I. Tuğrul

I. Tuğrul, 1109 yılında doğmuştur. Babası Büyük Selçuklu Sultanı Muhammed Tapar'dır. Babası Muhammet Tapar kendisine Irak-ı Acem'i vermişti. 1118 yılında babası Muhammet Tapar'ın ölümü üzerine abisi Mahmut Selçuklu tahtına çıksa da amcası Sencer'e yenilmişti. Sencer Mahmut'u affetti ve babasının topraklarını verdi. Ama Sencer Mahmut'a babası Muhammet Tapar'ın tamamen topraklarını vermemiş, Azerbaycan'ı Mahmut'un kardeşi Meusud'a, İsfahan'ın yarısını ve Fars eyaletini Mahmut'un bir diğer kardeşi Selçuk Şah'a verirken Tuğrul'u Irak-ı Acem'de bırakmış ve Sencer bazı toprakları devlete bağlamıştır.

Tuğrul ile Abbasi halifesi Müşterşit bir türlü anlaşamıyorlardı. Bu mesele o kadar büyüdü ki Tuğrul 1125 yılında Bağdat'ı kuşattı ve başarısız olunca Büyük Selçuklu Sultanı Sencer'e sığındı. 1131 yılında Irak Selçuklu hükümdarı Mahmut öldü ve yerine küçük yaştaki oğlu Davud geçti. Sencer Davud'un sultanlığını onaylamayıp, 1132 yılında yanına Tuğrul'u alarak Rey'e doğru harekete geçti. Büyük Selçuklu Sultanı Sencer'in Rey'e geldiği haberini alan Meusud, Selçuk Şah ve Abbasi halifesi Müşterşit ittifak kurar. Sencer Dihaver'de ittifak ordusunu yener. Sencer Meusud'a merhamet ederek Arran ve Gence verir. Sencer aynı merhameti bir diğer yeğeni Selçuk Şah'a yapmaz ve hapse atar. Bu olaydan sonra Sencer Irak Selçuklu başkenti Hamedan'a gelerek Tuğrul'u tahta çıkarır. Eski Irak Selçuklu hükümdarı Davud Bağdat'a kaçar.

Davud, Meusud ve Abbasi halifesi Müşterşit ittifak olurlar. İttifaka göre;

Meusud ve Davud Azerbaycan'dan yola çıkacak. Abbasi halifesi ise Meusud ve Davud'a asker verecekti. Haberi alan I. Tuğrul harekete geçti. İki ordu Erdebil'de karşılaştı. Yaşanan savaşı Meusud ve Davud yendi. Yenilgiye uğrayan I. Tuğrul başkent Hamedan'a kaçtı. Meusud ve Davud 1133 yılında Hamedan'da I. Tuğrul'u yener. Böylece Meusud Hamedan'a yerleşir. I. Tuğrul Sencer'in yönetiminde olan Rey'e gider. I. Tuğrul Rey'den kendi yönetimi altında olan İsfahan'a gider. I. Tuğrul İsfahan'da kendini savunmak istese de halkına güvenemeyip, Fars eyaletine gitmeye karar verdi. Ama I. Tuğrul askerlerin ihanet etmesinden korkarak yeniden Rey'e gider. I. Tuğrul Rey'den kendisine çok güvendiği Mazenderan emiri Ali'nin yanına gider. Emir Ali'nin ve bölgedeki emirlerin yardımlarıyla yeni bir ordu kuran I. Tuğrul 1134 yılında Kazvin'de Meusud ve Davud'u yener. Meusud Bağdat'a, Davud ise Hamedan'a kaçar. Başkent Hamedan'a gelen I. Tuğrul yeğeni Davud'u hapse atarak yeniden tahta oturur. Bağdat'a kaçan Meusud ile Abbasi halifesi Müşterşit tarafından Hamedan'a sefer için baskı uyguluyordu. Meusud ise Halife Müşterşit'i oyalıyordu. 1134 yılında I. Tuğrul 25 yaşındayken ölür. I. Tuğrul'un ölümüyle hem Meusud Halife Müşterşit'in baskısından kurtulmuş hem de Irak Selçuklu Sultanı olmuştu.^[1]