İçeriğe atla

I. Nikomidis (Bitinya kralı)

Bitinya kralı Nikomedes I'e ait Tetradrahmi kategorisinde olan antik sikke.Sikke ön yüzde kral Nikomedes I portresi, arka tip savaşçı tanrıça [Bendis], kayanın üzerinde sola doğru oturmuş, kısa tunik giymiş ve yukarı kaldırılmış sağ eliyle iki mızrak ve solunda kın içinde kılıcı tutmuştur; sol kolunun altındaki kayaya yaslanmış süslü kalkan.Çevresinde BAΣIΛEΩΣ NIKOMHΔOΥ-BASILEOS NIKOMEDOU lejantı. Kral Nikomedes I [Νικομήδης Α Φιλέλληνας] antik sikkelerinin ön yüzlerinde kralın diademli portresi görülmekte olup, sikke arka tiplerde kayanın üzerinde oturan Trakyalı ay tanrıçası Bendis tasviri ve ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΝΙΚΟΜΗΔΟΥ/BASILEOS NIKOMEDOU lejantı görülmektedir. Bilinen çok az sayıda sikkesi vardır.

I. Nikomedes (Yunanca: Nικoμήδης; h. MÖ 278255) üçüncü Bitinya hükümdarıdır.

Hükümdarlığı

İkinci Bitinya Kralı olan I. Zipoitis'in tahta MÖ 278'de çıkan en yaşlı oğludur.[1] İki kardeşini öldürdükten sonra kendi hükümdarlığını başlattı. Ancak daha sonra II. Zipoitis olarak bilinen üçüncü kardeşi ona karşı bir isyan başlattı ve bir süreliğine Bitinya'nın büyük bir kesiminde kendi bağımsız iktidarını sürdürdü.

Kardeşinin isyanı devam etmekte iken I. Nikomedes Seleukos İmparatorluğu hükümdarı I. Antiohos Soter ordularının tehdidi altında bulunmaktaydı ve hükümdar babası I. Zipoitis ile zaten bir savaş yapmıştı. Bu tehlikeyi karşılamak için I. Nikomidis önce Heraclea Pontica (şimdiki Karadeniz Ereğlisi) şehri ile sonra da Makedonya'da hüküm süren Antigonus Hanedanı'ndan Antigonus II Gonatas ile Seleukos aleyhine ittifak antlaşmaları yaptı. Fakat bu tehlike Bitinya'ya fazla zarar vermeden geçirildi. Seleukos ordusu hiçbir muharebe olmadan Bitinya'ya girip tüm Bitinya arazilerini ele geçirdi ama tutunamayıp geri çekilmek zorunda kaldı.

Bu tehlike geçtikten sonra Nikomidis ülkenin önemli kısımlarında hüküm süren kardeşi Zipoitis'e karşı gelmek için hazırlığa başladı. Krallık Yunan savaşçılardan kurulu bir paralı ordu geliştirdi. Bu arada Leonnorius ve Lutarius adlı kabile liderleri altında Keltler Trakya'dan inmiş ve MÖ 277'de Bitinya elinde bulunan Byzantium şehrini kuşatmışlardı. Nikomidis bu Kelt kabileleri ile ittifak kurdu ve onların askerlerini de kendi kurduğu orduya dahil etti. Bu ordu ile kardeşi II. Zipoitis üzerine yürüdü. Yapılan muharebede galip gelerek rakibi olan kardeşini yakalatıp idam ettirdi ve Bitinya'nın bütün bölgelerinde hükümdarlık sürmeye başladı.

Bundan sonraki yaşamına dair elimizde detaylı hiçbir belge yoktur. Ancak Kelt'lerle savaştığı bilinmektedir ama bunun neden, ne zaman başlayıp nasıl geliştiği ve nasıl sonuçlandığı hakkında hiçbir bilgi bulunmamaktadır. Bazı tarihçiler MÖ 255'te ölene kadar Bitinya'da barış altında yaşadığını kabul ederler.

Ölümü, sonrası ve değerlendirme

İki defa evlendiği bilinmektedir. Birinci karısı olan Frigyalı Ditizele'den iki oğlu (Prusias ve Ziaelas) ve bir kızı olmuştur. İkinci karısı olan Bitinyali Etazeta teşviki ile, öldüğünde bu karısından olan oğlunun yerine geçmesini vesayet etti. Bu oğlunun yaşı küçük olduğu için ona naip olarak Makedonya hükümdarı "Antigonus Gonatas" ve Mısır hükümdarı II. Ptolemaios'i seçmişti ve bunların desteğini sağlamak için serbest şehirler olan Heraclea, Byzantium ve Cius şehirlerinin üst-hükümranlığı hakkını bu devletlere vesayet etti.

