İçeriğe atla

II. Ioannes Paulus'a yönelik suikast girişimi

II. Ioannes Paulus'a yönelik suikast girişimi
Mehmet Ali Ağca tarafından vurulan II. Ioannes Paulus
BölgeAziz Petrus Meydanı, Vatikan
Tarih13 Mayıs 1981
17.22 (+02.00)
Saldırı türü
Tabanca ile
SilahlarBrowning Hi-Power
Yaralı3
İşleyenlerMehmet Ali Ağca

II. Ioannes Paulus'a yönelik suikast girişimi, 13 Mayıs 1981'de, 17.00'yi az geçe Mehmet Ali Ağca tarafından Browning marka 9 mm. yarı otomatik tabanca ile ateşlenen 3 mermi ile gerçekleştirilmiştir. Girişim sonucu Papa II. Ioannes Paulus, elinden ve karnından vurulmuştur.

Suikast

Saldırı sırasında II. Ioannes Paulus, Vatikan'ın Aziz Petrus Meydanı'nda 10 bini aşkın izleyicisini üstü açık arabası ile selamlamaktaydı. Tetikçi Ağca hemen olay yerinde yakalandı. II. Ioannes Paulus 3 km ötedeki Gemelli Hastanesi'nde 5.5 saat süren bir ameliyata alındı. Yoğun kan kaybına rağmen II. Ioannes Paulus ameliyattan başarı ile çıktı.

1 Şubat 1979'da gazeteci Abdi İpekçi'nin öldürülmesi olayının firari sanığı Mehmet Ali Ağca olayın sanığı olarak yakalanmıştır. Suikast girişimi İtalya'da diplomat olarak görev yapan iki Bulgar'ın tutuklaması üzerine Soğuk Savaş'ın iki süper gücünü karşı karşıya getirmiştir. Vurulmasından 4 gün sonra Ağca'yı affettiğini bildiren II. Ioannes Paulus, Ağca'yı 27 Aralık 1983'te bizzat İtalyan cezaevinde ziyaret etti. Suikast soruşturması boyunca 128 kez ifadesi alınan Ağca her seferinde farklı bir ifade verdi. 22 Mart 1986'da İtalya yasalarına göre ömür boyu hapis cezasına çarptırıldı. Soruşturmada eylemin arkasında kimin olduğu belirlenemedi.

Berlin Duvarı'nın yıkılması ile İtalyan istihbaratının 1999'da 600 sayfalık eski Çekoslovakya gizli polis dosyalarını ele geçirmesi üzerine eylemi planlayanlar üzerine tartışmalar yeniden hareketlendi. Dosyalarda 13 Kasım 1979 tarihinde Sovyet otoritelerinin anti-komünist aktivitelerinden ötürü II. Ioannes Paulus'un yerinden indirilmesi ön görülmekteydi. Devam eden İtalya soruşturmalarında Rus Askerî Gizli Servisi'nin bu işin arkasında olduğu öne sürülmüşse de talimatı kimin verdiği hâlâ meçhuldur. Suikast girişimiyle yaralanan II. Ioannes Paulus o dönemden itibaren eski sağlıklı konumunu yitirdi. Kendisini ölümden kurtaranın Meryem olduğuna inanan II. Ioannes Paulus, Katolik inancında Meryem kültünün hararetli savunuculuğunu yapmıştır.

Suikast girişiminin nedenleri

Aslen Polonyalı olan Papa, Amerikan tezine göre Sovyet Gizli Servisi KGB ve Bulgaristan tarafından öldürülmek istenmişti. Bulgarlar bu amaçla sağcı bir Türk eylemci olan Ağca ile anlaşmış ve suikastı düzenlemişlerdi. Bu iddia ABD ve Batı dünyası tarafından uzun süre kullanıldı ve Bulgar Bağlantısı olarak anıldı.

