İçeriğe atla

II. Dünya Savaşı'nda Yunanistan

Yunanistan'ın işgal ettiği Arnavut toprakları
Yunanistan Ordusu, İtalya'ya teslim olmamak için ve sadece Almanya'ya teslim olmak için LSSAH Tugayı kumandanı Sepp Dietrich'e bir heyeti göndermiştir. (3 Mayıs 1941, Atina, arkasında Akropolise Hakenkreuz bayrağını diken 6. Dağ Tümeni kumandanı Ferdinand Schörner)
Üçlü işgâl sürecinde Yunanistan
Almanlara ait Panzer IV　tankları (Atina, 1941)

Yunanistan'ın işgâli (Yunanca: η κατοχή - "i katohi"), II. Dünya Savaşı sırasında Nazi Almanyası'nın Yunanistan Savaşı'nda ülkeye saldırması ile Nisan 1941'de başlamış ve Ekim 1944'te Almanya'nın ana topraklardan geri çekilmesi ile son bulmuştur. Geri çekilmenin ardından yine de Girit ve bazı önemli adalar 1945 Haziran'ına dek Alman askerî birliklerinin denetimi altında kalmıştır.

Yunanistan'ı ilk olarak işgâl etmeye kalkışan devlet İtalya'dır. Ekim 1940'ta ülkeye saldıran İtalya'nın Yunanistan'ı almada yaşadığı başarısızlığın ardından İtalyan lider Benito Mussolini'nin Alman lider Adolf Hitler'e Yunanistan'ı işgâl planından haberdar etmemesine rağmen[1] Hitler Balkanlar'ı kontrol altına alabilmek ve İtalyanları desteklemek[1] için ordusunu doğruca Yunanistan'a yönlendirmiştir. Hızlı bir "Yıldırım savaşı" taktiği ile 1941 Nisan'ında ülkeye girilmiş ve Mayıs ayının ortalarına doğru Yunanistan, Almanya, İtalya ve Bulgaristan olmak üzere üç farklı devletin işgâli altında kalmıştır.

İşgâl altında olunan süre boyunca sivil Yunanistan halkı birçok zorluk ile karşı karşıya kalmış ve 300,000 sivil açlık ve salgın hastalıklardan dolayı ölmüştür. Ülkenin ekonomisi tamamı ile çökmüştür. Tüm bu olumsuzluklara rağmen Avrupa'da görülen en etkili direniş hareketleri yine de Yunanistan'dan çıkmıştır. Bu güçler ülkeyi denetim altında bulunduran gruplara karşı gerilla atakları ile saldırmışlar ve büyük casusluk eylemlerinde bulunmuşlardır. 1943 yılına gelindiğinde bu direnişçi gruplar birbirleriyle çatışmalara girmişler ve tam bağımsızlığın alındığı 1944 yılında krizde olan ülkede iç savaşın çıkmasına neden olmuşlardır.

Yunanistan'ın düşüşü

Yunanistan tarihi
dizisinin bir parçası
1681'de Genç Nicolaes Visscher tarafından Johann Lauremberg'in haritası dayanak alınarak hazırlanan Yunanistan haritası.
Neolitik Yunanistan
  • Neolitik Yunanistan
Yunan Tunç Çağı
Antik Yunanistan
Orta Çağ Yunanistanı
Erken Modern Yunanistan
Modern Yunanistan
İlgili maddeler
  • Adlar
  • Anayasa
  • Askeriye
  • Ekonomi
  • Sanat

28 Ekim 1940 tarihinde, sabahın erken saatlerinde İtalya Büyükelçisi Emmanuel Grazzi, Yunan başbakan Yannis Metaksas'a resmî bir ültimatom verdi. Yunanistan'ın uyarıyı tanımamasını bildirmesi üzerine İtalya 3 saat içinde işgâl altında bulundurduğu Arnavutluk topraklarından Yunanistan'a kaydırma yaptı. Mussolini'nin Yunanistan'ı işgâlindeki bir başka amaç da İtalya'nın da Alman orduları ile aynı oranda güçlü olduğunu kanıtlama çabasıydı. Yunanistan'ın da işgâli üzerine Mussolini Güneydoğu Avrupa'yı İtalya'nın avuçlarında olduğu düşüncesine inanmıştır.

İşgâl üzerine karşı harekete geçen Yunan ordusu Mussolini'nin ve generallerinin bu görüşünü bir nebze yıkmıştır. İtalyan saldırılarına misilleme yapan Yunanistan Aralık ortalarına gelindiğinde İtalya'nın işgâli altında bulunan Arnavutluk'un çeyreği kadarını ele geçirmiştir. Yunan ordusunun bu başarılarını, 1941 yılının Mart ayında İtalyan'ların Balkanlar'ın hâkimiyetini ele geçirdikleri yönündeki tüm savlarını yıkan bir yenilgi alması izlemiştir. Yunanistan'ın bu başarısı II. Dünya Savaşı'nda çoklu kuvvetlerce işgâl edilmiş topraklarda kazanılmış ilk zaferdir.

