II. Devlet Giray - Turkipedia

II. Devlet Giray
Kırım Hanı
Hüküm süresi	1699-1702
Önce gelen	I. Selim Giray
Sonra gelen	I. Selim Giray
Kırım Hanı
Hüküm süresi	1709-1713
Önce gelen	I. Kaplan Giray
Sonra gelen	I. Kaplan Giray

Doğum	1648
Ölüm	1718 (70 yaşında) Vize, Osmanlı İmparatorluğu
Hanedan	Giray Hanedanı
Babası	I. Selim Giray
Dini	Sünni İslam

II. Devlet Giray (d. 1648 - ö. 1718), Kırım Hanı. 1699-1702 ve 1709-1713 yılları arasında olmak üzere iki kez Kırım Hanlığı yaptı. Hanlık dönemi iki kez toplamda 8 yıl 5 aydı.

Hayatı

I. Selim Giray Han'ın büyük oğludur. Önce Nureddin ve 1683'te kalgay oldu ve 1691'de azledildi. İlk kez I. Selim Giray ve ikinci kez Kaplan Giray saltanatlarının ardından Kırım tahtına oturmuştur.

İlk saltanatı devrinde Rusların Osmanlı sınırlarına kaleler yaptırarak Polonyalılarla birlikte İstanbul'a karşı büyük bir saldırı hazırlığı içerisinde olduğuna ilişkin gönderdiği raporlar, Rus Elçisi tarafından resmen yalanlanınca 1702 yılında Padişah II. Mustafa tarafından azledilerek yerine babası I. Selim Giray IV. kez han ilan edilmiştir. II. Devlet Giray bunun üzerine Kuban'a geçerek Çerkezlere sığındı.

1703 yılında Sultan II. Mustafa'nın yerine III. Ahmet'in yerine tahta geçmesinin ardından 1709 yılında ikici defa Kırım Hanı oldu. 1711 yılında Sultan III. Ahmet devrinde, sadrazam Baltacı Mehmet Paşa komutasında Ruslarla yapılan Prut Savaşı'nda Kırım kuvvetlerine komuta etmiştir. Rus Çarı Büyük Petro ve Rus Orduları Başkomutanı Boris Petroviç Şeremetev komutasındaki Rus kuvvetlerinin mevkilerinin savaştan once belirlenerek, oğlu Kalgay Mehmet Giray tarafından kuşatılmalarında büyük bir rol oynadı. Prut Savaşında Rus ordusu mağlup olmasına karşın, Prut anlaşması Kırım Hanı tarafından, zaferin şanına yaraşmadığı gerekçesi ile kabul edilmedi. Prut anlaşması ile başlayan tartışmalar neticesinde Baltacı Mehmet Paşa, Kethüdası Osman Ağa ve Mektupçusu Osman Efendi idama mahkûm edildi.

Prut Savaşından sonra Kırım'ı çevreleyen yeni yapılan Rus kalelerinin yıkılması sağlandığı gibi, Ruslar Anapa bölgesinden çekilmeyi kabul etti. II. Devlet Giray 1713 yılında Prut Anlaşması ile başlayan tartışmalar neticesinde Sultan III. Ahmet tarafından azledildi ve yerine kardeşi Kaplan Giray han oldu.

II. Devlet Giray azlinden sonra Rodos'ta oturtuldu. Sonra Vize'de oturmasına izin verildi. Orada iken 1718 yılında 70 yaşında öldü.^[1] Cesur ve sert olarak değerlendirilmektedir.

Kaynakça

^ Sicill-i Osmani Rize'de oturulduğunu ve vefatının Haziran 1725 oldugunu bildirmektedir.

Dış bağlantılar

Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar) (1996), Sicill-i Osmani, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları ISBN 975-333-0383 C.II say.341 [1]
Howorth, Henry Hoyle. () History of the Mongols, from the 9th to the 19th Century.
"Hansaray" websitesinde Giray Hanedanıi Kırım Hanları (İngilizce)

Önce gelen: I. Selim Giray	Kırım Hanı 1699 — 1702	Sonra gelen: I. Selim Giray
Önce gelen: I. Kaplan Giray	Kırım Hanı 1709 — 1713	Sonra gelen: I. Kaplan Giray

Kırım hanları
15. yüzyıl	I. Hacı Giray Hayder Nur Devlet Giray I. Mengli Giray
16. yüzyıl	I. Mehmed Giray I. Gazi Giray I. Saadet Giray I. İslâm Giray I. Sahib Giray I. Devlet Giray II. Mehmed Giray II. Saadet Giray II. İslam Giray II. Gazi Giray I. Fetih Giray
17. yüzyıl	Toktamış Giray I. Selâmet Giray Canıbek Giray III. Mehmed Giray İnayet Giray I. Bahadır Giray IV. Mehmed Giray III. İslâm Giray Adil Giray I. Selim Giray Murat Giray II. Hacı Giray III. Saadet Giray Safa Giray II. Devlet Giray
18. yüzyıl	III. Gazi Giray I. Kaplan Giray III. Devlet Giray IV. Saadet Giray II. Mengli Giray II. Fetih Giray II. Selâmet Giray II. Selim Giray Arslan Giray Halim Giray Kırım Giray III. Selim Giray Maksud Giray IV. Devlet Giray II. Kaplan Giray II. Sahib Giray Şahin Giray II. Bahadır Giray

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">I. Mengli Giray</span>

I. Mengli Giray 15. yüzyıl sonlarında 1467; 1469-1475 ve 1478-1515) dönemlerinde üç kez Kırım Hanlığı tahtına oturdu.

Baltacı Mehmed Paşa veya Pakçamüezzin Baltacı Mehmed Paşa, III. Ahmed saltanatında, 25 Aralık 1704 - 3 Mayıs 1706 ve 19 Ağustos 1710 - 20 Kasım 1711 dönemlerinde iki kez sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamı.

