İçeriğe atla

II. Hindistan-Pakistan Savaşı

II. Hindistan-Pakistan Savaşı
Hindistan-Pakistan Savaşları

Keşmir'in jeopolitik haritası
TarihAğustos-Eylül 1965
Bölge
SonuçTaşkent Deklarasyonu
Taraflar
 Hindistan Pakistan
Komutanlar ve liderler
Hindistan Sarvepalli Radhakrishnan
Hindistan Lal Bahadur Shastri
Hindistan Joyanto Nath Chaudhuri
Pakistan Muhammed Eyüb Han
Pakistan Musa Han
Güçler
700,000 piyade[1]
700+ uçak[2]
720 tank[1]
628 top[3]
260,000 piyade[1]
280 uçak[2]
756 tank[3]
552 top[3]
Kayıplar
3,000 asker
150-190 tank
60-75 uçak[4][5]
3,800 asker
200-300 tank
20 uçak[4][5]

II. Hindistan-Pakistan Savaşı, Ağustos-Eylül 1965 tarihlerinde Hindistan ve Pakistan arasında meydana gelen silahlı çatışmalardır.[6] Çatışmalar, Pakistan'ın Hindistan'daki yönetime karşı ayaklanma başlatmak için Cemmu ve Keşmir'e kuvvetleri sızdırdığı Cebelitarık Harekâtı'nı takiben başladı. Hindistan, bunun üzerine Batı Pakistan'a yönelik kapsamlı bir askeri saldırı başlatarak misilleme yaptı. 17 gün süren savaş, her iki tarafta da binlerce kayba neden oldu ve II. Dünya Savaşı'ndan bu yana en büyük zırhlı araç ve tank savaşına tanık oldu.[7][8]

İki ülke arasındaki çatışmalar Sovyetler Birliği ve Amerika Birleşik Devletleri'nin diplomatik müdahalesinin ardından Birleşmiş Milletler'in ateşkes ilan ettiği ve ardından Taşkent Deklarasyonu'nun yayımlanmasının ardından sona erdi.[9]

Kaynakça

  1. ^ a b c Rakshak, Bharat. "Page 15" (PDF). Official History. Times of India. 29 Eylül 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2017. 
  2. ^ a b T. V. Paul 1994, s. 107.
  3. ^ a b c SIngh, Lt.Gen Harbaksh (1991). War Despatches. New Delhi: Lancer International. s. 7. ISBN 81-7062-117-8. 
  4. ^ a b Thomas M. Leonard (2006). Encyclopedia of the developing world. Taylor & Francis. ss. 806-. ISBN 978-0-415-97663-3. 4 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2017. 
  5. ^ a b "Indo-Pakistan Wars". 1 Kasım 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2017. 
  6. ^ Stearns 2002, s. 1069
  7. ^ David R. Higgins 2016.
  8. ^ Rachna Bisht 2015.
  9. ^ Lyon, Peter (2008). Conflict between India and Pakistan: an encyclopedia. ABC-CLIO. s. 82. ISBN 978-1-57607-712-2. 21 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2017. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">II. Dünya Savaşı</span> 1939-1945 yılları arasındaki küresel savaş

II. Dünya Savaşı, 1939'dan 1945'e kadar süren küresel savaştır. Savaşa dönemin büyük güçleri ve dünya ülkelerinin büyük çoğunluğu katıldı, Müttefikler ve Mihver olmak üzere iki karşıt askerî ittifak kuruldu. 30'dan fazla ülkeden gelen 100 milyondan fazla personelin doğrudan katıldığı bu topyekûn savaşta, savaşın büyük tarafları tüm ekonomik, endüstriyel ve bilimsel kapasitelerini savaş için seferber ettiler. 70 ila 85 milyon ölümle sonuçlanan II. Dünya Savaşı, insanlık tarihindeki en ölümcül savaştı ve savaş boyunca askerî personelden daha çok sivil kayıp verildi. Milyonlarca insan soykırımdan, planlanmış açlık ölümlerinden, katliamlardan ve hastalıklardan öldü. Tanklar, zırhlı araçlar, savaş uçakları, stratejik bombardımanlar, uçak gemileri, radar ve sonar, nükleer silahların geliştirilmesi ve roketler gibi birçok savaş teknolojisi savaşta önemli rol oynadı.

