İçeriğe atla

I. Nikolay

I. Nikolay
Rusya imparatoru
Hüküm süresi1 Aralık 1825 – 2 Mart 1855
Taç giymesi3 Eylül 1826
Önce gelenI. Aleksandr
Sonra gelenII. Aleksandr
Doğum6 Temmuz 1796(1796-07-06)
Gatchina
Ölüm2 Mart 1855 (58 yaşında)
Sankt-Peterburg
DefinPeter ve Paul Katedrali
Eş(ler)iPrusyalı Charlotte
Çocuk(lar)ıII. Aleksandr
Maria, Leuchtenberg Düşesi
Olga, Württemberg Kraliçesi
Aleksandra
Grandük Konstantin Nikolayeviç
Grandük Nikolay
Grandük Mihail
Tam adı
Nikolay Pavloviç Romanov
HanedanRomanov Hanedanı
BabasıPavel
AnnesiWürttembergli Sophie Dorothea
DiniRus Ortodoks

I. Nikolay, Nikolay Pavloviç (6 Temmuz 1796, Sankt-Petersburg - 2 Mart 1855, Sankt-Petersburg, Rusya), 1825 ile 55 yılları arasındaki Rusya imparatoruydu. Klasik otokrat tipinin başlıca temsilcisi ve tutucu politikalarıyla Rusya'nın gelişimini 30 yıl boyunca donduran kişi olarak anılır.

Tahta çıkmadan önceki yaşamı

Çar I. Pavel ile Çariçe Maria'nın oğluydu. Bebekken büyükannesi Çariçe II. Katerina'nın ölmesinden sonra Büyük Prens adını taşıyan veliaht babası Çar oldu. Zorba, acımasız bir insan olan babasının 1801'de çıkan bir isyanla öldürülmesinden sonra en büyük ağabeyi I. Aleksandr, Çar oldu. Çar I. Aleksandr, Nikolay'da 19 yaş büyüktü. Nikolay, 7 yaşına değin bir İskoç'tan ders aldı. 7 yaşından itibaren General Matthew Lamsdorff'tan ders almaya başladı. Nikolay'ın en sevdiği ders askerlikti, iyi bir subay olmak istiyordu. 1814'te Nikolay ve kardeşi Mihail Napolyon Savaşları'nda görev aldılar. 1815'te Prusyalı Prenses Charlotte (Rusçada Aleksandra) ile evlenen Nikolay'ın bu evlilikten geleceğin Çar'ı II. Aleksandr (1818-1881) doğdu. Ağabeyi I. Aleksandr'ın 1825'te ölmesinden sonra yerine öteki ağabeyi Konstantin geçti. Ancak Konstantin, çeşitli nedenlerle tacı kabul etmeyince Nikolay "I. Nikolay" adıyla tahta çıktı (Aralıkçılar İsyanı).

Çarlık Dönemi, 1825-55

Nikolay Çar olduktan sonra tutucu eğilimlerini gösterdi.Önceki çarın aksine Napolyon Savaşları'ndaki gericilik ortamında yetişmiş olan yeni çar, Rus panslavizmi ve milliyetçiliğine derinden bağlıydı. Ancak tüm bunlara karşın 1826'da yasama ve yeni kurulan jandarma kuvvetleriyle ilgili 2. ve 3. daireler, 1828'de yardım ve eğitim kurumlarını yönetmek için 4. daire, 1836'da köylerin durumunu iyileştirmek için 5. daire (sonraları yerini Devlet Toprakları Bakanlığı'na bırakacaktı) ve 1843'te Transkafkasya için bir yönetim planı oluşturmak için 6. dairenin kurulması gibi yönetsel alanlarda reformlar yapıldı.

1833'te Eğitim bakanı Kont Sergey Uvarov tarafından ilan edilen Resmi Milliyet Öğretisi 3 temele dayanıyordu: Ortodoksluk, Otokrasi ve Milliyet. Otokrasi, Rus devletinin vazgeçilmez yönetici sayılan çarın egemenliğinin mutlak olması ve sürdürülmesi anlamına geliyordu; bu temel dış politikada Viyana Anlaşması'nın (1845) savunulmasını sağladı. Ortodoksluk resmi kilisenin Rusya'daki önemli rolünü, topluma ve insan yaşamına anlam kazandıran ahlak ve ideallerin kaynağı anlamına geliyordu. Milliyet (narodnost) ise, hanedan ve hükûmetin güçlü ve sadık destekçisi sayılan Rus halkını ifade ediyordu.

