İçeriğe atla

II. Solomon

II. Solomon (Gürcüce: სოლომონ II) (1772 – 7 Şubat 1815) Bagrationi Hanedanı'ndan, 1789'dan 1790'a ve 1792'den 1810'da Çarlık Rusya hükûmeti tarafından tahttan indirilene kadar İmereti'nin (batı Gürcistan) son kralıdır.

II. Solomon
Gürcüce: სოლომონ II
Kayıp Gürcü Kraliyet Mücevherlerinin yanında II. Solomon'un portresi
İmereti Kralı
Hüküm süresi1792-1810
Önce gelenII. Davit
Doğum1772
Ölüm7 Şubat 1815
Trabzon
DefinGelati Manastırı
Eş(ler)iMariam Dadiani
HanedanBagrationi Hanedanı
BabasıPrens Arçil
AnnesiPrenses Elene
DiniGürcü Ortodoks Kilisesi
İmza

Yaşamı

Davit, dedesi II. Erekle'nin sarayında büyüdü. Babası İmereti Prensi Arçil ve annesi II. Erekle'nin kızı Helene ve ağabeyi I. Solomon'dur. Ağabeyinin 1784 yılında ardında bir erkek vâris bırakmayarak ölmesinden sonra halefi olarak yeğeni Davit'i seçilmişti. Ancak bir başka taht talibi olan I. Solomon'un kuzeni II. Davit onu engelleyerek tahta geçti ve kendini kral ilan etti. II. Erekle, torunu adına bu duruma müdahale etti ve 11 Haziran 1789'da Mathoci Muharebesi'nde II. Davit'i yenen bir ordu gönderdi. Böylece prens Arçil'in oğlu Davit, II. Solomon ismini alarak İmereti kralı olarak taç giydi. Anne tarafından büyükbabası II. Erekle'nin koruması altında hüküm sürdü ve I. Solomon'un kraliyet soylularının yetkilerini kısıtlama politikasını sürdürdü. 1795'te II. Erekle ile birlikte Krtzanisi Muharebesi'nde Kaçarlılara karşı küçük bir İmereti kuvvetiyle savaştı, ancak muharebe yenilgiyle sonuçlandı.

Erekle'nin 1798'de ölümü ve doğu Gürcü krallığı Kartli-Kaheti Krallığı'nın (İmereti'nin doğusunda) 1800'de Çarlık Rusya tarafından ilhak edilmesinden sonra, İmereti'deki durum istikrarsızlaştı. İmereti'nin inatçı vasalları, Megrelya ve Guria prensleri (İmereti'nin batısında), Rus korumasına girdi ve kraliyet bölgelerinde toprak iddiasında bulundu. Solomon, beklenen Rus saldırısına karşı Osmanlı ve İran desteğini almaya çalıştı. Ancak Gürcistan'daki Gürcü kökenli Rus komutanı Prens Pavel Tsitsianov, ordusunu İmereti'ye ilerletti ve 25 Nisan 1804'te Elaznauri anlaşmasında Solomon'u Rus vasallığını kabul etmeye zorladı. Ancak Solomon'un Rusya ile ilişkileri gergin olmaya devam etti. 20 Şubat 1810'da Rus yönetimi, Solomon'u tahttan indirdi ve krallığın kontrolünü ele geçirmek için birlikler gönderdi. Solomon, halkı Rusya'ya karşı toplayarak misilleme yaptı ve Osmanlı, İran ve Napolyon Fransası'nı davasına dahil etmeye çalıştı. Sayıca az olan ve mağlup olan Solomon, Trabzon'daki Osmanlı mülküne kaçtı ve 1815'te öldü ve Nissalı Aziz Gregor Kilisesi avlusundaki anıt mezara gömüldü.[1]

II. Solomon'un ölümüne tanıklık eden Trabzonlu Ermeni yazar P. Minas Bijışkyan'ın aktardığına göre kralın tabutu şehrin sokaklarında dolaştırılmış ve Gürcüler kırk gün matem tutmuştur.[2] II. Solomon'un yanında getirdiği ailelerin soyundan gelenler Trabzonda İberpoulos adı altında yaşamaya devam etmiştir.[3] Bu ailelerin Türkiye Yunanistan nüfus mübadelesi sırasında Yunanistan'a yerleştikleri düşünülmektedir.[4]

