İçeriğe atla

III. Bagrat (İmereti kralı)

III. Bagrat
Gürcüce: ბაგრატ III
III. Bagrat, Gelati Manastırı'ndan bir fresk
İmereti kralı
Hüküm süresi1510-1565
Önce gelenII. Aleksandre
Sonra gelenII. Giorgi
Doğum23 Eylül 1495
ÖlümEylül 1565
Eş(ler)iElene
HanedanBagrationi Hanedanı
BabasıII. Aleksandre
DiniGürcü Ortodoks Kilisesi
İmza

III. Bagrat (1495-1565) II. Aleksandre'nin oğlu 1510'dan 1565 tarihine kadar İmereti kralıdır.

Yaşamı

Kral III. Bagrat'ın kraliyet tüzüğü, 1512

İmereti Krallığı'nın birliğini korumaya çalışarak aktif bir biçimde Osmanlılara karşı mücadele etti. 1512'de Osmanlılar, güney komşusu Samtshe üzerinden İmereti'yi işgal etti ve beklenmedik bir şekilde Bagrat'ın başkenti Kutaisi'ye saldırdı. Osmanlı ordusu İmereti'den ayrıldıktan sonra Bagrat bir restorasyon programı başlattı, kiliseyi yeniden düzenledi ve Osmanlıların bazı Gürcü soylularla birlikte gerçekleştirdiği köle ticaretini yapan herkesi ölüme mahkûm eden bir yasayı yürürlüğe koydu. III. Bagrat'ın emriyle I. Mamia Gurieli ve III. Mamia Dadiani Osmanlı etkisine giren Ciketi korsanlarına karşı bir sefer düzenlediler ancak sefer başarısız oldu. III. Bagrat 1533'te Murcaheti Muharebesi'nde Samtshe prensi III. Kvarkvare Cakeli'yi mağlup ederek esir aldı ve sonraki on yıl boyunca Samsthe'yi topraklarına kattı. Samtshe'nin kontrolü bu bölge üzerinden iç Gürcü topraklarına akın düzenleyen Osmanlılara karşı bir önlemdi. 1543'te Kvarkvare'nin oğlu II. Kaihosro Cakeli, Lala Mustafa Paşa komutasındaki Osmanlı ordusundan yardım istedi. Karagak Muharebesi'nde III. Bagrat, Rostom Gurieli ile birlikte gönderilen Osmanlı ordusunu yenilgiye uğrattı. Ancak Megrelya prensi I. Levan Dadiani, Bagrat'ın sefer çağrısına uymamıştı ve daha sonra Osmanlıların yanında yer aldı, hatta hediyeler ve koruma güvenceleri aldığı Konstantiniyye'ye gitti.[1] Bu muharebenin üzerine sultan daha kalabalık bir ordu yolladı. 1545'te Bagrat ve müttefiki Kartli kralı I. Luarsab, Sohoista Savaşı'nda yenilgiye uğradı. Osmanlılar Samsthe'ye ayak bastı. Sonraki yıllarda, Megrelya ve Guria prenslikleri de İmereti tacından fiilen bağımsızlıklarını ilan ederek kraliyet gücünü daha da zayıflattı. Bunun üzerine III. Bagrat kendisine bağlı prenslere (Dadiani ve Gurieli) karşı mücadele etti ancak onları itaat ettirmeyi başaramadı. 1540 yılında I. Levan Dadiani ve Rostom Gurieli'yi görüşmeye devam etti. Gurieli daveti kabul etmedi ancak Levan Dadiani, Bagrat tarafından tutuklandı ve Gelati Manastırı'nın çan kulesine hapsedildi. Daha sonra Levan, Samsthe prensi III. Kaihosro Cakeli'nin yardımıyla kurtarıldı ve Samtshe'ye kaçtı. Megrelya ve Guria prensleri sultanın vasalı oldular. 1555'te Amasya Antlaşması'yla Osmanlı ve Safevi imparatorlukları Gürcistan'ı böldü ve İmereti Osmanlı etki alanına düştü. Bagrat, Doğu Gürcistan'daki Safevi bölgesinde yer alan Surami kasabasına hak iddia ederek Türk-İran anlaşmasını bozmaya çalıştı. Ancak bu hamle sonuç vermedi ve Bagrat, Osmanlılara haraç ödemek zorunda kaldı. Bagrat 1565'te öldü ve yerine oğlu II. Giorgi tahta çıktı.

