzenlendiği deniz seferi hüsranla sonuçlanmış ve çatışmada öldürülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">III. Vamek Dadiani</span>

III. Vamek Dadiani, 1658'den görevden alındığı 1661'e kadar Megrelya'nın prensliğini yapmış Dadiani hanedanı üyesidir. Ayrıca 1661'de kısa süreliğine İmereti kralı da olmuştur. Batı Gürcistan'da çıkan bir iç savaştan sonra hem Megrelya hem de İmereti'deki saltanatı sona ermiş, Svaneti dağlarındaki sığınağında saklanırken suikastçılar tarafından öldürülmüştür.

Bejan Dadiani, 1715'ten öldüğü tarihe kadar Megrelya'nın prensliğini yapmış Dadiani hanedanı üyesidir. Babası IV. Giorgi'yi tahttan indirerek iktidara gelen Bejan, Osmanlı ajanları tarafından öldürülene kadar İmereti Kralı V. Alexander'ı ve Batı Gürcistan siyasetini domine etmiştir.

IV. Mamia Dadiani 1573'ten 1578'e ve 1582'den ölümüne kadar Megrelya'nın prensliğini yapmış Dadiani hanedanı üyesidir. Mamia, I. Levan'ın küçük oğluydu.

I. Mamia Dadiani 1323'ten öldüğü tarihe kadar Megrelya'nın eristaviliğini ("dük") yapmış Dadiani hanedanı üyesidir.

Rostom Gurieli, 1534'ten ölümüne kadar Guria'nın prensliğini yapmış Gurieli hanedanı üyesidir. Saltanatı boyunca İmereti Kralı III. Bagrat'a sadık olan Rostom, genişleyen Osmanlı İmparatorluğu'na karşı savaşmış ve topraklarının bir kısmını kaybetmiştir. Rostom'un Bagrat ile olan ilişkisi, Rostom'un Megrelya Prensi ve Bagrat'ın rakibi I. Levan Dadiani'ye destek vermesiyle kötüleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">III. Mamia Gurieli</span>

III. Mamia Gurieli veya yaygın olarak bilinen adlarıyla Büyük Mamia Gurieli veya Kara Gurieli (შავი გურიელი, Şavi Gurieli) 1689'dan öldüğü tarihe kadar Guria'nın prensliğini yapmış Gurieli hanedanı üyesidir. Batı Gürcistan'daki savaşlarda çatışan Gurieli, 1701, 1711-1712 ve 1713-1714 tarihlerinde üç kez İmereti kralı olmuştur. Krallık yaptığı ilk dönemde, kayınpederi Giorgi Abaşidze'nin baskısıyla tahttan çekilmiştir. İmereti kralı olduğu sonraki dönemlerde, Imeretili VII. Giorgi ile kan davası içinde olmuştur. Gurieli öldüğünde yerine taht için rekabet ettiği VII. Giorgi geçmiştir.

III. Giorgi Gurieli 1669'dan 1684'e kadar Guria'nın prensliğini yapmış Gurieli hanedanı üyesidir. Ayrıca 1681-1683 yılları arasında İmereti'nin krallığını yapmıştır. Etkisi altına almaya çalıştığı Batı Gürcistan'daki iç savaşlara dahil olmuştur. Kaybettiği İmereti tahtını geri almaya çalıştığı savaşta öldürülmüştür.

IV. Mamia Gurieli, 1726-1756, 1758-1765 ve 1771-1776 yılları arasında Guria'nın prensliğini yapmış Gurieli hanedanı üyesidir. Saltanatı döneminde küçük kardeşi V. Giorgi Gurieli ile rekabet halinde olan Mamia, bölgedeki Osmanlı saldırıları ve İmereti krallarının Batı Gürcistan'ın tamamını kendilerine bağlama çabalarından dolayı aralıklı saltanat sürmüştür.

IV. Giorgi Gurieli, 1714'ten 1726'ya kadar Guria'nın prensliğini yapmış Gurieli hanedanı üyesidir. 1714'te babası III. Mamia Gurieli, Giorgi'yi prens naibi olarak atamıştır. 1716'da kısa süreliğine İmereti kralı olmuş, ancak aynı yıl tahttan çekilmek zorunda kalmıştır. İmereti'den Guria'ya döndüğünde, annesi Elene ve kardeşi III. Kaihosro'nun de dahil olduğu yerel bir soylu grup Giorgi'ye darbe düzenlemiştir. Giorgi, Megrelya Prensi Bejan Dadiani ile barıştıktan sonra konumunu korumayı başarmıştır.

I. Vahtang Gurieli, 1583'ten öldüğü tarihe kadar Guria'nın prensliğini yapmış Gurieli hanedanı üyesidir. Selefisi II. Giorgi Gurieli'yi görevden alan Megrelya prensi IV. Mamia Dadiani'nin vasalıydı. Vahtang, Guria'nın ana katedrali Şemokmedi Manastırı'na bir kilise inşa ettirdi.

<span class="mw-page-title-main">III. Aleksandre</span> Gürcü kralı

III. Aleksandre, Bagrationi Hanedanı'ndan (1639-1660) döneminde İmereti kralı.

II. Mamia Gurieli, 1600 yılından oğlu tarafından öldürüldüğü tarihe kadar Guria'nın prensliğini yapmış Gurieli hanedanı üyesidir. Mamia'nın saltanatı Osmanlı saldırılarına karşı savunma yapmakla geçti. 1614'te toprak kaybını ve Guria'nın Osmanlı'ya düzenli haraç ödemesini kabul etmek zorunda kaldı.

II. Giorgi Gurieli, 1564-1583 ve 1587-1600 yılları arasında Guria'nın prensliğini yapmış Gurieli hanedanı üyesidir. Babası Rostom Gurieli'nin ölümüyle tahta geçen Giorgi'nin saltanatı, komşu ülke Megrelya'daki Dadianiler ve bölge üzerindeki hak iddialarını arttıran Osmanlılar ile çatışma içinde geçti. Saltanatı 1583-1587 yılları arasında Megrellerin bölgeyi istilası ile kesintiye uğradı, ancak Osmanlı'nın desteğiyle yeniden tahta çıktı.

<span class="mw-page-title-main">II. Giorgi (İmereti kralı)</span>

III. Giorgi III. Bagrat'ın oğlu. 1565'ten 1583'e kadar İmereti kralıdır.

<span class="mw-page-title-main">VII. Giorgi (İmereti kralı)</span>

VII. Giorgi Bagrationi Hanedanı, 1707-11, 1712-13, 1713-16 ve 1719-1720 dönemlerinde İmereti kralıydı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.