İçeriğe atla

I. Yarovam

Antik İsrail
Jeroboam (Yarobh'am)
Kral Jeroboam altın buzağıları yerleştirmesini gösteren resim
HükümdarlığıM.Ö. 922 - M.Ö. 901
(veya M.Ö. 931 - M.Ö. 910)
Doğum yeriBirinci İsrail Krallığı
Ölüm yeriTirzah, İkinci İsrail Krallığı
EşiMısır prensesi Ano

Jeroboam (İbranice: יָרָבְעָם, Yarobh'am, Yarovam), riyb (uğraşan) ve 'am (halk) kelimelerinin birleşmesiyle oluşmuş "insanlar için uğraşan" veya "halkın haklarını savunan" anlamına gelen bir isimdir. Kuzeydeki on kabilenin Rehoboam'a karşı ayaklanıp İsrail Krallığı'ndan ayrılarak kurdukları Kuzey İsrail Krallığı'nın ilk kralıydı. Hükümdarlığı 22 yıl sürdü. Hükümdar olduğu tarihler William F. Albright'a göre MÖ 922 - MÖ 901 ve Edwin R. Thiele'ye göre MÖ 931 - MÖ 910'dur.[1]

İlk yıllar

Seredalı[2] Jeroboam'ın babası Efraim kabilesinden Nevat, annesi de Serua'ydı.[3] Tevrat'a göre Jeroboam'ın en az iki oğlu vardı; biri Aviya[4] diğeri ise kendinden sonra tahta geçecek olan oğlu Nadav'dı.[5]

Gençliğinde çalışkanlığı sayesinde Süleyman'ın gözüne giren Jeroboam'a Yusuf soyunun ağır işlerinin sorumluluğu verildi.[6]

Peygamber Ahiya'nın sözleri[7] karşısında etkilenen Jeroboam kuzeydeki on kabilenin kralı olabilmek için krala karşı komplolar kurmaya başladı. Komplo çabaları ortaya çıkınca Mısır'da firavun Şişak'a sığınan Jeroboam geri dönmek için Süleyman'ın ölmesini bekledi.[8]

Süleyman'ın ölümünden sonra oğlu Rehoboam başa geçti. Kuzeydeki on kabile ayaklanıp Jeroboam'ı kendilerine kral seçmek istediler. Rehoboam'ın bu on kabileye karşı olan tavrı Jeroboam'ın ekmeğine yağ sürdü, böylece Jeroboam Kuzey İsrail Krallığı'nın başına kral olarak geçti.[9]

Jeroboam, Şehem şehrini güçlendirip Kuzey Krallığı'nın başkenti yaptı. Güney Krallığı'na karşı hüsumeti devam ediyordu. Halkının ibadet etmesi için Güney Krallığı'nda (Kudüs'te) bulunan Süleyman Mabedi'ne eşdeğer görkemde biri Dan ve biri de Bethel şehirlerinde olmak üzere iki tapınak inşa ettirdi. İçine Tanrı'yı simgeleyen Altın Buzağı heykelleri koydurttu. Böylece "İsrail'i günaha sokan kişi" olarak ünlendi. Kendinden sonra gelen İsrail kralları da aynı politikaya sadık kaldılar.

Tevrat'a göre bir "Tanrı adamı" Bethel'deki tapınakta bu sunağın Davud hanedanlığından Yoşiya tarafından yerle bir edileceği kehanetinde bulunur. (Yoşiya 300 sene sonra Yehuda Kralı olarak bu kehaneti gerçekleştirecektir). Buna kızan Jeroboam adamın tutuklanmasını ister fakat eline felç girer. Yalvarışları sonucu Tanrı Jeroboam'ın elindeki felci kaldırır.[10]

Yehuda ile savaş

İsrail Krallığı'nın Yehuda Krallığıyla savaş hali uzun bir süre devam etti. Başta bu savaşlar "diğer krallığı ele geçirmek"ten çok "sınır'ın konumu" ile ilgiliydi.