Kaynakça

  1. ^ Suny, Ronald Grigor (1994), The Making of the Georgian Nation: 2nd edition', p. 47. Indiana University Press, 0-253-20915-3

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Guria Prensliği</span> Devlet

Guria Prensliği, Gürcistan'da tarihi bir devlettir. Guria kelimesi Megrelce ve Lazca kökenli bir kelime olup kalp ya da merkez anlamına gelmektedir. Gürcistan'ın güneybatı bölgesi Guria'da - Karadeniz ve Küçük Kafkas sıradağları arasında - yer alır. 1463 yılından 1829 yılına kadar Gurieli hanedanı'nın 22 prensi tarafından yönetilmiştir. Gürcistan Krallığı'nın dağılmasından sonra ortaya çıkmış, sınırları Osmanlı İmparatorluğu ile çıkan sürekli çatışmalar sebebiyle değişken olmuş, 1829 yılında Çarlık Rusyası tarafından ilhak edilene kadar farklı derecelerle özerk olarak hüküm sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Murcaheti Muharebesi</span>

Murcaheti Savaşı, İmereti Krallığı ve Samtshe Atabeyliği orduları arasında 12 Ağustos 1535'te Ahalkalaki'nin yakınlarındaki Murcaheti kentinde gerçekleşmiş bir savaştır.

I. Mamia Gurieli 1512'den öldüğü tarihe kadar Guria'nın prensliğini yapmış Gurieli hanedanı üyesidir. Babası I. Giorgi'nin ölümüyle tahta geçen Mamia, Doğu Gürcistan'daki Kartli ve Kaheti krallıklarının çatışmalarında yer almıştır; silah zoruyla, Kartlili X. Davit'i damadı Kahetili Levan ile barıştırmıştır. 1533'te Megrelya prensi olan adaşıyla beraber Çerkes korsanlarının ana üssüne karşı düzenlediği sefer fiyaskoyla sonuçlanmıştır. Rehin alınan Mamia Gurieli, fidye karşılığında serbest bırakılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">I. Levan Dadiani</span>

I. Levan Dadiani, Batı Gürcistan'daki Megrelya'nın ilk prensidir. 1533'te, Megrelya eristaviliği ("Dük") ve İmereti Krallığı'nın mandaturt-ukhutsesi nı yapan babası III. Mamia Dadiani'nin yerine geçmiştir. Düklüğü süresince İmereti kralı ile arası bozuk olan Dadiani'nin 1546'da düklüğü düşürülmüş ve hapis cezası almıştır. Hapisten kaçmayı başaran Levan, Osmanlı'nın desteğiyle Megralya'nın İmereti'den ayrılıp bağımsızlığını ilan etmesini sağlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">I. Manuçar Dadiani</span>

I. Manuçar Dadiani 1590'dan ölümüne kadar Megrelya'ya hükmetmiş prenstir. I. Levan Dadiani'nin küçük oğlu olan Manuçar, ağabeyi IV. Mamia Dadiani'nin ölümüyle tahta çıkmıştır

III. Giorgi Dadiani 1572'den 1573'e ve 1578'den ölümüne kadar Megrelya'nın prensliğini yapmış Dadiani hanedanı üyesidir. Giorgi, I. Levan'ın oğlu ve vârisiydi.

IV. Mamia Dadiani 1573'ten 1578'e ve 1582'den ölümüne kadar Megrelya'nın prensliğini yapmış Dadiani hanedanı üyesidir. Mamia, I. Levan'ın küçük oğluydu.

Karagak Muharebesi, İmereti Krallığı ve Osmanlı İmparatorluğu'nun Mesheti'nin Karagak bölgesinde karşı karşıya geldiği muharebedir. 1543 yılında gerçekleşen muharebe İmereti zaferiyle sonuçlanmıştır.

Rostom Gurieli, 1534'ten ölümüne kadar Guria'nın prensliğini yapmış Gurieli hanedanı üyesidir. Saltanatı boyunca İmereti Kralı III. Bagrat'a sadık olan Rostom, genişleyen Osmanlı İmparatorluğu'na karşı savaşmış ve topraklarının bir kısmını kaybetmiştir. Rostom'un Bagrat ile olan ilişkisi, Rostom'un Megrelya Prensi ve Bagrat'ın rakibi I. Levan Dadiani'ye destek vermesiyle kötüleşmiştir.

III. Giorgi Gurieli 1669'dan 1684'e kadar Guria'nın prensliğini yapmış Gurieli hanedanı üyesidir. Ayrıca 1681-1683 yılları arasında İmereti'nin krallığını yapmıştır. Etkisi altına almaya çalıştığı Batı Gürcistan'daki iç savaşlara dahil olmuştur. Kaybettiği İmereti tahtını geri almaya çalıştığı savaşta öldürülmüştür.

