İçeriğe atla

I. Mihail (Rusya çarı)

I. Mihail
Tüm Rusya'nın çarı
Hüküm süresi21 Şubat 1613 - 12 Temmuz 1645
Taç giymesi22 Temmuz 1613
Önce gelenI. Władysław
Sonra gelenI. Aleksey
Doğum22 Temmuz 1596(1596-07-22)
Moskova
Ölüm23 Temmuz 1645 (49 yaşında)
Moskova
Eş(ler)iYevdokiya Streşneva
Çocuk(lar)ı daha fazlası...
Tam adı
Mikhail Fyodorovich Romanov
HanedanRomanov Hanedanı
BabasıFeodor Nikitich Romanov
AnnesiKseniya Shestova
DiniDoğu Ortodoks
İmza

I. Mihail Fyodoroviç Romanov (22 Temmuz 1596 - 23 Temmuz 1645, Moskova) 21 Şubat 1613 - 12 Temmuz 1645 tarihleri arasında Rus çarı.

I. Mihail, Rusya Çarlığı'nı yönetmeye başlayan Romanov Hanedanı'nın ilk çar üyesi. III. Zygmunt Waza'nın oğlu IV. Władysław Waza'nın Rusya işgali sonrası kendini çar ilan etmesinden 3 yıl sonra 1613'te yüklü miktar altın ödeme yaparak IV. Władysław'ın Rusya'dan çekilmesini istedi. Polonya-Litvanya Birliği kuvvetleri Rusya'dan çekildi ve I. Mihail, Rus tahtına çıktı. Böylece Rusya'da Karışıklık Dönemi sona erdi.

İlk yılları

Mihail, 22 Temmuz 1596'da Feodor Nikitiç'in oğlu olarak Moskova'da dünyaya geldi. Mihail'in büyükbabası Nikita Romanoviç, ilk Çareviç Anastasia'nın kardeşi ve Korkunç İvan'ın merkezi danışmanıydı. Genç bir çocukken, Mihail ve annesi 1600 yılında Belozersk'ya sürgün edildi. Yakın zamanda yeni seçilen Çar Boris Godunov babası Feodor'u 1598 yılında ihanetle suçladı. Bu kısmen Feodor'un Boris'in isteklerine karşı çıkıp Ksenia Shestova ile evlenmesi nedeniyle olduğu iddia ediliyor.[1]

Tahta çıkması

Genç çar I. Mihail.
1613'te Ipatiev Manastırı'nda on altı yaşındaki Mihail'e taç teklif ediliyor.

I. Dmitriy'nin ortaya çıkmasıyla Godunov öldü ve tahtı oğlu II. Fyodor'a bıraktı. Dimitry, III. Zygmunt Waza'dan aldığı destekle Moskova'ya girdi, II. Fyodor'u ve ailesini öldürüp çar oldu. Kısa süren saltanatı ve ülkedeki olaylar Karışıklık Dönemi'ni tetikledi, 1610'da IV. Vasili'nin Lehler tarafından tahttan indirilmesi ve IV. Władysław'ın tahta çıkması dönemi iyice kızıştırdı. Mihail oy birliğiyle 21 Şubat 1613'te ulusal bir meclis tarafından Rusya çarı seçildi, ancak konseyin temsilcileri 24 Mart'a kadar Kostroma yakınlarındaki Ipatiev Manastırı'nda genç çarı ve annesinin sürgünden dönmesine karşı çıktı. Lehistan-Litvanya Birliği ve İsveç İmparatorluğu'nun Rusya topraklarında hak iddia etmesi dahil olmak üzere diğer bazı seçenekler ortadan kaldırıldıktan sonra çar seçildi. Başlarda annesi Martha protesto etti, inandığını ve oğlunun çok genç ve hassas olduğunu ve bu kadar zahmetli bir zamanda çar olmasının doğru olmadığını söyledi.

Mihail'in çar seçilmesi ve tahta çıkışı, Rus besteci Mihail Glinka'nın Çar için Yaşam Hayatı' adlı eserinde dramatize ettiği Ivan Susanin efsanesinin temelini oluşturmaktadır.

