İçeriğe atla

II. Yarovam

Antik İsrail
"Promptuarii Iconum Insigniorum"

Jeroboam II (İbraniceירבעם השני veya יָרָבְעָם, Yarovam veya Yarovam Şeni (İkinci Yarovam); YunancaΙεροβοάμ; LatinceJeroboam) Joaş'ın oğlu ve Kuzey İsrail Krallığı'nın on dördüncü kralıydı; kırk bir yıl krallık yaptı.[1] Döneminin Yehuda Kralları Amaziah ve Uzziah'tı.[2] Suriyelilere karşı zaferler kazanıp ülkeyi eski sınırlarına kavuşturdu: "Yarovam Levo-Hamat'tan Arava Gölü'ne kadar İsrail topraklarını yeniden ele geçirdi".[3] William F. Albright'a göre M.Ö. 786 - M.Ö. 746, E. R. Thiele'ye göre ise M.Ö. 793 - M.Ö. 753 yılları arası krallık yaptı.[4]

1910'da G. A. Reisner tarafından Samaryadaki saray bölgesinde yapılan kazılarda Jeroboam II'nin dokuz ila on yedinci krallık yıllarına tekabül eden ve üzerinde yazılar bulunan altmış üç adet çömlek parçası bulunmuştur. Üzerlerinde yazılar olan özelliksiz ve sade görünümlü bu buluntular, dönemin dili, dini ve idari sistemleriyle ilgili değerli veriler sunar.

Arkeolojik kazılar bu önemin İsrail'in en varlıklı dönemi olduğunu gösterir. M.Ö. 8.yy'ın sonları İsrail 350,000 kişilik nüfusuyla en yoğun yerleşim birimlerine sahne olmuştur.[5] İsrail Krallığı, varlığını Mısır ve Asurlularla yaptığı zeytinyağı, şarap ve muhtemelen at ticaretine borçludur.[6]

Hoşea, Joel, Jonah ve Amos gibi maddecilik ve bencilliğe karşı olan peygamberler Jeroboam'ın iktidarlık döneminde yaşamıştır. Jeroboam'dan bir asır sonra Yehudalı sofular tarafından yazılan Krallar kitabında, Jeroboam'ın baskıcı tavrı ve Dan ve Bethel'deki kültlere karşı olan desteği kınanır.

Jeroboam II'nin adı Tanah'ta 2 Krallar kitabında 13:13; 14:16, 23, 27, 28, 29; 15:1, 8'de; 1 Tarihler kitabında 5:17'de, Hoşea kitabında 1:1'de ve Amos kitabında 1:1; 7:9, 10, 11'de geçer. Bu yerler dışındaki bölümlerde geçen Jeroboam (Yarovam) adı Jeroboam I için kullanılmıştır.

Kaynakça

  1. ^ "2 Krallar 14:23". 19 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2010. 
  2. ^ "2 Krallar 15:1". 20 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2010. 
  3. ^ "2 Krallar 14:25-27". 19 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2010. 
  4. ^ Edwin Thiele, The Mysterious Numbers of the Hebrew Kings, (1st ed.; New York: Macmillan, 1951; 2d ed.; Grand Rapids: Eerdmans, 1965; 3rd ed.; Grand Rapids: Zondervan/Kregel, 1983). ISBN 0-8254-3825-X, 9780825438257
  5. ^ Broshi, M, and Finkelstein, I, The Population of Palestine in Iron Age II, Bulletin of the American School of Oriental Research, 287: 47-60.
  6. ^ The number of settlements devoted to olive production, identified by olive persses and other installations, increased dramatically in the 8th century. The Samaria ostraca record the commerce in oil and wine. For a brief description, see Finkelstein, I, and Silberman, N.A, "The Bible Unearthed", 2001.
II. Yarovam
Jehoşafat Hanedanlığı
Dönemin Yehuda Kralları: Amaziah, Uzziah (Azariah)
Resmî unvanlar
Önce gelen
Joaş
İsrail Kralı
Joaş'la birlikte: M.Ö. 793 - M.Ö. 782
Tek başına: M.Ö. 782 - M.Ö. 753
Sonra gelen
Zachariah

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ahav</span>

Ahab veya Ahav Omri'nin oğlu ve İsrail'in Kralıydı. William F. Albright'a göre MÖ 869 - MÖ 850 yıllarında, E. R. Thiele'ye göre ise MÖ 874 - MÖ 853 yılları arasında hükümdarlık yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">İsrail Krallığı (kuzey)</span>

İsrail Krallığı Birinci İsrail Krallığı'nın MÖ 930'da yıkılmasından sonra kurulmuş iki devletten biridir. MÖ 930'da kurulan krallığın varlığı MÖ 720'de Asur İmparatorluğu'nun işgaliyle son buldu. En önemli şehirleri Şehem, Tirzah ve Samiriye idi.

