İçeriğe atla

II. Giorgi Gurieli

II. Giorgi Gurieli (Gürcüce: გიორგი II გურიელი; ö. 1600), 1564-1583 ve 1587-1600 yılları arasında Guria'nın prensliğini yapmış Gurieli hanedanı üyesidir. Babası Rostom Gurieli'nin ölümüyle tahta geçen Giorgi'nin saltanatı, komşu ülke Megrelya'daki Dadianiler ve bölge üzerindeki hak iddialarını arttıran Osmanlılar ile çatışma içinde geçti. Saltanatı 1583-1587 yılları arasında Megrellerin bölgeyi istilası ile kesintiye uğradı, ancak Osmanlı'nın desteğiyle yeniden tahta çıktı.

Tahta çıkışı

II. Giorgi Gurieli, 1564'te babası Rostom Gurieli'nin ölümüyle tahta geçti.

Dadiani ile çatışması

1568'de Gurieli, Megrelya'dan kovulan I. Levan Dadiani'ye karşı, İmereti Kralı III. Giorgi'yi destekledi. Siyasi ve bölgesel anlaşmazlıkların ötesinde, Gurieli-Dadiani çatışmasının kişisel boyutları da vardı: Gurieli'nin kız kardeşi, Levan Dadiani'nin oğlu Giorgi Dadiani tarafından terk edilmişti; Giorgi Gurieli bu duruma Levan'ın kızıyla evlenip boşanarak karşılık verdi. Devrik Dadiani Osmanlı kuvvetleriyle geri döndü ve Gurieli'yi 10.000 dirhem karşılığında barış anlaşması imzalamaya zorladı.[1][2][3]

Levan'ın 1572'deki ölümünden kısa süre sonra Giorgi Gurieli Megrelya'yı işgal etti ve Levan'ın halefi ve eski damadı Giorgi Dadiani'yi, daha sonra kızkardeşini evlendireceği IV. Mamia Dadiani'nin lehine tahttan indirdi. İmereti kralı 1578'de olaya müdahale etti ve Giorgi Dadiani'den toprak imtiyazları alarak iki Giorgi arasında bir anlaşma yaptı: Devrik Dadiani'nin, geçmişteki suçları için Gurieli'ye tazminat ödemesi karşılığında saltanatını sürdürmesine izin verildi. Giorgi Dadiani'nin parası olmadığı için, o kasabadan gereken miktarda altın çıkarılana kadar Hobi'de esir olarak tutuldu.[1]

1580 civarında, Giorgi Gurieli Megrelya'daki başka bir problemden yararlandı. Giorgi Dadiani'nin Megrel hükümdarının daha önce karısını alarak küçük düşürdüğü amcası Batulia bir isyan planladı. Dadiani'nin birlikleri Batulia'yı mağlup etti ve Batulia Guria'ya kaçmak zorunda kaldı. Gurieli, isyancı Batulia'yı yakalamasına karşılık Sajavho'yu kendisi için aldı ve ardından Dadiani'nin ajanlarının Ozurgeti'deki bir hapishanede Batulia'yı öldürmesine izin verdi.[1]

Kartli baskını

Gürcü hükümdarlar kendi sorunlarıyla meşgulken, 1578'de Osmanlı İmparatorluğu ile Safevîler arasında yeni bir savaş patlak verdi. Batı Gürcistan'ın tamamı üzerinde hükümdarlık iddiasında bulunan Osmanlılar, 1581'de Safevi egemenliğindeki Kartli Krallığı'na karşı İmereti kralı, Gurieli ve Dadiani'leri savaşa dahil olmaya zorladı. Üç krallığın askerleri Kartli'ye ilerlediler, Kartli'deki köylülülerin kaçtığı fark eden askerler, boşaltılan köyleri yaktılar ve kayıp vermeden Batı Gürcistan'a döndüler.[1]

Tahttan indirilmesi ve dönüşü

1582'de Giorgi Gurieli'nin eski rakibinin Giorgi Dadiani öldü ve Megrelya'nın prenslik tahtı, Gurieli'yi reşit olmayan yeğeni Levan'ı yakalamaya ve hapsetmeye ikna eden IV. Mamia Dadiani tarafından devralındı. Mamia, 1583'te çocuğun pencereden fırlatılarak ölmesini bahane olarak göstererek Guria'ya saldırdı. Giorgi Gurieli yenildi ve yerine Dadiani'nin koruması altındaki I. Vahtang Gurieli getirildi. Mağlup Giorgi Gurieli Guria'dan kaçarken Osmanlı desteğine muhtaç kaldı ve Konstantinopolis'e çekildi. Giorgi, 1587'de Vahtang'ın ölümünün de yardımıyla hükümdarlığını sürdürmeyi başardı.[1][4]

