II. Marduk-apla-iddina

II. Marduk-apla-iddina Merodach-Baladan
Merodach-Baladan, Babil kralı, bir vasalı (ile yasal bir anlaşma yapar). Altes Museum, Berlin'deki orijinalinden
Babil kralı
Hüküm süresi	722-710 MÖ
Önce gelen	V. Şalmanezer
Sonra gelen	II. Sargon
Hüküm süresi	703–702 MÖ
Önce gelen	II. Marduk-zakir-şumi
Sonra gelen	Bel-ibni

Ölüm	yaklaşık 694 MÖ

II. Marduk-apla-iddina (Kitâb-ı Mukaddes'te Merodach-Baladan, aynı zamanda Marduk-Baladan, Baladan ve Berodach-Baladan olarak da adlandırılır; Marduk bana bir varis verdi kelime anlamına gelir), aslen güney Babil'de bir zamanlar Sealand yapılan bölgede yerleşik olan Bit-Yakin kabilesinden Keldani liderdir. MÖ 722'de Asur kontrolünden Babil tahtını ele geçirdi ve MÖ 722'den MÖ 710'a ve MÖ 703'ten MÖ 702'ye kadar hüküm sürdü.^[1] Saltanatı, bazı tarihçiler tarafından, Babil IX. Hanedanı veya Asur Hanedanlığı içinde, Sealand'ın gayri meşru bir Üçüncü Hanedanı olarak tanımlanır.^[2]

Asur askeri üstünlüğü karşısında on yılı aşkın bir süre Babil'in bağımsızlığını koruyan krallardan biri olarak biliniyordu.

II. Sargon, II. Marduk-apla-iddina'nın Elam, Aram ve İsrail'deki müttefiklerini bastırdı ve sonunda onu Babil'den sürdü (yaklaşık MÖ 710). II. Sargon'un ölümünden sonra II. Marduk-apla-iddina tahtı yerli bir Babil asilzadesinden kısa bir süreliğine geri aldı. Dokuz ay hüküm sürdü (MÖ 703 - MÖ 702). Elam'dan döndü ve Babil'de isyanı ateşledi. Babil'e girmeyi ve yeniden kral ilan edilmeyi başardı. Dokuz ay sonra Kiş yakınlarında Sanherib ve Asurlular tarafından mağlup edildi, ancak Elam'a kaçmayı başardı.^[3] Birkaç yıl sonra sürgünde öldü.

Uruk'tan bir II. Marduk-apla-iddina silindiri, Ur III hükümdarı Şulgi tarafından E-Anna zigguratının yanında inşa edilen Ningişzida tapınağını yeniden inşa etmesini anlatmaktadır. Silindir ayrıca Asur kralı II. Sargon ve Elam kralı I. Humban-nikash gibi MÖ 720'de Der Muharebesi'nde zafer kazandığını iddia etmektedir.^[4]^[5]

Kitâb-ı Mukaddes'te

Hem Krallar Kitabı 20:12'de (burada Berodach-baladan olarak anılır) hem de İşaya 39:1'de Kral Hezekiya'nın günlerinde Babil kralı olarak bahsedilir. Her iki pasajda da Hezekiya'nın hastalığını ve iyileştiğini duyan bir mektup gönderir. Mektubu teslim eden habercileri, Hezekiya tarafından cömertçe ağırlanır ve bu da, İşaya peygamberin, biriktirdiği zenginlik konusunda aşırı açık sözlülüğü nedeniyle Hezekiya'yı eleştirmesine yol açar.^[6]^[7]

Ayrıca bakınız

Babil kralları listesi

Kaynakça

^ American-Israeli Cooperative Enterprise, Merodach-Baladan 14 Aralık 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Jewish Virtual Library, acceded 12 Mayıs 2018
^ "2. The Sealand I in Babylonian historiography", The First Dynasty of the Sealand in Mesopotamia, Berlin, Boston: De Gruyter, ss. 20-59, 19 Mart 2018, ISBN 978-1-5015-0782-3, erişim tarihi: 12 Ekim 2020
^ Jean-Jacques Glassner, Mesopotamiam Chronicles, Atlanta, 2004, s. 197.
^ Gadd, C. J. “Inscribed Barrel Cylinder of Marduk-Apla-Iddina II.” Iraq, vol. 15, no. 2, 1953, ss. 123–34
^ Lenzen, H. “The Ningišzida Temple Built by Marduk-Apla-Iddina II at Uruk (Warka).” Iraq, vol. 19, no. 2, 1957, ss. 146–50
^ 2 Kings 20:12-19
^ Isaiah 39:1-8

