İçeriğe atla

I. Seyfeddin Gazi

I. Seyfeddin Gazi
Musul Emiri
Görev süresi
1146-1149
Yerine geldiğiI. İmâdüddin Zengî
Yerine gelenKutbeddin Mevdud
Kişisel bilgiler
Doğum Bilinmiyor
Ölüm 1149
Dini Müslüman

I. Seyfeddin Gazi (ö. 1149) 1146 ile 1149 yılları arasında Musul emiri. I. İmâdüddin Zengî'nin en büyük oğlu ve Nûreddin Mahmud Zengî'nin ağabeyidir.

1146'da, I. İmâdüddin Zengî 15 Eylül'de cezadan kaçmak isteyen Yarenkeş isimli Frank kökenli hadım bir köle tarafından öldürüldüğünde Caber Kalesi'ni kuşatıyordu. Ölümünden sonra güçleri dağılmıştı, ancak I. İmâdüddin Zengî'nin iki oğlu kontrolü tekrar ele geçirmeyi başardılar ve gayri resmi olarak imparatorluğu böldüler: Seyfeddin, Musul ve Cizre'yi (yukarı Mezopotamya); Nûreddin ise Halep'i aldılar. Seyfeddin, Musul'daki konumunu korumak için ilk önce savaşmak zorunda kaldı.[1]

İki yıl önce Selçuklu sultanı Gıyaseddin Mesud, Zengî'yi en küçük oğlu Alp-Arslan'a bağlamıştı, fakat Zengî onu etkisiz hale getirmiş ve kuşatmada yanında getirmişti. Zengî'nin ölümüyle, Alp-Arslan Musul'da başlayan iktidar mücadelesinden yararlanmaya çalıştı. Zengî'nin danışmanların iki tanesi, divan reisi al-Din Muhammad Jemal ve hajab Amir Salah al-Din Muhammad al-Yaghisiyani, Seyfeddin'i desteklediler: genç Selçuklu prensin deneyimsizliğinden yararlanarak, Musul'un kontrolünü Seyfeddin'e verdiler. Alp-Arslan, Musul'a geldiğinde, tutuklanıp, Musul kalesine hapsedildi.[2]

1148 yılında, Nûreddin ile beraber, İkinci Haçlı Seferi ordusu karşısında Şam Kuşatması'nda Şam şehrinin veziri Muinüddin Üner, Seyfeddin Gazi’ye acil yardım çağrısında bulundu. Büyük bir orduyla Musul'dan yola çıkan Seyfeddin Gazi, Halep’ten kardeşi Nûreddin' de alarak Humus'a geldi. Seyfeddin Gazi’nin şehre bir naip gönderme hususunda ısrarı karşısında tedirgin olan Şamlı yöneticiler, Seyfeddin Gazi’nin Şam'ı alması durumunda Filistin'deki Haçlı varlığının sona ereceğini söyleyerek Haçlıları kuşatmayı kaldırmaya ikna etti.[3]

Kasım 1149'da öldü. Oğlu, genç yaşta öldüğü için halefi olmadığından vasiyeti üzerine, yerine kardeşi Kutbeddin Mevdud geçti. Musul atabeglerinin tarihini yazan İbnü'l-Esîr, I. Seyfeddin Gazi'yi cesur, cömert ve yüksek ahlaklı bir yönetici olarak tanımlar ve Selçuklu hükümdarları dışında başında sancak taşıyan ilk emir olduğunu kaydeder.[3]

Ayrıca bakınız

  • Zengiler

Kaynakça

Özel
  1. ^ Grousset 1935, s. 193-194.
  2. ^ Grousset 1935, s. 194.
  3. ^ a b Öğün 2009, s. 31.
Genel
Resmî unvanlar
Önce gelen:
I. İmâdüddin Zengî
Zengiler Musul Atabeyi
1146 - 1149
Sonra gelen:
Kutbeddin Mevdud

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Suriye Selçukluları</span> 1092-1117 tarihleri arasında Suriye bölgesini yönetmiş Türk devleti

Suriye Selçukluları, 1092-1117 tarihleri arasında Suriye bölgesini yönetmiş Türk devletidir.

<span class="mw-page-title-main">II. Kılıç Arslan</span> Altıncı Anadolu Selçuklu Sultanı

II. Kılıç Arslan (Arap alfabesiyle: عز الدين قلج أرسلان بن مسعود Türkiye Selçuklu Devleti'nin sultanıdır. Babası I. Rükneddin Mesud'un yerine tahta çıkmıştır. Anadolu Selçuklu Devleti tarihinde ilk kez altın sikke basımı onun hükümdarlığındadır.