<span class="mw-page-title-main">Pakistan</span> Güney Asyada bir ülke

Pakistan, resmî adıyla Pakistan İslam Cumhuriyeti, Güney Asya'da bir ülkedir. 241,49 milyonu aşan nüfusuyla dünyanın en kalabalık beşinci ülkesidir. En büyük ikinci Müslüman topluluğuna sahiptir. 881.913 km²'lik yüzölçümü ile bu alanda 33. sıradadır. Pakistan'ın güneyde Umman Denizi ve Körfezi'ne 1046 km kıyısı vardır. Doğuda Hindistan, batıda Afganistan, güneybatıda İran ve kuzeydoğuda Çin ile komşudur. Kuzeybatıda Afganistan'ın Vahan Koridoru Pakistan'ı Tacikistan'dan ince bir hatla ayırır. Ayrıca Umman ile deniz sınırı bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Lahor</span> Pakistanda bir şehir

Lahor, Pakistan'ın Pencap eyaletinin başkenti ve en büyük şehridir. Karaçi'den sonra Pakistan'ın en büyük ikinci, 13 milyonu aşan nüfusuyla da dünyanın en büyük 26. şehridir. Pencap'ın kuzeydoğu bölgesinde, Ravi Nehri boyunca yer almaktadır. Lahor, Pakistan'ın başlıca sanayi ve ekonomi merkezlerinden biridir. Geniş Pencap bölgesinin tarihi başkenti ve kültür merkezi olmakla birlikte Pakistan'ın sosyal açıdan en liberal, ilerici ve kozmopolit şehirlerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Babürlüler</span> Bir zamanlar Hindistan alt kıtasının büyük kısımlarına uzananan hanedan imparatorluğu

Babürlüler veya Babür İmparatorluğu, günümüzdeki Hindistan ve çevresi üzerinde kurulmuş ve hüküm sürmüş Türk-Moğol kökenli devlet. Çağatay Türkü bir şef ve Timurlu Hanedanı'ndan olan Babür Şah tarafından 1526 yılında kurulan ve 17. yüzyılın sonu ile 18. yüzyılın başında imparatorluğun gücünün zirvesinde olduğu dönemde, Hindistan'ın büyük bölümüne hakim olan imparatorluğun nüfusunun o tarihlerde 3,2 milyon kilometre karelik bir bölge üzerinde 110 milyon ila 150 milyon arasında olduğu tahmin edilmektedir. Babür İmparatorluğu'nun hakimiyet alanı, en geniş olduğu dönemde bugünkü Hindistan, Pakistan, Bangladeş ve Afganistan'ı kapsamaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Peştuca</span> dil

Peştuca ya da Afganca, Afganistan’da ve Pakistan’ın batı kesiminde yaşayan Peştunların konuştuğu dil. Hint-Avrupa dillerinin Hint-İran dilleri öbeğine bağlıdır. Kırk beş harfli bir alfabesi vardır. Bazı sesler Sanskritçede de bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Britanya Hindistanı</span> Büyük Britanyanın Hindistan kolonisi (1858-1947)

Sömürge Hindistanı, Britanya Hindistanı, Britanya Rajı ya da Hindistan İmparatorluğu 1858'den 1947'ye kadar Birleşik Krallık'ın Hindistan kolonisinin adıdır. Bu dönem ayrıca dominyon periyodu olarak da adlandırılmıştır. İngiltere kontrolündeki bölge güncel kullanımda Hindistan (India) adıyla bugünkü Hindistan, Pakistan Bangladeş ve Myanmar ülkelerini kapsıyordu. Yöneticisi İngiliz Kraliyet ailesi idi. Başkenti Kalküta (1858-1912) ve Yeni Delhi (1912-1947) olmuştu. Hindistan olarak,1945’te San Fransisco’da II. Dünya Savaşı’nın ardından oluşturulan Birleşmiş Milletler'in kurucu üyesi olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Aryan</span> antik halk

Aryan, antik Hint-Avrupa dil ailesine bağlı Hint-İran dilleri konuşmuş halkların kendilerini tanımlamak ve bölgedeki diğer halklardan ayırt etmek için kullanmış oldukları bir terimdir. Vedik döneminde Hindistan’ın Āryāvarta olarak adlandırılan bölgesine yerleşmiş, Hint-Aryan dilleri koluna dahil diller konuşan Hint-Aryan etnik grubu ve bu bölgeyi tanımlamak için günümüzde kullanılan bir ifadedir. Bu topluluklar yüzyıllarca bölge toplumları üzerinde aristokratik bir sınıf olarak hüküm sürmüşlerdir. Etnik olarak yakın topluluklardan olan Antik İran halkları, Avesta’da kendilerini tanımlamak için bu etnik tanımı kullandılar. Günümüzde İran adının Aryan sözcüğünden türediği ileri sürülür.