Buna rağmen I. Nicomedes öldükten sonra birinci karısından olan oğlu Ziaelas Bitinya tahtını ele geçirdi.

Nikomedes'in sanat ve mimariye çok hevesli olduğu bildirilmektedir. Knidos şehri için ünlü antik Grek heykeltıraş Praxiteles tarafından yapılmış olan Knidos Afroditi heykelini Knidos şehrinin bütün kamu borçlarını ödeme karşılığında satın almayı teklif ettiği yazılmaktadır. Nikomedes'in bıraktığı en önemli eser, babası ve diğer Hellenistik hükümdarlar gibi, yeni bir şehir kurup onun gelişmesi için kolonicileri yerleştirmesi idi. Bu yeni şehrin yeri için eski Megara kolonicilerinin kurmuş olduğu bir sahil şehrinin yakınında bir arazi seçti. Kurulan yeni şehre kendi adına izafeten Nicomedia (şimdiki İzmit) adı verilmiştir. Bu şehir kısa zaman Roma İmparatorluğu başkentliğini yapmış; altı yüzyıl Anadolu'nun zengin ve gelişmiş şehirleri arasında bulunmuştur ve günümüzde de İzmit şehri olarak bu önemli durumunu korumaktadır.

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2009. 

Dış bağlantılar

Önce gelen:
I. Zipoitis
Bitinya Krallığı
MÖ 278 – MÖ 255
Sonra gelen:
Etazeta

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Nikomedia</span> Bitinya bölgesinde bir antik kent

Nikomedya Marmara Denizi'ne açılan İzmit Körfezi'nin ucunda Bitinya Kralı I. Nikomedes tarafından kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">Selefkî İmparatorluğu</span> Antik Helen devleti

Seleukos İmparatorluğu, Türkçe kullanımlar ile Selefkos veya Selevkos, İskender'in ölümünden sonra Makedonya İmparatorluğu'nun parçalanmasıyla İskender'in generallerinden I. Seleukos tarafından kurulan Helenistik imparatorluk. Başkentleri önce Seleukia, sonraları ise Antakya'ydı. Doğu Akdeniz'de, Irak'ta, İran'da, Türkmenistan'da, Pamir'de ve Hindistan'ın batısında bulunan topraklarda egemenliklerini sürdürmüşlerdir. Toprakları Roma İmparatorluğu tarafından ele geçirilinceye kadar Doğu Akdeniz'in hâkimiydiler. Seleukosların geniş toprakları 25 civarında eyalete bölünmüştü. “Strategos” veya “satrap” unvanlı valilerce yönetilen bu eyaletler Pers zamanındaki satraplıklardan daha küçüktü.

<span class="mw-page-title-main">Pirus</span> Epir kralı

Pirus, antik çağda yaşamış Epir kralı. Deyim olarak kullanılan Pirus zaferi ve yaptığı seferlerle tanınır.

<span class="mw-page-title-main">VII. Antiohos</span>

VII. Antiohos Sidetes (Sayda'dan), (MÖ 138-MÖ 129 döneminde Helenistik Seleukos İmparatorluğu'nun hükümdarıdır. Doğum tarihi bilinmemektedir. Son büyük Seleukos kralıdır.

<span class="mw-page-title-main">I. Seleukos</span>

I. Seleukos Nikatōr Büyük İskender'in Makedon kumandanı. İskender'in ölümünden sonra başlayan Diadoki Savaşları'nda Seleukos, Seleukos hanedanını ve Seleukos İmparatorluğu'nu kurmuştur. Krallığı İskender'den sonra kurulan devletler arasında Roma yayılmasına karşı en uzun süre direnen ülkelerden biridir. Mısır'daki Ptolemaios Krallığı Seleukosların çöküşünden sonra 34 yıl daha dayanabilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">II. Seleukos</span>

II. Seleukos Kallinikos Pogon Taşıdıgı lakaplar olan Kallinikos ve Pogon sırasıyla "güzel galip" ve "sakallı" anlamlarına gelmektedir. Seleukos İmparatorluğu'nun bir hükümdarıdır ve MÖ 246-226 yılları arasında tahtta kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Tektosaglar</span>

Tektosaglar Tuna nehri bölgesinden Avrupa'ya göç etmiş, MÖ 275-260 yılları arasında Garonne vadisi'ne yerleşmiş, Volcae (Volk) adlı bir Kelt kavminin boyuydular. Tektosages, keltçe "servet arayanlar" demektir.

