İçeriğe atla

II. Mamia Gurieli

II. Mamia Gurieli (Gürcüce: მამია II გურიელი; ö. 1625), 1600 yılından oğlu tarafından öldürüldüğü tarihe kadar Guria'nın prensliğini yapmış Gurieli hanedanı üyesidir. Mamia'nın saltanatı Osmanlı saldırılarına karşı savunma yapmakla geçti. 1614'te toprak kaybını ve Guria'nın Osmanlı'ya düzenli haraç ödemesini kabul etmek zorunda kaldı.

Tahta çıkışı ve Osmanlı ile olan çatışmaları

Mamia, II. Giorgi Gurieli'nin en büyük oğlu olarak dünyaya geldi. 1589'da babasının İmereti Krallığı'na yaptığı seferde yer aldı. Mamia, babasının İmereti kralı olarak atadığı IV. Bagrat'ı korumakla görevlendirildi, ancak ertesi yıl Bagrat'ın tahttan düşmesini engelleyemedi. Mamia, babasının 1600'de ölmesiyle Guria tahtına çıktı.[1][2][3]

1609'da Osmanlı-Safevi Savaşı'nı fırsat bilerek Acara'yı işgalci Türklerden geri aldı. Türkler Karadenizi abluka altına alarak Gurialıların ve Gurialıların yeni müttefiki Megrelyalıların tuz, demir ve diğer malları ihraç etmesini engelleyerek II. Mamia'ya karşılık verdi. Uzun süren çatışmalara, 1614'te Osmanlı tam yetkilisi Ömer Paşa'ya Gürcistan'da eşlik eden Cizvit misyoner Luigi Grangerio tanık oldu. Gurieli barış şartları üzerinde anlaşmaya zorlandı. Mamia, 13 Aralık 1614'te Batum'da bir Osmanlı elçisiyle bir araya geldi ve Acara'yı boşaltmayı ve Osmanlı İmparatorluğu'na yıllık haraç ödemeyi kabul etti. 1615'in başlarında, Megrelyalı Dadiani'lerde aynı şartları kabul etmek zorunda kaldı. Her iki yönetici de silahlı Türklerin bölgeye girişine karşılık verme hakkını kaybetmedi.[2][3]

Sonraki yılları ve ölümü

Batı Gürcistan hükümdarları -Gurieli, Dadiani ve İmereti kralı- bir süreliğine aralarındaki sorunlarını unuttular ve Osmanlı ve Safevi tehdidine karşı ve Safeviler tarafından kovulan doğu Gürcü hükümdarı Kahetili I. Teimuraz ile birlik oldular. Birlik uzun sürmedi. 1620'de İmereti veliaht prensi Aleksandre, Mamia Gurieli'nin kızı olan karısı Tamar'ı zina yapmakla suçladı ve bebeği Bagrat ile birlikte Guria'ya gönderdi. Misyoner Giuseppe Maria Zampi'ye göre Tamar "nadir güzellikte" bir kadındı. Megrelya'nın hırslı hükümdarı II. Levan Dadiani ve Abhaz soyluları, kızının geri gönderilmesine gücenen Gurieli'yi desteklediler.[1]

Batı Gürcistan'da iç çatışmalar artarken, Mamia, oğlu I. Simon tarafından uykusunda öldürüldü. 18. yüzyıl tarihçisi Prens Vahuşti'ye göre bu olay 1625'te gerçekleşti. Aynı zamanda çağdaş bir belge tarafından da desteklenen tarihlendirme, modern bilimde genel olarak kabul edilmektedir.[2][4] Öte yandan, Şemokmedi Manastırı'ndaki 17. yüzyıla tarihlenen bir notta Mamia'nın 1627'de öldüğü yazmaktadır.

