İçeriğe atla

II. Felluce Muharebesi

Koordinatlar: 33°21′K 43°47′D / 33.350°K 43.783°D / 33.350; 43.783
II. Felluce Muharebesi
Irak Savaşı

Muharebe sırasında ABD topçu birlikleri Felluce'yi vuruyor
Tarih8-16 Kasım 2004
Bölge
Sonuç ABD Silahlı Kuvvetleri'nin zaferi
Taraflar
Irak Direnişi ABD
Komutanlar ve liderler
Bilinmiyor George W. Casey Jr.
Richard F. Natonski
Güçler
Bilinmiyor 15.000
Kayıplar
yaklaşık 1200 direnişçi
yaralı sayısı bilinmiyor
64 ölü
yaklaşık 425 yaralı

II. Felluce Muharebesi veya harekât kod adlarıyla Phantom Fury veya Al-Fajr harekâtı, I. Felluce Muharebesinin başarısız olmasının ardından ABD Silahlı Kuvvetlerinin Birleşik Krallık askerlerinin desteğiyle Felluce'deki Irak Direnişine saldırdıkları çarpışmalardır. 8-16 Kasım 2004 tarihleri arasındaki muharebe sırasında ABD tarafından desteklenen Irak Geçici Yönetimi de direnişçilere karşı yapılan harekâtı onaylamıştır. Muharebe 1968 yılında Vietnam Savaşı'ndaki Huế Muharebesi'nden sonra ABD Silahlı Kuvvetlerinin dahil olduğu en kanlı çarpışma olarak değerlendirilir.

Felluce'ye karşı aynı yıl Nisan ayında düzenlenen ve I. Felluce Muharebesi olarak değerlendirilen harekât Scott Helvenston Olayının sorumlularının bulunması için düzenlenmiş ancak başarısız olmuştur. Bundan sonra şehirdeki direnişçiler yaklaşan yeni harekât için hazırlık yapmış ve bu yüzden şehir yoğun çatışmalara sahne olmuştur.

Muharebeden önce Felluce

2003 yılında Irak'ın işgalinden sonra görece sakin olan bölge halkı Saddam Hüseyin rejiminin devrilmesini olumlu karşılayacaktır. Ancak buna rağmen bölgedeki ABD Silahlı Kuvvetleri mensuplarıyla çeşitli sürtüşmeler yaşanacaktır. Bunlardan en önemlisi 2003 yılı Nisan ayında Felluce'nin dış mahallelerindeki bir okulun ABD askerlerine yatacak yer sağlamak için kapatılmasıyla patlak verir. Protesto gösterilerine ateşle karşılık veren ABD askerleri 17 sivil göstericiyi öldürecek ve onlarca kişiyi de yaralayacaktır.[1] Bundan sonra şehirde tutunamayan ABD askerleri şehrin dışında bulunmayı tercih edecektir.

Artık giderek Irak Direnişinin yaygınlık kazandığı ve örgütlendiği şehirde 2004 yılı 31 Mart günü yaşanan ölümler büyük tepki toplayacaktır. Blackwater silahlı özel güvenlik şirketine mensup 4 Amerikalı direnişçiler tarafından pusuya düşürülecek ve öldürülecektir. Olayın sorumlularının bulunması ve şehirde denetim sağlanması için başlatılan harekât ise başarısız olacaktır. Çatışmalar ateşkesle sona erse de taraflar yeniden başlaması kesin olan muharebeye hazırlanmaya başlarlar.

Muharebe hazırlıkları

Siyasi durum

Ateşkesin koşullarına göre silah bırakarak şehirden ayrılmasına izin verilen direnişçiler zamanla bölgenin kontrolünü sağlayan Irak birliklerine sızarak ve toplumun desteğini de alarak Felluce'de yeniden hakimiyetlerini kurarlar. 2004 yılı yaz aylarında bölgedeki ABD askeri ve sivil hedefleri direnişçilerin saldırılarına hedef olmaya devam eder. Bu dönemde sınırlı çarpışmalar yaşanır.

