II. Vologases, kardeşi II. Pakorus'a (h. 78-110) karşı 78'den 80'deki yenilgisine kadar Part tacı için hak iddiasında bulunan bir Part prensidir.[1][2]
Part hükümdarları | |
|---|---|
| |
Part İmparatorluğu, Arsakes İmparatorluğu olarak da bilinen, eski İran'da önemli bir siyasi ve kültürel güç olup Medler'den ve Ahamenişler'den sonra gelen üçüncü yerel hanedanlıktır. Hanedanın adı, MÖ 247 yılında, Helenistik krallık Selevkoslar'ın yönetiminde bir satraplık konumunda olan İran'ın kuzeydoğusundaki Parthia bölgesini ele geçirdikten sonra bağımsızlığını ilan eden Parni kabilesi lideri I. Arsakes'tan gelmektedir. Arsakes'in adı onursal bir unvan olarak kendisinden sonra gelen bütün Part kralları tarafından kullanıldı.
Ganzak, İran'ın kuzey batısında kurulu antik bir şehir. Urmiye Gölü'nün güneyinde bir yerdedir ve Atropates "muhtemelen" şehri başkenti olarak seçti. Minorski, Schippmann ve Boyce'a göre, şehrin tam yeri Miyanduab ovasında, Leylan, Malekan şehristanı yakını olarak tanımlanır.
Atropates, önce III. Darius'a daha sonra Büyük İskender'e hizmet etmiş, sonunda kendi adını taşıyan bağımsız bir krallık ve hanedan kurmuş olan bir Fars asilzade idi. Diodorus (18.4) ona 'Atrapes' olarak atıfta bulunurken, Quintus Curtius (8.3.17) yanlışlıkla onu 'Arsaces' olarak anmıştır.
V. Fraates, aynı zamanda adının Phraataces, Phraatakes, MÖ 2'den MS 4'e kadar Part İmparatorluğu'nun Krallar Kralıydı. IV. Fraates ve Musa'nın küçük oğluydu.
Nvarsak Antlaşması Ermeni isyancı lideri Vahan Mamikonyan ile Sasani Kralları Kralı (şahinşah) Belâş temsilcileri arasında 484'te Nvarsak'ta imzalanmıştır.
I. Arsakes, MÖ 247'den MÖ 217'ye kadar hüküm süren Partların ilk kralı ve aynı zamanda Partların Arsakes Hanedanı'nın kurucusu ve adını verendir. Dahae konfederasyonunun üç kabilesinden biri olan Parni'nin lideri Arşak, hanedanını M.Ö. 3. yüzyılın ortalarında, Part satraplığını, Selefkî İmparatorluğu'na isyan eden Andragoras'tan fethederek kurmuştur. Saltanatının geri kalanını bölgedeki egemenliğini sağlamlaştırmakla geçirmiş ve Selefkîlerin Parthia'yı yeniden fethetme çabalarını başarıyla durdurmuştur. Arşak'ın başarıları sonra gelen Arşak hükümdarları arasında onu popüler hae getirmiş ve adı kraliyet onur unvanı olarak kullanmıştır. Arşak, öldüğünde güçlü bir devletin temellerini atmıştı; bu devlet, eski Yakın Doğu kraliyet unvanı olan Kralların kralı unvanını üstlenen büyük büyük yeğeni I. Mitridates'in yönetimi altında bir imparatorluğa dönüşmüştür. Arşak'ın yerine oğlu II. Arsakes geçmiştir.
II. Arsakes, MÖ 217'den MÖ 191'e kadar Partların Arsakes kralıdır.
Priapatius, MÖ 191'den MÖ 176'ya kadar Partların Arsakes kralıdır. II. Arsakes'in bir zamanlar uzaklaştırılan ilk kuzeni ve halefiydi. Birçok Arsakes hükümdarı gibi onun hükümdarlığı da pek bilinmemektedir. Sikkeleri onun Selefkî İmparatorluğu'nun etkisinden kurtulmayı başardığını göstermektedir. Yerine oğlu I. Fraates geçmiştir.
I. Erdevân, eski bilim adamları tarafından yanlış bir şekilde II. Erdevân olarak bilinir, y. 127 MÖ - 124/3 MÖ arası kısa süre Part İmparatorluğu'nun kralıdır. Kısa saltanatı, doğuda Yüeçilere karşı yapılan bir savaş sırasında öldüğünde aniden sona ermiştir. Yerine oğlu II. Mitridates geçmiştir.
II. Mithridatis, MÖ 124'ten 91'e kadar Part İmparatorluğu'nun kralıydı. Hanedanının şimdiye kadar hüküm süren en büyüklerinden biri olarak kabul edilen kendisi, antik çağda Büyük Mithridatis olarak biliniyordu.
Sinatrukes y. 75 MÖ ile y. 69 MÖ arası Part İmparatorluğu'nun kralıdır. Bazı kaynaklar dahil) onun Part hükümdarı I. Mithridates'in ve II. Fraates'in üvey kardeşi olduğunu söyler. Tarihçi David Sellwood, Sinatrukes'i muhtemelen I. Mitridates'in küçük erkek kardeşi olarak adlandırır. Sinatrukes'in yerine oğlu III. Fraates geçti.
