İçeriğe atla

III. Attalos

III. Attalos
Pergamon Kralı
Hüküm süresiM.Ö. 138-133
Önce gelenII. Attalos
Sonra gelenIII. Eumenis
DoğumMÖ 170
Pergamon (günümüzde Bergama)
ÖlümMÖ 133
Pergamon (günümüzde Bergama)
HanedanAttalos Hanedanı
BabasıII. Eumenis
AnnesiStratonike

III. Attalos (Άτταλος Γ') (d. MÖ 170 Pergamon (günümüzde Bergama) - ö. MÖ 133, Pergamon (günümüzde Bergama)), Pergamon Krallığının son Kralı, Attalos Hanedanının altıncı üyesi M.Ö. 138 - M.Ö. 133 yılları arasında hüküm sürdü. Κral II. Eumenis ile Kraliçe Stratonike'in oğludur. Annesine olan bağlılığından ve sevgisinden dolayı "Annesini seven", (Φιλάμετορ) olarak anılır. Amcası II. Attalos ölünce kral oldu.

Genç yaşta Mısırlı Ptolemaios Hanedanından Berenike ile nişanlanmıştı ancak nişanlısı daha evlenmeden önce öldü.

Diğer Pergamon Kralları'ndan farklı olarak, kuşkucu ve zalim davranışları nedeniyle hem kendi halkı hem de komşu halklar tarafında nefret edilmesine yol açıldı.

Adı kötü ve dengesize çıktığından III. Attalos'a ilişkin fantastik söylentiler, anlatılar yayılmıştı. Yazılanlara göre kraliyet bahçelerine tıbbi bitkiler ekip yetiştirip, bunların meyvelerini ve meyve sularını incelemeyi kendine iş edinmişti. Zamanla bu çabayı öyle ilerletmiştir ki, çeşitli zehirli bitkiler üzerine uzman olmuştu. Zamanla ilgisini tarımla uğraşmaktan farklı alanlarla kaydırdı, pirinç ve metale çekiçle şekiller vermekle, balmumuyla modellere yapmakla vakit geçirdi. Zaten, Justinus’a göre “annesi için bir anıt yaparken güneş çarpması sonucu hastalanıp yedinci gün ölmüştür.”

MÖ 133 yılında öldüğünde bir varisi olmadığından geriye, Pergamon Krallığını Romaya bırakan bir vasiyet bırakmıştır. Strabon'un, “Kraliyet ailesine mensup saygın bir kişi” olarak tanıttığı,[1] kendini II. Eumenis'in oğlu olduğunu söyleyen Aristonikos bu kararı tanımamış ve kendisi Pergamon Kralı III. Eumenis adını alarak Romalılara isyan etmiştir. Ancak Romalılar tarafından yenilip, yakalanıp idam edilmiştir.

Kaynakça

  1. ^ * Strabo, "Coğrafya" Antik coğrafya

Dış bağlantılar

  • Hansen, Esther V. (1971). The Attalids of Pergamon. Ithaca, New York: Cornell University Press; London: Cornell University Press Ltd. ISBN 0-8014-0615-3.
  • Kosmetatou, Elizabeth (2003) "The Attalids of Pergamon," in Andrew Erskine, ed., A Companion to the Hellenistic World. Oxford: Blackwell: pp. 159–174. ISBN 1-4051-3278-7. text28 Kasım 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Resmî unvanlar
Önce gelen:
II. Attalos
Pergamon Kralı
MÖ 138-133
Sonra gelen:
III. Eumenis

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Pergamon</span> Günümüzdeki İzmir, Bergama ilçe merkezinin yerinde kurulmuş, UNESCO dünya mirası listesinde yer alan antik kent. (Pergamon)

Pergamon, günümüzde İzmir iline bağlı Bergama ilçesinin merkezinin yerinde kurulu antik kentin adıdır. Pergamon, eski çağlarda Misya bölgesinin önemli merkezlerinden biriydi. MÖ 282-133 arasında da Pergamon Krallığı'nın başkentiydi. Pergamon adı, bir söylence kahramanı olan Pergamos'tan gelir. Pergamos'un, Teuthrania kralını öldürdükten sonra kenti ele geçirdiği ve kendi adını verdiği sanılır. Başka bir söylenceye göre de Teuthrania Kralı Grynos savaşta Pergamos'tan yardım istemiş, zaferden sonra iki kent kurdurarak birine onun onuruna Pergamon, ötekine de Gryneion adını vermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Pontus Krallığı</span> Devlet