Ailesi

II. Mamia Gurieli, Samtshe atebeği Kvarkvare Cakeli veya II. Manuçar Jakeli'nin kızı Tinatin (ö. 1628) ile evliydi.[4] Mamia'nın altı çocuğu oldu:

  • Kaheti Kralı I. Teimuraz'ın ilk karısı Prenses Ana (ö. 1610);[4]
  • Prens Simon (1606-1672), babasının katili, Guria prensi (1625-1626);
  • Prens Manuçar (ö. 1612), oğlunun ölümü üzerine Mamia, Kudüs Rum Ortodoks Patrikhanesi Makamı için Kobuleti bölgesinde bir şapel yaptırdı ;[2]
  • 1618-1620 yılları arasında İmereti Veliahtı Aleksandre ile evli olan Prenses Tamar;
  • Muhrani Prensi Kaihosro ile evli olan Prenses Tinatin (ö. 1627);
  • III. Vamek Dadiani'nin karısı Prenses Elene (tarihçi Cyril Toumanoff'a göre Elene, I. Simon Gurieli'nin kızıydı).

Kaynakça

  1. ^ a b ИСТОРИЯ ЦАРСТВА ГРУЗИНСКОГО [History of the Kingdom of Georgia] (PDF) (Rusça). Tiflis: Metsniereba. 1976. ss. 138-139. 22 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 1 Haziran 2021. 
  2. ^ a b c d "ნარკვევები გურიის სამთავროს ისტორიიდან (XV-XVIII სს.)" [Studies in the history of the Principality of Guria (15th–18th centuries)]. Works in three volumes, Vol. 2 (Gürcüce). Batum: Shota Rustaveli State University. 2009. ss. 43-45. ISBN 978-9941-409-60-8. 
  3. ^ a b Edge of Empires: A History of Georgia. Londra: Reaktion Books. 2012. ss. 194-195. ISBN 978-1780230306. 
  4. ^ a b c "Princes of the Kingdom of Georgia". Noble families of the Russian Empire (Rusça). 4. Vesti. 1993. s. 37. 
II. Mamia Gurieli
Gurieli Hanedanı
Resmî unvanlar
Önce gelen
II. Giorgi Gurieli		Guria Prensi
1600-1625 		Sonra gelen
I. Simon Gurieli

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Guria Prensliği</span> Devlet

Guria Prensliği, Gürcistan'da tarihi bir devlettir. Guria kelimesi Megrelce ve Lazca kökenli bir kelime olup kalp ya da merkez anlamına gelmektedir. Gürcistan'ın güneybatı bölgesi Guria'da - Karadeniz ve Küçük Kafkas sıradağları arasında - yer alır. 1463 yılından 1829 yılına kadar Gurieli hanedanı'nın 22 prensi tarafından yönetilmiştir. Gürcistan Krallığı'nın dağılmasından sonra ortaya çıkmış, sınırları Osmanlı İmparatorluğu ile çıkan sürekli çatışmalar sebebiyle değişken olmuş, 1829 yılında Çarlık Rusyası tarafından ilhak edilene kadar farklı derecelerle özerk olarak hüküm sürmüştür.

I. Mamia Gurieli 1512'den öldüğü tarihe kadar Guria'nın prensliğini yapmış Gurieli hanedanı üyesidir. Babası I. Giorgi'nin ölümüyle tahta geçen Mamia, Doğu Gürcistan'daki Kartli ve Kaheti krallıklarının çatışmalarında yer almıştır; silah zoruyla, Kartlili X. Davit'i damadı Kahetili Levan ile barıştırmıştır. 1533'te Megrelya prensi olan adaşıyla beraber Çerkes korsanlarının ana üssüne karşı düzenlediği sefer fiyaskoyla sonuçlanmıştır. Rehin alınan Mamia Gurieli, fidye karşılığında serbest bırakılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">I. Levan Dadiani</span>

I. Levan Dadiani, Batı Gürcistan'daki Megrelya'nın ilk prensidir. 1533'te, Megrelya eristaviliği ("Dük") ve İmereti Krallığı'nın mandaturt-ukhutsesi nı yapan babası III. Mamia Dadiani'nin yerine geçmiştir. Düklüğü süresince İmereti kralı ile arası bozuk olan Dadiani'nin 1546'da düklüğü düşürülmüş ve hapis cezası almıştır. Hapisten kaçmayı başaran Levan, Osmanlı'nın desteğiyle Megralya'nın İmereti'den ayrılıp bağımsızlığını ilan etmesini sağlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">I. Manuçar Dadiani</span>