Hüküm süren son Gürcü kralı II. Solomon'un naaşı, büyük bir olasılıkla başka birine ait bir kafatası 1990 yılında Trabzon'dan Gürcistan'daki Gelati Manastırı'na taşındı.[5][6]

Kral Solomon, Megrelya prensi II. Katsia Dadiani'nin kızı Mariam'la (1783-1841) evliydi ve iki çocuğu vardı.

Kaynakça

  1. ^ Ronald Grigor Suny (1994), The Making of the Georgian Nation: 2nd edition, p. 64. Indiana University Press, 0253209153
  2. ^ Bijişkyan, P. Minas (1969). Karadeniz’in Kıyıları ve Tarihi Coğrafyası 1817-1819. Andreasyan, Hrand D. tarafından çevrildi. İstanbul Edebiyat Fakültesi Basımevi. ss. 67-68. 
  3. ^ Hikmet ÖKSÜZ, Engin Çağdaş BULUT (2020). "Gürcü Kralı II. Solomon'un Osmanlı Devleti'ne Sığınması Ekseninde Türk-Gürcü İlişkileri". İbrahim TELLİOĞLU, Roin KAVRELİŞVİLİ (Ed.). Yeni ve Yakın Çağda Türk Gürcü İlişkileri. Serander Yayınları. s. 262. 18 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2022. 
  4. ^ Gümüş, Nebi (2006). "Son Gürcü Kralı II. Solomon'un Ruslara Karşı Mücadelesi Ve Osmanlı Devleti İle İlişkileri". Necmettin Erbakan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 22 (22). dergipark.org.tr. s. 113. 18 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2022. 
  5. ^ (Gürcüce) სოლომონ II (Solomon II)[][]. People.Istoria.Ge. Accessed September 23, 2007.
  6. ^ Zura Batiaşvili - Osmanlı Döneminde Trabzon'da Gürcüler (ქართველები ოსმალური პერიოდის ტრაპიზონში),Tiflis, 2008, s. 51, ISBN 978 99940-55-14-2.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Gürcistan tarihi</span>

Gürcistan tarihi, Gürcistan'da tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan dönem boyunca yaşanan olayları kapsar.

<span class="mw-page-title-main">İmereti</span> Gürcistanda tarihsel bir bölge

İmereti Gürcistan’ın tarihsel bölgelerinden biridir. Rioni ırmağının yukarı ve orta bölgelerini kapsar. Bölgenin yönetsel merkezi Kutaisi kentidir. Diğer önemli kentler, Samtredia, Çiatura, Tkibuli, Zestafoni, Honi ve Saçhere'dir. Bölgede, yaklaşık 536 bin kişi yaşar.

<span class="mw-page-title-main">İmereti Krallığı</span>

İmereti Krallığı 1258-1330 ve 1446-1810 yılları arasında Gürcistan Krallığı dağıldığında ortaya çıkan krallıktır. Gürcistan ve Kafkasların Moğollar tarafından istilası döneminde Moğol boyunduruğuna başkaldıran VI. Davit Narin’in batıya çekilerek burada İlhanlı egemenliğinden bağımsız şekilde ilan ettiği krallık olarak 1258-1330 yılları arasında varolmuştur. İmereti Krallığının başkenti Kutaisi olmuştur. Bu dönemde başkent Tiflis Moğol işgali altında olmuş ve Gürcü kralları Moğollar tarafından onaylanarak atanmıştır. Moğollara karşı Gürcü halkının isyanlarına bölgeden destek verilmiştir. Krallık, V. Giorgi döneminde Moğolların ülkeden atılmasıyla yeniden Gürcü Krallığıyla birleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kartli-Kaheti Krallığı</span>

Kartli-Kaheti Krallığı (1762-1801) Kartli ve Kaheti krallıklarının 1762'de birleşmesiyle kurulmuş feodal devlettir. Krallık bugünkü Gürcistan'ın büyük bölümünü Türkiye'nin az bölümünü, Ermenistan'ın Kuzeyini ve Azerbaycan'ın Kuzeybatı topraklarını kapsıyordu.