Ekim ayına gelindiğinde Irak Geçici Yönetimi Başbakanı İyad Allavi Felluce'deki direnişçiler hakkında keskin konuşmakta ve bölgenin direnişçilerden temizlenmesi gerektiğini açıkça dile getirmekteydi. 2 Kasım 2004 tarihindeki Başkanlık seçimlerinde George W. Bush'un yeniden seçilmesinin ardından ABD Ordusu saldırıya hazırlanır.

Askeri durum

Ekim ayında şehre yapılacak saldırıda kullanılacak birliklerin görevlerini devralmak için Birleşik Krallık birlikleri görevlendirilir. Birleşik Krallık askerleri şehirdeki ilk çatışmalara katılmayacaktır. Harekâttan önce Felluce ablukaya alınarak şehre giriş çıkış denetime tabi tutulur. Sivil halka çağrı yapılarak şehri boşaltmaları istenir. Bu çağrıya uyan Fellucelilerin 50-60 bin civarında olduğu tahmin edilmektedir. Şehir üzerinde insansız hava araçlarıyla yapılan keşiflerle belirlenen yerler topçu birlikleri ve hava saldırılarıyla vurulmaya başlanır. Şehre saldırının olacağını önceden tahmin eden direnişçiler şehrin her yerine çok sayıda tuzak, bomba düzeneği ve mayın yerleştirmiştir. Şehirdeki dirençiler çok çeşitli geçmişlerden geldiği düşünülmektedir. Bunlar arasında Saddam Hüseyin rejimi dönemindeki ordu ve devlet mensupları, gönüllü yabancı savaşçılar ve direnişçilere destek veren Felluceliler sayılabilir. Ayırt edici bir üniforma giymedikleri için direnişçilerin tam sayısı bilinmemekle beraber sayılarının 5-6 bin civarında olduğu düşünülmektedir. ABD Ordusu şehirden sivillerin ayrılması çağrısı yaptıktan sonra geleneksel kabul edilen uluslararası savaş kurallarını bir yana bırakarak direniş gösteren her binanın vurulmasını ve direniş gösteren herkesin doğrudan öldürülmesini içeren bir anlayış benimsemiştir. Şehir Fire Free Zone (Türkçe: Serbest Atış Bölgesi) ilan edilmiş ve özellikle tarafsız basın muhabirlerinin şehirden haber alması, yayın yapması engellenmiş, sadece iliştirilmiş gazetecilerin varlığına izin verilmiştir.

Taraflar

Muharebe sırasında cephede yaklaşık 15 bin ABD askeri görev almış Birleşik Krallık askerleri çatışmalara katılmamıştır. Yeni kurulan ve Geçici Hükûmete bağlı Irak Ordusu ise yaklaşık 2 bin askerle muharebeye katılsa da belirleyici çatışmalara katılmamıştır.