Otokrasiyi korumada kararlı olan, her türlü yeniliğe kuşkuyla bakan I. Nikolay dönemi yenilikçilerin hayalkırıklığına uğramasına ve tutucuların güçlenip çarın etrafında yer almasına neden oldu. Çar, Rusya'nın çok gereksindiği temel reformları gerçekleştiremedi. Serfliğin artık çağ dışı kaldığı bu çağda hala serfliği kaldırmamakta inat etmesini örnek gösterebiliriz. Serflik, Nikolay'ın ardılı II. Aleksandr döneminde 1861'de kaldırıldı. Nikolay, 1830 ve 1848 Devrimlerinin yol açtığı liberal havadan korkarak, gerici uygulamalara sıkı sıkı sarıldı. Hükümdarlığının son yıllarında bir zamanlar başarıyla sürdürdüğü Rus dış politikası çöktü. 1853'te Osmanlı Devleti'yle patlak veren Kırım Savaşı (1853-56), büyük devletlerin Osmanlıların yanında yer alması yüzünden Rusya'nın yenilgisiyle sonuçlandı.

Ölümü

Resmi kayıtlara göre savaşın kötü gittiği bir an yakalandığı soğuk algınlığının zatürre ye dönmesi ve tıbbi tedaviyi reddetmesi sonucu 2 Mart 1855 de öldü. Ancak bazı kaynaklarda ölümünden kısa bir süre önce, "bu yaptığınız ölümden de beter" uyarılarına karşın çok soğuk bir havada yapılan bir geçit törenini, üstünde hemen hiçbir şey olmadan izlediği bunun da bir çeşit intihar olduğu ve intihar ederek öldüğü konusunda bilgiler vardır.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  • Bu madde kısmen İngilizce Wikipedia "Nicholas I of Russia" maddesi kaynaklıdır: Online [1] 29 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)

Dış kaynaklar

  • Crankshaw, Edward (1978), The Shadow of the Winter Palace: the Drift To Revolution 1825–1917. Londra, Penguin (İngilizce)
  • Kennan, George F. (1971), The Marquis de Custine and his Russia in 1839, Princeton University Press, ISBN 0-691-05187-9. (İngilizce)

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta I. Nikolay ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
Önce gelen:
I. Aleksander
Rusya imparatoru
1 Aralık,1825 - 2 Mart,1855 		Sonra gelen:
II. Aleksandr
Önce gelen:
I. Aleksander
Finlandiya grandükü
1809–1825 		Sonra gelen:
II. Aleksandr
Önce gelen:


I. Aleksander
Kasım Ayaklanması
Polonya kralı
1825–1830
1831–1855 		Sonra gelen:


Polonya Kasım Ayaklanması
II. Aleksandr

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kırım Savaşı</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Rus İmparatorluğu arasında 1853-1856 yılında yapılan savaş

Kırım Savaşı, 4 Ekim 1853-30 Mart 1856 tarihleri arasındaki Osmanlı-Rus savaşıdır.

Çar, Rus imparatorlarına ve Bulgar krallarına verilen unvan.

<span class="mw-page-title-main">I. Aleksandr (Rusya)</span> Rus hükümdar (1777-1825; çar 1801-1825)

I. Aleksandr, , Rusya imparatoru. Ayrıca ilk Romanov mensubu Polonya kralı, Litvanya ve Finlandiya grandüküydü.

<span class="mw-page-title-main">II. Nikolay</span> son Rus İmparatorluğu hükümdarı (1868-1918; çar 1894-1917)

II. Nikolay ya da Nikolay Aleksandroviç Romanov, Romanov hanedanına mensup tüm Rusya imparatoru, Polonya çarı ve Finlandiya büyük prensi, Albay (1892); buna ek olarak, İngiliz Filo Amirali ve İngiliz Ordusu Saha Mareşali idi. Saltanatı sırasında Rus İmparatorluğu, dünyanın önde gelen büyük güçlerinden biriydi ancak ekonomik ve askeri çöküşe geçti. Sovyet tarihçiler tarafından verdiği kararlar sebebiyle askeri yenilgilere ve milyonlarca insanın ölümüne yol açan zayıf ve beceriksiz bir lider olduğu ifade edildi. Batılı tarihçiler ise genel anlamda II. Nikolay'ı Sovyet sistemiyle eşdeğer gördü. Aleksey Tolstoy "Çar'ın rejimi hakkında birçok kötü şey vardı, ama otokrasiyi miras aldı, eylemleri şimdi perspektifte ve Sovyetler tarafından işlenen korkunç suçlarla karşılaştırıldığında görülüyor." ifadelerini kullandı.