İmereti'ye müdahalesi

1589'da Giorgi Gurieli, İmereti Krallığı'ndaki bir iç savaşa müdahale etti. İmereti tahtında Gurieli'nin Rostom'u Kutaisi'den kovduktan sonra kral olarak atadığı IV. Bagrat vardı. Gurieli, Bagrat'ı korumak için oğlu Mamia'yı terk etti ve Türk kuvvetlerinin yardımıyla, Çijavadze ailesinin sahip olduğu Sebeka Kalesini yıktı. Bagrat, Gürcistan'ın tamamını kendi hükümdarlığı altına almaya çalışan Kartli Kralı I. Simon tarafından kısa sürede tahttan indirildi.[1]

Ölümü

18. yüzyıl tarihçisi Prens Vahuşti'ye göre, Giorgi Gurieli 1600'de öldü. Vahuşti'nin tarihlendirmesi çağdaş bir belge tarafından da desteklenmekte ve modern bilimde genel olarak doğru kabul edilmektedir. Öte yandan, Şemokmedi Manastırı'ndaki 17. yüzyıla tarihlenen bir notta, Giorgi'nin 1598'de öldüğü yazmaktadır. Giorgi'nin yerine oğlu II. Mamia Gurieli geçti.[5]

Ailesi

II. Giorgi Gurieli iki kez evlendi. İlk evliliğini 1566'da I. Levan Dadiani'nin kızıyla yaptı. 1582'de boşanıp Şervaşidze ailesinden III. Giorgi Dadiani'nin dul eşi Tamar ile evlendi. Üç çocuğu oldu:[6]

  • Prens II. Mamia (ö. 1625), Guria Prensi (1600-1625);
  • Prenses Rodam, 1571'de Samtshe Atabeyi II. Kaihosro'nun oğlu Mzeçabuk Jakeli (ö. 1572) ile evlendi;
  • Prens Malakia (ö. 1641), Abhazya Katolikosu (1619-1641).

Kaynakça

  1. ^ a b c d e f ИСТОРИЯ ЦАРСТВА ГРУЗИНСКОГО [History of the Kingdom of Georgia] (PDF) (Rusça). Tiflis: Metsniereba. 1976. ss. 133-138. 22 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 3 Haziran 2021. 
  2. ^ The Georgian Chronicle, Vol. 2, Part No. 497 (Gürcüce). TITUS version by Jost Gippert. 2007 [1959]. 24 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2017. 
  3. ^ From dynastic principality to imperial district: the incorporation of Guria into the Russian Empire to 1856 (Ph.D. tez). University of Michigan. 2001. ss. 127-129. 
  4. ^ Edge of Empires: A History of Georgia. Londra: Reaktion Books. 2012. ss. 178-179. ISBN 978-1780230306. 
  5. ^ "ნარკვევები გურიის სამთავროს ისტორიიდან (XV-XVIII სს.)" [Studies in the history of the Principality of Guria (15th–18th centuries)]. Works in three volumes, Vol. 2 (Gürcüce). Batumi: Shota Rustaveli State University. 2009. ss. 31-32. ISBN 978-9941-409-60-8. 
  6. ^ Noble families of the Russian Empire. Vol. 4: Princes of the Kingdom of Georgia (Rusça). Vesti. 1993. s. 37. 
II. Giorgi Gurieli
Gurieli Hanedanı
Resmî unvanlar
Önce gelen
Rostom Gurieli		Guria Prensi
1564-1583 		Sonra gelen
I. Vahtang Gurieli
Önce gelen
I. Vahtang Gurieli		Guria Prensi
1587-1600 		Sonra gelen
II. Mamia Gurieli

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Guria Prensliği</span> Devlet

Guria Prensliği, Gürcistan'da tarihi bir devlettir. Guria kelimesi Megrelce ve Lazca kökenli bir kelime olup kalp ya da merkez anlamına gelmektedir. Gürcistan'ın güneybatı bölgesi Guria'da - Karadeniz ve Küçük Kafkas sıradağları arasında - yer alır. 1463 yılından 1829 yılına kadar Gurieli hanedanı'nın 22 prensi tarafından yönetilmiştir. Gürcistan Krallığı'nın dağılmasından sonra ortaya çıkmış, sınırları Osmanlı İmparatorluğu ile çıkan sürekli çatışmalar sebebiyle değişken olmuş, 1829 yılında Çarlık Rusyası tarafından ilhak edilene kadar farklı derecelerle özerk olarak hüküm sürmüştür.

