İçeriğe atla

I. Mircea

I. Mircea

I. Mircea (Rumence: Mircea cel Bătrân, [ˈmirt͡ʃe̯a t͡ʃel bəˈtrɨn] 1355 - 31 Ocak 1418) 1386'da Voyvoda oluşundan ölümüne kadar Eflak'a hükmetmiştir. Ölümünden sonra kendisine torunu II. Mircea'den ("Küçük Mircea") ayırmak için "büyük" adı verildi, ancak bazı tarihçiler, bu lakabın kendisine daha sonraki nesiller tarafından saygı işareti olarak verildiğini ifade etmektedir.[1] I. Mircea, Ortaçağ'da en önemli Eflak hükümdarı ve çağının en büyük yöneticilerinden biri olarak kabul edilir,[1] bu sebeple 19. yüzyıldan başlayarak Romen tarihçiler kendisine Büyük Mircea (Mircea cel Mare) adını vermiştir.[2]

Ailesi

Büyük Mircea, Eflak hükümdarı I. Radu ve eşi Doamna Kalinka'nın oğludur.[3] Ayrıca Eflak hükümdarı olan I. Basarab'ın soyundan gelmektedir.[3][4] II. Vlad Dracul ve I. Alexander Aldea'nın babası ve II. Mircea, Vlad Dracula Țepeș, Vlad Călugărul ve III. Radu'nun büyükbabasıydı.

Hükümdarlığı

I. Mircea hükümdarlığında Eflak Prensliği (1390)

Mircea'nın hükümdarlığının Eflak'a istikrar getirdiği düşünülmektedir. Dünyanın değişken bir bölgesinde bulunan bu beyliğin sınırları sürekli değişmiştir, ancak Mircea'nın yönetimi sırasında Eflak tarihinin en büyük alanını kontrol etti. Eflak, Mercia döneminde kuzeydeki Güney Karpatlar'dan güneydeki Tuna'ya ve bugünün Tuna üzerindeki Demir Kapılarından doğuda Karadeniz'e kadar uzanır.[5] Mircea, devletin güçlendirmiş ve farklı yüksek valilikler oluşturarak, ekonomik kalkınmayı teşvik etti. Devletin gelirini artırdı ve sadece ülke içinde değil, aynı zamanda komşu ülkelerde de geniş çapta dolaşıma maruz kalan gümüş paraları bastı. Polonya ve Litvanya tüccarlarına ayrıcalık tanıdı ve Braşov halkı üzerindeki vergileri yeniledi. Sonuç olarak Mircea ekonomik olarak güçlenmiş ve askerî gücünü artırmayı başarmıştır. Tuna'da yer alan Eflak kalelerini ve kasaba halkı ile köylülerden oluşan "büyük orduyu" yeniden yapılandırdı. Ayrıca Doğu Ortodoks Kilisesi için büyük bir destekçi olduğunu kanıtladı.[6] I. Mircea, ülkeyi ve kurumlarını organize ederken, ülkenin bağımsızlığını savunmasını sağlayacak kalıcı bir ittifak sistemi de kurdu.[7] Moldova prensi Petru Muşat'ın aracılığıyla 1389'da Polonya kralı II. Władysław Jagiełło ile ittifak anlaşması imzaladı.[8] Anlaşma 1404 ve 1410'da yenilendi.[9] Macaristan'ın kralı Lüksemburg Sigismund ile Osmanlı İmparatorluğu'nun genişlemesine karşı mücadeledeki ortak ilgilerine dayanarak yakın ilişkiler sürdürdü.[10][11]

Osmanlı İmparatorluğu ile Çatışmalar

Eflak'ın armasını tasvir eden I. Mircea'nın mührü.

