İçeriğe atla

II. Konstantine

II. Konstantine (Gürcüce: კონსტანტინე II) (d. 1447 – ö. 1505) 1478'den itibaren ölümüne dek birleşik Gürcistan Krallığı'ın 23. ve son kralıdır. 1490'ların başlarında, rakip İmereti ve Kaheti krallıklarının bağımsızlığını tanımak ve gücünü Kartli ile sınırlamak zorunda kaldı. 1505 yılında II. Konstantine öldü ve yerine oğlu X. Davit tahta çıktı.

Yaşamı

II. Konstantine Prens Demetre'nin oğluydu. 1465 yılında amcası VIII. Giorgi ile birlikte Samsthe'nin asi prensi II. Kvarkvare Cakeli tarafından esir alındı. Ancak bir şekilde esaretten kaçmayı başardı ve İmereti kralı VI. Bagrat'ın yokluğunda İmereti başkenti Kutaisi'yi ele geçirmeyi denedi ancak bu girişim boşunaydı. Bu başarısızlığa rağmen kendisini kral ilan etti ve daha sonraları Kartli'de bir güç kazanmayı başardı. Yine de ancak Bagrat'ın 1478'de ölümünden sonra yerine geçen II. Aleksandre'yi kovmayı ve halihazırda bölünmüş ve iç savaşlar ile zayıflamış Gürcistan'ın kralı olmayı başardı. 1483'te Aradeti Muharebesi'nde II. Kvarkvare Cakeli tarafından yenildi ve bunu fırsat bilen II. Aleksandre kendisini İmereti kralı ilan etti ancak Aleksandre 1484'te Kutaisi'yi yeniden II. Konstantine'ye kaptırdı. 1488 yılının kışında Sufi Halil Beg Mavsuli komutasındaki Akkoyunlu Türkmenleri Gürcistan'ın başkenti Tiflis'e saldırdı ve uzun süren bir kuşatmanın ardından Şubat 1489'da şehri ele geçirdiler. Başkentin işgali uzun sürmemesine rağmen bu durum işgale karşı savaşmaya giden Konstantine'nin yokluğunda Kutaisi'yi ve İmereti'nin geri kalanını ele geçiren Aleksandre tarafından yeniden kullanıldı. 1490'dan 1493'e kadar Konstantine, kuzeni Kaheti kralı I. Aleksandre ve İmereti kralı II. Aleksandre'yi bağımsız hükümdarlar olarak yasal olarak tanımaya ve II. Kvarkvare Cakeli'ye önemli bir özerklik vermeye zorlandı. Konstantine kendisini Kartli Krallığı'nın yönetimiyle kısıtladı. Böylece, 15. yüzyılın sonunda Gürcistan üç bağımsız krallığa (Kartli, Kaheti ve İmereti) ve beş özerk prensliğe (Samtshe, Megrelya, Guria, Abhazya ve Svaneti) bölündü.

1492-1496 yılları arasında Konstantine, ülkeyi yeniden birleştirmek ve Osmanlılar ve Safevi İran'ın giderek saldırganlaşan Müslüman imparatorluklarına karşı savunmak için uluslararası bir destek kazanmaya çalıştı. Bu amaçla Mısır'ın Burci sultanı Kayıtbay'a ayrıca Papa VI. Alexander'a ve Kastilya Kraliçesi I. Isabel'e elçiler yolladı. Ancak bu girişim sonuçsuz kaldı.

II. Kvarkvare'nin oğlu I. Kaihosro'nun ölümü üzerine, Samtshe prensliğinin tahtına çıktıktan sadece iki yıl sonra, onun yerine aynı derecede "dindar" kardeşi Mzeçabuk Cakeli geçti. Aynı zamanda, yeni ortaya çıkan Şah I. İsmail tarafından yönetilen Safeviler, sadece kendisini ana maden ocağı Şirvan'dan uzaklaştırmak için de olsa feodal devleti yağmalama eğilimindeydiler. Aynı yıl 1500'de Şah İsmail, Konstantine'yi ve İmereti kralı II. Aleksandre'yi Tebriz yakınlarında bulunan Osmanlı mülklerine saldırmaları için kışkırttı. Bir önlem olarak I. İsmail, Aleksandre'nin oğlu prens Demetre'yi, prensin bir barış anlaşmasına aracılık ettiği yeni fethedilen Şirvan bölgesine göndermesini sağladı. İsmail, Konstantine'ye Tebriz'i ele geçirdikten sonra Konstantine'nin Akkoyunlu Türkmenlerine hala ödediği haraçları iptal edeceğine dair söz verdi. Her Gürcü hükümdar Şah İsmail'in kendi 7.000 kişilik ordusuna ilaveten 3.000 asker yolladı ve 1503'e kadar Nahçıvan'ı Osmanlılardan geri almasını sağladılar. Ancak Şah İsmail sözünü tutmadı ve Kartli ve Kaheti'nin ödediği haracı sonlandırmadı.