IV. Fraates, MÖ 37'den 2'ye kadar Part İmparatorluğu'nun Krallarının Kralıydı. II. Orodes'in oğlu ve halefiydi; kardeşi I. Pakorus'un ölümünden sonra tahta geçti. IV. Fraates kısa süre sonra tüm kardeşlerini ve muhtemelen babasını da öldürdü. Eylemleri Ermenileri ve ayrıca Romalı üçlü hükümdar Marcus Antonius'a kaçan ancak kısa süre sonra geri dönen ve IV. Fraates ile barışan seçkin Monaeses de dahil olmak üzere bazı soyluları yabancılaştırdı.
I. Vonones, 8'den 12'ye kadar Part İmparatorluğu'nun Kralların kralı ve ardından 12'den 18'e kadar Ermenistan'ın kralı olarak hüküm süren bir Arsakes prensidir. IV. Fraates',n en büyük oğludur ve IV. Fraates'in en küçük oğlu Phraataces'in halefi konusundaki anlaşmazlığı önlemek için MÖ 10/9'da Roma'ya rehin olarak gönderilmiştir.
II. Erdevân, eski bilim adamlarında yanlışlıkla III. Erdevân olarak bilinen, bir yıllık arayla MS 12'den 38/41'e kadar Part İmparatorluğu'nun Krallarının Kralıdır. I. Vonones'in yeğeni ve halefiydi. Babası Dahae prensi, annesi ise Part Kralı Krallar IV. Fraates'in kızıdır.
V. Vologases, 191'den 208'e kadar Part İmparatorluğu'nun Krallarının Kralıydı. Ermenistan kralı olarak, II. Vologases olarak bilinir. Ermenistan'daki krallık dönemi hakkında, oğlu Rev I'i 189'da İber tahtına çıkması dışında çok fazla bigi yoktur. Vologases, 191 yılında babası IV. Vologases'in yerine Part İmparatorluğu'nun kralı oldu; İktidar geçişinin barışçıl mı olduğu yoksa Vologases'in tahta bir iç savaşta mı geçtiği belirsizdir. Vologases Part tahtına çıkınca, Ermeni tahtını oğlu I. Hüsrev'e vermiştir.
II. Vardanes, I. Vologases veya I. Vardanes'in oğludur ve kısa süreliğine Part İmparatorluğu'nun bazı bölgelerinin hükümdarıdır. Antik kayıtlarda yalnızca Tacitus'ta görülür. Bunun dışında kendisi yalnızca 55 ile 58 yılları arasına tarihlenen madeni paralardan bilinmektedir. Yaklaşık 55 ila 58 yılları arasında Seleucia'da I. Vologases'e isyan etti ve Ekbatan'ı işgal etmiş olmalı, çünkü oradaki darphaneden beş kolyeli bir taç takan genç, sakalsız bir kralın benzerliğini taşıyan paralar basmıştır. Sikkelerinde yüz lezyonlarının olmaması onu, çoğu trikoepitelyoma benzeri nodüllerle tasvir edilen diğer Part hükümdarlarından ayırmaktadır. Onun dışında onun hakkında daha fazla bir şey bilinmemektedir.
II. Pakorus, 78'den 110'a kadar Part İmparatorluğu'nun Kralların kralıdır. I. Vologases'in oğlu ve halefidir.
Meherdates, II. Gotarzes'e karşı 49'den 51'e kadar Part tacı için hak iddiasında bulunan bir Part prensidir. I. Vonones'in oğludur, en sonunda II. Gotarzes tarafından mağlup edilmiş ve esir alınmıştır; Gotarzes tarafından canı bağışlanmış ancak kulakları kesilmiştir ve tahttaki hak iddiası sonlanmıştır.
III. Erdevân eski kaynaklarda yanlış olarak IV. Erdevân adıyla bilinen Ardawān, kardeşi II. Pakorus'un karşı 79'den 81'e kadar Part tacı için hak iddiasında bulunan bir Part prensidir. III. Erdevân'in taht iddiasının Babil haricinde Part İmparatorluğu'nda çok az destek bulduğu bilinmektedir. III. Erdevân'in en dikkate değer eylemi, Terentius Maximus adlı bir Pseudo-Nero'ya sığınmaktır. III. Erdevân başlangıçta, sahtekarın gerçek kimliğini bulana kadar Terentius Maximus'a Roma'yı ele geçirmesi için askeri yardım sağlamayı kabul etmiştir. III. Erdevân'ın madeni paraları 81'den ortadan kaybolmuştur, bu da II. Pakorus'un onu mağlup ettiğini göstermektedir.
I. Osroes, Part İmparatorluğu'nun batı kısmını 109'dan 129'a kadar bir yıllık bir kesintiyle yöneten daha sonraki dönemde Part tacında hak iddia eden Part kralıydı. Hükümdarlığının büyük bölümünde rakip kral III. Vologases doğu kısmını yönetiyordu. 116 yılında I. Osroes, Roma İmparatoru Trajan'ın istilası sırasında kısa bir süreliğine tahtından indirilmiş ve yerine oğlu Parthamaspates tahta çıkmıştır. Ertesi yıl Trajan'ın ölümü sonrası I. Osroes, Part soyluları tarafından yeniden tahta geçirilmiştir. 129'da III. Vologases tarafından iktidardan uzaklaştırılmıştır.