Muharebe

8 Kasım

Muharebeler 7 Kasım gece saatlerinde ve 8 Kasım gününün ilk saatlerindeki yoğun topçu ateşiyle başlar. ABD topçuları 155mm top mermileri ve 120mm M1 Abrams tank toplarıyla direnişçilerin bulunduklarını düşündükleri mevkilere saldırırlar. Bu saldırıyla eş zamanlı olarak F/A-18 Hornet ve C-130 Hercules savaş uçaklarıyla hava saldırıları başlatılır. Bombardımandan sonra ABD Deniz Kuvvetlerine bağlı piyadeler şehre girer. 4 bin askerden oluşan birinci görev kuvvetini oluşturan 1. ve 5. Taburları Jolan bölgesini demiryolu hattı boyunca ilerler. İkinci görev kuvvetini oluşturan 3. ve 8. Taburları ise kuzeydoğudaki Al-Askari bölgesini işgal eder. Şehrin güneyi de 1. Zırhlı Tümen tarafından tutulur.[2] Mevzilenmiş olan direnişçiler ilerleyen birliklere zayiat verdirse de ilerleyişi durduramaz. İlk direnişin kırılmasından sonra bahriyeliler şehrin merkezine doğru ilerler. Batıda ise muharebenin ilk gününde şehirdeki hastane ile Fırat Nehri üzerindeki iki köprü 3. Zırhlı Tümeni tarafından ele geçirilir. Muharebe başlangıcından itibaren şehirde kalan sivillerin tüm altyapı ihtiyaçları karşılanmaz hale gelir. Şehirde elektrik ve su şebekeleri çalışmaz haldedir ve kentte yiyecek sıkıntısı başgösterir. Hastane, sağlık ocağı gibi kurumlar sağlık personeli yokluğundan çalışmaz haldedir. Ambulanslar tahrip edilmiş ve hastalar kaderlerine terk edilmiştir. Şehirdeki muharebe sürerken ABD birlikleri psikolojik savaş kapsamında şehrin her yanına rahatsız edici derecede yüksek sesle rock grubu AC/DC'nin şarkılarını yayınlamaktaydı.

9 Kasım

Çatışmalarda ağır yaralanan bir asker kurtarılmaya çalışılırken

Muharebenin ikinci gününde ABD birlikleri şehir merkezindeki Hatra Muhammadia Camii'ne kadar ilerler. Camii ve çevresi saatler süren yoğun ve kanlı çarpışmalara sahne olur. Camiinin alınması sırasında 8 ABD askeri hayatını kaybeder. Camiinin alınması General George W. Casey Jr. tarafından muharebenin en zorlu harekâtı olarak tanımlanacaktır. Buranın alınmasından sonra birlikleri batıya ilerleyerek Fırat Nehri üzerindeki köprülerle temas kurar. Bu aşamada Pentagon'a göre Felluce'nin üçte biri ABD denetimindedir. Irak Geçici Hükûmeti bu aşamada şehrin valisi olarak General Abdel Qader Jassim Mohammed'i atar. Şehre karşı başlatılan saldırının durdurulmasını isteyen direnişçiler Allavi hükûmetinin üç üyesini kaçırarak saldırıların iki gün içinde durdurulmasını talep ederler.

10 Kasım

Muharebenin üçüncü gününde de yoğun çatışmalar devam eder. ABD birlikleri şehrin güneyine doğru ilerlemeye başlarlar. ABD resmî kaynaklarına göre artık şehrin %70'i denetim altındadır. Ayrıca ABD birlikleri şehrin kuzeyindeki otoyolda da tam denetimi sağlamıştır. Felluce'deki iliştirilmiş gazeteciler çarpışmaların yoğun yaşandığı bölgelerden korkunç haberler aktarır. Buna göre sokaklar direnişçiler ve sivillerin cesetleriyle doludur. Aç kalan başıboş köpeklerin cesetleri yediği bildirilmiştir.

11 Kasım

Çarpışmaların dördüncü gününde şehrin sanayi bölgesine giren ABD birlikleri burada olağanüstü direnişle karşılaşır. Az sayıdaki direnişçi grupları burada ABD işgalci kuvvetlerinin ana gövdesini saatlerce durduracaktır. Günün sonunda bölge büyük oranda ABD'nin eline geçse de ilerleme hızı azalacaktır. Açıklanan raporlarda bugüne dek 18 ABD askerinin öldürüldüğü ve 164 askerin de yaralandığı belirtilir. Şehrin ele geçirilen kısımlarında yapılan ev aramalarında direnişçilerin silah ve mühimmat deposu olarak kullandığı yerler keşfedilir. Direnişçiler tarafından kaçırılan bazı yabancıların bu gibi evlerde idam edildiği ve kayıt altına alındığı da iddia edilmiştir.