Sovyet tezine göre ise suikast Bulgar diplomatlara ve Doğu Blokuna yönelik bir komploydu. Amerikan Gizli Servisi CIA, Polonya'da örgütlenen ve Sovyet karşıtı bir muhalefetin önderliğini yürüten Dayanışma Sendikası'na destek veren Polonya asıllı Papa'ya suikast düzenletmiş, bu amaçla da Türkiye'de ülkücü militan olarak tanınan Ağca'yı kullanmıştır.

Her iki tez de bazı yanlışlar içeriyordu. Ağca ABD'nin iddia ettiği gibi solcu değildi, Sovyet gazetecilerin ileri sürdüğü gibi ülkücü bir militandı ve Bulgar gizli servisi ile ilişkisi vardı. İpekçi cinayeti sonrası hapisten kaçmış ve sahte pasaport ile Bulgaristan'a geçmişti. Orada Bulgar Gizli Servisi ile ilişkili Türk Mafyası tarafından saklanmış, bir süre sonra Avrupa'ya gönderilmişti. Ağca'nın suikastte kullandığı silah 76C23953 seri numaralı Belçika yapımı Browning Hi-Power tabanca, Zürih'teki bir silah dükkânından alınmıştı.[1] Sovyetler Birliği, Polonya asıllı Karol Josef Wojtyla'nın II. Ioannes Paulus adıyla papa seçilmesinden sonraki komünizm karşıtı söyleminden oldukça rahatsızdı.

Ağca'nın Mesih ilanı

Ağca, Papa suikastı sonrasında yargı sürecinde sürekli olarak değişik ifadeler verdi ve akıl sağlığından yoksun bir karakter görüntüsü çizdi. Mahkeme ve soruşturmalarda 128 farklı ifade veren Ağca, kendisinin beklenen Mesih olduğunu ilân etti. Mahkeme heyeti 22 Mart 1986'da Ağca'yı ömür boyu hapse mahkûm etti. Ancona cezaevinde yatmakta iken 13 Mayıs 2000'de İtalyan hükûmeti tarafından Türkiye'ye gönderildi.

Kaynakça

  1. ^ "Ağca'nın Papa suikastında kullandığı silah sergileniyor". 21 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2014. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Gladio</span> askeri operasyon

Gladio, II. Dünya Savaşı sonrasında Batı Avrupa'da gelecekte olması beklenen bir Varşova Paktı işgaline cephe gerisinde bir direniş başlatmak amacıyla İtalya'da NATO tarafından gizli olarak örgütlenen kontrgerilla (stay-behind) operasyonunun kod adı. Gladyo, özel olarak NATO cephe gerisi direniş organizasyonun İtalyan kolunu belirtse de bazen "Gladyo operasyonu" NATO'nun bütün cephe gerisi (stay-behind) operasyonlarının gayriresmî adı olarak kullanılır ve bazen "Süper NATO" adıyla da anılır.

<span class="mw-page-title-main">Mehmet Ali Ağca</span> Türk suikastçı

Mehmet Ali Ağca, sol görüşlü gazeteci Abdi İpekçi'yi öldüren ve İpekçi cinayetinin ardından tutulduğu Türk hapishanesinden kaçtıktan sonra 13 Mayıs 1981'de Papa II. John Paul'u vurarak yaralayan Türk suikastçıdır.

<span class="mw-page-title-main">XVI. Benedictus</span> 265. Katolik Kilisesi papası (1927–2022; pd. 2005-2013)

Papa XVI. Benedictus, taşıdığı Papa ünvanıyla dünya çapında 1 milyarı aşkın üyesi bulunan Katolik Kilisesi'nin 2005-2013 seneleri arası ruhani lideriydi.

<span class="mw-page-title-main">II. Ioannes Paulus</span> 264. Katolik Kilisesi papası (1920-2005; pd. 1978-2005)

II. Ioannes Paulus, Türkçe II. Yuhanna Pavlus, kaynaklardaki yaygın adıyla II. Jean Paul, ya da doğum adıyla Karol Józef Wojtyła, Katolik Kilisesi'nin Polonya kökenli ilk papası.