<span class="mw-page-title-main">I. Ptolemaios</span> Yunan General, Kral ve Firavun

I. Ptolemaios Soter veya Batlamyus, Büyük İskender'in bir generali olup onun ölümünden sonra Diadokhlar mücadelesinde öne çıktı. Diadoki devletlerinden biri olarak Antik Mısır'da MÖ 305/304'te firavun unvanını da alarak döneminde krallık yapmıştır. Ptolemaios Krallığı ve Ptolemaios hanedanı kurucusudur. Kurduğu hanedana babasının ismine atfen da Lagidan hanedanı ismi de verilmiştir.

II. Philippos Philorōmaios "Roma-sever" veya Barypos "ağır ayak" lakaplarıyla tanınan Helenistik Seleukos krallığı yöneticisi. Bir başka Seleukos kralı olan I. Philippos Filadelfus'un oğludur.

I. Zipoites (Bitinya) Bitinya krallığının ikinci bağımsız kralıdır.

<span class="mw-page-title-main">I. Aristobulus</span>

I. Yehuda Aristobulus, kendinden önce gelen lider Yohanan Hurkanus'un beş oğlundan biri olup İbrani Haşmonayim hanedanlığında kendisine "kral" diyen ilk hükümdardır. Josephus, Aristobulus için 481 yıldan sonra "başına taç takan" ilk Yahudi der. Yahudi geleneğine göre sadece Yehuda kabilesinden olan Davud hanedanlığına bağlı kişiler İsrail'in kralı olabilir bu nedenle Aristobulus ve ardılları için "nasi" yani "başkan" denir.

<span class="mw-page-title-main">II. Hurkanus</span>

II. Hurkanus, MÖ 1. yüzyılda Haşmonayim hanedanlığına bağlı başrahip ve Yahudiye kralıydı.

<span class="mw-page-title-main">Ptolemaios Krallığı</span> Mısırda MÖ 305ten MÖ 30a kadar hüküm sürmüş Helenistik Dönem krallığı

Ptoleme Krallığı veya Batlamyus krallığı Mısır'daki Helenistik Dönem krallığıdır. Krallık MÖ 323'te Büyük İskender'in ölümünden sonra I. Ptolemaios Soter tarafından kurulmuş ve Ptolemaios hanedanı tarafından yönetilmiştir. Krallık VII. Kleopatra'nın ölümünden sonra MÖ 30'da Roma İmparatorluğu tarafından yıkılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">I. Prusias</span>

I. Prusias Cholus Bitinya kralı, Ziaelas'ın oğlu. Bursa (Prusa) şehrinin kurucusu ve isim sahibidir.

<span class="mw-page-title-main">I. Demetrios Poliorketes</span> Makedonya Kralı (M.Ö. 294–288)

Demetrios Poliorketes, Büyük İskender'in ölümünün ardından girilen taht mücadelelerinde yer almış, Makedon Yunan bir soylu ve askeri komutandı. MÖ 306 – 301 yılları arasında Asya'nın, MÖ 294 – 288 yılları arasında ise Makedonya'nın kralı oldu. Antigonid hanedanının bir üyesi olan Demetrius, bu hanedanın kurucusu I. Antigonos Monophtalmos ve eşi Stratonice'nin oğluydu. Ayrıca, Hellenistik Yunanistan'da Makedonya'yı yöneten aileden ilk kişi olarak bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">I. Antiohos</span>

I. Antiokhos Soter ; d. MÖ 324; ö. MÖ 261) MÖ 281'den itibaren Seleukos İmparatorluğu'nun kralıydı. Büyük İskender'in silah arkadaşı I. Seleukos Nikator ve Pers prensesi Epeme'nin oğludur. Soter namı, kurtarıcı anlamında kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">II. Antiohos</span> Seleukos kralı

II. Antiohos Theos MÖ 261'den MÖ 246'ya kadar Seleukos İmparatorluğu'nun kralıydı.

Ptolemy III Euergetes MÖ 246'dan 222'ye kadar Mısır'daki Ptolemaios hanedanının üçüncü firavunuydu. Ptolemaios Krallığındaki hükümdarlığı sırasında gücünün zirvesine ulaştı.

<span class="mw-page-title-main">Kapadokya (eyalet)</span>

Cappadocia (Kapadokya) eyaleti, başkenti Caesarea'da bulunan, Anadolu'da bir Roma İmparatorluğu eyaletiydi.