Ölümü

II. Konstantine 1505'te öldü ve tahtı oğlu X. Davit'e bıraktı. Günümüze ulaşan kilise kayıtlarından da anlaşılacağı gibi, 1503 veya 1504'te tahttan feragat ederek Cyril adını alarak bir manastırda emekli olmuş olabilir.

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Gürcistan Krallığı</span> Orta Çağda kurulmuş Gürcü krallığı

Gürcistan Krallığı ya da Gürcü İmparatorluğu, Orta Çağ'da kurulmuş olan Gürcü devleti. Gürcistan pek çok alanda, Altın Çağ olarak adlandırılan dönemi bu krallık zamanında yaşamıştır.

<span class="mw-page-title-main">İmereti Krallığı</span>

İmereti Krallığı 1258-1330 ve 1446-1810 yılları arasında Gürcistan Krallığı dağıldığında ortaya çıkan krallıktır. Gürcistan ve Kafkasların Moğollar tarafından istilası döneminde Moğol boyunduruğuna başkaldıran VI. Davit Narin’in batıya çekilerek burada İlhanlı egemenliğinden bağımsız şekilde ilan ettiği krallık olarak 1258-1330 yılları arasında varolmuştur. İmereti Krallığının başkenti Kutaisi olmuştur. Bu dönemde başkent Tiflis Moğol işgali altında olmuş ve Gürcü kralları Moğollar tarafından onaylanarak atanmıştır. Moğollara karşı Gürcü halkının isyanlarına bölgeden destek verilmiştir. Krallık, V. Giorgi döneminde Moğolların ülkeden atılmasıyla yeniden Gürcü Krallığıyla birleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">I. Aleksandre (Gürcistan kralı)</span> Gürcistanın 18. Kralı

I. Aleksandre, "Büyük", 1412 ile 1442 yılları arası Gürcistan kralıdır. Timur'un istilasından sonra onun toparlanma çabalarına rağmen Gürcistan hiçbir zaman eskisi gibi olamamış ve uzun bir durgunluk döneminden sonra kaçınılmaz bölünme ile yüz yüze kalmıştır. 1442 yılında tacı bırakıp bir manastıra kapanarak emekli olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Kaheti Krallığı</span>

Kaheti Krallığı Doğu Gürcistan'da, Kaheti bölgesinde kurulmuş ilk başkenti Gremi ve daha sonra Telavi olan Geç Orta Çağ/Erken Modern Çağ monarşisiydi. 1465 yılında Gürcistan Krallığı'nın dağılması süreciyle ortaya çıkmış ve birkaç kısa aralıklarla 1762 yılında Bagrationi Hanedanı'nın Kahetili kolunun başarısıyla Kaheti ve komşusu Kartli Krallığı'nın birleşmesi dönemine kadar varlığını sürdürmüştür. Karışık tarihinin büyük bir kısmında Kaheti, Gürcü Krallığı'nı etki alanında tutmak için çaba gösteren bunun sonucu olarak birçok askeri çatışma ve sürgünlere yol açan Safevi Devleti'nin vasalıydı.

