İçeriğe atla

II. Vahtang Gurieli

II. Vahtang Gurieli (Gürcüce: ვახტანგ II გურიელი; ö. 1814 veya 1825[1]), 1792'den 1797'ye Guria'nın prensliğini yapmış Gurieli hanedanı üyesidir. Abisi II. Simon'un ölümüyle tahta geçen II. Vahtang, küçük kardeşi Kaihosro tarafından tahttan indirildi. Vakhtang'ın iktidarı yeniden kazanma çabaları sonuç vermedi.

Hayatı

Vahtang Gurieli, yaşlılığı ve Guria'daki siyasi istikrarsızlıklar nedeniyle en büyük oğlu II. Simon'un lehine tahttan çekilen V. Giorgi Gurieli'nin ikinci oğluydu. Simon tahta çıktıktan sonra, hırslı kardeşi Vahtang'ın isyan etmesini engellemek için ona Supsa Nehri'nin sağ kıyısında 500 hanelik bir tımarlık alan verdi. Buna karşın Vahtang, Cumati Manastırı'nı ele geçirerek kardeşinin otoritesine karşı çıktı. Vahtang, Simon'un 1792'de ölümü üzerine Guria'nın taht varisi Mamia'nın küçük yaşından yararlanarak Guria hükûmetini ele geçirdi ve İmereti Kralı II. Solomon'un kendisini Guria prensi olarak tanımasını sağladı.[2]

Vahtang, yeğeni Mamia'yı halefiyet hakkından mahrum etmeye çalıştı; dul-prenses Marine, Vahtang'ı Mamia'ya zulmetmekle suçladı.[3] Simon'un diğer kardeşi Kaihosro, Marine ve oğlu Mamia'yı koruması altına aldı. Kaihosro, Vahtang'ın 1794 İmereti iç savaşındaki kararsız konumu ve Osmanlı İmparatorluğu ile yakınlaşmasını sebep göstererek 1797'de Vahtang'ı görevden aldı. Kaihosro ve Marine prensliği yönetirken Mamia prens naibi oldu. Vahtang hapsedildi; ancak kısa süre sonra serbest bırakıldı ve İmereti'ye sürgün edildi. Kısa süre sonra İmeretili II. Solomon ile arası bozulan Vahtang, Çıldır Eyaletinin başkenti Ahıska'ya gitti. Ahıska'dayken Kaihosro'nun isteği üzerine Ahıska paşası Selim tarafından 1804'te hapsedildi. Guria tahtı için Vahtang'ı tercih eden II. Solomon, 1805'te Vahtang'ın kardeşi Davit'in Osmanlı paşasına fidye vererek Vahtang'ı serbest bırakmasını sağladı. Hem Vahtang hem de Kaihosro, birbirlerine karşı Ruslardan destek istediler. Vahtang'ın taht talepleri reddedildi; ancak Gürcistan'daki Rus komutan Prens Pavel Tsitsianov'un arabuluculuğuyla Guria'ya dönmesine izin verildi ve eski malikanesine geri döndü.[2]

Ailesi

Vahtang Gurieli, 1798'de Prens Dimitri-Zaal Orbeliani'nin kızı Prenses Mariam (ö. 1841) ile evlendi. İki oğlu ve iki kızı oldu:[1]

  • Prens Davit (1802-1856), 1850'de Rus ordusunda Podporuçik oldu. Didi-Niko Dadiani'nin kızı Prenses Ekaterine ile evlendi. Çocuklarından Mamia Gurieli (1836–1891) Gürcistan'da tanınmış bir şairdi;
  • Prens Konstantine, çocukken öldü;
  • Prenses N., Prens Tavdgiridze ile evlendi;
  • Prenses N., Prens Davit Mikeladze ile evlendi.