6 Nisan 1941 tarihinde İtalya'nın aldığı bu yenilginin üzerine hiç hesapta olmamasına karşın Almanya İtalya'nın yardımına koşmak zorunda kalmış ve Bulgaristan üzerinden ülkeye girerek Yunanistan Savaşı'nı başlattı. Yunan orduları Alman askerleri ile giriştikleri mücadelede başarısız olmuş ve 27 Nisan'da başkent Atina düşmüştür.

Üçlü işgâl süreci

Yunanistan toprakları işgâl süresince Almanya, İtalya ve Bulgaristan olmak üzere üç ayrı devletin kontrolünde kalmıştır. Almanya, başkent Atina, Selanik, Orta Makedonya ve Girit gibi bazı adaların da arasında olduğu stratejik öneme sahip noktaları işgâl ederken, Bulgaristan Evros ili hariç, Batı Trakya ve Doğu Makedonya'ya girerek ve topraklarına kattığını açıklamıştır. Savaştan sonra uzun süre bu topraklar üzerinde hak iddia eden Bulgaristan istediğini elde edememiştir. Bulgaristan ve Almanya'nın işgâl ettiği yerler dışında kalan diğer tüm yerler de İtalyan kuvvetlerince işgâl edilmiştir. Eylül 1943'te İtalya'nın silah bıraktığını açıklaması ile bu bölgelere Alman askerî birlikleri kaymıştır. Bu dönemde İngiliz ordusu İtalya'nın çekildiği bölgelere konuşlanarak Ege Denizi'ne inmeye teşebbüs etmişse de Leros Savaşı'nda Alman ordularına yenilmiş ve geri çekilmiştir.

İşgâl sürecinin ardından

İşgalin ardından siyasi kaosa sürüklenen ülkede kısa süre içinde Yunan İç Savaşı olarak bilinen iç savaş çıkar.

Yunanistan, II. Dünya Savaşı'ndan toprak kazancıyla çıkan birkaç Avrupa ülkesinden biridir. Savaşın sonunda, I. Dünya Savaşı'nda İtalya'ya verilmiş olan Oniki Ada Yunanistan'ın eline geçmiştir.

Kaynakça

  1. ^ a b World War II in Europe: An Encyclopedia. David T. Zabecki (İngilizce). s. 16. 27 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2022. 

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta II. Dünya Savaşı'nda Yunanistan ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

Ayrıca bakınız

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Balkan Savaşları</span> 1912-1913 yıllarında Balkan Yarımadasında yaşanan iki savaş

Balkan Savaşları, Osmanlı İmparatorluğu'nun Balkanlardaki 8 Ekim 1912 - 10 Ağustos 1913 arasında dört devlete karşı yaptığı savaşlardır. Çatışmaların temel nedeni Bulgaristan Krallığı ile Sırbistan Krallığı'nın Balkanlarda hızlanan yayılma faaliyetleridir.

<span class="mw-page-title-main">Mihver Devletleri</span> II. Dünya Savaşı sırasında Almanya, İtalya ve Japonya arasında ittifak

Mihver Devletleri, II. Dünya Savaşı'nda Müttefik Devletler bloğuna karşı temel olarak Almanya, İtalya ve Japonya'nın, bunun dışında Macaristan, Romanya, Bulgaristan, Finlandiya, Bağımsız Hırvatistan Devleti, Vichy Fransası, Arnavutluk, Habeşistan, Mançukuo, Tayland, Burmanya ve Irak'ın oluşturduğu blok. Ayrıca İran Şahı Rıza Pehlevi Almanya'dan yana tavır almış, İspanya ise Mihver güçlerin bir taraftarı olarak kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Yunan İç Savaşı</span> 1946 - 1949 arası Yunanistanda yaşanan iç savaş

Yunanistan İç Savaşı, 1946-1949 yılları arasında Yunanistan'ı siyasî istikrarsızlık içine iten, etkileri 1955 yılına kadar hissedilen ve temelde sağ-sol mücadelesi olan savaştır.

<span class="mw-page-title-main">Balkan Cephesi (II. Dünya Savaşı)</span> II. Dünya Savaşının parçası

Balkan Cephesi, Almanya'nın 1941 yılında Balkanları istilasıyla başlayan bir dizi çatışmadır. 1940 yılı içinde Almanya, Polonya ve Fransa'yı askerî harekâtlarla istila etmiş, İngiltere'ye yönelik hava akınlarını başlatmıştı. Britanya Savaşı olarak bilinen bu yoğun ve sık hava akınları amacına ulaşamamış ve durdurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Aleksandros Papagos</span> Yunan komutan ve siyasetçi (1883-1955)

Aleksandros Papagos, 1952-1955 arasında başbakan olarak görev yapan Yunan asker ve devlet adamı.