<span class="mw-page-title-main">Kartli Krallığı</span>

Kartli Krallığı Batı Gürcistan'ın Kartli bölgesinde başkenti Tiflis olan Geç Orta Çağ / Yakın Çağ Gürcü monarşisidir. 1478 yılında Gürcistan Krallığı'nın dağılma süreciyle ortaya çıkmış ve Bagrationi Hanedanı'nın Kahetili kolunun başarısı sayesinde 1762 yılında komşusu Kaheti Krallığı ile birleşene dek varlığını sürdürmüştür. Bu dönemin çoğunda krallık Safevi hanedanlıklarının vasalıydı ancak belirli aralıklarla özellikle 1747 yılından sonra bağımsızlığını sürdürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Samtshe Atabeyliği</span>

Samtshe Atabeyliği ya da Samtshe-Saatabago, Samtshe Prensliği olarak da bilinir, Gürcistan'ın Zemo Kartli bölgesinde hüküm sürmüş Orta Çağ Gürcü prensliğidir. 1268'de kurulan prenslik 1334 yılından itibaren "atabagi" unvanı taşıyan Gürcü hükümdarlar tarafından yönetilmiştir. En geniş sınırlara sahip olduğu dönemde sınırları Taşiskari’den Erzurum’a kadar uzanan Samtshe-Saatabago, Cavaheti’nin bir kısmı ile Eruşeti, Kola, Artaani, Acara, Tao, Klarceti ve Şavşeti bölgelerinden oluşuyordu. Osmanlıların eline geçtikten sonra Çıldır Eyaleti’ne dönüştürülen bölge, 1574 ve 1595 tarihli Osmanlı kayıtlarında Gürcistan Vilayeti olarak adlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Murcaheti Muharebesi</span>

Murcaheti Savaşı, İmereti Krallığı ve Samtshe Atabeyliği orduları arasında 12 Ağustos 1535'te Ahalkalaki'nin yakınlarındaki Murcaheti kentinde gerçekleşmiş bir savaştır.

II. Kahaber, Gurieli hanedanından bir eristavi idi. 1469'dan ölümüne kadar Guria'nin düklüğünü yapmıştır.

III. Kvarkvare Cakeli 1518'den 1535'e kadar Samtshe Atabeyliği'nin prens ve atabeyliğini yapmış Cakeli hanedanı üyesidir. Samstshe Atabeyi I. Kaihosro Cakeli'nin oğluydu. Babası Kaihosro'nun ölümüyle beraber amcası Mzetçabuk tahta geçmiştir. Buna karşın Mzetçabuk Cakeli, Kvarkare'yi halefisi ilan etmiştir. Amcasının hükümdarlığı sırasında Kvarkvare aktif olarak devlet işlerinde yer almıştır. 1515'te Mzetçabuk hastalığı nedeniyle tahttan feragat etmiş ve keşiş olarak manastıra yerleşmiştir. Kvarkvare, ikinci amcası Manuçar isyan edince yeniden tahta çıkamamıştır. Kvarkvare destek vermesi için Şah I. İsmail'in yanına gitmiş ve onun vasalı olmuştur. Sonraki 3 sene boyunca Şah İsmail'in Tebriz'deki sarayında yaşamıştır. 1518'te Kvarkvare komutasındaki Kızılbaş ordusu Samtshe'yi işgal etmiştir. Safeviler I. Manuçar'ı tahttan indirmiş ve Kvarkvare'yi tahta geçirmiştir. Manuçar, Osmanlıların Safevilere karşı savaşmaları ve yeğenini devirmeleri istemiştir. Kvarkvare'nin kuvvetleri Erzurum yakınlarındaki savaşta Manuçar'ı yenmiştir. Savaşı kaybeden Manuçar Osmanlı İmparatorluğu'na kaçmıştır. Kvarkvare'nin saltanatında Samtshe'nin üzerindeki İran etkisi gün geçtikçe artmıştır. Bu nedenle Türkler ülkeye ve özellikle güneybatı bölgesine büyük zararlar vermiştir. Ahaltsihe derebeyleri Kvarkvare yönetiminde Samtshe'nin düşman tarafından ele geçirileceğini anlamıştı. Bu yüzden İmereti Kralı III. Bagrat ve Kartli Kralı I. Luarsab, Samtshe'yi Müslüman imparatorluklardan korumak için ittifak yapıp Cakeli hanedanını devirmeye karar verdi. 1535'te Kral III. Bagrat yönetimindeki ordu Samtshe'yi işgal etti. Bagrat, Ahılkelek yakınlarındaki Murcaheti Savaşı'nda Kvarkvare'yi yendi ve esir aldı. Samtshe Prensliği Gürcüler tarafından işgal edildi. Kvarkvare hapishanede öldü. Birkaç yıl sonra, Kvarkvare'nin hayatta kalan küçük oğlu II. Kaihosro bölgeden İmereti ve Kartli birliklerini sürmek için Osmanlılardan destek istedi. 1545'teki Sohoista Muharebesi'nde Kaihosro III. Bagrat'ı mağlup etti ve Cakeli hanedanı yeniden tahta geçti. Samtshe, onun yönetiminde Osmanlı İmparatorluğu'nun vasalı oldu. III. Kvarkvare'nin soyundan gelenler sırasıyla Samtshe Atabeyliği'ni ve Çıldır Eyaleti'ni yönetti.