Konuyla ilgili yayınlar

Erich Ebeling (ed.), Bruno Meissner (ed.), Ernst Weidner (ed.), Dietz-Otto Edzard (ed.): Reallexikon der Assyriologie und vorderasiatischen Archäologie – Band 7 . Walter de Gruyter 1990, 3110104377, s. 375 (Google Kitaplar'da online copy, s. 375,)

İlgili Araştırma Makaleleri

Mezopotamya, Orta Doğu'da, Dicle ve Fırat nehirleri arasında kalan bölge. Mezopotamya günümüzde Irak, kuzeydoğu Suriye, Güneydoğu Anadolu Bölgesi ve güneybatı İran topraklarından oluşmaktadır. Büyük bölümü bugünkü Irak'ın sınırları içinde kalan bölge, tarihte birçok medeniyetin beşiği olmuştur. Mezopotamya'da yer alan şehirler günümüzde sürekli gelişmektedir. Ayrıca bu bölgede bol miktarda petrol bulunmaktadır.

Babil, Mezopotamya'da adını aldığı Babil kenti etrafında MÖ 1894 yılında kurulmuş, Sümer ve Akad topraklarını kapsayan bir imparatorluktur. Babil'in merkezi bugünkü Irak'ın El Hilla kasabası üzerinde yer almaktadır. Babil halkının büyük bir kısmını tarih boyunca çeşitli Sami asıllı halklar oluşturmuştur. Bölgede konuşulmuş en yaygın dil Akadca olmuş olmasına rağmen Sümerce dinî dil olarak kullanılmıştır. Aramice ise ilerleyen yıllarda bölgenin geçer dili konumuna gelmiştir.

Asur, Mezopotamya'nın kuzey kısmında, günümüzde Musul yöresinde, Dicle Irmağı'na bakan bir plato üzerinde kurulmuş antik bir kenttir. Bölgedeki arkeolojik kazılar, MÖ 3. binyılın başlarında burada bir yerleşim olduğunu göstermektedir. Ancak yayılma alanı ve diğer nitelikleri hakkında kesin bilgilere ulaşılamamıştır. Bugüne kadar tespit edilen yapı kalıntıları, antik Mezopotamya'da yapıldığı gibi, eski yapıların üstüne aynı tarzda inşa edilmiş olan bir İştar tapınağı altında kalmış temellerdir. Asur, Kalah ve Ninova kentleri Asur'un başlıca kentleridir.

Babil ve Asur uygarlıkları, Mezopotamya'da, Fırat ve Dicle ırmakları arasındaki bölgede 5.000 yıl önce kurulan en büyük kentlerden Babil ve Asur çevresinde yaratılan uygarlıklardır. Bu kentler, Babil ve Asur ülkelerinin de merkeziydi. Yazı başta olmak üzere burada pek çok buluş gerçekleştirildi. Asur ve Babil'de ortaya çıkan uygarlık doğuda İran ve Hindistan'a; batıda ise Filistin, Yunanistan ve Roma'ya doğru yayıldı. Babil ve Asur böylece doğu ve batı uygarlıklarının da çıkış yeri oldu.

Babil Kralı MÖ 19. yüzyıldan MÖ 6. yüzyıldaki çöküşüne kadar bağımsız bir krallık olarak var olan antik Mezopotamya şehri Babil ve krallığı Babil'in hükümdarıdır. Bağımsız bir krallık olarak varlığının büyük bir döneminde Babil, Sümer ve Akad antik bölgelerini kapsayan Güney Mezopotamya'nın büyük bölümüne hükmetmiştir. Şehir, Babil krallarının Antik Yakın Doğu'nun büyük kısımlarına egemen olduğu Birinci Babil İmparatorluğu ve İkinci Babil İmparatorluğu olmak üzere iki büyük yükseliş dönemi yaşamıştır. Babil, Hammurabi Kanunları'nı hazırlayan Hammurabi tarafından yönetilmiştir.

