İçeriğe atla

IA-32

IA-32 (32-bit Intel mikromimarisi, çoğunlukla i386, x86-32 veya x86 olarak bilinir,bugün bile Intel'in en başarılı ticari mikroişlemci mimarisi olarak kabul edilir., Grubun ilk üyesi Intel 80386 dır bundan önceki x86 tasarımları 16 bittir -Intel 8086, 80186 ve 80286 işlemcileri . Bu mikromimari komut kümeleri dünyadaki kişisel bilgisayarların büyük çoğunluğu içinde bulunan mikroişlemciler için geçerlidir.

IA-32 komut seti genellikle CISC mimarisi olarak tanımlanmaktadır.

Biyografi

IA-32 komut setine sahip ilk mikroişlemci olan Intel 80386 1986 yılında tanıtıldı ve yirmi yıl boyunca PC mikroişlemciler içinde en çok kullanılan tiptir. komut seti bozulmadan kalmış olsa da, mikroişlemciler sonraki nesillere çok daha hızlı hale gelmiştir. Çeşitli programlama dili direktifleri kapsamında, IA-32 hala bazen "i386" mimari olarak adlandırılır.

Intel mucidi ve IA-32 işlemcilerinin en büyük tedarikçisi konumundadır, ama sadece intel değil. Ikinci büyük tedarikçi AMD firmasıdır. Başka tedarikçiler de vardır fakat onların hacimleri küçüktür. 2007 itibarıyla, Intel x86-64 mikromimarisine geçmiştir.ancak hala Celeron M gibi dizüstü bilgisayarlar için IA-32 işlemcileri üretilmeye devam etmektedir. . VIA Technologies "saf" IA-32 cihazları ve AMD VIA C3/C7 ailesi üretilmeye devam etmektedir Geode tipi ve mobil IA-32 işlemcileri üretilmektedir. Transmeta da bir süre IA-32 işlemcileri imal etmiştir.

İlgili Araştırma Makaleleri

MIPS, Microprocessor without Interlocked Pipeline Stages, MIPS teknolojileri adlı firma tarafından 1985 yılında geliştirilmiş indirgenmiş komut kümesi türü bir mikroişlemci mimarisidir.

<span class="mw-page-title-main">X86-64</span> işlemci mimarisi

x86-64 AMD tarafından tasarlanan 64-bit'lik bir işlemci mimarisidir. x86-64, x86 mimarisinin bir üst kümesidir; yapısı itibarıyla da onu destekler. x86-64 komut seti AMD'nin Athlon 64, Athlon 64 FX, Athlon 64 X2, Turion 64 ve Opteron işlemcilerinde kullanılmaktadır. Daha sonra Intel tarafından Intel 64 (EM64T) olarak adlandırılıp işlemcilerinde kullanılmaya başlanmıştır. Intel'in IA-64 olarak da bilinen Itanium mimarisiyle uyumsuzdur ve karıştırılmamalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Merkezî işlem birimi</span> bir bilgisayar programının talimatlarını, talimatlar tarafından belirtilen temel aritmetik, mantıksal, kontrol ve giriş/çıkış (G/Ç) işlemlerini gerçekleştirerek yürüten ve diğer bileşenleri koordine eden bir bilgisayar içindeki elektro

Merkezî işlem birimi, dijital bilgisayarların veri işleyen ve yazılım komutlarını gerçekleştiren bölümüdür. Çalıştırılmakta olan yazılımın içinde bulunan komutları işler. Mikroişlemciler ise tek bir yonga içine yerleştirilmiş bir merkezî işlem birimidir. 1970'lerin ortasından itibaren gelişen mikroişlemciler ve bunların kullanımı, günümüzde MİB teriminin genel olarak mikroişlemciler yerine de kullanılması sonucunu doğurmuştur.

i386

Intel 80386 veya i386, 80286'dan sonraki Intel mikroişlemcisi.