I. Kaihosro Cakeli 1498'den 1500'e kadar Samtshe Atabeyliği'nin prens ve atabeyliğini yapmış Cakeli hanedanı üyesidir. Babası II. Kvarkvare'nin ölümüyle tahta çıktı. Kaihosro'nun çağdaşlarına göre, bilge ve eğitimli bir hükümdardı. Hükümdarlığı boyunca diğer Gürcü krallıkları Kartli, Kaheti ve İmereti ile sorun yaşamadı. Lazistan üzerinden Samtshe Atabeyliği'ne saldıran Osmanlı'nın Erzurum ve Trabzon Paşalarını mağlup etti. Kaheti kralı I. Aleksandr ve Kartli Kralı Konstantin ile birlikte, İran'daki Akkoyunlu yönetimini yıkması için ilk Safevi şahı İsmail'e yardım etmeyi kabul etti. Kaihosro 1500 yılında öldü ve yerine kardeşi Mzetçabuk Cakeli geçti.

<span class="mw-page-title-main">II. Aleksandre</span>

II. Aleksandre (14??-1510) 1478'de Gürcistan kralı ve 1483'ten 1510'a kadar İmereti kralıdır.

<span class="mw-page-title-main">III. Bagrat (İmereti kralı)</span>

III. Bagrat (1495-1565) II. Aleksandre'nin oğlu 1510'dan 1565 tarihine kadar İmereti kralıdır.

<span class="mw-page-title-main">VIII. Giorgi</span>

VIII. Giorgi (1417-1476) krallığı saltanatı sırasında halihazırda parçalanmış ve 1446'dan 1465'e kadar bir iç savaşa karışmış olsa da birleşik Gürcistan Krallığı'nın son kralıydı. İsyancılar tarafından yenildi, yalnız doğu eyaleti Kaheti'de I. Giorgi olarak hüküm sürdü. 1465'te ölümüne kadar, Bagrationi kraliyet hanedanı'nın yerel bir branşını kurdu.

<span class="mw-page-title-main">V. Bagrat (İmereti kralı)</span>

V. Bagrat, 1660-61, 1663-68, 1669-78 ve 1679-81 yıllarında İmereti kralıdır. Onun saltanatı dönemi üvey annesi tarafından kör edilmesi sebebiyle krallıkta aşırı istikrarsızlık ve feodal anarşi ile bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Arçil (İmereti kralı)</span>

Arçil Bagrationi Hanedanı'ndan, Batı Gürcistan'da İmereti ve Doğu Gürcistan'da Kaheti (1664-75) kralı. İmereti tahtına çıkmak için bir dizi başarısız girişimden sonra Arçil, yerel bir Gürcü topluluğunun kültürel yaşamına öncülük ettiği Rusya'da emekli oldu. Ayrıca bir lirik şairdir.

I. Aleksandre, Bagrationi Hanedanı'ndan, 1387'den 1389'a kadar Batı Gürcistan İmereti kralıdır. Bundan önce Gürcistan krallarının yetkisi altında İmereti eristavi ("dük") idi.

I. Giorgi, Bagrationi Hanedanı'ndan, 1389'dan 1392'ye kadar Batı Gürcü krallığı İmereti'nin kralıdır.

II. Konstantine, Bagrationi Hanedanı'ndan, 1396'dan 1401'deki ölümüne kadar İmereti kralıdır.

Demetre Bagrationi Hanedanı'ndan bir kraliyet prensidir. 1401'den 1455'e kadar aralıklarla İmereti düküdür.

VI. Bagrat Bagrationi Hanedanı'nın İmereti kolunun temsilcisi, 1463'ten itibaren İmereti ve 1465'ten itibaren ölümüne kadar Gürcistan kralıydı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.