Pontus Krallığı ya da Pontus İmparatorluğu, Karadeniz'in güney kıyısında kurulan Helenistik Dönem devletlerinden biridir. Krallık önceleri Pontus Kapadokyası, sonra yalnız Pontus olarak adlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Pergamon Krallığı</span>

Pergamon Krallığı veya Bergama Krallığı, Batı Anadolu'da başkent Pergamon olmak üzere kurulmuş devlettir. Krallığın kurucusu I. Attalos, kuruluş tarihi de MÖ 241 yılı kabul edilmektedir. Bunun nedeni devletin ilk hükümdarı olan Filetairos ve onun halefi olan I. Eumenis'in kral unvanını kullanmamış olduklarıdır. MÖ 133 yılında Roma Cumhuriyeti'ne bağlanana kadar Anadolu'da varlığını sürdürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Misya</span>

Misya, Antik Çağ'da Anadolu'nun kuzeybatısında yer alan ve günümüzde yaklaşık olarak Bandırma, Erdek, Balıkesir, ilinin tümünü, Manisa, İzmir, Kütahya, Bursa, Çanakkale illerinin bir kısmını kapsayan bölge ve çevrenin adıdır. Herodot’tan 400 yıl sonra Amasya doğumlu coğrafyacı Strabon yazdığı Coğrafya isimli kitabında Uludağ, Olympos ve Mysia Olympos’u olarak geçer. Strabon, Mysia isminin aslının Lidya'lılarda gürgen ağacı anlamına gelmekte olduğunu belirtir. Ünlü coğrafyacı, Prusia (Bursa) kentinin Mysia Olympos’u (Uludağ) eteklerinde kurulduğunu, Frigyalılar ve Misyalılar sınır komşusu olduğunu belirtir.

<span class="mw-page-title-main">Asya (eyalet)</span> Romanın Anadoludaki İlk Provinciası

Roma Eyaleti Asya (Asia), Cumhuriyetin sonlarına doğru oluşturulmuş bir Roma İdari birimi olup bir prokonsül tarafından yönetilen Senatoryal eyalet statüsündeydi. Bu düzenleme Roma İmparatorluğunun idari olarak yeniden düzenleneceği 211 yılına kadar değişmemiştir.

<span class="mw-page-title-main">II. Seleukos</span>

II. Seleukos Kallinikos Pogon Taşıdıgı lakaplar olan Kallinikos ve Pogon sırasıyla "güzel galip" ve "sakallı" anlamlarına gelmektedir. Seleukos İmparatorluğu'nun bir hükümdarıdır ve MÖ 246-226 yılları arasında tahtta kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Aristonikos</span>

Aristonikos veya III. Eumenis Pergamon Kralı. Son Pergamon Kralı III. Attalos MÖ 133'te öldüğünde, doğruluğu tartışmalı olan bir vasiyetle, Pergamon Krallığını Romalılara bıraktı. O yıllarda Pergamon Krallığı, bugünkü Adana ile İstanbul arasında çizilecek bir çizginin batısında kalan Anadolu topraklarını kapsıyordu.

<span class="mw-page-title-main">Ermenistan Krallığı</span>

Ermenistan Krallığı, aynı zamanda Büyük Ermenistan Krallığı, veya basitçe Büyük Ermenistan, bazen Ermeni İmparatorluğu olarak da anılır, Antik Çağ'da bir monarşiydi. Hristiyanlığı devlet dini olarak kabul eden ilk devlettir. MÖ 321'den MS 428'e kadar varlığını sürdürmüştür. Tarihi, üç kraliyet hanedanı tarafından birbirini takip eden saltanatlara bölünmüştür: Orontid, Artaxiad ve Arsacid (52-428).

<span class="mw-page-title-main">Filetairos</span>

Philetairos, MÖ 343 - MÖ 263), MÖ 2. ve 3. yüzyıllarda Anadolu'da Toros Dağları'ndan Marmara Denizi'ne kadar uzanan bir alanda egemen olan Pergamon Krallığı'nın ve bu Krallığı yöneten Attalos Hanedanı'nın kurucusudur. MÖ 343-263 yılları arasında yaşamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Attalos Hanedanı</span>

Attalos Hanedanı yaklaşık yüz elli yıl boyunca Anadolu'nun büyük bir kısmını yönetmiş, Pergamon Krallığı'nı kuran ve yöneten hanedandır. Merkezi günümüzde İzmir iline bağlı Bergama, antik Pergamon kentidir.