<span class="mw-page-title-main">Athlon 64</span>

Athlon 64, AMD firması tarafından 2003 yılından beri üretilen işlemci ailesidir.

i486

Intel 80486 yazılım (software) açısından I486 ailesinin yazılım içeriği, Intel 80386 içeriğiyle birkaç değişiklik dışında hemen hemen aynısıdır.

<span class="mw-page-title-main">Intel 8086</span> Intel tarafından geliştirilmiş bir mikroişlemci yongasıdır

8086 Intel tarafından geliştirilmiş, x86 mimarisi 'nin gelişmesine yol açan 16-bit mimarisinde bir mikroişlemci yongasıdır. Intel tarafından 8086 tasarımının geliştirmesine 1976 yılı baharında başlanmış ve 1978 yılı yaz aylarında ilk çip piyasaya sürülmüştür. 1979 yılında piyasaya sürülen Intel 8088, daha ucuz ve az sayıda çevre birimi kullanımına olanak veren, ayrıca IBM PC tasarımında kullanılan 8254 CTC, 8255 PIO ve 8259 PIC gibi 8080-ailesi çevre birimleri ile uyumlu olacak şekilde 8-bitlik bir data bus eklenerek hafifçe modifiye edilmiş bir versiyondur. İlave olarak daha basit ve ucuz PCB tasarımı gerektirmekte ve daha az sayıda DRAM çipine gereksinim duymaktadır. Intel 8088 orijinal IBM PC tasarımında kullanılan işlemci olması özelliğiyle de kayda değerdir.

<span class="mw-page-title-main">Pentium</span>

Pentium, Intel’den beşinci nesil x86 mimarisi bir mikroişlemcisidir. 486 serisinin ardılıydı ve ilk olarak 22 Mart 1993 tarihinde duyurulmuştu.

<span class="mw-page-title-main">Intel Core</span>

Intel Core, Intel'in Ocak 2006'da tanıttığı, dizüstü bilgisayarlarda kullanılmak üzere geliştirilmiş 32 bit işlemci ailesidir. İşlemci ailesi, Centrino veya Centrino Duo platformunda kullanılır. Bir üst sürüm işlemci, Intel Core 2 ile geliştirildi.

<span class="mw-page-title-main">Chipset</span>

Chipset ya da Yonga seti, bilgisayarın anakartı üzerindeki temel ve bütünleşik arabirimleri yöneten ve bunlar arasındaki veri akışını sağlayan bir çeşit işlemcidir.

<span class="mw-page-title-main">PowerPC</span>

PowerPC, AIM olarak bilinen Apple-IBM-Motorola ittifakının 1991'de geliştirdiği bir RISC mikroişlemcisidir. Genel olarak kişisel bilgisayarlar içindir. PowerPC merkezi işlem birimleri (CPU) gömülü (embedded) ve yüksek performans işlemcileri olduğu için popüler olmuştur. PowerPC 1990'da AIM' in ve PReP'in temel taşı oldu, fakat mimari Apple'ın Macintosh'unun 1994–2006 modellerinde daha başarılı bulundu.

<span class="mw-page-title-main">Mikroişlemci</span> ana işlem biriminin fonksiyonlarını tek bir yarı iletken tümdevrede birleştiren programlanabilir sayısal elektronik bileşen

Mikroişlemci, işlemci olarak da bilinen, merkezî işlem biriminin (CPU) fonksiyonlarını tek bir yarı iletken tüm devrede (IC) birleştiren programlanabilir bir sayısal elektronik bileşendir.

<span class="mw-page-title-main">Bilgisayar mimarisi</span>

Bilgisayar mimarisi, en küçüğe ve en başarılıya ulaşmayı hedeflerken aynı zamanda maliyeti de göz önünde bulundurduğu için sanat ve bilimin ortak buluştuğu nokta olarak da tanımlanır. Bilgisayar Mimarisi, bilgisayar parçalarının iç yapıları ve aralarındaki haberleşme bağlantıları ile ilgilidir.

x86 Mikroişlemci temeline dayanan bir bilgisayar dili türü

x86, Intel'in 8086 mikroişlemcisini ve onun 8088 varyantını temel alarak Intel tarafından geliştiren bir yönerge seti mimarisi ailesidir.