Jeroboam'ın iktidarlığının on sekizinci yılında Yehuda Krallığında başa Rehoboam'ın oğlu Abijah geçti.[11] Abijah üç yıl süren kısa iktidarı boyunca kuzeydeki İsrail Krallığını kontrol altına almak için çalıştı. Efraim'in dağlarında Jeroboam'a karşı savaştı. Jeroboam'ın 800.000 kişilik ordusuna karşılık Abijah 400.000 kişilik ordusuyla yola çıktı.[12] Abijah, İsrail ordularına bu iki ülkeyi birleştirme çağrısında bulunduysa da bu çağrı dikkate alınmadı. Abijah, "Tanrı ordumuzun kumandanıdır" diyerek yola çıktı ve orduları Jeroboam'ın 500.000 askerini öldürdü.[13]

Jeroboam Abijah'a yenilince zayıfladı ve Yehuda Krallığına karşı bir tehdit oluşturmamaya başladı.[14] Abijah, Jeroboam'a ait Bethel, Yeşana, Efron kentleriyle çevrelerindeki köyleri ele geçirdi.[15] Kahinlerinin Levilerin dışında seçilen "Altın Buzağı" kültü için önemli bir şehir olan Bethel İsrail'in güneyinde bulunuyordu.[16] Bethel ve Efran (Ofra) şehirleri Yeşu tarafından Benyamin kabilesine verilmişti.[17]

Ayrıca bakınız

  • Jeroboam II
Süleyman'ın Birinci İsrail Krallığı yıkıldıktan sonra kuzeydeki İkinci İsrail Krallığı'nın başına Jeroboam geçti.(Mavi bölge)

Kaynakça

  1. ^ Edwin Thiele, The Mysterious Numbers of the Hebrew Kings, (1st ed.; New York: Macmillan, 1951; 2d ed.; Grand Rapids: Eerdmans, 1965; 3rd ed.; Grand Rapids: Zondervan/Kregel, 1983). ISBN 0-8254-3825-X, 9780825438257
  2. ^ İsrail Krallığına bağlı antik bir şehir.
  3. ^ "1 Krallar 11:26". 30 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2010. 
  4. ^ "1 Krallar 14:1". 9 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2010. 
  5. ^ "1 Krallar 14:20". 9 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2010. 
  6. ^ "1 Krallar 11:28". 30 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2010. 
  7. ^ "1 Krallar 11:29-39". 30 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2010. 
  8. ^ "1 Krallar 11:40". 30 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2010. 
  9. ^ "1 Krallar 12:1-20". 17 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2010. 
  10. ^ "1 Krallar 13:1-9". 9 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2010. 
  11. ^ "2 Tarihler 13:1". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2010. 
  12. ^ "2 Tarihler 13:3". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2010. 
  13. ^ "2 Tarihler 13:17". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2010. 
  14. ^ "2 Tarihler 13:20". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2010. 
  15. ^ "2 Tarihler 13:19". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2010. 
  16. ^ "1 Krallar 12:25-33". 17 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2010. 
  17. ^ "Yeşu 18:20-28". 8 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2010. 
I. Yarovam
Efraim kabilesi
Döneminin Yehuda kralları: Rehoboam, Abijam, Asa
Resmî unvanlar
Önce gelen
Süleyman, Rehoboam		İsrail Kralı
MÖ 931 – MÖ 910 		Sonra gelen
Nadav