<span class="mw-page-title-main">III. Aleksandr</span> 1881 - 1894 arasında hüküm sürmüş Rus Çarı

Aleksander Aleksandroviç Romanoff, 1881 - 1894 arasında hüküm sürmüş Rusya imparatoruydu.

<span class="mw-page-title-main">Rus İmparatorluğu</span> Avrasyada hüküm sürmüş eski bir imparatorluk (1721–1917)

Rus İmparatorluğu veya Çarlık Rusyası, Büyük Kuzey Savaşı'nı sona erdiren Nystad Antlaşması'nın ardından Rusya Çarlığı'ndan evrilerek 1721'den itibaren Avrasya ve Kuzey Amerika'ya yayılan tarihi bir imparatorluk. Rus İmparatorluğu'nun yükselişi, İsveç İmparatorluğu, Polonya-Litvanya Birliği, İran, Osmanlı İmparatorluğu ve Çin gibi komşu rakip güçlerin zayıflamalarıyla eş zamanlı olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">II. Aleksandr</span>

Aleksandr Nikolayeviç 1855 - 1881 yılları arasında hüküm sürmüş Rusya imparatoru. Kapsamlı bir reform programı uygulamış ve 1861'de köylü serfliğini kaldırmıştır.

<span class="mw-page-title-main">I. Pavel (Rusya)</span> Rus hükümdar (1754-1801; çar 1796-1801)

Pavel Petroviç, 1796 ile 1801 yılları arasındaki Rusya imparatorudur.

<span class="mw-page-title-main">Şubat Devrimi</span>

Şubat Devrimi, I. Dünya Savaşı sırasında 1917'de ortaya çıkan devrimci harekettir. Devrim, 1917'de Rusya'da gerçekleşen iki devrimden ilkiydi.

<span class="mw-page-title-main">Mihail Nikolayeviç Romanov</span>

Grandük Mihail Nikolayeviç Romanov, Rus çarı I. Nikolay ile eşi Aleksandra Feodorovna'nın 7. çocuğuydu. 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı sırasında Rusya'nın Kafkasya cephesinden sorumluydu.

<span class="mw-page-title-main">Nikolay Nikolayeviç</span> I. Nikolay ile eşi Aleksandra Feodorovnanın 6. çocuğu

Grandük Nikolay Nikolayeviç, Rus çarı I. Nikolay ile eşi Aleksandra Feodorovna'nın 6. çocuğuydu. 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı sırasında Rusya'nın Tuna cephesinden sorumluydu.

<span class="mw-page-title-main">1814 Paris Muharebesi</span>

1814 Paris Muharebesi, Napolyon Savaşlarının son dönemindeki muharebelerdendir. Fransızların yenilgisi üzerine başkent Paris düşmüş ve imparator Napolyon Bonapart tahttan feragât etmek zorunda kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Aralıkçılar İsyanı</span> 1825 Rus İmparatorluğunda isyan ve darbe girişimi

Aralıkçılar İsyanı veya Dekabrist İsyanı (Rusça: Восстание декабристов, Latin harfleriyle: Vosstaniye dekabristov, Birebir çevirisinde  26 Aralık 1825 tarihinde, Çarlık Rusyası'nda, I. Aleksandr'ın ani ölümünün ardından St. Petersburg'daki Senato Meydanı'nda çıkan bir ayaklanmadır. I. Nikolay tahttan feragat eden abisi muhtemel veliaht Konstantin`in yerine tahta geçince 3000 imparatorluk askeri ayaklandı. Aralık ayında olduğu için "Aralıkçılar İsyanı" adını alan bu olay, İsyancıların, liderleri arasındaki anlaşmazlık nedeniyle zayıflamış olsalar da, büyük bir kalabalığın huzurunda Senato binasının dışında sadık askerlerle karşı karşıya geldiler. Kargaşa sırasında İmparatorun elçisi Mikhail Miloradovich bir suikasta kurban gitti. Sonunda sadık askerler ağır toplarla ateş açarak isyancıları dağıttı. I. Nikolay tarafından bastırıldı. İsyancıların birçoğu idamla, hapisle ya da Sibirya sürgünüyle cezalandırıldı. Komplocular Dekabristler olarak tanındı.