IV. Giorgi Gurieli, 1714'ten 1726'ya kadar Guria'nın prensliğini yapmış Gurieli hanedanı üyesidir. 1714'te babası III. Mamia Gurieli, Giorgi'yi prens naibi olarak atamıştır. 1716'da kısa süreliğine İmereti kralı olmuş, ancak aynı yıl tahttan çekilmek zorunda kalmıştır. İmereti'den Guria'ya döndüğünde, annesi Elene ve kardeşi III. Kaihosro'nun de dahil olduğu yerel bir soylu grup Giorgi'ye darbe düzenlemiştir. Giorgi, Megrelya Prensi Bejan Dadiani ile barıştıktan sonra konumunu korumayı başarmıştır.

I. Kaihosro Gurieli, 1626'dan 1658'e kadar Guria'nın prensliğini yapmış Gurieli hanedanı üyesidir. Görevden alınan selefisi I. Simon Gurieli'nin yerine Megrelya Prensi II. Levan II Dadiani tarafından prens ilan edildi. Kaihosro, İmereti Kralı III. Alexander tarafından devrildi ve sınır dışı edildi. Osmanlı desteğiyle Guria'ya dönüşü, Gurialı bir soylu tarafından öldürülmesiyle son buldu.

V. Giorgi Gurieli 1756-1758, 1765-1771 ve 1776-1788 yılları arasında Guria'nın prensliğini yapmış Gurieli hanedanı üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">I. Simon Gurieli</span>

I. Simon Gurieli, 1625-1626 yılları arasında Guria'nın prensliğini yapmış Gurieli hanedanı üyesidir. Babası II. Mamia Gurieli'yi öldürdükten sonra Guria tahtına çıktı ve kayınbiraderi II. Levan Dadiani tarafından tahttan indirilip kör edildiği 1626'ya kadar Guria'ya hükmetti. Kör edildikten sonra keşiş olup Kudüs'e yerleşti.

II. Mamia Gurieli, 1600 yılından oğlu tarafından öldürüldüğü tarihe kadar Guria'nın prensliğini yapmış Gurieli hanedanı üyesidir. Mamia'nın saltanatı Osmanlı saldırılarına karşı savunma yapmakla geçti. 1614'te toprak kaybını ve Guria'nın Osmanlı'ya düzenli haraç ödemesini kabul etmek zorunda kaldı.

II. Giorgi Gurieli, 1564-1583 ve 1587-1600 yılları arasında Guria'nın prensliğini yapmış Gurieli hanedanı üyesidir. Babası Rostom Gurieli'nin ölümüyle tahta geçen Giorgi'nin saltanatı, komşu ülke Megrelya'daki Dadianiler ve bölge üzerindeki hak iddialarını arttıran Osmanlılar ile çatışma içinde geçti. Saltanatı 1583-1587 yılları arasında Megrellerin bölgeyi istilası ile kesintiye uğradı, ancak Osmanlı'nın desteğiyle yeniden tahta çıktı.

<span class="mw-page-title-main">II. Giorgi (İmereti kralı)</span>

III. Giorgi III. Bagrat'ın oğlu. 1565'ten 1583'e kadar İmereti kralıdır.

<span class="mw-page-title-main">II. Konstantine</span>

II. Konstantine 1478'den itibaren ölümüne dek birleşik Gürcistan Krallığı'ın 23. ve son kralıdır. 1490'ların başlarında, rakip İmereti ve Kaheti krallıklarının bağımsızlığını tanımak ve gücünü Kartli ile sınırlamak zorunda kaldı. 1505 yılında II. Konstantine öldü ve yerine oğlu X. Davit tahta çıktı.

VI. Bagrat Bagrationi Hanedanı'nın İmereti kolunun temsilcisi, 1463'ten itibaren İmereti ve 1465'ten itibaren ölümüne kadar Gürcistan kralıydı.

II. Kaihosro Cakeli, Cakeli Hanedanı'ndan II. Kvarkvare'nin oğludur, 1545-1573 yılları arasında hüküm sürmüş Samtshe Prensi'dir. 1545 yılında Osmanlı tarafından vasal bir prens olarak tahta çıkarıldı. Saltanatı, komşu Gürcü devletleri ile sıkıntılı ilişkilerin yanı sıra devam eden Osmanlı-İran çekişmesi ve kan davaları ile geçmiştir. Prensliğin batı tarafı hızlıca Osmanlı tarafından asimile edildi ve bir paşalığa dönüştü, doğu kısmı ise İran etkisinde kaldı. 1570 yılında Osmanlının süregelen saldırgan politikaları sonucunda Kaihosro, bağlılığı bulunan I. Tahmasb'dan direkt destek talebinde bulundu. 1573 yılında İran'da öldü.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.