12 Kasım

Direnişçilerin bulunduğu sanılan bir binaya saldıran M1 Abrams tankı

12 Kasım Cuma günü harekâtın ikinci aşaması başlatılır. ABD işgalindeki alanda askerler ev ev aramalar yapacak ve saklanan direnişçileri bulmaya çalışacaktır. Şehirde denetimi sağlamaya çalışan birlikler güneye inmeye devam eder. Bu sırada Felluce halkının muharebe sırasında maruz kaldığı korkunç durum bütün Irak'da duyulur. Ülke genelinde düzenlenen kampanyalarla Felluce halkına yiyecek ve su içeren insanî yardım konvoyları örgütlenir. Kızılay teşkilatı önderliğinde hazırlanan ve şehre girmeye çalışan bu yardımların şehre girmesine ABD Silahlı Kuvvetleri engel olur.

13-16 Kasım

Şehirde çatışmalar Cumartesi günü de sürer. Son direniş mevzileri de top, tank ve hava bombardımanı sonucunda susturulur. Gece olduğunda çatışmalar büyük oranda sona ermişti. Cepheye gelen Tümgeneral Richard F. Natonski çarpışmaların sona erdiğini ve temizlik harekâtının sürdüğünü bildirir. Bu harekât Salı gününe dek sürecektir. Bu aşamada bile ABD Ordusu şehirdeki siviller için toplanan yardımın girişine izin vermez. Resmî kaynaklardan yapılan açıklamalarda şehirde sivil halkın bulunmadığı öne sürülür.

Muharebeden sonra Felluce

Değerlendirme

Harekâtın amaçlarından olan Felluce'deki direnişin kırılması sınırlı oranda başarılı olacaktır. Başta ABD tarafından arananların arasında olan Ebu Musab ez-Zerkavi olmak üzere çok sayıda direnişçi şehirden kaçmayı başarmış ve eylemlerine diğer şehirlerde devam etmiştir. ABD'nin diğer bir hedefi olan 2005 Ocak seçimlerinin güvenli bir şekilde yapılması da sınırlı ölçüde sağlanmıştır. Seçimler yapılsa da Irak Direnişi tarafından yapılan boykot çağrısı Sünni bölgelerde başarılı olmuş ve seçimlerin sonuçları sorgulanmıştır.

Kayıplar

ABD tarafından yapılan açıklamalarda Felluce'de öldürülen direnişçi sayısının 1200 olduğu belirtilmektedir. Yaralı sayısı ise açıklanmamıştır. Harekât sırasında tutuklanan 1500 kişinin akıbeti ile belirsizliğini korumaktadır. Tutukluların çoğu sonradan kötü şöhrete sahip olacak olan Ebu Gureyb Hapishanesine götürülecektir.

ABD'nin muharebe sonrası kayıpları ise 64 ölü ve 425 yaralı olarak açıklanmıştır. 61 asker düşman ateşi sonucu ölürken 3 asker kaza sonucu ölmüştür. ABD Ordusuna destek veren Irak kuvvetleri ise 6 askerini kaybetmiştir. ABD kaynaklarına göre Felluce'deki kayıplar o döneme kadarki Irak askerî harekât kayıplarının günlük olarak %20 düzeyinde üstündedir.

Sonuç

Muharebe Felluce kentinin tamamını yıkmıştı. Binaların %65'i tamamen yıkılmış geriye kalanı ise kullanılmaz durumda hasarlıydı. Şehirdeki 120 camiinin yarısı büyük oranda hasarlıydı. Şehrin muharebeden önce 350 bin olan nüfusu muharebeden sonra 25 ila 30 bin dolaylarına düşmüştü. Şehre dönen Felluceliler girişte ABD Ordusu tarafından parmak izi ve retina testlerine tabi tutularak fişleniyordu.[3] Şehirdeki altyapı tamamen harap olduğu için Felluceliler uzunca bir süre elektrik, gaz ve içme suyu gibi temel ihtiyaçlarını sağlayamaz konumda kaldılar.[4] Şehirde ayakta kalabilen tek hastane ise hizmet verebilmekten çok uzaktaydı. Nüfusun çoğu şehrin dış mahallelerinde kurulan çadır kamplarında hayatlarını sürdürmeye çalıştılar.