<span class="mw-page-title-main">I. Yarovam</span>

Jeroboam, riyb (uğraşan) ve 'am (halk) kelimelerinin birleşmesiyle oluşmuş "insanlar için uğraşan" veya "halkın haklarını savunan" anlamına gelen bir isimdir. Kuzeydeki on kabilenin Rehoboam'a karşı ayaklanıp İsrail Krallığı'ndan ayrılarak kurdukları Kuzey İsrail Krallığı'nın ilk kralıydı. Hükümdarlığı 22 yıl sürdü. Hükümdar olduğu tarihler William F. Albright'a göre MÖ 922 - MÖ 901 ve Edwin R. Thiele'ye göre MÖ 931 - MÖ 910'dur.

<span class="mw-page-title-main">Nadav</span>

Nadav (İbranice:נָדָב) Jeroboam I'ın oğlu ve İkinci İsrail Krallığı'nın ikinci kralıydı.

<span class="mw-page-title-main">Baaşa</span>

Baaşa (İbranice:בַּעְשָׁא), Başa, "Baal duyar") İkinci İsrail Krallığı'nın üçüncü kralıydı. İssakarlı Ahiya'nın oğluydu. Baaşa'nın hikâyesi 1 Krallar9 Mayıs 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. kitabında anlatılır.

<span class="mw-page-title-main">Elah</span>

Elah Baaşa'nın oğlu ve İkinci İsrail Krallığı'nın dördüncü kralıydı. William F. Albright'a göre MÖ 877 - MÖ 876, E. R. Thiele'e göre ise MÖ 886 - MÖ 885 tarihleri arasında hükümdarlık yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Zimri</span>

Zimri veya Zambri İkinci İsrail Krallığı'nın yedi gün süreyle krallığını yaptı. William F. Albright'a göre hükumdarlığı MÖ 876'ye denk gelirken bu E. R. Thiele'ye göre MÖ 885'dir. Hikâyesi Tevrat'ın 1 Krallar kitabında anlatılır.

<span class="mw-page-title-main">Omri</span>

Omri "Tanrı hayatımdır") İkinci İsrail Krallığının kralı ve Ahab'ın babasıydı. William F. Albright'a göre hükümdarlığı MÖ 876 - MÖ 869 arası sürerken bu E. R. Thiele'ye göre MÖ 888 - MÖ 880 arasıdır. Zimri, Elah'ı öldürüp kendini kral ederken Omri Elah'ın ordusunda komutandı. Omriyi kendilerine kral seçen birlikler Tirzah'a yürüyüp Zimri'yi sarayında kıstırdı ve Zimri öldü.

<span class="mw-page-title-main">Ahaziya (İsrail)</span>

Ahaziah, Ochozias veya Ahaziya Ahab ve Jezebel'in oğlu ve İsrail'in sekizinci kralıydı. William F. Albright'a göre iktidarı MÖ 850 - MÖ 849 yılları, E. R. Thiele'ye göre ise MÖ 853 - MÖ 852 yılları arasında varolmuştur. Krallar Kitabında babası Ahab'ın yolundan gittiği için eleştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Yoram (İsrail)</span>

Jehoram İsrail Kralıydı. Ahab'la Jezebel'in kral olan iki oğlundan biriydi. Tanah'ta anlatıldığına göre İsrail Kralı Jeroham'ın beşinci yılında aynı isimle (Jeroham) başka bir kral Yehuda Krallığı'nın başına geçti. Yehuda Kralı Jeroham başa geçtiğinde, babası Jehoşafat hâlâ kraldı; iki kral ülkeyi birlikte yönettiler. İki farklı kral Jeroham Tanah'ın bazı kısımlarında birlikte anıldığından bu akıl karıştırmaktadır.. Yoram, William F. Albright'a göre MÖ 849 - MÖ 842 arası, E. R. Thiele'ye göre ise MÖ 852 - MÖ 841 arası hükümdarlık yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Yehoahaz (İsrail)</span> Kral (M.Ö. 815 - M.Ö. 801)

Jehoahaz Jehu'nun oğlu ve İsrail Kralıydı. William F. Albright'a göre M.Ö. 815 - M.Ö. 801, E. R. Thiele'ye göre M.Ö. 814 - M.Ö. 798 yılları arası hükümdarlık yaptı. M.Ö. 7. yy'ın sonlarına ait üzerinde "Kral oğlu, Jehoahaz'ın [malı]" yazan bir mühür bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Zekeriya (İsrail)</span>

Zekeriya, II. Yarovam'ın oğlu ve İsrail'in kralıydı.