I. Mamia Gurieli 1512'den öldüğü tarihe kadar Guria'nın prensliğini yapmış Gurieli hanedanı üyesidir. Babası I. Giorgi'nin ölümüyle tahta geçen Mamia, Doğu Gürcistan'daki Kartli ve Kaheti krallıklarının çatışmalarında yer almıştır; silah zoruyla, Kartlili X. Davit'i damadı Kahetili Levan ile barıştırmıştır. 1533'te Megrelya prensi olan adaşıyla beraber Çerkes korsanlarının ana üssüne karşı düzenlediği sefer fiyaskoyla sonuçlanmıştır. Rehin alınan Mamia Gurieli, fidye karşılığında serbest bırakılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">I. Levan Dadiani</span>

I. Levan Dadiani, Batı Gürcistan'daki Megrelya'nın ilk prensidir. 1533'te, Megrelya eristaviliği ("Dük") ve İmereti Krallığı'nın mandaturt-ukhutsesi nı yapan babası III. Mamia Dadiani'nin yerine geçmiştir. Düklüğü süresince İmereti kralı ile arası bozuk olan Dadiani'nin 1546'da düklüğü düşürülmüş ve hapis cezası almıştır. Hapisten kaçmayı başaran Levan, Osmanlı'nın desteğiyle Megralya'nın İmereti'den ayrılıp bağımsızlığını ilan etmesini sağlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">I. Manuçar Dadiani</span>

I. Manuçar Dadiani 1590'dan ölümüne kadar Megrelya'ya hükmetmiş prenstir. I. Levan Dadiani'nin küçük oğlu olan Manuçar, ağabeyi IV. Mamia Dadiani'nin ölümüyle tahta çıkmıştır

III. Levan Dadiani veya doğum adıyla Şamadavle (შამადავლე) 1661'den öldüğü tarihe kadar Megrelya'nın prensliğini yağmış Dadiani hanedanı üyesidir. Saltanatı iç savaşlarla geçen III. Levan, Imereti Kralı V. Bagrat'la yaptığı savaşta hem savaşı, hem de karısını kaybetmiştir.

III. Giorgi Dadiani 1572'den 1573'e ve 1578'den ölümüne kadar Megrelya'nın prensliğini yapmış Dadiani hanedanı üyesidir. Giorgi, I. Levan'ın oğlu ve vârisiydi.

III. Mamia Dadiani 1512'den öldüğü tarihe kadar Megrelya'nın eristaviliğini ("dük") yapan Dadiani hanedanı üyesidir. Mamia, Gürcistan Krallığı'nın dağılma sürecinde yarı bağımsız hükümdarlık yapan II. Liparit'in oğlu ve halefisiydi. Mamia, Abhazya'da kültürel olarak aktifti ve selefleri gibi Kuzey Kafkas dağlarındaki Zygi kabilelerine karşı ülkesinin sınırlarını korumaya çalışmıştır. Mamia'nın Zygilere karşı düzenlendiği deniz seferi hüsranla sonuçlanmış ve çatışmada öldürülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">III. Vamek Dadiani</span>

III. Vamek Dadiani, 1658'den görevden alındığı 1661'e kadar Megrelya'nın prensliğini yapmış Dadiani hanedanı üyesidir. Ayrıca 1661'de kısa süreliğine İmereti kralı da olmuştur. Batı Gürcistan'da çıkan bir iç savaştan sonra hem Megrelya hem de İmereti'deki saltanatı sona ermiş, Svaneti dağlarındaki sığınağında saklanırken suikastçılar tarafından öldürülmüştür.

IV. Mamia Dadiani 1573'ten 1578'e ve 1582'den ölümüne kadar Megrelya'nın prensliğini yapmış Dadiani hanedanı üyesidir. Mamia, I. Levan'ın küçük oğluydu.

Rostom Gurieli, 1534'ten ölümüne kadar Guria'nın prensliğini yapmış Gurieli hanedanı üyesidir. Saltanatı boyunca İmereti Kralı III. Bagrat'a sadık olan Rostom, genişleyen Osmanlı İmparatorluğu'na karşı savaşmış ve topraklarının bir kısmını kaybetmiştir. Rostom'un Bagrat ile olan ilişkisi, Rostom'un Megrelya Prensi ve Bagrat'ın rakibi I. Levan Dadiani'ye destek vermesiyle kötüleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">III. Mamia Gurieli</span>

III. Mamia Gurieli veya yaygın olarak bilinen adlarıyla Büyük Mamia Gurieli veya Kara Gurieli (შავი გურიელი, Şavi Gurieli) 1689'dan öldüğü tarihe kadar Guria'nın prensliğini yapmış Gurieli hanedanı üyesidir. Batı Gürcistan'daki savaşlarda çatışan Gurieli, 1701, 1711-1712 ve 1713-1714 tarihlerinde üç kez İmereti kralı olmuştur. Krallık yaptığı ilk dönemde, kayınpederi Giorgi Abaşidze'nin baskısıyla tahttan çekilmiştir. İmereti kralı olduğu sonraki dönemlerde, Imeretili VII. Giorgi ile kan davası içinde olmuştur. Gurieli öldüğünde yerine taht için rekabet ettiği VII. Giorgi geçmiştir.