<span class="mw-page-title-main">Bangladeş Kurtuluş Savaşı</span> Bangladeşin Pakistandan bağımsızlığını kazandığı savaş

Bangladeş Kurtuluş Savaşı, geçmişte Doğu Pakistan adını taşıyan bölgede gerçekleşen ve Bengalce konuşan halkın Bangladeş adı altında kendi kaderini tayin hakkı kapsamındaki bağımsızlığıyla sonuçlanan silahlı çatışmadır.

<span class="mw-page-title-main">Cemmu ve Keşmir</span>

Cemmu ve Keşmir, Hint altkıtasının kuzey kesiminde yer alan ve Hindistan kontrolündeki bir eyaletti. Eyalet, 2019 yılında çıkarılan yeni düzenleme sonucunda feshedilerek Cemmu ve Keşmir ile Ladakh olmak üzere merkezi hükûmetçe yönetilen iki birlik toprağına dönüştürülmüştür. Büyük çoğunluğu Himalaya Dağları üzerinde bulunmuş olan eyaletin başkenti kışın Cemmu, yazın ise Srinagar'dı. Eyalet 222,236 km2 alana sahipti.

<span class="mw-page-title-main">Çin-Hindistan Savaşı</span>

Çin-Hindistan Savaşı diğer bilinen adıyla Çin-Hindistan Sınır Çatışması, 1962 yılında Çin ile Hindistan arasında yaşanan sınır savaşı.

<span class="mw-page-title-main">Araştırma ve Çözümleme Kanadı</span>

Araştırma ve Çözümleme Kanadı Hindistan'ın başlıca dış istihbarat kuruluşudur. Bu İstihbarat Bürosu tarafından üstlenilen istihbarat toplama boşluklarına maruz kalarak 1962 Çin-Hint Savaşı ve 1965 Hint-Pakistan Savaşı sonrasında oluşturuldu. Bu uzmanlaşmış, bağımsız ajans yabancı istihbarat toplama için gerekli olan durumlarda Hindistan Hükûmeti'ni ikna etmiştir. Böylece R&AW ilk Direktörü Rameshwar Nath Kao gözetiminde Eylül 1968 yılında kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">Kargil Savaşı</span>

Kargil Savaşı, Mayıs-Temmuz 1999 tarihlerinde Hindistan ve Pakistan arasında meydana gelen çatışmalardır. Savaşın nedeni, Pakistan askerî güçlerinin ile Keşmirli militanlarının, iki ülke arasındaki fiili sınırı oluşturan LOC'un Hindistan tarafına girmesiydi. Savaş sonuçsuz olarak bitmiştir ve uluslararası baskılar neticesiyle Pakistan Kargil bölgesini boşalttı.

<span class="mw-page-title-main">Hindistan-Özbekistan ilişkileri</span>

Hindistan-Özbekistan ilişkileri, Hindistan Cumhuriyeti ve Özbekistan Cumhuriyeti arasındaki uluslararası ilişkilerdir. Hindistan'ın Taşkent'te; Özbekistan'ın Yeni Delhi'de elçiliği vardır.

<span class="mw-page-title-main">Martin B-57 Canberra</span>

Martin B-57 Canberra, 1953 yılında Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetleri ile hizmete giren, Amerikan yapımı, ikiz jet taktik bombardıman ve keşif uçağıdır. B-57, Glenn L. Martin Company tarafından üretilen, British English Electric Canberra'nın lisanslı bir sürümüdür. İlk Martin yapımı modeller, İngiliz yapımı emsalleriyle neredeyse aynıydı; Martin daha sonra tasarımı daha büyük miktarlarda ABD kaynaklı bileşenleri içerecek şekilde değiştirdi ve uçağı birkaç farklı varyantta üretti.