Ağa Yusuf Paşa III. Ahmed saltanatında, 20 Kasım 1711 - 12 Kasım 1712 tarihleri arasında on bir ay yirmi iki gün sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamı.

Darendeli Cebecizade Mehmet Paşa I. Abdülhamid saltanatında, 5 Ocak 1777 - 1 Eylül 1778 tarihleri arasında bir yıl beş gün sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır.

Şahin Giray, 47'nci ve son Kırım hanıdır. Birinci hanlık dönemi 1777-1781 ve ikinci hanlık dönemi ise 1782-1783 yılları arasında gerçekleşmiştir.

Kırım Hanlığı veya Taht-i Kırım ve Deşt-i Kıpçak, 1441-1783 yılları arasında Kırım'da hüküm sürmüş Kırım Tatar devletiydi. Altın Orda Devleti'nin yerini alan dört Hanlıkların en uzun süre hüküm süreni idi. Bazı kaynaklarda 1475'ten 1774 yılında Küçük Kaynarca Antlaşması'nın imzalanışına kadar Osmanlı İmparatorluğu'na bağlı kaldığı belirtilmektedir.

I. Selim Giray, Kırım Tatar hanı. 1671-1678, 1684-1691, 1692-1699, 1702-1704, yılları arasında olmak üzere dört kez Kırım tahtında bulunmuştur.

Kalgay, Kırım Hanlığı'nda veliahda verilen unvan.

Giray Hanedanı ya da Âl-i Cengiz, Kırım hanlarının mensubu bulunduğu hanedanın adı. 'Cengiz Han'ın soyundan gelen Giray Hanedanı'nın kurucusu olarak 1449 tarihi temel alınır ve kurucusu I. Hacı Giray Han kabul edilir. Cengiz Han geleneğinden gelen Altın Ordu Hanlığının, Kazan Hanlığı ve Kırım Hanlığı olarak bölünmesi üzerine, 'Giraylar' tarih sahnesine çıkar. Giraylar'dan seçilen hükümdar 'Han' unvanını taşır. Hanlığın merkezi bu gün Ukrayna sınırları içerisinde kalan, Kırım'ın Bahçesaray şehridir. Bahçesaray'da bulunan ve günümüze kadar korunabilen Hansaray hanların yönetim merkezidir. Hanedanda, Han'dan sonra tahta geçecek veliaht Kalgay unvanına sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">I. Mehmed Giray</span> 1515-1523 arasında Kırım hanı

I. Mehmed Giray, 1515-1523 döneminde sekiz yıl Kırım Hanlığı yapmıştır.

IV. Devlet Giray Han Arslan Giray’ın küçük oğludur. İlki 1769 ila 1770, ikincisi 1775 ila 1777 yılları arasında olmak üzere iki kez saltanat sürmüştür. Amcası Kırım Giray Han'ın vefatı üzerine tahta geçmiştir. Kırım Hanlarının 38.'sidir.

Nur Devlet Giray 4. Kırım Hanı. 1466-1467, 1467-1469, 1475-1476 olmak üzere toplam üç kez saltanat sürmüştür. 1486 ile 1490 yılları arasında Kasım Hanlığı'nı yönetmiştir.

I. Gazi Giray, 1523-1524 yılları arasında altı ay hüküm süren Kırım hanıdır.

I. Saadet Giray, 1524 ile 1532 yılları arasında sekiz yıl Kırım Hanı olarak hüküm sürmüștür.

Toktamış Giray (1589-1608), Kırım Hanı. 1607 ile 1608 arasında bir yıl kadar hanlık yaptı.

Canıbek Giray, Kırım hanı. 1568- 1636 yılları arasında yaşamıştır. 1610-1623, 1624 ve 1628-1635 yılları arasında üç kez hanlık yapmıştır. Ancak, 1624 yılında filen tahta oturması III. Mehmet Giray'ın isyanı nedeni ile mümkün olmadığından, iki kez hanlık yaptığı kabul edilmiştir. Hanlığı I. Ahmet, I. Mustafa,II.Osman ve IV. Murat dönemlerine rastlar. I. Devlet Giray Han'ın torunudur.

III. Selim Giray ilk olarak 1765'ten 1767'ye, sonra 1770'ten 1771'e kadar hüküm süren bir Kırım hanıdır. III. Selim Giray, II. Fetih Giray'ın oğludur.

III. Gazi Giray 1704'ten 1707'ye kadar hüküm süren bir Kırım Hanlığı Hanıdır. Babası I. Selim Giray'dır. Ağabeyi II. Devlet Giray tarafından Kalgay atandıktan sonra arkasından komplo kurdu. Osmanlılar tarafından Rodos'ta eğitim almadan önce Edirne'ye sığındı. III. Gazi Giray babasının ölümünden sonra Ocak 1704'te Osmanlı tarafından han olarak atandı ve 1707'ye kadar tahtta kaldı.

Kırım Seferi, Osmanlı İmparatorluğu'nun isyan eden Kırım Hanı II. Mehmed Giray'ı cezalandırmak, Kırım Hanlığı'nda hakimiyetini tesis etmek ve yeni Han II. İslam Giray'ı tahta çıkarmak amacıyla 1584 yılında düzenlediği iki askerî harekât.

Kırım Seferi, 1686-1700 Osmanlı-Rus Savaşı ve Osmanlı-Kutsal İttifak Savaşları'nda evre.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.