III. Giorgi Gurieli 1669'dan 1684'e kadar Guria'nın prensliğini yapmış Gurieli hanedanı üyesidir. Ayrıca 1681-1683 yılları arasında İmereti'nin krallığını yapmıştır. Etkisi altına almaya çalıştığı Batı Gürcistan'daki iç savaşlara dahil olmuştur. Kaybettiği İmereti tahtını geri almaya çalıştığı savaşta öldürülmüştür.

Demetre Gurieli, 1658-1668 yılları arasında Guria'nın, 1663-1664 yılları arasında İmereti'nin yöneticiliğini yapmış Gurieli hanedanı üyesidir. Batı Gürcistan'daki kaotik iç savaşın sebep olduğu darbelerle Guria tahtına oturmuştur. Demetre'nin İmereti'deki saltanatı, tahttan indirilmesi ve körleştirilmesiyle son bulmuştur.

I. Vahtang Gurieli, 1583'ten öldüğü tarihe kadar Guria'nın prensliğini yapmış Gurieli hanedanı üyesidir. Selefisi II. Giorgi Gurieli'yi görevden alan Megrelya prensi IV. Mamia Dadiani'nin vasalıydı. Vahtang, Guria'nın ana katedrali Şemokmedi Manastırı'na bir kilise inşa ettirdi.

<span class="mw-page-title-main">I. Simon Gurieli</span>

I. Simon Gurieli, 1625-1626 yılları arasında Guria'nın prensliğini yapmış Gurieli hanedanı üyesidir. Babası II. Mamia Gurieli'yi öldürdükten sonra Guria tahtına çıktı ve kayınbiraderi II. Levan Dadiani tarafından tahttan indirilip kör edildiği 1626'ya kadar Guria'ya hükmetti. Kör edildikten sonra keşiş olup Kudüs'e yerleşti.

II. Mamia Gurieli, 1600 yılından oğlu tarafından öldürüldüğü tarihe kadar Guria'nın prensliğini yapmış Gurieli hanedanı üyesidir. Mamia'nın saltanatı Osmanlı saldırılarına karşı savunma yapmakla geçti. 1614'te toprak kaybını ve Guria'nın Osmanlı'ya düzenli haraç ödemesini kabul etmek zorunda kaldı.

<span class="mw-page-title-main">III. Bagrat (İmereti kralı)</span>

III. Bagrat (1495-1565) II. Aleksandre'nin oğlu 1510'dan 1565 tarihine kadar İmereti kralıdır.

<span class="mw-page-title-main">II. Giorgi (İmereti kralı)</span>

III. Giorgi III. Bagrat'ın oğlu. 1565'ten 1583'e kadar İmereti kralıdır.

<span class="mw-page-title-main">Rostom</span>

Rostom (1571–1605) Prens Konstantine'nin oğlu, 1588–1589 ve 1590–1604 arası İmereti kralıdır. Megrelya prensi IV. Mamia Dadiani ve İmereti soylularının bir kısmının desteği ile tahta çıktı. Aynı yıl II. Giorgi Gurieli tarafından Osmanlı desteğiyle tahttan devrildi ve yerine Prens Teimuraz'ın oğlu IV. Bagrat tahta çıktı. Rostom, I. Manuçar Dadiani'nin yönettiği Megrelya Prensliği'ne kaçtı. Yakın bir zaman sonra Dadiani'nin yardımı ile tahtı yeniden kazandı. İmereti'yi kendi topraklarıyla birleştirmekte azimli olan Kartli kralı I. Simon krallığın işlerine karıştı. Opşkiti Muharebesi'nde (1590) kazandığı zaferle Rostom sonunda tahtını güçlendirdi ve Simon'u uzlaştırdı.

<span class="mw-page-title-main">VII. Giorgi (İmereti kralı)</span>

VII. Giorgi Bagrationi Hanedanı, 1707-11, 1712-13, 1713-16 ve 1719-1720 dönemlerinde İmereti kralıydı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.