Peru, ya da resmî adıyla Peru Cumhuriyeti Güney Amerika'nın batısında bir ülkedir. Kuzeyde Ekvador ve Kolombiya, doğuda Brezilya, güneydoğuda Bolivya, güneyde Şili ve batıda Büyük Okyanus'la sınırlıdır.
Mama Ocllo, İnka mitolojisinde bir ana tanrıça. Bereket tanrıçası olarak da kabul edildiği olmuştur. Bir efsanede Güneş tanrısı Inti ile Ay tanrıçası Mama Quilla'nın çocuğu olarak geçse de, bir başka efsanede Viracocha ve Mama Cocha'nın çocuğu olarak geçer. Manco Capac'ın kız kardeşi ve eşidir. Cuzco'yu beraber keşfetmişlerdir.
Hernán Cortés, İspanya adına Meksika'yı işgal eden denizcidir. Hernando veya Fernando olarak da bilinir, ancak tüm mektuplarını Hernán Cortés ismiyle imzalamıştır.
Vilcabamba, İnkaların, İspanyollar ülkelerini işgal ederken Peru'da sığındıkları şehirdir.
İnka medeniyeti, Güney Amerika'nın batı kıyısındaki And Dağları bölgesindeki Cuzco şehri civarında, efsanevi kralları ve ilk Sapa Inca olan Manco Capac'ın 11. yüzyılda Cuzco Krallığı'nı kurmasıyla başlamıştır. Manco Capac'ın soyunun egemenliğinde Krallık bölgedeki diğer Andlı topluluklar gibi büyümeye devam etmiş ve 1438 yılında adının birebir çevirideki anlamı yer sallayan olan Pachacutec liderliğindeki İnkalar sınırlarını genişleterek diğer Andlı toplulukları egemenlikleri altına almaya başlamışlardır. Böylece, Pachacutec Amerika kıtasında Kolomb öncesi var olan en büyük imparatorluk olan İnka İmparatorluğu'nu (Tawantinsuyu) kurmuştur.
Keçuva dilleri veya İnka dilleri veya topluca Keçuvaca, Güney Amerika'nın And Dağları'nın ortalarındaki bölgelerde konuşulan bir dil ailesi veya lehçe sürekliliğidir. Keçuvaca dil ailesinin bilinen bir akrabası yoktur ve Amerikan yerli dilleri içinde en çok konuşulan dil ailesidir.
Tupac aşağıdaki anlamlara gelebilir:
- Tupac Amaru Shakur, Amerikalı Rapçi, Aktör, Prodüktör, Şair, Senarist
- Tupac Inca Yupanqui, 1493'te ölen 10. İnka lideri
- Túpac Amaru, 1572'de ölen Peru'daki son yerli İnka lideri
- Túpac Amaru II, 1781'da ölen Peru kolonisinde İspanyollar'a karşı ayaklanmaların lideri
- Tupac Katari, 1750 ölen Bolivya yerli isyanlarının lideri
- Tupac Katari Gerilla Ordusu, Bolivya'da 1990'larda aktif olan bir yerli gerilla hareketi
İnka mimarisi üç temel kavram üzerine kurulmuştur: hassaslık, kullanışlılık ve sadelik. İnka mimarisinin temel anlayış prensibi "Azı karar çoğu zarar." olmuştur.
İnka İmparatorluğu, Kolomb öncesi Amerika'nın en büyük imparatorluğudur. İnka terimi, yarı efsanevi kurucu Manco Capac'tan 1532'de İspanyollara yenik düşmüş Atahualpa'ya dek toplam 13 imparatordan oluşan bir hanedanın hükmettiği Kolomb öncesi Güney Amerika halklarının tarihi ve uygarlığına ilişkin her türlü olayı kapsayan bir ifadedir.