<span class="mw-page-title-main">Bangladeş Soykırımı</span> Pakistan Ordusu tarafından Doğu Pakistandaki Bengallilere yönelik soykırım

Bangladeş Soykırımı, 26 Mart 1971'de, Batı Pakistan'ın egemen olduğu Pakistan hükûmeti, Bengallilerin kendi kaderini tayin etme çağrılarını bastırmak için ülkenin Doğu Pakistan'ına askeri bir baskıya başladığında - Işıldak Operasyonu - başladı. Dokuz ay süren Bangladeş Kurtuluş Savaşı sırasında, Pakistan Silahlı Kuvvetleri ve Cemaat-i İslamiden Pakistan yanlısı İslamcı milisler 300.000 ile 3.000.000 arasındaki Bengalliyi öldürdü ve sistematik bir soykırım tecavüzü kapsamında 200.000 ile 400.000 arasında Bengalli kadına tecavüz etti. Bangladeş Hükûmeti, soykırım sırasında 3.000.000 kişinin öldürüldüğünü ve bunun da Holokost'tan bu yana yaşanan en büyük soykırım olduğunu belirtiyor.

<span class="mw-page-title-main">Taşkent Deklarasyonu</span>

Taşkent Deklarasyonu, Hindistan ve Pakistan arasında 10 Ocak 1966'da imzalanan ve 1965 Hint-Pakistan Savaşı'nı çözen barış anlaşması. Çatışmanın tırmanabileceği ve diğer güçleri çekebileceği endişesiyle, 23 Eylül'de iki ulusu ateşkese zorlayan dış güçlerin müdahalesi ile barış sağlanmıştı.

<span class="mw-page-title-main">Çin-Hindistan ilişkileri</span>

Çin-Hindistan ilişkileri, Çin Halk Cumhuriyeti ile Hindistan Cumhuriyeti devletleri arasında sürdürülen ikili ilişkilerdir. Binlerce sene öncesine dayanan bu ilişkiler, tarih boyunca barışçıl bir şekilde sürdürülmüştür, ancak modern çağda, özellikle de Çin Komünist Partisi'nin Çin'de iktidara gelmesinden beri, bu ilişki kimi zaman aksiliklere uğramıştır. İki ülke birbiriyle ekonomik işbirliği girişimlerinde bulunmaya çalışırken, sınır anlaşmazlıkları ile iki ülkede var olan ekonomik milliyetçilik eğilimleri, bu iki ülke arasında gerilim üretmiş unsurlar teşkil etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Hindistan Dominyonu</span>

Hindistan Dominyonu, resmi olarak Hindistan Birliği, 15 Ağustos 1947 ile 26 Ocak 1950 arasında var olan Britanya Uluslar Topluluğu'nda bağımsız bir egemenlikti Bağımsızlığına kadar Hindistan, Birleşik Krallık tarafından gayri resmi bir imparatorluk olarak yönetildi. Britanya Raj'ı ve bazen Britanya Hint İmparatorluğu olarak da adlandırılan imparatorluk, doğrudan İngiliz hükûmeti tarafından yönetilen ve toplu olarak Britanya Hindistanı olarak adlandırılan bölgelerden ve bir üstün sistem altında Hint yöneticiler tarafından yönetilen prensdevletler olarak adlandırılan bölgelerden oluşuyordu. Hindistan Dominyonu, bugün Pakistan ve Bangladeş olan İngiliz Hindistan bölgelerini kapsayan bağımsız bir Pakistan Dominyonu da resmileştiren Hindistan Bağımsızlık Yasası 1947'nin kabul edilmesiyle resmileştirildi. Hindistan Dominyonu, genel tabirle "Hindistan" olarak kaldı, ancak coğrafi olarak küçüldü. Yasa uyarınca, İngiliz hükûmeti eski topraklarını yönetme konusundaki tüm sorumluluğundan vazgeçti. Hükûmet ayrıca, prens devletlerin yöneticileriyle olan anlaşma haklarını iptal etti ve onlara Hindistan veya Pakistan ile siyasi bir birliğe katılmalarını tavsiye etti. Buna göre, İngiliz hükümdarının kraliyet unvanı olan "Hindistan İmparatoru" terk edildi.

Bu listede II. Dünya Savaşı'nın ardından yaşanmış devletlerarası askeri çatışmalar yer almaktadır. Listede iç savaşlar, bağımsızlık savaşları ve küçük ölçekli çatışmalar bulunmamaktadır.

1971 Hindistan-Pakistan Savaşı, Üçüncü Hindistan-Pakistan Savaşı olarak da bilinir, Bangladeş Kurtuluş Savaşı sırasında Hindistan ve Pakistan arasında yaşanan silahlı çatışma.