Savaş suçları

16 Kasım günü NBC televizyonunda yayınlanan ve muharebe sırasında çekildiği belirtilen görüntüler şehirde yaşananlara dair bir ipucu vermiştir. Şehirde iliştirilmiş gazetecilik yapan Kevin Sites tarafından kameraya alındığı anlaşılan görüntülerde ABD askerleri bir camiinin içinde yaralı olarak ele geçirilmiş direnişçilerle beraberdir. Arkadaşlarıyla konuşan Amerikalı bahriyeli yaralılardan bir tanesinin ölmüş numarası yaptığını söyleyerek silahını doğrultarak ateşledikten sonra da artık öldüğünü söylemektedir. Muharebenin altıncı günü ele geçirilen bir camiide çekilen görüntülerin yayınlanması üzerine uluslararası kamuoyunda ABD işgali eleştirilecek işgal karşıtı gösteriler düzenlenecektir. Olayda görüntülenen asker cepheden geri çekilecek ve olayla ilgili Pentagon soruşturması başlatılacaktır. ABD Deniz Kuvvetleri bünyesinde araştırılan olayın sonrasında söz konusu askerin kovuşturmaya gerek duyulacak bir suç işlemediği sonucuna varılacaktır.[5]

Uluslararası Af Örgütü ABD Silahlı Kuvvetlerinin Felluce'de sivillere yaptıklarının savaş suçu teşkil edeceğini iddia edecektir. Bölgede bulunan doktor, muhabir ve sivillerin bu yönde ifadeleri kurum tarafından toplanmıştır. Pentagon ise hala şehirdeki tüm sivillerin harekâtın başlamasından önce şehri terk ettiğinde ısrar etmektedir. Gerçekte ise 17-60 yaşları arasındaki erkeklerin şehirden ayrılmalarına izin verilmediği bilinmektedir.[6]

Savaş sırasında ABD tarafından direnişçilere karşı Mark-77 napalm bombası ve 1980 Konvansiyonel Silahlar Konvansiyonu ile kullanımı yasaklanmış olan Beyaz fosfor silahlarının kullanıldığı iddia edilmiştir. ABD yetkilileri ilk başta iddiaları yalanlansa da sonradan yasaklanan silahların kullanıldığını kabul edeceklerdir.[7] Bu durum muharebeden sonra doğan çocuklardaki fiziksel bozukluklarla da tescillenmiştir.[8]

Kaynakça

  1. ^ 29 Nisan 2003 tarihli 21 Kasım 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. CNN haberi (İngilizce) 16 Eylül 2010 tarihinde erişilmiştir
  2. ^ 18 Kasım 2004 tarihli haber 16 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) 18 Eylül 2010 tarihinde erişilmiştir
  3. ^ 16 Ağustos 2007 tarihli 12 Şubat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Der Spiegel haberi (Almanca) 18 Eylül 2010 tarihinde erişilmiştir
  4. ^ 4 Nisan 2007 tarihli 8 Haziran 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. The Guardian haberi (İngilizce) 18 Eylül 2010 tarihinde erişilmiştir
  5. ^ 5 Mayıs 2005 tarihli 15 Ocak 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. CNN haberi (İngilizce) 18 Eylül 2010 tarihinde erişilmiştir
  6. ^ 13 Kasım 2004 tarihli 23 Mayıs 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Fox haberi (İngilizce) 18 Eylül 2010 tarihinde erişilmiştir
  7. ^ 16 Kasım 2005 tarihli 16 Eylül 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. CBC haberi (İngilizce) 18 Eylül 2010 tarihinde erişilmiştir
  8. ^ 25 Mayıs 2012 tarihli 27 Mayıs 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. soL haberi 25 Mayıs 2012 tarihinde erişilmiştir

