II. Yarovam
Antik İsrail |
Jeroboam II (İbranice: ירבעם השני veya יָרָבְעָם, Yarovam veya Yarovam Şeni (İkinci Yarovam); Yunanca: Ιεροβοάμ; Latince: Jeroboam) Joaş'ın oğlu ve Kuzey İsrail Krallığı'nın on dördüncü kralıydı; kırk bir yıl krallık yaptı.[1] Döneminin Yehuda Kralları Amaziah ve Uzziah'tı.[2] Suriyelilere karşı zaferler kazanıp ülkeyi eski sınırlarına kavuşturdu: "Yarovam Levo-Hamat'tan Arava Gölü'ne kadar İsrail topraklarını yeniden ele geçirdi".[3] William F. Albright'a göre M.Ö. 786 - M.Ö. 746, E. R. Thiele'ye göre ise M.Ö. 793 - M.Ö. 753 yılları arası krallık yaptı.[4]
1910'da G. A. Reisner tarafından Samaryadaki saray bölgesinde yapılan kazılarda Jeroboam II'nin dokuz ila on yedinci krallık yıllarına tekabül eden ve üzerinde yazılar bulunan altmış üç adet çömlek parçası bulunmuştur. Üzerlerinde yazılar olan özelliksiz ve sade görünümlü bu buluntular, dönemin dili, dini ve idari sistemleriyle ilgili değerli veriler sunar.
Arkeolojik kazılar bu önemin İsrail'in en varlıklı dönemi olduğunu gösterir. M.Ö. 8.yy'ın sonları İsrail 350,000 kişilik nüfusuyla en yoğun yerleşim birimlerine sahne olmuştur.[5] İsrail Krallığı, varlığını Mısır ve Asurlularla yaptığı zeytinyağı, şarap ve muhtemelen at ticaretine borçludur.[6]
Hoşea, Joel, Jonah ve Amos gibi maddecilik ve bencilliğe karşı olan peygamberler Jeroboam'ın iktidarlık döneminde yaşamıştır. Jeroboam'dan bir asır sonra Yehudalı sofular tarafından yazılan Krallar kitabında, Jeroboam'ın baskıcı tavrı ve Dan ve Bethel'deki kültlere karşı olan desteği kınanır.
Jeroboam II'nin adı Tanah'ta 2 Krallar kitabında 13:13; 14:16, 23, 27, 28, 29; 15:1, 8'de; 1 Tarihler kitabında 5:17'de, Hoşea kitabında 1:1'de ve Amos kitabında 1:1; 7:9, 10, 11'de geçer. Bu yerler dışındaki bölümlerde geçen Jeroboam (Yarovam) adı Jeroboam I için kullanılmıştır.
Kaynakça
- ^ "2 Krallar 14:23". 19 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2010.
- ^ "2 Krallar 15:1". 20 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2010.
- ^ "2 Krallar 14:25-27". 19 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2010.
- ^ Edwin Thiele, The Mysterious Numbers of the Hebrew Kings, (1st ed.; New York: Macmillan, 1951; 2d ed.; Grand Rapids: Eerdmans, 1965; 3rd ed.; Grand Rapids: Zondervan/Kregel, 1983). ISBN 0-8254-3825-X, 9780825438257
- ^ Broshi, M, and Finkelstein, I, The Population of Palestine in Iron Age II, Bulletin of the American School of Oriental Research, 287: 47-60.
- ^ The number of settlements devoted to olive production, identified by olive persses and other installations, increased dramatically in the 8th century. The Samaria ostraca record the commerce in oil and wine. For a brief description, see Finkelstein, I, and Silberman, N.A, "The Bible Unearthed", 2001.