Tuna'nın güneyinde, Osmanlılara karşı savaşan ve Bulgarları destekleyen müdahaleleri, Mircea'yı Osmanlı İmparatorluğu ile çatışmaya soktu. 1394'te I. Bayezid, Tuna nehrini geçerek o zamanlar etkileyici bir güç olan 40.000 askerden oluşan bir orduya komuta etti. Mircea'nın yaklaşık 10.000 askeri vardı, bu yüzden I. Bayezid ile olası bir meydan muharebesinden kendini geri çekti. Meydan muharebesi yerin gerilla savaşı olarak adlandırılacak bir taktik ile, karşı orduyu aç bırakarak ve küçük, yerel saldırılar ile geri çekilme (tipik bir asimetrik savaş biçimi) taktiğini kullanarak savaşmayı tercih etmiştir. 10 Ekim 1394'te iki ordu nihayet ormanlık ve bataklık bir araziye sahip olan Rovine Savaşı'nda karşı karşıya geldi. Ardından, Osmanlıların ordularını düzgün bir şekilde yaymasını engelleyen I. Mircea sonunda şiddetli süren savaşta zafer elde etmiş ve Osmanlıları püskürtmüştür.[12][13] Ancak büyük bir orduya sahip olan Osmanlılar karşısında Mircea Macaristan'a çekilmek zorunda kalmıştır. Mircea'nın Macaristan'a çekilmesi ile Osmanlılar Vlad Uzurpatorul'u Eflak tahtına oturtmuş ancak bu süreç kısa sürmüştür.[14] 1396'da Mircea, Macaristan tarafından başlatılan bir Osmanlı karşıtı haçlı seferine katıldı. Haçlı seferi 25 Eylül'de Niğbolu Muharebesindeki Osmanlı zaferiyle sona erdi.[12] Ertesi yıl, 1397'de Mircea, Vlad'ı Macar yardımı ile mağlup ederek Eflak tahtını geri almıştır[15]

Kaynakça

  1. ^ a b Dr. Brackob, A.K. (2018). Mircea the Old: Father of Wallachia, Grandfather of Dracula. Buffalo, U.S.A.: Center for Romanian Studies / Histria Books. pp. 9–11. ISBN 9781592110018
  2. ^ Hasdeu, p. 130; Xenopol, p, 89; Iorga, p. III
  3. ^ a b Panaitescu, P. P. "II. Mircea cel Bătrân. Originea și familia lui". Mircea cel Bătrân 10 Aralık 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (PDF) (in Romanian) (II ed.). Corint.
  4. ^ Giurescu, s.362
  5. ^ Giurescu, s.363
  6. ^ SEVEREANU, Ducaţii Ţării Române şi cu numele a doi domnitori: Vlad I şi Mircea I, Bucureştii, l, 1935, s. 250-260
  7. ^ Achim, Viorel (2004). The Roma in Romanian History. Central European University Press. s. 14. ISBN 963-9241-84-9
  8. ^ M. Manea, A. Pascu, B. Teodorescu, Istoria Românilor din cele mai vechi timpuri până la revoluția din 1821, Ed. Didactică și Pedagogică, București, 1997, p. 231.
  9. ^ Constantin C. Giurescu, Dinu C. Giurescu, Istoria românilor. Vol. 2, Ed. Ştiinţifică şi Enciclopedică, Bucureşti,1976. s. 83
  10. ^ Marele Mircea voievod", Bucureşti, 1987
  11. ^ 1388 - 1390: Kaplai Ianos; 1390 - 1391: Mihai Perényi; 1392: Gerbeni Szemere; 1392 - 1393: Ditrich Bebek.
  12. ^ a b Stoica, Vasile (1919). The Roumanian Question: The Roumanians and their Lands 28 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Pittsburgh: Pittsburgh Printing Company. p. 16.
  13. ^ Giurescu, s. 367
  14. ^ P. P. Panaitescu, Mircea cel Bătrân. Ed. Corint, Bucureşti,2000, s.303
  15. ^ Giurescu, s. 368.
Genel
  • Bogdan Petriceicu Hasdeu, Istoria critică a românilor, vol. I, Bucharest, 1875
  • A. D. Xenopol, Istoria românilor din Dacia Traiană, vol. I, Iaşi, 1889
  • Nicolae Iorga, Studii şi documente cu privire la istoria românilor, vol. III, Bucharest, 1901
  • Constantin C. Giurescu, Istoria Românilor, vol. I, Bucharest, 1938
  • Dr. A.K. Brackob, Mircea the Old: Father of Wallachia, Grandfather of Dracula, Buffalo U.S.A., 2018

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">János Hunyadi</span> Orta çağ Macar ordu komutanı

Hünyadi Yanoş ya da Yanoş Hunyadi, Orta Çağ Macar ordu komutanıdır. Hunyadi soyadı, János adıdır, Macar geleneğine göre önce soyadı, sonra adı yazılır, Türkçeye de bu şekilde geçmiştir.