<span class="mw-page-title-main">Şallum (İsrail)</span>

Şallum, Yaveş'in oğlu ve İsrail Kralıydı. "Yaveş oğlu Şallum Zekeriya'ya bir düzen kurdu; halkın önünde saldırıp onu öldürdü, yerine kendisi kral oldu.". Samarya'daki iktidarı sadece bir ay sürdü. Menahem ayaklanıp onu öldürdü ve yerine kral olarak geçti.

<span class="mw-page-title-main">Pekahya</span>

Pekahiah veya Pekahya Menahem'in oğlu, Gadi Hanedanlığı'nın ikinci ve son ve Samarya başkentli İsrail'in on yedinci kralıydı. Pekahya, Yehuda Kralı Azariah'ın ellinci yılında başa geçti ve iki yıl krallık yaptı. William F. Albright'a göre MÖ 738 - MÖ 737 arası, E. R. Thiele'ye göre ise MÖ 742 - MÖ 740 yılları arası hükümdarlık yaptı. Pekahya, Yarovam'ın İsrail'i sürüklediği günahlardan ayrılmadı. İki yıllık iktidarı sonunda, komutanlarından biri olan Remalya'nın oğlu Pekah kendisine düzen kurdu. Argov ve Arye'nin iş birliğiyle yanına Gilatlı elli adam alarak Pekahya'yı Samarya'daki kral sarayının kalesinde öldürdü, yerine kendisi kral oldu.

<span class="mw-page-title-main">Pekah</span>

Pekah Remalya'nın oğlu ve İsrail'in kralıydı. Ordusunda komutan olduğu Pekahiah'ı öldürüp yerine kral olarak geçti.

<span class="mw-page-title-main">Aviya</span>

Aviya, Abijam veya Aviyam Davud Hanedanlığının dördüncü, Yehuda Krallığı'nın ikinci kralıydı. Rehoboam'ın oğlu, Davud oğlu Süleyman'ın torunuydu. Tarihler kitabında ona "Abijah" diye hitap edilir.

<span class="mw-page-title-main">Asa</span>

Asa, Yehuda Krallığı'nın üçüncü, Davud Hanedanlığı'nın beşinci kralıydı. Süleyman oğlu Rehoboam'ın torunu, Abijam'ın oğluydu. Tanah'a göre 41 yıl hükümdarlık yaptı. Saltanatı MÖ 913-910 ila MÖ 873-869 tarihleri arası sürdü. Ardılı olarak yerine oğlu Jehoşafat geçti. Thiele'nin kronolojisine göre Asa hastalandı ve krallığını oğlu Jehoşafatla paylaştı; ortaklaşa sürdürülen krallığın ikinci yılında Asa öldü.

<span class="mw-page-title-main">Uzziya</span> Yehuda Krallığının 11. kralı.

Uzziah veya Uzziya, ayrıca Azariah olarak da bilinir. Amaziah'ın oğlu ve halk tarafından seçilen Yehuda Kralıydı. Catholic Encyclopedia'ya göre Azariah ismi kitap yazılırken yapılmış bir hatadır. Matta İncilinde İsa ile aynı aile ağacından olduğu belirtilir.

<span class="mw-page-title-main">Yotam</span> Yehuda Krallığının 12. kralı.

Jotham veya Yotam Uzziah ile Jeruşa'nın oğlu ve Yehuda Kralıydı.

Amos kitabı, Tanah'ın Nevi'im kitabındaki Küçük Peygamberler kitaplarından biridir. Hoşea ve Yeşaya'nın büyüklerinden olan Amos, II. Yarovam dönemine denk gelen ~MÖ 750'lerde aktif rol oynamış olup Kutsal Kitap'ın ilk peygamber kitabı olan Amos kitabını yaratmıştır. Amos, Yehuda Krallığı'nda yaşadı fakat vaazlarını kuzeydeki İsrail Krallığı'nda verdi. Amos'un ana temaları sosyal adalet, Tanrı'nın mutlak kadri ve ilahi yargı konularını içerir.