I. Manuçar Dadiani 1590'dan ölümüne kadar Megrelya'ya hükmetmiş prenstir. I. Levan Dadiani'nin küçük oğlu olan Manuçar, ağabeyi IV. Mamia Dadiani'nin ölümüyle tahta çıkmıştır

III. Levan Dadiani veya doğum adıyla Şamadavle (შამადავლე) 1661'den öldüğü tarihe kadar Megrelya'nın prensliğini yağmış Dadiani hanedanı üyesidir. Saltanatı iç savaşlarla geçen III. Levan, Imereti Kralı V. Bagrat'la yaptığı savaşta hem savaşı, hem de karısını kaybetmiştir.

III. Giorgi Dadiani 1572'den 1573'e ve 1578'den ölümüne kadar Megrelya'nın prensliğini yapmış Dadiani hanedanı üyesidir. Giorgi, I. Levan'ın oğlu ve vârisiydi.

IV. Mamia Dadiani 1573'ten 1578'e ve 1582'den ölümüne kadar Megrelya'nın prensliğini yapmış Dadiani hanedanı üyesidir. Mamia, I. Levan'ın küçük oğluydu.

Rostom Gurieli, 1534'ten ölümüne kadar Guria'nın prensliğini yapmış Gurieli hanedanı üyesidir. Saltanatı boyunca İmereti Kralı III. Bagrat'a sadık olan Rostom, genişleyen Osmanlı İmparatorluğu'na karşı savaşmış ve topraklarının bir kısmını kaybetmiştir. Rostom'un Bagrat ile olan ilişkisi, Rostom'un Megrelya Prensi ve Bagrat'ın rakibi I. Levan Dadiani'ye destek vermesiyle kötüleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">III. Mamia Gurieli</span>

III. Mamia Gurieli veya yaygın olarak bilinen adlarıyla Büyük Mamia Gurieli veya Kara Gurieli (შავი გურიელი, Şavi Gurieli) 1689'dan öldüğü tarihe kadar Guria'nın prensliğini yapmış Gurieli hanedanı üyesidir. Batı Gürcistan'daki savaşlarda çatışan Gurieli, 1701, 1711-1712 ve 1713-1714 tarihlerinde üç kez İmereti kralı olmuştur. Krallık yaptığı ilk dönemde, kayınpederi Giorgi Abaşidze'nin baskısıyla tahttan çekilmiştir. İmereti kralı olduğu sonraki dönemlerde, Imeretili VII. Giorgi ile kan davası içinde olmuştur. Gurieli öldüğünde yerine taht için rekabet ettiği VII. Giorgi geçmiştir.

III. Giorgi Gurieli 1669'dan 1684'e kadar Guria'nın prensliğini yapmış Gurieli hanedanı üyesidir. Ayrıca 1681-1683 yılları arasında İmereti'nin krallığını yapmıştır. Etkisi altına almaya çalıştığı Batı Gürcistan'daki iç savaşlara dahil olmuştur. Kaybettiği İmereti tahtını geri almaya çalıştığı savaşta öldürülmüştür.

IV. Mamia Gurieli, 1726-1756, 1758-1765 ve 1771-1776 yılları arasında Guria'nın prensliğini yapmış Gurieli hanedanı üyesidir. Saltanatı döneminde küçük kardeşi V. Giorgi Gurieli ile rekabet halinde olan Mamia, bölgedeki Osmanlı saldırıları ve İmereti krallarının Batı Gürcistan'ın tamamını kendilerine bağlama çabalarından dolayı aralıklı saltanat sürmüştür.