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Yehuda Krallığı</span>

Yehuda Krallığı, Yakup'un 12 oğlundan biri olan Yehuda'nın, Güney Levant'ta kurduğu Yehuda kabilesinin gelişip monarşi sistemine dönüşmesi ile oluşmuş bir Demir Çağı krallığı. Birinci dönemde, Tevrat'a göre İsrail Krallığı'nın kralı Şaul'un ölümüyle Yehuda topraklarında bir krallık oluştu ve bu krallığın başında Yehuda kabilesinin lideri Davud geçti. Yedi yıl Yehuda'nın krallığını yaptıktan sonra İsrail Krallığını tekrar bir araya getirdi ve başkenti Kudüs yaptı. İkinci dönem ise Yehuda Krallığı dendiğinde akla ilk gelen dönemdir. MÖ 930'da Birleşik İsrail Krallığı ikiye bölündü. Davud'un torunu Rehoboam'ı kendilerine kral olarak seçmek istemeyen kuzeydeki on kabile kendi (ikinci) İsrail Krallığını oluşturdu ve güneydeki iki kabilenin krallığını yapan Rehoboam Yehuda Krallığı'nın lideri oldu. Bazen bölünmeden sonraki İsrail Krallığı'na Kuzey Krallığı Yehuda Krallığı'na da Güney Krallığı denir. Yehuda'nın varlığı MÖ 586 yılında Nebukadnezar önderliğindeki Babil İmparatorluğu'na yenik düşünce son buldu. Babillilerin bölgeyi fethiyle birinci Tapınak yıkıldı ve Yahudiler bölgeden sürüldü.

<span class="mw-page-title-main">Ahav</span>

Ahab veya Ahav Omri'nin oğlu ve İsrail'in Kralıydı. William F. Albright'a göre MÖ 869 - MÖ 850 yıllarında, E. R. Thiele'ye göre ise MÖ 874 - MÖ 853 yılları arasında hükümdarlık yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">İsrail Krallığı (birleşik monarşi)</span> Birleşik monarşili İsrail devleti

Birleşik İsrail Krallığı Tanah'ta anlatıldığı üzere İsrail topraklarında MÖ 1050 ve MÖ 930 yılları arasında var olmuş bir birleşik monarşiydi.

<span class="mw-page-title-main">İsrail Krallığı (kuzey)</span>

İsrail Krallığı Birinci İsrail Krallığı'nın MÖ 930'da yıkılmasından sonra kurulmuş iki devletten biridir. MÖ 930'da kurulan krallığın varlığı MÖ 720'de Asur İmparatorluğu'nun işgaliyle son buldu. En önemli şehirleri Şehem, Tirzah ve Samiriye idi.

<span class="mw-page-title-main">Yehuda kabilesi</span>

Yehuda kabilesi, gelecekte Yehuda Krallığı'na dönüşecek olan Yakup'un oğlu Yehuda tarafından kurulan bir İsrailoğlu kabilesi. Yakup'un oğulları tarafından kurulan toplam On İki İsrail Kabilesi'nden biri olan Yehuda kabilesi, ismini kurucusu Yehuda'dan alır.

<span class="mw-page-title-main">Benyamin kabilesi</span> Torada adı geçen On İki İsrail Kabilesinden birisi

Benyamin kabilesi Tora'da adı geçen On İki İsrail Kabilesi'nden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Efraim kabilesi</span>

Efraim kabilesi, Tora'da adı geçen On İki İsrail Kabilesi'nden biridir. Menaşe kabilesi ile birlikte Yosef Hanedanlığını oluştururlar.

<span class="mw-page-title-main">Ruben kabilesi</span>

Reuben kabilesi, Tora'da adı geçen On İki İsrail Kabilesi'nden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Dan kabilesi</span>

Dan kabilesi, Tora'da adı geçen On İki İsrail Kabilesi'nden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Naftali kabilesi</span>

Naftali kabilesi, Tora'da adı geçen On İki İsrail Kabilesi'nden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Gad kabilesi</span> Torada adı geçen On İki İsrail Kabilesinden biri

Gad kabilesi, Tora'da adı geçen On İki İsrail Kabilesi'nden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Aşer kabilesi</span>

Aşer kabilesi, Tora'da adı geçen On İki İsrail Kabilesi'nden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Rehav'am</span>

Tevrat'a göre Rehoboam önce Birinci İsrail Krallığı'nın, MÖ 931'deki bölünmeden sonra da güneydeki Yehuda Krallığı'nın kralıydı.