<span class="mw-page-title-main">Prusyalı Charlotte</span> Rus kraliçe (1798 - 1860)

Prenses Charlotte Prusya doğumlu olan Alexandra Feodorovna, Rusya İmparatorunun eşiydi.. İmparator I. Nikolas'ın eşi ve İmparator II. Aleksander'in annesiydi.

<span class="mw-page-title-main">Aleksandra Fyodorovna</span> Rus İmparatoriçesi (Çariçe)

Aleksandra Fyodorovna, 26 Kasım 1894ʼteki evliliklerinden 15 Mart 1917ʼde II. Nikolayʼın zorla tahttan çekilmesine kadar İmparator II. Nikolayʼın eşi olarak son Rusya imparatoriçesiydi. Eşinin otokratik otoritenin teslim olmasına karşı direnişini teşvik etme konusundaki şöhreti ve Rus mistik Grigori Rasputinʼe olan bilinen inancı, kendisinin ve Romanoff monarşisinin son yıllarında popülaritesine ciddi şekilde zarar verdi. Aleksandra ve yakın ailesi, 1918ʼde Rus Devrimi sırasında Bolşevik esaretindeyken öldürüldü. 2000 yılında, Rus Ortodoks Kilisesi tarafından azize ilan edildi.

<span class="mw-page-title-main">Mihail Speranski</span>

Mikhail Speranski, Rus reformist devlet adamı, I. Aleksandr'ın baş nazırı. Köylü bir papazın oğlu olarak doğdu ve iyi bir eğitim aldı. Rus çarı Aleksander ülkesinde liberal bir devletin telakkisi için Kont Koçubey, Novosiltev, Kont Strongov ve knez Adam Czartoryski'den teşekkül eden bir komite kurmuştu ve daha sonra Napolyon Bonapart'la arası bozulunca dörtlü liberallerden uzaklaşarak halkın arasından bir isim olan Speranski'ye geniş salahiyetler verdi. Speranski 1806'dan beri çarla yakın ilişkideydi ve onun baş nazırı olmuştu. Onun projesine göre Rusya ahalisi serbest olacak, serflik kalkacak, eski kast usulü yerine dvoryanlar, orta hâlliler ve işçi zümre olmak üzere üç sınıf olacaktı. Çarla Napolyon'un arası açılınca o da gözden düştü ve ülkede inkılapçı Fransız usullerini tatbik etmekle suçlanarak sürgüne gönderildi. Bu olay sonrasında çar fikri bir kırılma yaşadı ve özgürlükçü fikirlere cephe almaya başladı. Netice olarak Speranski 1808-12 arasında reformist bir devlet adamı olarak Rusya tarihinde yerini aldı. Serflik ise II. Aleksandr devrinde 1861'de kaldırılacaktı.

<span class="mw-page-title-main">Mihail Aleksandroviç</span>

Grandük Mihail Aleksandroviç Romanov, Rusya imparatoru III. Aleksandr'ın beşinci ve en küçük oğlu, son Rus imparatoru II. Nikolay'ın en küçük erkek kardeşiydi.

<span class="mw-page-title-main">Nikolay Girs</span> Rus siyasetçi (1820-1895)

Nikolay de Girs ya da Giers III. Aleksandr döneminde, 1882-1895 yılları arasında Rusya Dışişleri Bakanlığı yapmıştır. Daha sonra Üçlü İtilaf'a dönüştürülen Rus-Fransız İttifakı'nın mimarlarından biriydi, Rusya'nın karmaşık ve tehlikeli diplomatik durumlarla başa çıkmada barışçıl bir ortak olarak imajını destekledi, ancak bu başarının çoğu Çar Aleksandr'a gitti.

<span class="mw-page-title-main">Xavier de Maistre</span>

Xavier de Maistre, Savoylu yazar, ressam ve asker. Daha çok asker kimliğiyle tanınır.

<span class="mw-page-title-main">Holstein-Gottorp Hanedanı</span>

Holstein-Gottorp, Oldenburg Hanedanı'nın bir alt koludur. Hanedan 1544'ten 1773'e kadar Holstein-Gottorp Dükalığı'nı yönetti. 1751 ile 1818 yılları arasında İsveç'i, 1762'den 1917'ye kadar Rus İmparatorluğu'nu ve 1814 ile 1818 yılları arasında Norveç'i yönetmiştir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.