Oral Çelik, adı bir dönem Abdi İpekçi cinayeti ve Papa II. Jean Paul'a yönelik suikast girişimine karışmış olan Türk ülkücüdür.

<span class="mw-page-title-main">İzmir Suikastı</span> Atatürkün hedeflendiği 1926 tarihli suikast planı

İzmir Suikastı, Türkiye Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Paşa'ya 14 Haziran 1926 tarihinde, İzmir'de yapılması planlanan suikast girişimidir. Aralarında eski bakanlar, milletvekilleri ve valiler de bulunan bir grup tarafından planlanmış ancak hayata geçirilmeden engellenmiştir.

Bahçelievler Katliamı, 8 Ekim 1978 günü Ankara'nın Bahçelievler mahallesinde Türkiye İşçi Partisi üyesi Latif Can, Efrahim Ezgin, Hürcan Gürses, Osman Nuri Uzunlar, Serdar Alten, Faruk Erzan ve Salih Gevence isimli gençlerin öldürüldüğü olaydır.

Özal Suikastı, 1988 yılında dönemin Türkiye Cumhuriyeti Başbakanı Turgut Özal'a yönelik düzenlenen ve Özal'ın yaralı olarak kurtulduğu suikasttır.

<span class="mw-page-title-main">John F. Kennedy Suikastı</span> 1963te ABD başkanının öldürülmesi

Başkan John Fitzgerald Kennedy suikastı X, 22 Kasım 1963 tarihinde Amerika Birleşik Devletleri'nin 35. başkanı olan John Fitzgerald Kennedy'ye karşı Dallas'ta Lee Harvey Oswald tarafından yapılmış ve Başkan Kennedy’nin ölümüyle sonuçlanmış suikast.

Kontrgerilla, kelime anlamıyla gerilla güçlerine karşı kurulmuş güçtür. Bir diğer anlamı ise NATO bünyesindeki ülkelerde sol örgütlenmeye karşı oluşturulan yasa dışı örgütlenmenin Türkiye'deki adı ve ayağıdır. Türkiye'deki yapılanması ise Amerika tarafından Ankara'da bulunan Amerikan Askerî Yardım binasında kurulmuş ve başlarda CIA tarafından fonlanmıştır. 1970 ila 1991 yılları arasında etkin olarak faaliyet gösteren yapılanmanın yasal statüsü yoktur, gizli silah depoları ve kayıt dışı mensupları vardır. Ülkü Ocakları tarafından kurulan Ülkücü komando kampları; Kontrgerilla örgütü için paramiliter üyeler yetiştirmiştir. 20. Yüzyılda özellikle de Soğuk Savaş döneminde Türkiye'de ve birçok NATO ülkesinde tartışmalı olaylarda etkisi olduğu düşünülen bu organizasyon; 1991 yılında Sovyetler Birliği'nin dağılması ve Soğuk Savaşın sona ermesiyle birlikte birkaç yıl içinde etkisini kaybetmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Solidarność</span>

Solidarność veya Dayanışma 31 Ağustos 1980 tarihinde Polonya Halk Cumhuriyetindeki Gdańsk Tersanesi işçileri arasında kurulan sendika. İlk lideri Lech Wałęsa’dır.

<span class="mw-page-title-main">Abdi İpekçi suikastı</span>

Abdi İpekçi suikastı, dönemin Milliyet gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Abdi İpekçi'nin 1 Şubat 1979'da suikastçı Mehmet Ali Ağca tarafından öldürüldüğü saldırıdır.