<span class="mw-page-title-main">Kartli Krallığı</span>

Kartli Krallığı Batı Gürcistan'ın Kartli bölgesinde başkenti Tiflis olan Geç Orta Çağ / Yakın Çağ Gürcü monarşisidir. 1478 yılında Gürcistan Krallığı'nın dağılma süreciyle ortaya çıkmış ve Bagrationi Hanedanı'nın Kahetili kolunun başarısı sayesinde 1762 yılında komşusu Kaheti Krallığı ile birleşene dek varlığını sürdürmüştür. Bu dönemin çoğunda krallık Safevi hanedanlıklarının vasalıydı ancak belirli aralıklarla özellikle 1747 yılından sonra bağımsızlığını sürdürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Guria Prensliği</span> Devlet

Guria Prensliği, Gürcistan'da tarihi bir devlettir. Guria kelimesi Megrelce ve Lazca kökenli bir kelime olup kalp ya da merkez anlamına gelmektedir. Gürcistan'ın güneybatı bölgesi Guria'da - Karadeniz ve Küçük Kafkas sıradağları arasında - yer alır. 1463 yılından 1829 yılına kadar Gurieli hanedanı'nın 22 prensi tarafından yönetilmiştir. Gürcistan Krallığı'nın dağılmasından sonra ortaya çıkmış, sınırları Osmanlı İmparatorluğu ile çıkan sürekli çatışmalar sebebiyle değişken olmuş, 1829 yılında Çarlık Rusyası tarafından ilhak edilene kadar farklı derecelerle özerk olarak hüküm sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Megrelya Prensliği</span> Eski bir devlet

Megrelya Prensliği ya da Samegrelo Prensliği, Dadiani hanedanı tarafından Gürcistan'ın Megrelya bölgesinde kurulmuş eski bir devlettir. Bazı kaynaklarda adı Odişi Prensliği olarak da geçer.

<span class="mw-page-title-main">Abhazya Prensliği</span>

Abhazya Prensliği, Gürcistan Krallığı içerisinde devam eden iç karışıklıklar içerisinde ortaya çıkmış feodal karakterli eski bir devlettir. Bağımsızlığını kaybetmesinden sonra önce Osmanlı İmparatorluğu tarafından sonra da Çarlık Rusyası tarafından belli ölçüde otonomi elde edip varlığını sürdürse de, 1864 yılında Rusya tarafından tamamen ele geçirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Leçhumi</span>

Leçhumi Rioni ile Tshenistskali'nin orta havzasındaki alanı ve Lacanuri nehri vadisini içeren, Kuzeybatı Gürcistan'daki tarihi bir bölgedir. Günümüzde Raca-Leçhumi ve Kvemo Svaneti bölgesinin bir parçası olan Leçhumi, günümüz Tsageri, Tsq'altubo ve Ambrolauri ilçelerinden oluşmaktadır. Bölgenin batısında Megrelya, kuzeyinde Svaneti, doğusunda Raça ve güneyinde İmereti bulunmaktadır.

II. Katsia Dadiani, 1758'den 1788'e kadar Megrelya'yı yöneten prenstir. Saltanatı Batı Gürcistan'ın tamamı üzerinde hak iddia eden İmereti Krallığı ile karmaşık ilişkiler içerisinde geçmiştir. Prensliğinin ve iktidarının devamı için defalarca taraf değiştiren Dadiani, bazen Rusların, bazen Osmanlıların ve bazen de İmeretililerin yanında olmuştur. Rus-Türk Savaşı sırasında (1768-1774) ilk önce Osmanlılar, sonra Ruslar ile ittifak yapmıştır.