<span class="mw-page-title-main">Birinci Balkan Savaşı</span> Balkan Birliği ile Osmanlı Devleti arasında 7 Ekim 1912-30 Mayıs 1913 tarihleri arasında gerçekleşen savaş

Birinci Balkan Savaşı, 7 Ekim 1912-30 Mayıs 1913'te Bulgaristan Krallığı, Sırbistan Krallığı, Yunanistan Krallığı ve Karadağ Krallığı'ndan oluşan Balkan Birliği'nin Osmanlı Devleti'ne karşı başlattığı savaş. Bu savaş ile Balkan devletleri, Osmanlı Devleti'nin Balkanlardaki topraklarının büyük bir bölümünü ele geçirmiştir. Bu savaş sonucunda Osmanlı Devleti Edirne ve Kırklareli'ne kadar olan Midye-Enez Hattı'nın batısındaki tüm topraklarını Balkan devletlerine bırakmak zorunda kaldı.

<span class="mw-page-title-main">İoannis Metaksas</span> Yunan siyasetçi (1871-1941)

İoannis veya Yannis Metaksas, 1936'dan 1941'deki ölümüne kadar Yunanistan Başbakanı olarak görev yapan bir Yunan subayı ve politikacıydı. Görev süresinin ilk dört ayı boyunca anayasal olarak ülkeyi yönetti ve daha sonra Kral II. George tarafından atanmasının ardından 4 Ağustos Rejimi'nin diktatör lideri olarak ölümüne kadar yönetimde kaldı.

<span class="mw-page-title-main">Bulgaristan Krallığı</span> Güneydoğu Avrupada 1908-1946 arasında hüküm sürmüş krallık

Bulgaristan Krallığı veya Bulgaristan Çarlığı, 1908-1946 yılları arasında var olmuş bir devlet. 1885'te Doğu Rumeli'yi Osmanlılardan alan Bulgaristan Prensliği'nin 5 Ekim 1908 tarihinde krallık olmasıyla kurulmuştur. Bulgaristan de jure olarak Osmanlı'ya karşı bağımsızlığını bildirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Yunanistan Savaşı</span>

Yunanistan Savaşı ya da Marita Harekâtı II. Dünya Savaşı'nda Yunanistan ve Arnavutluk'ta vuku bulan ve Almanya, İtalya ve Bulgaristan kuvvetlerinin Yunanistan, Birleşik Krallık, Avustralya, Yeni Zelanda kuvvetleri ile yaptığı savaştır. Yunan-İtalyan Savaşı'nın devamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Yunan-İtalyan Savaşı</span> Dünya Savaşının küresel mücadelesinin bir parçası

Yunan-İtalyan Savaşı, 28 Ekim 1940'tan 23 Nisan 1941'e kadar İtalya ve Yunanistan krallıkları arasında gerçekleşti. 10 Haziran 1940'ta İtalya, Fransa ve Birleşik Krallık'a savaş ilan etti. Eylül 1940'ta İtalyanlar Fransa, İngiliz Somaliland ve Mısır'ı işgal etti. Bunu, İtalya'da İngiliz müttefiki olmakla suçlanan Yunanistan'a karşı düşmanca bir basın kampanyası izledi. Bir dizi provokasyon, Yunan hafif kruvazörü Elli'nin 15 Ağustos'ta İtalyanlar tarafından batırılmasıyla doruk noktasına ulaştı. 28 Ekim'de Mussolini, Yunanistan Başbakanı Ioannis Metaxas'ın reddettiği, Yunanistan topraklarının bırakılmasını talep eden bir ültimatom verdi.

<span class="mw-page-title-main">Yunan Direnişi</span>

Yunan Direnişi, II. Dünya Savaşı sırasında 1941-44 yılları arasında Mihver Devletleri işgali altında bulunan Yunanistan’da işgale karşı faaliyet gösteren silahlı ve silahsız farklı siyasi görüşlere sahip grupları içeren terimdir. II. Dünya Savaşı'nın sona ermesinden az önce Almanların ülkeden atılmasının ardından direnişin farklı unsurları iktidarı almak için birbirleriyle mücadeleye girişmiş ve sonunda Yunan İç Savaşı patlak vermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı İmparatorluğu dağılma dönemi</span>