<span class="mw-page-title-main">III. Vlad</span> Eflak prensi ve voyvodası

III. Vlad, bilinen adıyla Kazıklı Voyvoda veya yaşadığı dönemde kullanımıyla Vlad Dracula, 1448'den ölümüne kadar üç kez Eflak Voyvodası olmuş Rumen komutan ve liderdi. Özellikle düşmanları olarak gördüğü, esir Osmanlı askerlerini ve Bulgar topraklarının Türk sakinlerini kazığa oturtarak öldürtmesi ile bilinir. Eflak tarihinin en önemli yöneticilerinden biri olarak görülür ve günümüzde Romanya'nın ulusal kahramanı olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Eflak Voyvodalığı</span> Tuna nehri merkezli bir orta, yeni çağ krallığı

Eflak Beyliği veya Eflak Voyvodalığı, 14. yüzyılın başında Karpatlar ile Tuna, Siret ve Milcov nehirleri arasındaki devletçiklerin birleşmesi sonucu Câmpulung merkezli olarak kurulan ilk bağımsız Rumen prensliğidir.

<span class="mw-page-title-main">Târgovişte gece baskını</span>

Târgovişte gece baskını, Eflak bölgesine sefer düzenlemiş olan II. Mehmed komutasındaki Osmanlı birliklerine karşı, 17 Haziran 1462 tarihinde III. Vlad komutasındaki Eflak birlikleri tarafından Târgovişte yakınlarında düzenlenen baskındır. Daha sonra baskını önceden tahmin eden Fatih Sultan Mehmed gizlediği Yeniçerilere Hücum emri vererek baskını savuşturur, ardından Sultan Targovişte'ye yürür ve yeni Eflak Voyvoda'sı III. Radu olur.

<span class="mw-page-title-main">Oltenya</span>

Oltenya veya Aşağı Eflak, Romanya'nın güneybatısında bulunan bir coğrafi, tarihî ve kültürel bölgedir. Tuna, Güney Karpatları ve Olt Nehri arasında yer alır.

<span class="mw-page-title-main">II. Vlad</span> Eflakın 14. hükümdarı ve voyvodası

II. Vlad veya Vlad Dracul ya da Vlad Dragon, I. Mircea'nın oğlu ve 1436-1447 tarihleri arasında Eflak'ın 14. voyvodasıdır. II. Vlad, I. Mircea'nın meşru olmayan oğullarından biri olarak tahta çıkmıştır ve tarihte daha çok III. Vlad'ın babası olarak bilinir. Kardeşleri ile olan taht kavgasının ardından Macar desteği ile 1436 senesinde Eflak tahtına oturan II. Vlad, 1442 senesinde Osmanlı padişahı II. Murad tarafından esir alınmış ve 1443 senesinde serbest bırakılması üzerine tekrar Eflak tahtına geçmiştir.

<span class="mw-page-title-main">I. Mihail (Eflak voyvodası)</span>

I. Mihail, 1415'ten 1420'ye kadar Eflak Voyvodası'ydı. I. Mircea'nın Eflak'ı yöneten tek meşru oğludur. 1415'ten itibaren prens olarak hazırlanan Mihail, babası 1418'in başlarında öldükten sonra tek yönetici oldu. Macaristan'ın Osmanlı İmparatorluğu'na karşı yürüttüğü sefere verdiği destek, Osmanlı Sultanı I. Mehmed'in Eflak'ı istila etmesine ve Mihail'in vergi ödemeyi kabul etmeye zorladı. Mihail antlaşmadan cayarak, Osmanlılar karşısında II. Dan'a destek verdi. Ancak iki yıl sonra Mihail, kuzeni II. Dan ile girdiği taht kavgası sebebiyle öldü.

<span class="mw-page-title-main">II. Dan</span>

II. Dan Eflak voyvodasıdır. Girdiği taht kavgalarında beş kez başarılı olmuş ve eflak tahtına aralıklar ile tekrar hakim olmuştur. Eflak tahtındaki bu beş dönemden, dördü sadece yedi yıllık bir süre içerisindeydi.