<span class="mw-page-title-main">Pentium Dual-Core</span>

Pentium Dual-Core markası, Pentium'un yeni adı olarak, 2006 dan beri Intel'in ana x86 mimarisi mikroişlemciler için kullanılmaktadır. İşlemciler mobil veya masaüstü bilgisayarlara yönelik 32-bit Yonah veya 64-bit Merom-2M, Allendale ve Wolfdale-3M çekirdek mikromimarilerine dayanmaktadır. Belirli bir saat frekansı özellikleri, fiyat ve performans açısından, Pentium Dual-Core işlemciler Celeron’dan yukarıda ama Intel'in ürün gamında Core ve Core 2 işlemcilerin altına yerleştirilmiştir. Bu düşük bir fiyata en iyi performans sunabilen Pentium Dual-Core, ayrıca overclock için çok popüler bir seçimdi.

Microsoft Windows XP Professional x64 Edition, 25 Nisan 2005 tarihinde yayınlanmış, Windows XP'nin x86-64 destekli sistemler için olan sürümüdür.

<span class="mw-page-title-main">Mini-ITX</span> 17ye 17 cmlik anakart

Mini-ITX, VIA Technologies tarafından 2001 yılında geliştirilen, 17 × 17 cm anakarttır. Bunlar yaygın olarak küçük yapılandırılmış bilgisayar sistemlerinde kullanılır. Başlangıçta, fan gürültüsünün sinema deneyimini olumsuz yönde etkileyebileceği, ev sinema sistemi PC sistemlerinde kullanışlı hale getiren düşük güç tüketimi mimarisi ile fansız soğutma için tasarlanmış niş bir üründü. Mini-ITX kartındaki dört montaj deliği, ATX özellikli anakartlarda dört delik ile sıralı ve arka plakanın ve genişleme yuvasının yerleri aynıdır. Mini-ITX panoları bu nedenle, ATX, mikro ATX ve diğer ATX türevleri için tasarlanmış durumlarda sıklıkla kullanılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Bochs</span>

Bochs, C++ ile yazılmış ve GNU Lesser Genel Kamu Lisansı altında özgür yazılım olarak dağıtılan taşınabilir bir IA-32 ve x86-64 IBM PC uyumlu emülatör ve hata ayıklayıcıdır. İşlemci, bellek, diskler, ekran, Ethernet, BIOS ve PC'lerin ortak donanım çevre birimlerinin öykünmesini destekler. Bochs, i386'dan çoğu Intel,AMD işlemcileri taklit etmektedir. Bochs Windows,Linux,macOS gibi işletim sistemlerini çalıştırabilir.

<span class="mw-page-title-main">Rise Technology</span>

Rise Technology; Intel'in x86 MMX komut kümesiyle uyumlu mP6 işlemcisini üretmiş kısa ömürlü bir mikroişlemci üreticisidir. mP6, daha az miktarda bilgisayar komutu uygulayarak daha yüksek hızda çalışacak şekilde tasarlanmış bir mikroişlemcidir.

Bilgisayar mimarisinde 32-bit bilgi işlem, 32-bit birimlerde veriyi işleyen işlemci, bellek ve diğer önemli sistem bileşenlerini içeren bilgisayar sistemlerine verilen addır. Daha küçük bit boyutlarıyla karşılaştırıldıklarında, 32-bit bilgisayarlar daha büyük hesaplamaları daha verimli yapabilir ve bir işlemci saat döngüsünde daha fazla veriyi işleyebilir. Tipik 32-bit kişisel bilgisayarlar ayrıca 32-bit adres veriyoluna sahiptir ve önceki nesil sistem mimarilerinin izin verdiği miktardan çok daha fazla olan 4 GB'a kadar RAM'e erişime izin verir.