Osmanlı İmparatorluğu dağılma dönemi, Rus İmparatorluğu ile Yaş Antlaşması'nın imzalandığı 1792 yılından, saltanatın kaldırılarak devletin lağvedildiği 1922 yılına kadar sürer. Bu dönemde devlet en büyük toprak kayıplarını yaşamış ve Kurtuluş Savaşı sayesinde yalnızca Anadolu kurtarılabilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">II. Dünya Savaşı'nda Arnavut direnişi</span>

Arnavut direnişi, II. Dünya Savaşı sırasında komünist hareketinin Mihver Devletler'ine karşı vermiş olduğu mücadeledir. İlk mücadele İtalyanlar'a karşı verildi. İtalyanlar çıkarıldıktan sonra Almanlar geldi. Partizan hareketi Alman kuvvetlerine karşı verdikleri mücadele başarıya ulaştı. Komünistler aynı zamanda işbirlikçilere karşı mücadele vermiştir.

ELAS, Almanya'nın Sovyetler Birliği'ne saldırması üzerine Yunanistan'da komünist ilkelere bağlı bir direniş örgütü kurulma kararı aldı. ELAS'ın çoğu köylü nüfusundan oluşuyordu.

<span class="mw-page-title-main">Metaksas Rejimi</span>

Metaksas Rejimi ya da 4 Ağustos Rejimi, General İoannis Metaksas'ın önderliğinde gerçekleşen 4 Ağustos 1936 darbesiyle kurulan otoriter rejimdir.

<span class="mw-page-title-main">Yunanistan'ın Mihver Devletleri tarafından işgali</span>

Yunanistan'ın Mihver Devletleri tarafından işgali, Yunanistan'ın II. Dünya Savaşı sırasında Mihver devletleri tarafından işgal edilmesini tanımlamaktadır. Nisan 1941 tarihinde Nazi Almanyası, Ekim 1940'tan bu yana Yunanistan ile savaş halinde olan müttefiki Faşist İtalya'ya yardım etmek için Yunanistan'ı işgal etti. Girit'in işgalini takiben, Yunanistan'ın tamamı Haziran 1941'de işgal edildi. Anakaranın işgali Almanya ve müttefiki Bulgaristan'ın Ekim 1944'ün başlarında Müttefiklerin baskısı altında çekilmeye zorlanmasına kadar sürdü. Ancak, Mayıs ve Haziran 1945'te Almanya'nın teslim olmasına kadar Girit ve bazı Ege Adaları Nazi kontrolünde kaldı.

<span class="mw-page-title-main">Türk-Alman Dostluk Paktı</span>

Türk-Alman Dostluk Paktı, Almanya ve Türkiye arasında 18 Haziran 1941 yılında imzalanmış bir saldırmazlık ve dostluk antlaşmadır.

<span class="mw-page-title-main">Yunanistan'da Holokost</span>

Yunanistan'da Holokost, II. Dünya Savaşı boyunca çoğu Auschwitz toplama kampına tehcir edilmek üzere Yunanistan Yahudilerinin toplu katliâmını kapsar. 1945 yılına gelindiğinde, Yunanistan Yahudilerinin %83 ilâ %87'si öldürülmüştü. Bu, Avrupa'da Holokost kapsamında katledilmiş Yahudi toplulukların en büyük ölüm oranlarından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Bulgaristan'da Holokost</span>

Bulgaristan'da Holokost Bulgaristan Krallığı'nın II. Dünya Savaşı sırasında Mihver devletleri saflarında yer alması süreciye beraber gelişen ve hem Bulgaristan topraklarında hem de işgal edilen Yugoslav ve Yunanistan topraklarında gerçekleştirilen Yahudi soykırımını anlatır.

<span class="mw-page-title-main">Faşist İtalya (1922-1943)</span> İtalya Krallığının faşist yönetim altında olduğu dönem

Faşist İtalya (1922-1943) Benito Mussolini'nin İtalya Krallığı Başbakanı olduğu 1922-1943 yılları arasında Ulusal Faşist Parti iktidarı altındaki dönemi anlatır. Totaliter bir rejim kuran İtalyan faşizmi ekonomik kalkınma modeli benimsemişse de siyasal muhalefeti ortadan tamamen kaldıracak hamlelerde bulunmuş, geleneksel muhafazakâr değer yargılarını savunmuş Katolik Kilisesi'yle yakın işbirliği yapmıştır. Çeşitli farklı dönemlerden geçen rejim özellikle gerçekleştirdiği emperyalist hamlelerle II. İtalya-Habeşistan Savaşını çıkarmış, Milletler Cemiyeti'nden atılmıştır. Ayrıca Sovyetler Birliği'nde karşı Çelik Pakt'a katılmış, II. Dünya Savaşı'na gidişi hızlandıran hamlelerde bulunmuştur. Dahil olduğu Mihver Devletlerinin II. Dünya Savaşı'nda mağlup olması sürecinde alaşağı olmuştur.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.