Kaynakça

  1. ^ a b Noble families of the Russian Empire. Vol. 4: Princes of the Kingdom of Georgia (Rusça). Vesti. 1993. ss. 39-41. 
  2. ^ a b "ვახტანგ III გურიელი" [II. Vahtang Gurieli]. Gürcistan Sovyet Ansiklopedisi (Gürcüce). 4. Tiflis: Metsniereba. 1979. s. 337. 
  3. ^ Acts collected by the Caucasian Archaeographic Commission, Vol. II (PDF) (Rusça). Tiflis: Typography of the Chief Administration of the Viceroy of Caucasus. 1868. ss. 541-547. 6 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 4 Mart 2021. 
II. Vahtang Gurieli
Gurieli Hanedanı
Resmî unvanlar
Önce gelen
II. Simon Gurieli		Guria Prensi
1792-1797 		Sonra gelen
V. Mamia Gurieli

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Gurieli hanedanı</span>

Gurieli hanedanı güneybatı Gürcistan'daki Guria özerk bölgesini yöneten hanedandır.

IV. Mamia Dadiani 1573'ten 1578'e ve 1582'den ölümüne kadar Megrelya'nın prensliğini yapmış Dadiani hanedanı üyesidir. Mamia, I. Levan'ın küçük oğluydu.

Rostom Gurieli, 1534'ten ölümüne kadar Guria'nın prensliğini yapmış Gurieli hanedanı üyesidir. Saltanatı boyunca İmereti Kralı III. Bagrat'a sadık olan Rostom, genişleyen Osmanlı İmparatorluğu'na karşı savaşmış ve topraklarının bir kısmını kaybetmiştir. Rostom'un Bagrat ile olan ilişkisi, Rostom'un Megrelya Prensi ve Bagrat'ın rakibi I. Levan Dadiani'ye destek vermesiyle kötüleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">III. Mamia Gurieli</span>

III. Mamia Gurieli veya yaygın olarak bilinen adlarıyla Büyük Mamia Gurieli veya Kara Gurieli (შავი გურიელი, Şavi Gurieli) 1689'dan öldüğü tarihe kadar Guria'nın prensliğini yapmış Gurieli hanedanı üyesidir. Batı Gürcistan'daki savaşlarda çatışan Gurieli, 1701, 1711-1712 ve 1713-1714 tarihlerinde üç kez İmereti kralı olmuştur. Krallık yaptığı ilk dönemde, kayınpederi Giorgi Abaşidze'nin baskısıyla tahttan çekilmiştir. İmereti kralı olduğu sonraki dönemlerde, Imeretili VII. Giorgi ile kan davası içinde olmuştur. Gurieli öldüğünde yerine taht için rekabet ettiği VII. Giorgi geçmiştir.

III. Giorgi Gurieli 1669'dan 1684'e kadar Guria'nın prensliğini yapmış Gurieli hanedanı üyesidir. Ayrıca 1681-1683 yılları arasında İmereti'nin krallığını yapmıştır. Etkisi altına almaya çalıştığı Batı Gürcistan'daki iç savaşlara dahil olmuştur. Kaybettiği İmereti tahtını geri almaya çalıştığı savaşta öldürülmüştür.

IV. Mamia Gurieli, 1726-1756, 1758-1765 ve 1771-1776 yılları arasında Guria'nın prensliğini yapmış Gurieli hanedanı üyesidir. Saltanatı döneminde küçük kardeşi V. Giorgi Gurieli ile rekabet halinde olan Mamia, bölgedeki Osmanlı saldırıları ve İmereti krallarının Batı Gürcistan'ın tamamını kendilerine bağlama çabalarından dolayı aralıklı saltanat sürmüştür.

Demetre Gurieli, 1658-1668 yılları arasında Guria'nın, 1663-1664 yılları arasında İmereti'nin yöneticiliğini yapmış Gurieli hanedanı üyesidir. Batı Gürcistan'daki kaotik iç savaşın sebep olduğu darbelerle Guria tahtına oturmuştur. Demetre'nin İmereti'deki saltanatı, tahttan indirilmesi ve körleştirilmesiyle son bulmuştur.