<span class="mw-page-title-main">İsviçreli Muhafızlar</span> Papayı korumakla yükümlü sembolik askerî birlik

İsviçreli Muhafızlar, Vatikan'ı ve Papa' yı korumakla yükümlü 110 kişilik ordudur. 22 Temmuz 1506'dan beri aktif olarak Vatikan'da görev yapmaktadırlar. Görev yeri sadece Aziz Petrus Bazilikasıdır. Üniformalarının rengi sarı, mavi ve kırmızıdır. İsviçreli muhafız olmak için Katolik, bekar, İsviçre vatandaşı olunması, askeri görevini yapmış, üniversite veya liseyi bitirmiş, 19-30 yaşları arasında ve en az 174 cm uzunluğunda olunması gerekmektedir. İsviçreli muhafızlar, bugün de Vatikan'da papanın hizmetindedir. Medici papalarının rengindeki üniformalarının tasarımını ise 16. yüzyılda Michelangelo yapmıştı.

Bekir Çelenk, adı bir dönem Papa II. Jean Paul'e yönelik suikast girişimine karışan Türk silah kaçakçısı.

<span class="mw-page-title-main">Bojinka Planı</span>

Bojinka Planı, diğer kullanımlarıyla Bojinka Komplosu veya Bojinka Operasyonu, Remzi Yusuf ve Halid Şeyh Muhammed tarafından planlanan üç aşamalı bir saldırı planıydı. Papa II. Ioannes Paulus'a suikast, Asya ile Amerika Birleşik Devletleri arasında sefer yapan on bir yolcu uçağına bombalı saldırı ve Fairfax County, Virginia'daki CIA merkezine uçakla intihar saldırısı gerçekleştirilmesinden oluşmaktaydı. Plan için hazırlıkların gerçekleştirdiği binada yangın çıkması üzerine olay yerine polislerin gelmesi ile gün yüzüne çıktı ve tasarı gerçekleştirilemedi. Ardından tasarı ile ilgi olduğu tespit edilen bazı isimler tutuklandı.

Nihat Erim suikastı, 12 Mart Muhtırası sonrasında 26 Mart 1971-22 Mayıs 1972 tarihleri arasında kurulan 33 ve 34. Türkiye Hükûmetlerinde Türkiye Cumhuriyeti Başbakanı olarak görev yapan, 1961 Anayasası'nda değişiklikler yaptıran; Deniz Gezmiş, Hüseyin İnan ve Yusuf Aslan'ın idamlarıyla sonuçlanan Balyoz Harekâtı'nı başlatmasıyla bilinen Nihat Erim'in 19 Temmuz 1980 tarihinde İstanbul'da DEV SOL militanları tarafından uğradığı silahlı saldırı sonucu öldürülmesi olayı. Nihat Erim'in öldürülmesi Türkiye'de büyük bir infiale neden oldu, Bülent Ecevit ve Alparslan Türkeş millî birlik çağrısında bulundu, basın büyük tepki gösterdi. 12 Eylül Darbesi'ne giden süreç ivme kazandı.

<span class="mw-page-title-main">Ferdinando Imposimato</span> İtalyan devlet adamı

Ferdinando Imposimato, İtalyan hukukçu, aktivist, hâkim ve siyasetçidir.

Balgat Katliamı, 10 Ağustos 1978'de Ankara'nın Balgat semtinde genellikle sol görüşlü kişilerin gittiği dört kahvehaneye Mustafa Pehlivanoğlu ve diğer Ülkücüler tarafından bir otomobilden otomatik silahlarla yaylım ateşi açılması sonucu 5 kişinin öldüğü saldırı. Katliamın faillerinden Mustafa Pehlivanoğlu, 12 Eylül Darbesi'nden sonra idam edildi.

Papamobil, Katolik Kilisesi papasının halka açık alanlarda kullanması için özel olarak tasarlanmış bir motorlu araçtır. Genellikle eski Gestoral Sandalye'nin halefi olarak kabul edilir ve büyük kalabalıkları selamlarken papanın daha görünür olmasını sağlamak için tasarlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Olof Palme suikastı</span>

Olof Palme suikasti, Eski İsveç başbakanı Olof Palme‘ye karşı 28 Şubat 1986 tarihinde Stig Engström tarafından yapılmış olan ve Palme'nin ölümüyle sonuçlanan suikast girişimi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.