Dış bağlantılar

Konuyla ilgili yazılan eserler

  • Bing West, Francis J. West, No True Glory. A Frontline Account of the Battle for Fallujah, Bantam Books, New York 2005 ISBN 0553804022
  • Dick Camp, Operation Phantom Fury: The Assault and Capture of Fallujah, Iraq, Motorbooks 2009 ISBN 0760336989


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Felluce</span> Irakta El-Anbar iline bağlı kasaba

Felluce ; başkent Bağdat'ın 70 km batısında Fırat Nehri kenarında yer alan, Irak'ın El-Anbar iline bağlı kasaba. ABD'nin Irak'ı işgali ve sonrasındaki Irak Savaşı sırasında Amerikan askerlerine karşı en sert direnişin olduğu bölgedir. Özellikle I. ve II. Felluce Muharebeleri sırasında kent içerisinde Amerikan ordusu ve direnişçiler arasında kanlı çatışmalar gerçekleşmiş, Amerikanlar tarafından şehirde beyaz fosfor ve diğer kimyasal silahlar kullanılmış ve sivil halk arasında büyük kayıplar yaşanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Aleksander Krzyżanowski</span>

Aleksander Wilk Krzyżanowski (1895-1951), Polonyalı subay, II. Dünya Savaşı sırasında Polonya direniş üyesi ve direniş ordusu olan Armia Krajowa Vilnius bölgesi komutanı.

<span class="mw-page-title-main">Çok Uluslu Güç - Irak</span>

Çokuluslu Güç (Irak) Irak Savaşı’nın ardından Irak’ın işgal edilmesinde görev alan ve komutasının ABD’de olduğu silahlı kuvvet. Kuvvet, 15 Mayıs 2004 tarihinde ülkedeki işgalin denetimini Combined Joint Task Force 7 adlı yapıdan almış ve 1 Ocak 2010 tarihinde de ABD Silahlı Kuvvetlerine teslim etmiştir.

Irak Direnişi ABD Silahlı Kuvvetleri öncülüğündeki yabancı silahlı kuvvetler tarafından gerçekleştirilen Irak’ın işgalinin ardından işgal kuvvetlerine, işgal kuvvetlerinin sayesinde iktidara gelmiş olan yönetime karşı silahlı mücadele yürüten, destek veren Iraklı ve yabancı tüm unsurları kapsar. Direniş, ABD önderliğindeki Çokuluslu Güç birliklerinin yanı sıra, iş birliği yaptığı gerekçesiyle diğer Iraklı gruplarla da savaşmaktadır. Direniş, çeşitli farklı taktikler kullansa da asimetrik savaş gereğince genelde gerilla taktiklerine başvurmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kellogg Brown & Root</span> Amerikan mühendislik, tedarik ve inşaat şirketi

Kellogg Brown & Root (KBR), Houston merkezli ABD kökenli mühendislik, inşaat ve güvenlik şirketi. Halliburton'a bağlı bir M. W. Kellogg Co olarak varlığını sürdüren şirket Brown & Root ile birleşerek KBR adını almıştır. Vietnam Savaşı ve Irak Savaşı sırasında ABD Silahlı Kuvvetlerinin önemli ihalelerini almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Jessica Lynch</span> Amerikalı Mor Kalp Nişanı sahibi

Jessica Dawn Lynch ABD Silahlı Kuvvetleri İstihkâm Kolordusuna bağlı eski onbaşı. Lynch 2003 yılında Irak’ın işgaline katılmış ve 23 Mart 2003 tarihinde bağlı bulunduğu birlik pusuya düşürüldüğünde Irak Ordusuna bağlı kuvvetler tarafından yaralı ele geçirilmiştir. 1 Nisan günü ABD Özel Kuvvetlerine bağlı askerler tarafından kurtarılmış ve kurtarılışı basında büyük yankı uyandırmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Bağdat Muharebesi (2003)</span>