II. Mircea (1428-1447), 1442 yılında Eflak prensliğinin voyvodasıdır. II. Vlad Dracul'un en büyük oğlu ve Vlad Țepeș ve II. Radu'nun kardeşi idi. İsmi dedesi I. Mircea'dan geliyordu.

<span class="mw-page-title-main">III. Radu</span>

III. Radu, Yakışıklı Radu veya Güzel Radu, aynı zamanda Türkçede Radu Bey olarak da bilinir, III. Vlad'ın küçük kardeşi ve Eflak prensliğinin voyvodası (prens) idi. II. Vlad ve karısı Moldova Prensesi Cneajna'nın dört oğlundan üçüncüsüdür. III. Vlad'ın yanı sıra, Radu'nun diğer iki kardeşi II. Mircea ve Vlad Călugărul da kısa sürelerle Eflak'a hükmetmiştir.

<span class="mw-page-title-main">IV. Vlad</span>

IV. Vlad veya Keşiş Vlad 1481'de Eflak Prensi.

<span class="mw-page-title-main">II. Vladislav (Eflak prensi)</span>

II. Vladislav, 1447'den 1448'e ve yine 1448'den 1456'ya kadar Eflak Prensliği'nin voyvodasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Konstantin ve Frujin İsyanı</span>

Konstantin ve Fruzhin İsyanı, Osmanlı yönetimine karşı olan ilk Bulgar ayaklanmasıdır. 15. yüzyılın başlarında iki Bulgar soylu tarafından organize edildi ve bir Hristiyan koalisyonu tarafından desteklendi, ancak Bulgaristan'a bağımsızlık kazandıramadı.

<span class="mw-page-title-main">Yuan Gika</span> Romen siyasetçi (1816-1897)

Mösyö Yuan Gika, beş kez Romanya Başbakanı olan Rumen devlet adamı, matematikçi, diplomat ve politikacıdır. Romanya Akademisi'nin üyesi ve birçok kez de başkanlığını yapmıştır. Üretken bir yazar ve politikacı olan Pantazi Ghica'nın ağabeyi ve aynı zamandı iş ortağıydı.

<span class="mw-page-title-main">Aleksandros Mavrokordatos Firaris</span> Boğdan Prensi

II. Aleksandros Mavrokordatos 1785'ten 1786'ya kadar Boğdan Prensliği yapmış bir Fenerli Rumdur. Sonradan Firaris (Φιραρής) soyadını almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Aleksandros İpsilantis (Eflak ve Boğdan prensi)</span> Eflak ve Boğdan prensi

Aleksandros İpsilanti Eflak ve Boğdan Prensliği yapmış bir Fenerli Rum idi. Yunan Bağımsızlık Savaşı kahramanı olan torunu ile aynı ismi taşımaktadır.

<span class="mw-page-title-main">1444-1449 Osmanlı-Macar Savaşı</span>

1444-1449 Osmanlı-Macar Savaşı, Osmanlı İmparatorluğu ile Macaristan Krallığı arasında 1444 yılında Macarların Edirne-Segedin Antlaşması'nı bozmalarıyla başlayan ve 1449 yılında yapılan mütareke ile sona eren büyük çaplı askerî mücadele.

<span class="mw-page-title-main">Cătlăbuga Muharebesi</span>

Cătlăbuga Muharebesi, 16 Kasım 1485'te Moldavyalı III. Stephen ile Kili çevresini savunan Osmanlı kuvvetleri arasında yapıldı. Moldova ordusu galip geldi, ancak Stephen Kili'yi geri almak için eylemlerine devam edemedi.

<span class="mw-page-title-main">Yaş Muharebesi (1659)</span>

Yaş Muharebesi, Osmanlı-Eflak mücadelesinde evre.

<span class="mw-page-title-main">Konstantin Șerban</span>

Konstantin Șerban, Radu Șerban'ın gayrimeşru oğlu olarak 1654 ve 1658 yılları arasında Eflak prensi olmuştur. Geleneklere göre evlilik dışı doğması Konstantin'in prens olmasına engel olmamıştır.