<span class="mw-page-title-main">II. Yarovam</span>

Jeroboam II Joaş'ın oğlu ve Kuzey İsrail Krallığı'nın on dördüncü kralıydı; kırk bir yıl krallık yaptı. Döneminin Yehuda Kralları Amaziah ve Uzziah'tı. Suriyelilere karşı zaferler kazanıp ülkeyi eski sınırlarına kavuşturdu: "Yarovam Levo-Hamat'tan Arava Gölü'ne kadar İsrail topraklarını yeniden ele geçirdi". William F. Albright'a göre M.Ö. 786 - M.Ö. 746, E. R. Thiele'ye göre ise M.Ö. 793 - M.Ö. 753 yılları arası krallık yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Aviya</span>

Aviya, Abijam veya Aviyam Davud Hanedanlığının dördüncü, Yehuda Krallığı'nın ikinci kralıydı. Rehoboam'ın oğlu, Davud oğlu Süleyman'ın torunuydu. Tarihler kitabında ona "Abijah" diye hitap edilir.

<span class="mw-page-title-main">Asa</span>

Asa, Yehuda Krallığı'nın üçüncü, Davud Hanedanlığı'nın beşinci kralıydı. Süleyman oğlu Rehoboam'ın torunu, Abijam'ın oğluydu. Tanah'a göre 41 yıl hükümdarlık yaptı. Saltanatı MÖ 913-910 ila MÖ 873-869 tarihleri arası sürdü. Ardılı olarak yerine oğlu Jehoşafat geçti. Thiele'nin kronolojisine göre Asa hastalandı ve krallığını oğlu Jehoşafatla paylaştı; ortaklaşa sürdürülen krallığın ikinci yılında Asa öldü.

<span class="mw-page-title-main">Yehoşafat</span>

Yehoşafat Asa'nın oğlu ve Yehuda Krallığı'nın dördüncü kralıydı. Oğullarından biri, kendinden sonra tahta geçen Jehoram'dı. Annesi Azubah'ydı Tanah'a göre Tanrı'nın tüm ulusları yargılayacağı yer olan Jehosafat Vadisi adını bu hükümdardan aldığına inanılır.

<span class="mw-page-title-main">Yehoahaz (Yehuda)</span>

Yehoahaz Yoşiyahu'nun oğlu ve ardılı, Yehuda Krallığının 3 ay süreyle kralı; Annesi Livnalı Yeremya'nın kızı Hamutal'dı. MÖ 633/632'de doğduğunda ismi Şallum'du. Kardeşi Yehoyakim'den iki yaş genç olmasına rağmen 23 yaşında Yehoahaz ismiyle tahta geçti. Firavun II. Neko tarafından tahttan indirilene kadar 3 ay süreyle krallık yaptı ve en sonunda Mısır'a esarete gönderildi.

<span class="mw-page-title-main">Yoşiyahu</span>

Yoşiyahu büyük reformlar yapan Yehuda kralıydı. Tarihçiler tarafından, kendi zamanına denk gelen Deotronomik reformlar döneminde dini yazıtlar yazdırdığı veya bulduğuna inanılır.

Krallar Kitabı, Kral David'in ölümünden Yekoniya'nın Babil'de esir düşmesine kadar geçen 400 yıllık sürede antik İsrail ve Yehuda krallıklarıyla ilgili hikâyeleri anlatır. Yeşu, Hâkimler ve Samuel kitaplarının bulunduğu bir dizi tarihsel kitabın sonuncusudur ve ana amacı Yahudi krallığın Babilliler tarafından neden yıkıldığını dini açıdan anlatmak ve sürgünden dönüşün temelini hazırlamaktı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.