I. Muhammed (Haşhaşî lider)
Makale serilerinden |
![]() |
El-Môhtadî bin el-Hâdî (Arapça: Al-Muhtadī ibn al-Hādī; Arapça: المهتدی بن الهادي); (Doğum: Hicrî 500 / M. 1106 - Ölüm: Hicrî 552 / M. 1157 ) "Elemût İkinci Gizlenen-İmâmı". Hicrî: 530-552 / M: 1136-1157 yılları arasında Elemûtlar-Nizârî Devleti hükümdârı ve Nizârî Bâtınî-İsmâ‘îl’îyye Mezheb'inin Yirmi Birinci İmâm-ı Zamânı.
Yaşamı
İran'da doğan ilk Nizârî imâmıdır. Tarihte kendisinden Muhtâb ya da Birinci Muhammed olarak da bahsedilmektedir. Hicrî 500 / M. 1106 yılında Lamasar Kalesi'nde doğdu. Yeniden yapılandırarak fa'al hale getirdiği Bâtınî-Nizârî-İsmâ‘îl’îyye hareketini Lamasar Kalesi'ndeki karargâhından idare etti.
Kırk yıllık Setir Devri'nin sonu ve Dâ’îlerin etrafa atanmaları
Hicrî 530 / M. 1136 yılında, Suriye'de Dâ’î Zeyn ibn Ebû Farac ibn Ebû'l Hasan ibn Ali'yi mühürlü bir mektupla vazifelendirdi. Bu mektup "İbrahim bin Ebû’l Fevâris" tarafında 16 Şevval Hicrî 890 / M. 1502 yılında aslından kopya edilerek yayınlandı. Bu mektubunda "Môhtadî", artık kırk yıllık Setr Devri'nin sona erdiğine ve bunun sonu olan "Devr-i Arb'in" gününde bu bildiriyi yayınlamakta olduğunu ve ayrıca yetmiş yıllık "Mutadû’s Sab'in" adı verilen gizlenme devrinin de yakında sona ereceğine işaret etmekte, imâmların "Gözükür" hâle geçeceği günlerin yaklaştığını, "Hâkk-ı Mûb'in" gerçeğinin yakında ortaya çıkacağını haber vermekte ve torunu II. Hasan'nın yakındaki zuhurunu ve Kıyâmet-i Kûbrâ gününü müjdelemekteydi.
Muhammed bin Kiya'ın Üçüncü Hüccet olarak tâyini
Devrinde, "Elemûtlar İkinci Hücceti Kiya Buzrug" tarafından bağımsız Elemût Nizârî Devleti'nin toprak bütünlüğünün sağlanması yolunda önemli mesafeler katedildi. Hicrî 532 / M. 1138 yılında Kiya Buzrug Ummid’in ölümü üzerine oğlu Muhammed bin Kiya Buzrug’u "Elemûtlar Üçüncü Hücceti" olarak görevlendirdi. "El-Môhtadî" Hicrî 552 / M. 1157 yılında vefât etti. Yerine "Elemût Üçüncü Gizlenen-İmâmı" ve Elemût Nizârî Devleti hükümdârlığı görevini Nizârî Bâtınî-İsmâ‘îl’îyye Mezheb'inin Yirmi İkinci İmâm-ı Zamânı sıfatıyla El-Kahir bin el-Môhtadî bi-Kuvvet’ûl-Lâh / bi-Ahkâmî’l-Lâh üstlendi.
Elemûtlar soyağacı
‘Ubeyd’Allâh'ibn‘el’Huseyn‘el’Medhî | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Fâtımî Devleti (Yedicilik) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Kâ'im | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Mansûr | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Mu'izz | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Aziz (Fatımi) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Târik’ûl-Hâkim bi-EmrʿAllâh | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Dürzîlik | Zahir (Fatımi) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ebû Temîm Mu’âdd el-Mûstensir | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Nizârîlik | Mustalilik | Türkistan Aleviliği | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Nizar (Fatımi) | Ebû’l-Kâsım ʿAhmed el-Mustâ‘lî | Muhammed‘bin’Mu’âddʿel’Mûstensir | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
El-Hadi bin el-Nizar | Ebû‘Ali’Mansûr‘el’Âmir’bi'Ahkâm’îl‘Lâh | ʿAbd’el-Mecîd el-Hâfız li-Dîn’il-Lâh | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Alamut Kalesi | Tayyib Ebu'l-Kasım | Hafızilik | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
El-Mohtedî bin el-Hâdî (I. Muhammed) | İsmâʿil ez-Zâfir li-Dîn’il-Lâh | Yusuf‘binʿAbdûlMecîdʿûl’Hâfız | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
El‘Kahir’bi‘Kuvvet’ûl‘Lâh/Ahkâm’îl‘Lâh’I.Hasan | İsâ el-Fâ’iz bi-Nasr’Allâh | ʿAbd Allâh el-Âzıd li-Dîn’il-Lâh | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Alâ Zikrihi’s-Selâm II. Hasan | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Nûr’ed-Dîn II. Muhammed | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Celal’ed-Dîn III. Hasan | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Alâ’ed-Dîn III. Muhammed | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Rükneddin Hür Şah | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
IV. Ağa Han (Nizari fıkhı) | Dâ’îler (Mustali fıkhı) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Kaynakça
Makale serilerinden |
![]() |
Dış bağlantılar
- AL-MOHTADI BIN AL-HADI (530-552/1136-1157) 13 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.