<span class="mw-page-title-main">Artuklu Beyliği</span> Güneydoğu Anadoluda hüküm sürmüş bir Türk beyliği (1102–1409)

Artuklu Beyliği ya da diğer adıyla Artuklular, Harput, Mardin ve Hasankeyf bölgelerinde 1102-1409 yılları arasında hüküm sürmüş bir Oğuz Türkmen beyliğidir.

<span class="mw-page-title-main">Zengîler</span>

Zengîler, 12. ve 13. yüzyıllarda Mezopotamya ve Suriye'de hüküm sürmüş Türk devletidir. İlk hükümdarı İmâdüddin Zengî'dir.

<span class="mw-page-title-main">I. İmâdüddin Zengî</span> Zengi Devletiinin kurucusu ve ilk hükümdarı

I. İmâdüddin Zengî ya da Aksunguroğlu İmâdüddin Zengî Büyük Selçuklu Devleti'nin Musul ve Haleb Atabeyi ve Zengi hanedanının kurucusu.

<span class="mw-page-title-main">Nûreddin Mahmud Zengî</span>

Nûreddin Mahmud Zengî, Büyük Selçuklular'ın Haleb Atabeyi.

<span class="mw-page-title-main">Urfa Kontluğu</span>

Urfa Kontluğu veya Edessa Kontluğu, Birinci Haçlı seferi sonucu 12. yüzyılda Urfa şehri ve civarında Haçlılar tarafından kurulmuş bir devlettir. Kurucusu, daha sonra Kudüs kralı olacak olan I. Baudouin'dir.

Haçlı seferleri kronolojisi:

<span class="mw-page-title-main">I. Adil</span>

Melik Âdil Seyfeddîn. Necmeddīn Eyyûb'un oğlu, Selâhaddîn Eyyûbî'nin küçük kardeşi olup 1196-1218 yılları arası Eyyûbîler Suriye Sultanı olarak ve 1200-1218 yılları arasında da Eyyûbîler Mısır Sultanı olarak hüküm sürdü.

<span class="mw-page-title-main">Fâiz (Fâtımî halifesi)</span> Fatımi halifesi

Faiz veya El-Fâiz bi-Nasr-Allâh Tam künyesi: Ebû-Kâsım Îsâ İbni ez-Zâfir el-Fâiz bi-Nasr-Allâh
. 1154 -1160 döneminde on üçüncü Fâtımî Hâlifesi olmustur. Mustâ‘lî-İsmâ‘îl’îyye Mezhebi'ni oluşturan iki ana kolundan biri olan Hafıziler tarafından da İmam olarak kabul edilmektedir.

Tuğtekin veya tam adıyla Zahireddin Tuğtekin, Türk asıllı asker ve Büyük Selçuklu Devleti altında, 1097 - 1128 arasında, Suriye Selçuklu Devleti Şam Emiri ve sonra aynı devlete tabi Böriler Şam Atabeyi olan yönetici. Kalıtsal Şam Atabeyleri olan Böriler hanedanı kurucusu.

Fahrülmülk Rıdvan bin Tutuş Büyük Selçuklu Devleti hükümdarı Alp Arslan'ın torunu ve Suriye Selçuklu Devleti hükümdarı Tutuş'un oğlu idi. 1095-1113 döneminde Suriye Selçuklu Halep Meliki olarak hüküm sürdü.

Şehabeddin Mahmud, (Arapça, Türk asıllı dördüncü Böriler Şam atabeyi. 1135-1139 arasında, Büyük Selçuklu Devleti'ne tabi Böriler Şam Atabeyiliği yapan hükümdardır.

Mucireddin Abak, Türk asıllı altıncı Böriler Şam atabeyi. 1140-1154 arasında, Büyük Selçuklu Devleti devletine tabi Böriler Şam Atabeyliği yapan hükümdardır.

<span class="mw-page-title-main">Beni Münkız</span> Suriyeli Arap aile

Beni Münkız, 1081-1157 yılları arasında merkezi Şayzar olmak üzere Suriye'nin bazı şehirlerinde hüküm süren Arap hânedanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kutbüddîn Mevdûd</span> Musul emiri

Kutbettin Mevdud Zengi Devleti'nin Musul atabeyidir.

<span class="mw-page-title-main">II. İmâdüddin Zengî</span>

Ebul Fetih İmadeddin el-Malik el-Adil Zengi, Sincar merkezli Zengi hanedanının emiri ve Kutbüddin Mevdud'un ilk oğludur. 1171'den 1197'ye kadar Sincar'da ve 1181-83 arasında Halep'te hüküm sürdü.

I. İzzeddin Mesud, Musul'un Zengi emirlerinden biriydi.

II. Seyfeddin Gazi, Musul'un Zengi Emiri. Nureddin Zengi'nin yeğeniydi.