MÖ 8. yüzyıl, MÖ 800'ün ilk günü başlamış ve MÖ 701'in son günü bitmiştir.

<span class="mw-page-title-main">İsrail Krallığı (kuzey)</span>

İsrail Krallığı Birinci İsrail Krallığı'nın MÖ 930'da yıkılmasından sonra kurulmuş iki devletten biridir. MÖ 930'da kurulan krallığın varlığı MÖ 720'de Asur İmparatorluğu'nun işgaliyle son buldu. En önemli şehirleri Şehem, Tirzah ve Samiriye idi.

Hezekiya Ahaz'ın oğlu ve Yehuda Krallığı'nın 14. kralıydı. Edwin Thiele hükümdarlık tarihlerinin MÖ 715 ile MÖ 686 yılları olduğunu belirtir. Hezekiya ayrıca, Tora'da en çok göze çarpan krallardan biridir.

MÖ 720'ler MÖ 729 ile MÖ 720 yılları arasını kapsayan dönemdir.

Kassitler, Birinci Babil Hanedanı'nın yıkılışından sonra MÖ 1531-1155 yılları arasında Babil topraklarına hakim olan Antik Çağ halkıdır. Orta Kronolojiye göre Kassitler'in Babil yönetimi MÖ 1595'te başlamaktadır.

Kaldea veya Chaldea ülkede yaşayanlar absorbe ve asimile olup Babil'i oluşturmadan önce, MÖ 10. yy sonu veya 9. yy başı ile 6. yüzyılın ortaları arasında var olmuş bir ülkedir. Kaldea halkı Sami dilini konuşmaktaydı. Ülke, Mezopotamya'nın uzak güneydoğu köşesindeki bataklık bölgede kurulmuştur. İbrani Kutsal Kitabı (Tanah) bölgeyi tanımlamak için İbranice: כשדים (Kaśdim) terimini kullanır ve Yunan Eski Ahit'te (Septuaginta'da) Kaldaeanlar olarak çevrilmiştir, Kasdim kelimesinin aslında Chaldean çevirisi olduğu veya Mezopotamyanın güneyine verilen Kaldu adının karşılığı olup olmadığı konusu tartışmalıdır.

Sümer ve Akad Kralı, antik Mezopotamya'daki Akad İmparatorluğu hükümdarlarının, sahip oldukları "Akad Kralı" yönetici ünvanıyla "Sümer Kralı" ünvanını birleştirmesiyle meydana gelen bir kraliyet ünvanıdır. Ünvan, Akad'lı Sargon tarafından kurulan antik imparatorluğun mirası ve ihtişamı üzerinde aynı anda bir hak iddia etmiş ve güneyde Sümer ve kuzeyde Akad bölgelerinden oluşan Aşağı Mezopotamya'nın tamamını yönetme iddiasını dile getirmiştir. "Sümer Kralı" ve "Akad Kralı" Ünvanlarının her ikisi de Akad kralları tarafından kullanılmasına rağmen ünvan, Yeni Sümer kralı Ur-Nammu'nun hükümdarlığına kadar birleşik haliyle takdim edilmemiştir. Ur-Nammu, bu ünvanı Aşağı Mezopotamya'nın güney ve kuzey kısımlarını kendi yönetimi altında birleştirme çabasıyla yaratmıştır. Daha önceki Akad kralları, Sümer ile Akad'ı bu şekilde birbiriyle bağlama aleyhinde olabilirler.

Marduk Heykeli ya da bilinen diğer adıyla Bêl Heykeli, Babil antik kentinin koruyucu tanrısı Marduk'un geleneksel olarak şehrin ana tapınağı kabul edilen Esagila'da yer alan bir heykeldi. Babil'de yedi Marduk heykeli mevcutken Esagila'da belirgin bir yere yerleştirilmiş ve şehrin ritüellerinde kullanılmış olan bu heykel, genellikle tanrının ana heykeline atıfta bulunur. Asullḫi olarak da adlandırılan heykel, mēsu adı verilen bir ağaç türünden yapılmış ve altın ve gümüşle kaplanmıştı.