<span class="mw-page-title-main">I. Eumenis</span>

I. Eumenēs, Pergamon Krallığı'nın ikinci yöneticisi. MÖ 263-241 yılları arasında beylik yapmıştır. Attalos Hanedanı'nın kurucusu Philetairos'un vârisi ve yeğenidir.

<span class="mw-page-title-main">I. Attalos</span>

I. Attalos Soter ) ("Soter"=Kurtarıcı) (d. M.Ö. 269 Pergamon (günümüzde Bergama - ö. M.Ö. 197, Pergamon Pergamon Krallarından Attalos Hanedanı'nin üçüncü üyesi olarak M.Ö. 241– MO 197 yılları arasında hüküm sürdü.

<span class="mw-page-title-main">II. Eumenis</span> MÖ 197-159 yılları arası Pergamon kralı

II. Eumenes (ö. MÖ 159, Pergamon Pergamon Krallarından Attalos Hanedanı'nın dördüncü üyesi olarak MÖ 197– MÖ 159 yılları arasında hüküm sürdü.

<span class="mw-page-title-main">II. Attalos</span> Pergamon kralı

II. Attalos (d. MÖ 220 Pergamon - ö. MÖ 138 Pergamon, Pergamon Krallığı kralı olarak MÖ 160–MÖ 138 yılları arasında hüküm sürdü. Pergamon Krallarından olan, Attalos Hanedanının beşinci üyesi Κral I. Attalos ile Kraliçe Apollonis'in oğlu, II. Eumenes'in kardeşidir. Ağabeyi II. Eumenes'e olan bağlılığından ve sevgisinden dolayı "Kardeşini seven", olarak anılır. Kardeşi II. Eumenes ölünce vasisi III. Attalos küçük olduğundan, ağabeyinin karısı kraliçe Stratonike ile evlenerek kral oldu.

MÖ 2. yüzyılda yaşayan Stratonike, Kapadokya kralı IV. Ariarathes'in kızı olarak doğdu. Adı "ordunun zaferi" anlamına gelir.

<span class="mw-page-title-main">Apamea Antlaşması</span>

Apamea Antlaşması, MÖ 188 yılında Roma Cumhuriyeti ile Selefkî İmparatorluğu'nun hükümdarı III. Antiohos arasında yapılan bir barış antlaşmasıdır. Roma-Selefkî Savaşı'nı sona erdirmiştir. Antlaşma, Romalıların Thermopylae Muharebesi'nde, Magnesia Muharebesi'nde kazandığı zaferlerden ve Roma ve Rodos denizlerinin Selefkî donanmasına karşı kazandığı zaferlerden sonra gerçekleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">I. Farnakis</span> Pontus kralı

I. Farnekes; 5. Pontus kralıdır. Babası III. Mithridatis, annesi Selevkoslu Leodike'dir. Babasından sonra genel kabule göre MÖ 185 yılında tahta geçmiştir. Ancak bu tarihi 197 yılına kadar uzatan görüşlerde bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kapadokya Krallığı</span> Kapadokya

Kapadokya, Anadolu'da tarihi Kapadokya bölgesinde yer alan bir Helenistik dönem İran krallığıydı. Eski Ahameniş Kapadokya satraplığından gelişerek satraplığın son satrapı Ariyaratis tarafından kuruldu. Tarihi boyunca arka arkaya üç aile tarafından yönetildi; Ariyarati Hanedanı, Ariyobarzan Hanedanı ve son olarak Arkelas. Arkelas'ın MS 17'de ölmesinden sonra Roma İmparatoru Tiberyus döneminde krallık, bir Roma eyaletine çevrildi.

<span class="mw-page-title-main">Bergama Kütüphanesi</span> Anadoludaki antik kütüphane, MÖ 300-MS 100 civarı

Bergama Kütüphanesi veya Pergamon Kütüphanesi, Bergama, Anadolu'da, bugün Türkiye'nin batısındaki İzmir İli'nin modern Bergama kasabası yakınlarında yer alan Antik Yunan yapısıydı. Antik dünyanın en önemli kütüphanelerinden biriydi.