II. Murşili
| Hitit kralları listesi |
|---|
| Hititler-Dönemler MÖ 23. yüzyıl- MÖ 12. yüzyıl (Orta kronoloji) |
Hatti Kralları (Beylikler Dönemi) |
| Pamba |
| Pithana |
| Piyusti |
| Anitta |
Eski Krallık MÖ 17. yüzyıl - MÖ 16. yüzyıl |
| Labarna |
| I. Hattuşili |
| I. Murşili |
| I. Hantili I. Zidanta Ammuna I. Huzziya Telepinu |
Orta Krallık MÖ 15. yüzyıl |
| Alluvamna |
| Tahurvaili |
| II. Hantili |
| II. Zidanta |
| II. Huzziya |
| I. Muvatalli |
Yeni (Büyük) Krallık Dönemi MÖ 14. yüzyıl - MÖ 12. yüzyıl |
| I. Tuthaliya |
| I. Arnuvanda |
| II. Hattuşili(?) |
| II. Tuthaliya |
| Genç Tuthaliya(?) |
| I. Şuppiluliuma |
| II. Arnuvanda |
| II. Murşili |
| II. Muvatalli |
| III. Murşili |
| III. Hattuşili |
| IV. Tuthaliya |
| Kurunta(?) |
| III. Arnuvanda |
| II. Şuppiluliuma |
II. Murşili, Yeni Krallık Dönemi'nde Hitit hükümdarı (MÖ.1321–1295).[1]
Hükümdarlığı
Kardeşi II. Arnuvanda'nın babası gibi Hatti Ülkesi'ni saran veba salgını yüzünden erken ölümünü dolayısıyla tahta çıkan II. Murşili, tahta çıktığında henüz 20 yaşındaydı. Ülkenin kuzeyinde bulunan Kaşkalar ve Güneybatı'da bulunan Arzawa Krallığı Murşili'nin gençliğinden fırsat bularak onunla dalga geçtiler. Murşili saldırıya geçmeden önce güç bulmak için Arinna'nın Güneş Tanrıçası'na dua etmeye gitti ve Tanrıçaya düşmanlarını şikayet etti.[2]
... Beni küçük gören ve her fırsatta senin topraklarını almak isteyen çevredeki düşman ülkeleri yok et...[3]
Murşili, saldırıya geçmeden önce düşmanlarının hakaretlerine ve kötü davranışlarına katlanmak zorunda kaldı çünkü veba salgını ülkenin kaynaklarını bitirmişti. Babası Şuppiluliuma döneminden beri baş komutan görevinde olan ve Arzawalılar hakkında tecrübesi bulunan Hannutti'nin ölmesi de kralı oldukça çaresiz bırakmıştı.[2] Murşili, dua edip moral bulduktan sonra düşmanlarını yendi ve Hatti ülkesine yeni topraklar kattı.
Veba salgını hala devam ediyordu. Ülke nüfusu oldukça azalmıştı. Ayrıca Kaşka saldırıları bazı bölgelerde nüfus boşalmalarına sebep olmuş, bu yerlerde tarım ve hayvancılık durmuştu. Murşili buna önlem olarak özellikle Batı Anadolu'dan getirdiği çalışacak yaşta olan erkek ve sayısı 66.000'e ulaşan savaş tutsaklarını alıp bu bölgelere yerleştirdi ve oraları tekrar yerleşime açtı.[4]
Batı Anadolu yöresindeki küçük devletler, iyice başına buyruk hale gelmişlerdi. Arzawa kralı kendi ülkesine geçen Hitit uyruklarını geri vermek istemiyordu. Murşili ise sert bir mektup ile Arzawa'ya savaş açtı:
... Bana çocuk muamelesi yaptın, beni küçük gördün. Haydi öyleyse, şimdi savaşacağız...[5]
Arzawa'da bu mektuba farklı bakış açıları vardı. Kimi teslim olmak, kimi de savaşmak istiyordu. Sonunda Murşili Arzawa'ya saldırdı ve onları yendi. Teslim olan Arzawa beyleri bağışlandı. Murşili dönüşte birçok ganimet topladığını şöyle anlatır:
...Hattuşa beylerinin savaş birliklerinin ve araba askerlerinin getirdikleri (esirler) sayılacak gibi değildi...[6]
Yenilen Arzawa kralı Ahhiyawa'ya sığınsa da, Ahhiyawa kralı Hititlere teslim etti.
Kargamış'a kardeşini, kardeşi ölünce onun oğlunu; Halpa'ya yeğenini kral yaparak İmparatorluğun Yakındoğu'daki egemenliğini sürdürdü.[7]
Resimler
Murşili döneminde Hitit Krallığı
II. Murşili'nin Mührü
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Bryce, Trevor (1998). The Kingdom of the Hittites. Oxford University Press. ISBN 84-376-1918-1. p.xiii
- ^ a b Ahmet Ünal, Hititler Devrinde Anadolu Cilt 2, syf.26
- ^ Ekrem Akurgal, Anadolu Kültür Tarihi, syf. 84
- ^ Ahmet Ünal, Hititler Devrinde Anadolu Cilt 1, syf.79
- ^ Ekrem Akurgal, Anadolu Kültür Tarihi, syf. 84-85
- ^ Ekrem Akurgal, Anadolu Kültür Tarihi, syf. 85
- ^ Ekrem Akurgal, Anadolu Kültür Tarihi, sf. 83