Saltanatı

Bu kadar harap bir durumda, o zamanlar başkent Moskova'da kendisine iyi bir konaklama sağlanmadan önce birkaç kilometre boyunca (121 km) uzaklıktaki Aziz Sergius'un Teslis Manastırı'nda yaşamak zorunda kaldı. Doğduğu gün olan 22 Temmuz 1613'te taç giydi. Yeni çarın ilk görevi, Rusyayı işgal eden ülkelerinin soylu ve askerlerini topraklarından temizlemekti. İsveç ve Polonya daha sonra sırasıyla Stolbovo Antlaşması (17 Şubat 1617) ve Deulino Ateşkesi (1 Aralık 1618) ile topraklardan ayrıldı. Deulino Ateşkes'inin en önemli sonucu, bundan sonra hükûmeti Ekim 1633'te ölümüne kadar devralan çar'ın babası Feodor Nikitiç'in sürgünden geri dönüşüydü, Mihail oldukça alt bir pozisyonda kaldı.[2]

Mihail'ın saltanatı, Rus tarihindeki en büyük bölgesel genişlemeyi gördü. Saltanatı sırasında, büyük ölçüde Zaporojya Kazakları tarafından gerçekleştirilen ve Stroganov ailesi tarafından finanse edilen Sibirya'nın fethi devam etti. Çar Mihail ilerleyen bir bacak yaralanmasından (hayatının erken dönemlerinde bir at kazasının sonucu olarak) muzdaripti, bu da ömrünün sonuna doğru yürümesine engel oldu.[3]

Ölümü

Çar Mihail, Nisan 1645'te iskorbüt ve muhtemelen depresyon hastalığına yakalandı. Doktorları, durumunu iyileştiremedi ve 12 Temmuz'da tedavi edildiği kilisede bayıldıktan 11 gün sonra 23 Temmuz 1645'te öldü.[2] Yerine ikinci eşi Yevdokiya Streşneva'dan olan oğlu I. Aleksey tahta çıktı.

Ailesi

I. Mihail, 1624 yılında Maria Dolgorukova ile evlendi. Ancak bir yıl sonra eşi ölünce 1626'da Yevdokiya Streşneva ile evlendi. Bu evlilikten 10 tane çocuğu oldu.

Adı Doğum Ölüm
İrina Mihaylovna22 Nisan 1627 8 Nisan 1679
Çarevna Pelagia 17 Ağustos 1628 25 Ocak 1629
Çar I. Aleksey19 Mart 1629 29 Ocak 1676
Anna Mihaylovna14 Temmuz 1630 27 Ekim 1692
Çarevna Martha 19 Ağustos 1631 21 Eylül 1632
Çareviç Ivan 2 Haziran 1633 10 Ocak 1639
Çarevna Sophia 30 Eylül 1634 23 Haziran 1636
Tatyana Mihaylovna5 Ocak 1636 24 Ağustos 1706
Çarevna Eudoxia 10 Şubat 1637 10 Şubat 1637
Çareviç Vasili 14 Mart 1639 25 Mart 1639

Kaynakça

  1. ^ The Romanovs: Ruling Russia 1613-1917
  2. ^ a b Sebag Montefiore, Simon (2016). The Romanovs. Birleşik Krallık: Weidenfeld & Nicolson. s. 37-38. 
  3. ^ Hughes, Lindsey (2008). The Romanovs: Ruling Russia, 1613-1917. Hambledon Continuum. s. 22. ISBN 978-1847252135. michael I of russia but she became ill. 

Dış bağlantılar

Daha fazlası

Resmî unvanlar
Önce gelen:
I. Władysław

Rus çarı

21 Şubat 1613 - 12 Temmuz 1645
Sonra gelen:
I. Aleksey

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Rusya Çarlığı</span> 1547de Korkunç İvanın Çar unvanı almasıyla başlayan ve 1721 de I. Petronun Rusyayı imparatorluğa çevirmesiyle son bulan Rus devleti

Rusya Çarlığı, 1547 yılında Korkunç İvan'ın Çar unvanı almasıyla başlayan ve 1721'de Çar I. Petro'nun Rus İmparatorluğu'nu kurmasıyla son bulan Rus devletinin resmî adıdır. Çarlıktan önce bu topraklarda Moskova Knezliği egemen olduğu için çarlık Batı Avrupa dillerinde Moskova olarak adlandırılmaktadır. Ayrıca Rusça ve Türkçe kaynaklarda da Moskova Çarlığı olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">I. Aleksey (Rusya)</span> Rus çarı (1629-1676; çar 1645-1676)

I. Aleksey veya tam adıyla Aleksey Mihayloviç Romanov, 1645-1676 arasında hüküm sürmüş Rus çarı. Saltanatında Polonya-Litvanya Birliği ve İsveç İmparatorluğu ile savaştı. Stenka Razin'in isyanını bastırdı. Öldüğünde Rusya sınırları yaklaşık 2.000.000.000 akre (8.100.000 km2) dönüme sahipti.