IV. Giorgi Gurieli, 1714'ten 1726'ya kadar Guria'nın prensliğini yapmış Gurieli hanedanı üyesidir. 1714'te babası III. Mamia Gurieli, Giorgi'yi prens naibi olarak atamıştır. 1716'da kısa süreliğine İmereti kralı olmuş, ancak aynı yıl tahttan çekilmek zorunda kalmıştır. İmereti'den Guria'ya döndüğünde, annesi Elene ve kardeşi III. Kaihosro'nun de dahil olduğu yerel bir soylu grup Giorgi'ye darbe düzenlemiştir. Giorgi, Megrelya Prensi Bejan Dadiani ile barıştıktan sonra konumunu korumayı başarmıştır.

II. Simon Gurieli, 1788/89'dan öldüğü tarihe kadar Guria'nın prensliğini yapmış Gurieli hanedanı üyesidir.

I. Kaihosro Gurieli, 1626'dan 1658'e kadar Guria'nın prensliğini yapmış Gurieli hanedanı üyesidir. Görevden alınan selefisi I. Simon Gurieli'nin yerine Megrelya Prensi II. Levan II Dadiani tarafından prens ilan edildi. Kaihosro, İmereti Kralı III. Alexander tarafından devrildi ve sınır dışı edildi. Osmanlı desteğiyle Guria'ya dönüşü, Gurialı bir soylu tarafından öldürülmesiyle son buldu.

I. Vahtang Gurieli, 1583'ten öldüğü tarihe kadar Guria'nın prensliğini yapmış Gurieli hanedanı üyesidir. Selefisi II. Giorgi Gurieli'yi görevden alan Megrelya prensi IV. Mamia Dadiani'nin vasalıydı. Vahtang, Guria'nın ana katedrali Şemokmedi Manastırı'na bir kilise inşa ettirdi.

Malakia Gurieli, 1684-1685 yılları arasında ve 1689'da Guria'nın prensliğini yapmış Gurieli hanedanı üyesidir. I. Kaihosro Gurieli'nin küçük oğlu olan Malakia, 1684'te kardeşi III. Giorgi Gurieli'nin ölümüyle tahta geçti; ancak yeğeni II. Kaihosro Gurieli tarafından devrildi ve kör edildi. 1689'daki Osmanlı müdahalesiyle kısa süreli olarak yeniden tahta çıktı; ancak yetersizliği nedeniyle Guria'nın soyluları tarafından tahttan indirildi. Daha sonra rahip olan Malakia, Şemokmedi'nin Piskoposluğunu yaptı.

V. Giorgi Gurieli 1756-1758, 1765-1771 ve 1776-1788 yılları arasında Guria'nın prensliğini yapmış Gurieli hanedanı üyesidir.

II. Kaihosro Gurieli, 1685'ten öldüğü tarihe kadar Guria'nın prensliğini yapmış Gurieli hanedanı üyesidir. Guria hükümdarı olmak için kör ettiği amcası Malakia Gurieli ile rekabet etti. Güneybatı Kafkasya'nın bölgesel kontrolünü ele geçirmek isteyen Çıldır Eyaleti Osmanlı paşasının ajanları tarafından öldürüldü.

V. Mamia Gurieli, 1797-1826 yılları arasında Guria'nın prensliğini yapmış Gurieli hanedanı üyesidir. 1797'den 1809'a kadar amcası Prens Kaihosro'nun naipliği altındaydı. Mamia, Guria'nın idaresinde ve eğitim sistemindeki reform çabalarına öncülük eden Avrupalılaşan bir hükümdardı. Osmanlı'ya bağlılığı reddederek, 1810'da Guria'yı Rus İmparatorluğu'na bağlı özerk bir prenslik haline getirdi. Amcası Kaihosro ve Guria'nın önde gelen soyluları 1820'de Rus hegemonyasına karşı silahlanmaya başladıklarında bile yeni düzene bağlılığını sürdürdü. Mamia'nın imparatorluğa olan sadakati, Guria'daki ayaklanmaları durdurma konusunda kararsız bir tutum sergilemesine rağmen, Rus hükûmeti tarafından takdir edildi. Mamia'nın kendisi ayaklanmadan sonra giderek daha fazla depresyona girdi ve 1826'da öldü yerine oğlu Davit'i Guria'nın son prensi olarak bıraktı.