Bağdat Muharebesi ya da Bağdat'ın işgali, 2003 yılı Nisan ayı başlarında Irak’ın işgali kapsamında başkent Bağdat'ın yoğunluklu olarak ABD Silahlı Kuvvetleri tarafından askeri olarak işgal edilmesini ifade eder.

<span class="mw-page-title-main">2004 Irak KBR konvoyu pusu olayı</span>

2004 Irak KBR konvoyu pusu olayı, ağırlıklı olarak ABD Silahlı Kuvvetleri tarafından gerçekleştirilen Irak’ın işgalinin ardından 9 Nisan 2004 günü Irak Direnişi mensupları tarafından Bağdat Uluslararası Havaalanı yakınlarındaki ABD kökenli Kellogg Brown & Root (KBR) firmasına ait askerî lojistik konvoyuna düzenlenen saldırıdır.

<span class="mw-page-title-main">Um Kasr Muharebesi</span>

Um Kasr Muharebesi, 2003 yılında Irak'ın işgali sırasında 21-25 Mart 2003 tarihleri arasında gerçekleşen ilk büyük muharebedir. İşgalin başlamasından sonra önemli bir liman olan Um Kasr ABD, Birleşik Krallık ve Polonya Silahlı Kuvvetleri tarafından ele geçirilmeye çalışıldı. İşgalci kuvvetler Um Kasr'da bir direnişle karşılaştılar.

<span class="mw-page-title-main">Nasıriye Muharebesi</span>

Nasiriye Muharebesi, 2003 yılındaki Irak işgali sırasındaki önemli muharebelerdendir. Irak'ın güneyindeki Nasiriye kentinde Irak Ordusu ile ABD Deniz Kuvvetlerine bağlı birlikler arasındaki muharebede Fırat Nehri üzerindeki önemli köprülerin ve Saddam Kanalının kontrolü için yoğun çatışma yaşanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">I. Felluce Muharebesi</span>

I. Felluce Muharebesi, 2003 yılındaki Irak’ın işgalinin ardından ABD Silahlı Kuvvetlerinin 2004 yılı Nisan ayında Irak Direnişi'nin elinde bulunan Felluce şehrini almaya çalıştığı başarısız askeri girişimdir.

Scott Helvenston Olayı, Irak’ın işgal edilip Saddam Hüseyin rejiminin devrilmesinin ardından Irak’ın Felluce kentinde görev yapan ABD kökenli Blackwater silahlı güvenlik şirketi mensuplarının 31 Mart 2004 tarihinde Irak Direnişi üyeleri tarafından pusuya düşürülüp öldürülmesi olayıdır. Öldürülen kişilerin cesetlerinin yakılması ve yollarda teşhir edilmesi dünya kamuoyunda büyük yankı uyandırmış ve olay ABD Silahlı Kuvvetlerinin şehre saldırmasına bahane olarak gösterilmiştir.

Hayfa Caddesi Olayı, Irak’ın işgal edilerek Saddam Hüseyin rejiminin devrilmesinden sonra 12 Eylül 2004 tarihinde Bağdat'taki Hayfa Caddesinde meydana gelen ve çok sayıda sivilin yanı sıra bir basın mensubunun ABD Silahlı Kuvvetleri tarafından öldürüldüğü olaydır.