<span class="mw-page-title-main">Boris Godunov</span>

Boris Fyodoroviç Godunov, Rus Rurik Hanedanı'nın sona ermesinin ardından 1598-1605 arasında hüküm süren Rus çarı. Rus topraklarında yıkıcı etkileri olan Karışıklık Dönemi (1598-1613) Godunov'un hükümdarlığı sırasında başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">IV. Władysław Waza</span>

IV. Władysław Waza, 1632-1648 arasında Polonya kralı, 1610-1634 arasında Rus çarı ve 1632-1648 arasında İsveç kralıdır. Lehistan-Litvanya'nın birliği ve istikrarı yeniden sağlamış, Kuzey Avrupa'da ve Rusya'da büyük çalkantıların yaşandığı bir dönemde Polonya'nın konumunu güvence altına alarak halkın sevgisini kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">1605-1618 Lehistan-Rusya Savaşı</span>

1605-1618 Lehistan-Rusya Savaşı 17. yüzyılda Lehistan-Litvanya Birliği ve bu birliğe bağlı derebeylerinin komutasındaki paralı askerlerin taht kavgası içinde iç savaş ortamına sürüklenmiş olan Rusya Çarlığı'nı istila etmesiyle başlayan savaştır. Bu dönem Rus tarihinde Karışıklık Dönemi olarak adlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Dmitri İvanoviç</span> Rus çareviç (1582-1591)

Çareviç Dmitri veya Dmitri İvanoviç (Rusça: Дмитрий Иванович;, babası Korkunç İvan'ın ölümünden sonra Rus Çarlığı tahtının son hanedan üyesi, Dmitri'nin abisi I. Fyodor'un ölümü üzerine ulusal konsey ile çar seçilen Boris Godunov, Dmitri'nin öldürülme emrini vermiştir ve 1591'de 8 yaşındayken Rus boyar Vasili Şuyski tarafından öldürtülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">II. Düzmece Dmitri</span>

II. Düzmece Dmitri I. Dmitri'nin öldürülmesinin ardından, Kendini gerçek IV. İvan'ın Ugliç'te öldürülen oğlu Dmitri İvanoviç olduğunu söyleyerek, II. Dmitri adıyla Tuşino'da bir ayaklandırma başlatmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ugliç</span>

Ugliç Rusya'nın Yaroslavl Oblastı'nda olan tarihi bir şehirdir. İdil Nehri'nde yer almaktadır. Nüfus: 34,507 ; 38,260 ; 39,975.

<span class="mw-page-title-main">I. Dmitri isyanı</span>

I. Dmitri isyanı IV. İvan'ın Ugliç'te öldürülen oğlu olduğunu iddia eden I. Dmitri'nin Rus Çarlığı tahtında hak iddia etmesiyle 1603–1605 yılları arasında süren bir isyandır. Rusya'da IV. İvan'ın ölümünün ardından oğlu I. Fyodor çar ilan edilmiştir. Fakat iyi bir çar olamadığı için ulusal konsey ile birlikte ve eşinin kardeşi Boris Godunov ile birlikte ülkeyi yönetmiştir. 17 Ocak 1598'de ölen I. Fyodor'dan sonra Boris Godunov ulusal konsey tarafından çar ilan edilmiştir. Tahta çıkan Çar Boris, henüz tahta çıkmadan önce IV. İvan'ın küçük oğlu Dmitri İvanoviç'i öldürterek ileride tahtta hak iddia etmesini engellemeye çalışmıştır.

<span class="mw-page-title-main">IV. Vasili</span> Rus çarı

IV. Vasili Şuyski Rurik Hanedanı'na yakın soylu, Eski Boyar ve 19 Mayıs 1606 – 19 Temmuz 1610 arasında Rus çarı.

<span class="mw-page-title-main">Romanov Hanedanı</span> 1613-1917 yılları arasında Rusyanın hükümdar kraliyet ailesi