II. Mamia Gurieli, 1600 yılından oğlu tarafından öldürüldüğü tarihe kadar Guria'nın prensliğini yapmış Gurieli hanedanı üyesidir. Mamia'nın saltanatı Osmanlı saldırılarına karşı savunma yapmakla geçti. 1614'te toprak kaybını ve Guria'nın Osmanlı'ya düzenli haraç ödemesini kabul etmek zorunda kaldı.

IV. Kaihosro Gurieli 1797'den 1809'a kadar reşit olmayan yeğeni V. Mamia Gurieli'nin naibi olarak Guria Prensliği'ni fiilen yönetmiş Gurieli hanedanı üyesidir. Saltanatı döneminde, Guria'ya düzen ve istikrar getiren bir dizi önlem aldı. Kaihosro, 1809'da iktidar yetkilerini yeğeni V. Mamia'ya verdikten sonra bile Guria siyasetindeki etkisini sürdürdü. Rus İmparatorluğu Guria ile sıcak ilişkiler kursa da, Kaihosro Rusların iyi niyetlerinden şüpheleniyordu. Mamia Rusya'ya sadık kalırken, Kaihosro 1820'de Batı Gürcistan'da patlak veren Rus hegemonyasına karşıtı ayaklanmaya katıldı. İsyancıların yenilgisinden sonra Kaihosro, 1829'da öldüğü Osmanlı topraklarına kaçmak zorunda kaldı.

II. Giorgi Gurieli, 1564-1583 ve 1587-1600 yılları arasında Guria'nın prensliğini yapmış Gurieli hanedanı üyesidir. Babası Rostom Gurieli'nin ölümüyle tahta geçen Giorgi'nin saltanatı, komşu ülke Megrelya'daki Dadianiler ve bölge üzerindeki hak iddialarını arttıran Osmanlılar ile çatışma içinde geçti. Saltanatı 1583-1587 yılları arasında Megrellerin bölgeyi istilası ile kesintiye uğradı, ancak Osmanlı'nın desteğiyle yeniden tahta çıktı.

Simon, 1699-1701 yılları arasında İmereti kralıdır. İmereti Kralı IV. Aleksandre'nin gayrimeşru oğlu olarak İmereti'de taht talipleri arasındaki iç savaş sürmekteyken Kartli kralı I. Erekle'nin sarayında yetiştirildi. 1699'da Osmanlılar İmereti kralı Arçil'e karşı bir darbeyi destekledi ve Simon'u kral olarak atadı. Simon, güçlü prens Giorgi-Malakia Abaşidze'nin kızı Anika ile evlendi ancak kısa süre sonra Prens Giorgi ve ikinci kızı Tamar Simon'u Kartli'ye kovdu. Guria prensi III. Mamia Gurieli'nin desteğiyle Simon, yeniden tahta geçmeyi başardı ve Mamia'nın kız kardeşi ile evlendi. Ancak Prens Abaşidze, Mamia'ya İmereti tacını vadetti ve Simon'ı 1701'de sarayında öldürttü. Simon'un ölümü ve İmereti'de devam eden güç mücadelesi, 1703'te Batı Gürcistan'a karşı bir Osmanlı işgalini tetikleyecekti.

II. Davit, Bagrationi Hanedanı'ndan, 1784'ten 1789'a ve 1790'dan 1791'e kadar İmereti kralıdır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.