Grigol Dadiani, 1788'den 1791'e, 1794'ten 1802'e ve birkaç aylık aradan sonra 1802'den 1804'e kadar Megrelya'nın prensliğini yapmış Dadiani hanedanı üyesidir. Hükümdarlığı boyunca yüzyıllardır devam eden İmeretililer ve Megreller arasındaki çatışma devam etmiştir. Batı Gürcistan'daki bu çatışmalarda İmereti Megrelya'yı kontrol altına almak, Megrelya ise tamamen bağımsız olmak istiyordu. Grigol'un genişleyen Rus İmparatorluğu ile yakınlaşması, Megrelya'nın 1804'te Dadiani hanedanlığı altında özerk olarak Rusya'ya bağlanmasına neden oldu.

II. Simon Gurieli, 1788/89'dan öldüğü tarihe kadar Guria'nın prensliğini yapmış Gurieli hanedanı üyesidir.

V. Giorgi Gurieli 1756-1758, 1765-1771 ve 1776-1788 yılları arasında Guria'nın prensliğini yapmış Gurieli hanedanı üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">II. Giorgi (İmereti kralı)</span>

III. Giorgi III. Bagrat'ın oğlu. 1565'ten 1583'e kadar İmereti kralıdır.

<span class="mw-page-title-main">V. Bagrat (İmereti kralı)</span>

V. Bagrat, 1660-61, 1663-68, 1669-78 ve 1679-81 yıllarında İmereti kralıdır. Onun saltanatı dönemi üvey annesi tarafından kör edilmesi sebebiyle krallıkta aşırı istikrarsızlık ve feodal anarşi ile bilinir.

<span class="mw-page-title-main">I. Solomon</span> İmereti Kralı

I. Solomon "Büyük", Bagrationi Hanedanı'ndan 1752'den 1765'e ve 1767'den 1784 yılında ölümüne dek İmereti kralıdır.

Simon, 1699-1701 yılları arasında İmereti kralıdır. İmereti Kralı IV. Aleksandre'nin gayrimeşru oğlu olarak İmereti'de taht talipleri arasındaki iç savaş sürmekteyken Kartli kralı I. Erekle'nin sarayında yetiştirildi. 1699'da Osmanlılar İmereti kralı Arçil'e karşı bir darbeyi destekledi ve Simon'u kral olarak atadı. Simon, güçlü prens Giorgi-Malakia Abaşidze'nin kızı Anika ile evlendi ancak kısa süre sonra Prens Giorgi ve ikinci kızı Tamar Simon'u Kartli'ye kovdu. Guria prensi III. Mamia Gurieli'nin desteğiyle Simon, yeniden tahta geçmeyi başardı ve Mamia'nın kız kardeşi ile evlendi. Ancak Prens Abaşidze, Mamia'ya İmereti tacını vadetti ve Simon'ı 1701'de sarayında öldürttü. Simon'un ölümü ve İmereti'de devam eden güç mücadelesi, 1703'te Batı Gürcistan'a karşı bir Osmanlı işgalini tetikleyecekti.

<span class="mw-page-title-main">Arçil (İmereti kralı)</span>

Arçil Bagrationi Hanedanı'ndan, Batı Gürcistan'da İmereti ve Doğu Gürcistan'da Kaheti (1664-75) kralı. İmereti tahtına çıkmak için bir dizi başarısız girişimden sonra Arçil, yerel bir Gürcü topluluğunun kültürel yaşamına öncülük ettiği Rusya'da emekli oldu. Ayrıca bir lirik şairdir.

II. Davit, Bagrationi Hanedanı'ndan, 1784'ten 1789'a ve 1790'dan 1791'e kadar İmereti kralıdır.

IX. Giorgi (1718-1778), 1741'de İmereti kralıdır. Kral VII. Giorgi ve karısı Tamar'ın üçüncü oğludur. Kardeşi V. Aleksandre'nin Osmanlı destekli bir darbeyle devrilmesinden sonra tahta çıktı. Aynı yılın sonlarında görevden alındı ve Aleksandre tacı geri aldı. Giorgi, kayınpederi Giorgi Lipartiani'nin yanına Megrelya'ya sürgün edildi, ancak yeğeni I. Solomon'un saltanatı sırasında İmereti'ye dönmesine izin verildi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.