'Kutsal İnka Vadisi ya da Urubamba Vadisi, Peru Andları'nda yer alan, İnkalar'ın başkenti Cuzco yakınlarında bulunan bir vadidir. Yerli halkların yaşadığı bu vadi, Pisac ile Ollantaytambo arasındaki ve Urubamba Nehri'ne, diğer adlarıyla Vilcanota Nehri ya da Willkamayuya paralel kalan tüm alanı kapsar. Birçok nehrin aktığı küçük vadilerden oluşan Kutsal Vadi bu nehirler tarafından beslenir ve birçok İnka arkeolojik sit alanını barındırır. İnkalar'ın bu vadiye çok önem vermelerinin en önemli nedeni çok özel iklim koşullarına ve özel coğrafik özelliklere sahip olmasıdır. İnkalar, coğrafi özellikleri ve özel iklim koşulları nedeniyle bu vadiden çeşitli bakımlardan çok yararlanmışlardır. Vadi, topraklarının zenginliği sayesinde temel tarım merkezlerinden biri olmuş, imparatorluğun en önemli doğal sağlık merkezi olmasının yanı sıra en önemli mısır üretim bölgesi olmuştur. Aynı zamanda Peru'daki en iyi mısır burada üretilmiştir.
Manuel Rubén Abimael Guzmán Reynoso, takma adı Başkan Gonzalo, eski felsefe profesörü, Peru'daki Aydınlık Yol devrimci hareketinin lideri.
Alberto Kenya Fujimori, 28 Temmuz 1990 - 17 Kasım 2000 tarihleri arasında görev yapmış Japonya asıllı Peru devlet başkanı. Devlet başkanlığı sırasında önemli ekonomik reformlar yapmış, baskıcı bir idare kurmuş, insan hakları ihlallerinde bulunmuş ve solcu hareketlere karşı yargısız infazlar gerçekleştirmiştir.
Túpac Amaru Devrimci Hareketi, 1980'lerin başı ile 1997 yılları arasında Peru'da etkin olan Marksist devrimci grup ve Peru'daki iç çatışmaların başlıca aktörlerinden biri. Örgüte, tutsak edilene kadar Victor Polay Campos tarafından, 1997'deki ölümüne kadar da Néstor Cerpa Cartolini tarafından liderlik edilmiştir.
Amaro, amaru (keçuva) ya da katari (aymaraca), Güney Amerika And medeniyetlerinin mitolojisinde daha çok Tiwanaku ve İnka imparatorluklarıyla ilişkilendirilen efsanevi bir yılan veya ejderhadır. İnka mitolojisinde, amaru yeraltında yaşayan kocaman çift başlı bir yılandır. Bir kuş ve puma başıyla resmedilen amarular, Tiwanaku, Bolivya'daki Güneş Kapısı'ndaki basamaklı bir dağ veya piramit motifinin ortasındaki merkezi bir unsurdan ortaya çıkmaktadır. Amaru genellikle kuşa benzer ayak ve kanatlarla görülür ki böylece bir ejderhaya benzemektedir. Amaru'nun yeraltı dünyasının manevi aleminin sınırlarını aşabileceğine inanılıyordu.
Amaru şu anlamlara gelebilir:
Santiago Manuin Valera Perulu insan hakları aktivisti ve yerli lideri. Peru, Condorcanqui Eyaletinde doğdu. Peru'daki Aguaruna halkının kilit liderlerinden biriydi. Condorcanqui'nin Yerli Halklarına Saygı Mücadelesi Komitesi Başkanıydı.
Ajak, Marvel Comics tarafından yayınlanan Amerikan çizgi romanlarında yer alan kurgusal karakterdir. Karakter genellikle Marvel Evreninde bir insan yan ırkı olan Ebediler'in bir üyesi ve hem bir süper kahraman hem de süper kötü olarak God Squad üyesi olarak tasvir edilir.
José Gabriel Condorcanqui – II. Túpac Amaru olarak bilinen – Peru'da İspanyollara karşı büyük bir And isyanına önderlik eden yerli bir kasike idi. Kendini yeni bir İnka İmparatorluğu'nun Sapa İnkası olarak ilan etti. Daha sonra Peru'nun bağımsızlık mücadelesinde ve yerli hakları hareketinde efsanevi bir kişi ve İspanyol Amerika ve ötesindeki sayısız davaya ilham kaynağı oldu.
İspanyol İmparatorluğu