IV. Giorgi Gurieli, 1714'ten 1726'ya kadar Guria'nın prensliğini yapmış Gurieli hanedanı üyesidir. 1714'te babası III. Mamia Gurieli, Giorgi'yi prens naibi olarak atamıştır. 1716'da kısa süreliğine İmereti kralı olmuş, ancak aynı yıl tahttan çekilmek zorunda kalmıştır. İmereti'den Guria'ya döndüğünde, annesi Elene ve kardeşi III. Kaihosro'nun de dahil olduğu yerel bir soylu grup Giorgi'ye darbe düzenlemiştir. Giorgi, Megrelya Prensi Bejan Dadiani ile barıştıktan sonra konumunu korumayı başarmıştır.

I. Kaihosro Gurieli, 1626'dan 1658'e kadar Guria'nın prensliğini yapmış Gurieli hanedanı üyesidir. Görevden alınan selefisi I. Simon Gurieli'nin yerine Megrelya Prensi II. Levan II Dadiani tarafından prens ilan edildi. Kaihosro, İmereti Kralı III. Alexander tarafından devrildi ve sınır dışı edildi. Osmanlı desteğiyle Guria'ya dönüşü, Gurialı bir soylu tarafından öldürülmesiyle son buldu.

I. Vahtang Gurieli, 1583'ten öldüğü tarihe kadar Guria'nın prensliğini yapmış Gurieli hanedanı üyesidir. Selefisi II. Giorgi Gurieli'yi görevden alan Megrelya prensi IV. Mamia Dadiani'nin vasalıydı. Vahtang, Guria'nın ana katedrali Şemokmedi Manastırı'na bir kilise inşa ettirdi.

V. Giorgi Gurieli 1756-1758, 1765-1771 ve 1776-1788 yılları arasında Guria'nın prensliğini yapmış Gurieli hanedanı üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">III. Aleksandre</span> Gürcü kralı

III. Aleksandre, Bagrationi Hanedanı'ndan (1639-1660) döneminde İmereti kralı.

<span class="mw-page-title-main">I. Simon Gurieli</span>

I. Simon Gurieli, 1625-1626 yılları arasında Guria'nın prensliğini yapmış Gurieli hanedanı üyesidir. Babası II. Mamia Gurieli'yi öldürdükten sonra Guria tahtına çıktı ve kayınbiraderi II. Levan Dadiani tarafından tahttan indirilip kör edildiği 1626'ya kadar Guria'ya hükmetti. Kör edildikten sonra keşiş olup Kudüs'e yerleşti.

II. Giorgi Gurieli, 1564-1583 ve 1587-1600 yılları arasında Guria'nın prensliğini yapmış Gurieli hanedanı üyesidir. Babası Rostom Gurieli'nin ölümüyle tahta geçen Giorgi'nin saltanatı, komşu ülke Megrelya'daki Dadianiler ve bölge üzerindeki hak iddialarını arttıran Osmanlılar ile çatışma içinde geçti. Saltanatı 1583-1587 yılları arasında Megrellerin bölgeyi istilası ile kesintiye uğradı, ancak Osmanlı'nın desteğiyle yeniden tahta çıktı.

<span class="mw-page-title-main">III. Bagrat (İmereti kralı)</span>

III. Bagrat (1495-1565) II. Aleksandre'nin oğlu 1510'dan 1565 tarihine kadar İmereti kralıdır.

<span class="mw-page-title-main">Rostom</span>

Rostom (1571–1605) Prens Konstantine'nin oğlu, 1588–1589 ve 1590–1604 arası İmereti kralıdır. Megrelya prensi IV. Mamia Dadiani ve İmereti soylularının bir kısmının desteği ile tahta çıktı. Aynı yıl II. Giorgi Gurieli tarafından Osmanlı desteğiyle tahttan devrildi ve yerine Prens Teimuraz'ın oğlu IV. Bagrat tahta çıktı. Rostom, I. Manuçar Dadiani'nin yönettiği Megrelya Prensliği'ne kaçtı. Yakın bir zaman sonra Dadiani'nin yardımı ile tahtı yeniden kazandı. İmereti'yi kendi topraklarıyla birleştirmekte azimli olan Kartli kralı I. Simon krallığın işlerine karıştı. Opşkiti Muharebesi'nde (1590) kazandığı zaferle Rostom sonunda tahtını güçlendirdi ve Simon'u uzlaştırdı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.