Romanov Hanedanı, 1613-1917 yılları arasında Rusya'nın hükümdar kraliyet ailesiydi. Romanovlar, Moskova'nın Büyük Dükalığı'nın ve daha sonra 1598'de Çar I. Fyodor'un ölümü üzerine soyu tükenmiş olan Rurik hanedanlığı döneminde Rusya Çarlığı'nın asilzadeleri olarak ön plana çıktı. 21 Şubat 1613'te Mihail Romanov, Zemsky Sobor tarafından Rusya Çar'ı seçildi ve Romanovları Rusya'ya hakim olan ikinci hanedan yaptı. Mihail'in torunu I. Petro, 1721'de Rus İmparatorluğu'nu kurdu ardından bir dizi savaş ve reform yoluyla ülkeyi büyük bir güce ulaştırdı. Romanovların doğrudan erkek vârisleri, Elizaveta Petrovna 1762'de öldüğünde sona erdi. 5 Ocak 1762'den itibaren imparatorluk tahtının kadın hattı boyunca Prenses Anna Petrovna'nın ve Holstein-Gottorp Dükü Karl-Friedrich'in, oğulları Holstein-Gottorp Dükü Karl Peter Ulrich, Romanov Hanedanı üyesi olarak tanındı. Böylece, şecere kurallarına göre, Elizaveta Petrovna'nın torunları bazen "Holstein-Gottorp-Romanov" olarak anılmaktadır. Şubat Devrimi'nin ardından İmparator II. Nikolay 15 Mart 1917'de çekilmiş ve böylece 304 yıl süren Romanov yönetimi sona ermiştir. Ardından, 1918'de İmparator II. Nikolay ve ailesi Bolşevikler tarafından kurşuna dizilerek öldürüldü ve Romanov Hanedanı'nın 65 üyesinin hayatta kalan 47'si yurt dışına sürgüne gönderildi.

<span class="mw-page-title-main">II. Fyodor</span> Rus hükümdar (1589-1605; çar 1605-1605)

II. Fyodor Borisoviç Godunov ; 1589 – 10 Haziran 1605), 1606 yılında kısa süre hüküm sürmüş, Godunov hanedanına mensup Rus çarı. Hükümdarlığı Karışıklık Dönemi'ne denk gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">I. Dmitri</span> Rus hükümdar (1581-1606; çar 1605-1606)

I. Dmitri İvanoviç, Moskova Knezliği tahtında hak iddia edip, 1605'ten 1606'daki ölümüne kadar yaklaşık bir yıl boyunca I. Dmitri adıyla hüküm sürenRus çarı. Rurik hanedanına mensup olduğu varsayılsa da, aslında Rurik soyundan gelmemektedir. Dmitri'nin gerçek ismi Grigori (Yuri) Bogdanoviç Otrepyev'dir. Bu nedenle muhalifleri ve ölümünün ardından tarihçiler tarafından yaygın olarak Düzmece Dmitri olarak anılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Patrik Filaret (Rusya)</span> Rus din adamı ve Moskova patriği (1553-1633)

Fyodor Nikitiç Romanov 1619-1633 yılları arasında Moskova patriği. Rus çarı I. Mihail'in babasıdır. Oğlunun hükümdarlığı sırasında Rusya'nın fiili hükümdarı olan bir Rus boyarıydı.

<span class="mw-page-title-main">III. Zygmunt Waza</span> İsveç kralı (hd. 1592-1599), Litvanya ve Polonya Büyük Dükü (hd. 1587-1632)

III. Sigismund Vasa 1587'den 1632'ye kadar Polonya-Litvanya Birliği ve Litvanya Büyük Dükalığı hükümdarı, 1592'den 1599'da kadar İsveç kralı ve Finlandiya Büyük Dükü.

<span class="mw-page-title-main">Vasa Hanedanı</span>

Vasa Hanedanı 1523'te İsveç'te I. Gustav tarafından kurulan erken modern bir kraliyet hanedanıdır. 1523-1654 yıllarında İsveç Krallığı, 1587-1668 yılları arasında Lehistan-Litvanya Birliği ve 1610-1613 yıllarında da Rusya Çarlığı'na hükmeden hanedanlık.

<span class="mw-page-title-main">İrina Mihaylovna</span>

Irina Mikhailovna, Mojaysk soylusu, Rus çarı I. Mihail'in ve ikinci eşi Yevdokiya Streşneva'nın en büyük kızı. Ayrıca babasından sonraki çar I. Aleksey'in ablasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Yevdokiya Streşneva</span> makale

Yevdokiya Streşneva Rusya çarı I. Mihail'in ikinci eşi olarak Rusya'nın konsort çariçesi. Eşinden sonraki çar I. Aleksey'in ve İrina Mihaylovna'nın annesidir. Yevdokiya Streşneva, 1645'te eşinden kısa bir süre sonra öldü. Moskova'daki Yükseliş Manastırına gömüldü.

Çarevna Tatyana Mihaylovna, Rus çarevnası. Dertler Dönemi'ni sonlandıran ve Romanov Hanedanı'nı kuran Rus çarı I. Mihail ve Yevdokiya Streşneva'nın kızı, I. Aleksey'in ablasıdır.

İvan Martinoviç Zarutski, 17. yüzyılda Rusya'da yaşamış bir Kazak lideriydi.