Armani Sargon ve torunu Naram-Sin tarafından söz edilen antik bir krallıktır. Mezopotamya'da kurulduğu tahmin ediliyor, ancak konumu yoğun bir şekilde tartışılıyor.

Babil'in Düşüşü, Yeni Babil İmparatorluğu'nun M.Ö. 539 yılında Ahameniş İmparatorluğu tarafından fethedilmesiyle meydana gelen çöküşünü ifade eder. Bu olay, M.Ö. 556 yılında genç kral Labaşi-Marduk'u devirerek tahta çıkan Nabonidus'un (Nabû-na'id) saltanatının sonunu işaret ediyordu. Nabonidus yönetimi sık sık askeri yetenekleriyle tanınan ancak siyasi becerileri zayıf olan oğlu Belşazzar'a devretti. Sonuç olarak, rahipler ve askeri sınıf da dahil olmak üzere Babil toplumunun pek çok üyesi tarafından sevilmiyordu.

V. Şamşi-Adad MÖ 824-811 yılları arasında Asur Kralıydı. Adını Adad olarak da bilinen tanrı Hadad'dan almıştır.

Marduk-balāssu-iqbi, ^md AMAR yazılıdır. UTU-TI -su-iq-bi or ^mdSID-TI-zu-DUG₄, meaning "Marduk has promised his life," Babil'in E Hanedanlığı'nın 8. kralıdır; babası I. Marduk-zakir-şumi'nin halefi ve I. Nabû-šuma-ukin'in ailesinin hüküm süren 4. ve son neslidir. Babasının eski müttefiki olan ve muhtemelen Marduk'un kız kardeşi olan ve efsanevi Semiramis olan Sammuramat ile evlenen ve onun düşmanı olacak olan kayınbiraderi Asurlu V. Şamşi-Adad ile aynı dönemde yaşamıştır.

Nabû-apla-iddina Babil'in E hanedanının altıncı kralıdır ve en az otuz iki yıl hüküm sürmüştür. Nabû-apla-iddina'nın hükümdarlığının büyük bölümünde Babil II. Aşurnasirpal'in yönetimi altında Asur'da önemli bir rakiple karşı karşıyaydı. Nabû-apla-iddina hem açık bir savaşı hem de önemli miktarda toprak kaybını önleyebildi. Kardeşinin önderliğindeki bir birlik askerini Suhu'daki isyancılara yardım etmek için göndermesi de dahil olmak üzere bazı düşük seviyeli çatışmalar yaşanmıştır. Hükümdarlığının ilerleyen dönemlerinde Nabu-apla-iddina, II. Aşurnasirpal'in halefi III. Salmanasar ile bir antlaşma yapmayı kabul etmiştir. Nabu-apla-iddina, içeride tapınakların yeniden inşası üzerinde çalışmış ve hükümdarlığı sırasında birçok eski eserin yeniden kopyalanmasıyla bir tür edebi canlanma yaşanmıştır.

Nabû-šuma-ukin I, ^md Nābû-šuma-ú-kin olarak yazılmıştır, "Nabu meşru bir nesil oluşturmuştur" anlamına gelir, Erken Demir Çağı'nda Babil'i yöneten, muhtemelen karışık bir hanedanlar dizisi olan sözde E hanedanı dizisinde listelenen 5. kralıdır. Hükümdarlığının kesin süresi bilinmemekle birlikte M.Ö. 9. yüzyılın başları olduğu tahmin edilmektedir. Onun yönetimi, Babil'in kaderinde geçici bir canlanmayı işaret ediyor ve bu canlanma, oğlu ve halefi Nabu-apla-iddina'nın hükümdarlığı ve bu dört kuşak hanedanda onu takip eden iki kral boyunca devam edecektir.

Birinci Deniz Diyarı Hanedanı (URU.KÙ^KI) veya Babil'in 2. Hanedanı, çok spekülatif olarak yaklaşık MÖ 1732-1460, öncelikle kral listeleri A ve B'deki lakonik referanslarda ve Asur Eşzamanlı kral listesi A.117'de kaydedilen çağdaşlarda doğrulanan muammalı bir kral dizisidir.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.