<span class="mw-page-title-main">Tommy Franks</span> Amerikalı general

Tommy Ray Franks ABD Silahlı Kuvvetlerinde emekli general. En son yaptığı görev ABD Merkez Komutanlığı'dır. Bu görevi General Anthony Zinni'den 6 Temmuz 2000 tarihinde devraldı. Bu görevini 7 Temmuz 2003 tarihinde emekli oluncaya kadar görevini sürdürdü. 11 Eylül Saldırılarının ardından 2001 yılında Afganistan'daki Taliban rejimine karşı düzenlenen işgale ve 2003 yılındaki Irak'ın işgaline komuta etti. Pulitzer Ödüllü gazeteci Thomas Ricks'e göre ABD tarihindeki en başarısız 4. komutandır.

Bedir Tugayı veya Bedir Örgütü başkanlığını Hadi el-Emiri'nin yaptığı Iraklı siyasi partidir. Önceden Irak İslam Devrim Konseyi'nin silahlı kolu konumundayken 2003 yılındaki Irak’ın işgalinden sonra ayrı bir siyasi parti olarak örgütlenmiş ve üyeleri yeni Irak ordusuyla polis örgütüne girmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Necef Muharebesi (2004)</span>

Necef Muharebesi, 2003 yılında gerçekleşen Irak’ın işgaliyle Saddam Hüseyin rejiminin devrilmesinin ardından 2004 yılı Ağustos ayında ABD Silahlı Kuvvetleri ve Iraklı destekçileri ile Irak Direnişi içinde yer alan Mukteda El Sadr’a bağlı Mehdi Ordusu arasında Necef kentinde yaşanan çarpışmalardır.

<span class="mw-page-title-main">Yunan Direnişi</span>

Yunan Direnişi, II. Dünya Savaşı sırasında 1941-44 yılları arasında Mihver Devletleri işgali altında bulunan Yunanistan’da işgale karşı faaliyet gösteren silahlı ve silahsız farklı siyasi görüşlere sahip grupları içeren terimdir. II. Dünya Savaşı'nın sona ermesinden az önce Almanların ülkeden atılmasının ardından direnişin farklı unsurları iktidarı almak için birbirleriyle mücadeleye girişmiş ve sonunda Yunan İç Savaşı patlak vermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kahraman şehir</span>

Kahraman şehir II. Dünya Savaşı sırasında çarpışmalar sırasında olağanüstü direniş gösterilen yerleşim yerlerine verilen onursal Sovyet unvanıdır. Aynı zamanda Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti de şehirlere bu unvanı vermiştir. Brest Kalesi ise benzer şekilde "kahraman tahkimat" unvanına layık görülmüştür. Unvan, kişilere verilen Sovyetler Birliği Kahramanı unvanının şehirlere verilen hali olarak düşünülebilir. İlgili yasa uyarınca kahraman ilan edilen şehre Lenin Nişanı ile birlikte kahramanlık madalyasının yanı sıra Yüksek Sovyet Prezidyumu tarafından hazırlanan sertifika verilmekteydi. Ayrıca şehre kahramanlık anıtı yapılırdı.

<span class="mw-page-title-main">Santa Clara Muharebesi</span>

Santa Clara Muharebesi, Küba Devrimi sırasında 1958 yılı Aralık ayında Ernesto Che Guevara komutasındaki 26 Temmuz Hareketine bağlı gerillaların Fulgencio Batista birliklerine karşı savaşarak Santa Clara kentini ele geçirdiği muharebeyi anlatır. Şehrin düşmesinden 12 saat sonra diktatör Batista Küba'dan kaçmış ve Fidel Castro birlikleri tüm ülkede kesin zafer kazanmış, Küba Devrimi ilan edilmiştir.

Goose Green Muharebesi veya İspanyolca adıyla Batalla de Pradera del Ganso Falkland Savaşı kapsamında 28-29 Mayıs 1982 tarihinde yapılan muharebedir. Doğu Falkland Adalarındaki Goose Green bölgesindeki kıstakta yaşanan muharebede Arjantin üssüne saldırı düzenleyen İngiliz birlikleri iki gün sonra düşman bölgesini ele geçirmiştir.