I. Liparit Dadiani - Turkipedia

I. Liparit Dadiani (Gürcüce: ლიპარიტ I დადიანი; ö. 1470) 1414'ten öldüğü 1470'e kadar Megrelya'nın eristaviliğini ("dük") yapmış Dadiani hanedanı üyesidir. Yönetimi döneminde Megrelya, 1460'larda dağılan Gürcistan Krallığı'ndan büyük ölçüde bağımsız olmuştur.

I. Liparit, babası II. Mamia Dadiani'nin Abhazlarla yapılan savaşta ölmesiyle 1414'te Megrelya dükü oldu. Liparit'in dük oluşu, sonraki dönemde Megrel ve Abhaz prensleri arasındaki çatışmayı dindirmeye çalışan Gürcistan Kralı I. Aleksandre tarafından doğrulandı.^[1]^[2] Liparit'in düklük yaptığı dönemde Megrelya, Gürcistan Krallığı'nın sonunu getiren iç savaşlarda çatıştı. İç savaş, İtalyan elçi Ludovico da Bologna'nın Papa II. Pius'tan gelen mesajı okumasıyla kısa süreliğine durdu. Mesajda Papa, Osmanlı tehdidine karşı Doğu Avrupa'daki dük ve prenslerin savaşmaya hazır olması gerektiği yazıyordu. Gürcistan'daki durgunluk 1460'lara kadar devam etti.^[3]^[4]

1463'te Liparit ve diğer Batı Gürcistan dükleri, Bagrationi hanedanında Bagrat ile güçlerini birleştirdiler. Liparit'in de yer aldığı bu birlik, Çihori Muharebesi'nde Gürcistan Kral VIII. Giorgi'ye karşı kesin zafer elde etti. Savaşın kazananı Bagrat, İmereti Kralı oldu ve müttefiklerini kısmen özerlik verdi. Liparit, hayatının sonraki dönemlerinde Kral Bagrat'a savaş ve avcılığa giderken eşlik etti.^[1]^[2]^[5]

Ailesi

1470'te ölen Liparit'in iki oğlu vardı:^[6]

İlk oğlu Şamadavle Dadiani (ö. 1474), Liparit'in ölümüyle Megrelya dükü oldu;
Diğer oğlu Mamia Gurieli, Guria Prensliği'nin ilk dükü oldu. Gurieli hanedanının diğer üyeleri onun soyundan gelmedir.

Kaynakça

^ ^a ^b ИСТОРИЯ ЦАРСТВА ГРУЗИНСКОГО [History of the Kingdom of Georgia] (PDF) (Rusça). Tiflis: Metsniereba. 1976. s. 130. 22 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 9 Temmuz 2020.
^ ^a ^b "ლიპარიტ I დადიანი" [I. Liparit Dadian]. Gürcistan Sovyet Ansiklopedisi (Gürcüce). 6. Tiflis: Metsniereba. 1983. s. 248.
^ Toumanoff (1949–51). "The Fifteenth-Century Bagratids and the Institution of Collegial Sovereignty in Georgia". Traditio. 7: 186-187.
^ Bryer (1965). "Ludovico da Bologna and the Georgian and Anatolian Embassy of 1460–1461". Bedi Kartlisa. 19–20: 182.
^ A history of the Georgian people; from the beginning down to the Russian conquest in the nineteenth century. Londra: Routledge & K. Paul. 1932. s. 137.
^ Les dynasties de la Caucasie Chrétienne: de l'Antiquité jusqu'au XIXe siècle: tables généalogiques et chronologique [Dynasties of Christian Caucasia from Antiquity to the 19th century: genealogical and chronological tables] (Fransızca). Rome. 1990. ss. 202-203.

Resmî unvanlar
I. Liparit Dadiani Dadiani hanedanı Ölümü: 1470
Önce gelen II. Mamia Dadiani	Megrelya dükü 1414–1470	Sonra gelen Şamadavle Dadiani

İlgili Araştırma Makaleleri

Dadiani hanedanı Batı Gürcistan'daki Megrelya Prensliğini yöneten, soylu, dük ve prenslerden oluşan Gürcü hanedanıdır.

Mamia Gurieli Dadiani hanedanından bir eristavi idi. 15. yüzyılın sonlarında Guria Prensliği'nin düklüğünü yapmıştır. Onun soyundan gelenler Rus İmparatorluğu'nun Guria Prensliği'ni işgal ettiği 1829 yıla kadar Guria Prensliği'ni yönetmiştir.

I. Mamia Gurieli 1512'den öldüğü tarihe kadar Guria'nın prensliğini yapmış Gurieli hanedanı üyesidir. Babası I. Giorgi'nin ölümüyle tahta geçen Mamia, Doğu Gürcistan'daki Kartli ve Kaheti krallıklarının çatışmalarında yer almıştır; silah zoruyla, Kartlili X. Davit'i damadı Kahetili Levan ile barıştırmıştır. 1533'te Megrelya prensi olan adaşıyla beraber Çerkes korsanlarının ana üssüne karşı düzenlediği sefer fiyaskoyla sonuçlanmıştır. Rehin alınan Mamia Gurieli, fidye karşılığında serbest bırakılmıştır.

I. Levan Dadiani, Batı Gürcistan'daki Megrelya'nın ilk prensidir. 1533'te, Megrelya eristaviliği ("Dük") ve İmereti Krallığı'nın mandaturt-ukhutsesi nı yapan babası III. Mamia Dadiani'nin yerine geçmiştir. Düklüğü süresince İmereti kralı ile arası bozuk olan Dadiani'nin 1546'da düklüğü düşürülmüş ve hapis cezası almıştır. Hapisten kaçmayı başaran Levan, Osmanlı'nın desteğiyle Megralya'nın İmereti'den ayrılıp bağımsızlığını ilan etmesini sağlamıştır.

II. Giorgi Dadiani 1345'ten öldüğü tarihe kadar Megrelya'nın eristaviliğini ("dük") yapmış Dadiani hanedanı üyesidir.

II. Liparit Dadiani 1482'den öldüğü tarihe kadar Megrelya'nın eristaviliğini ("dük") yapmış Dadiani hanedanı üyesidir.

III. Giorgi Dadiani 1572'den 1573'e ve 1578'den ölümüne kadar Megrelya'nın prensliğini yapmış Dadiani hanedanı üyesidir. Giorgi, I. Levan'ın oğlu ve vârisiydi.

III. Mamia Dadiani 1512'den öldüğü tarihe kadar Megrelya'nın eristaviliğini ("dük") yapan Dadiani hanedanı üyesidir. Mamia, Gürcistan Krallığı'nın dağılma sürecinde yarı bağımsız hükümdarlık yapan II. Liparit'in oğlu ve halefisiydi. Mamia, Abhazya'da kültürel olarak aktifti ve selefleri gibi Kuzey Kafkas dağlarındaki Zygi kabilelerine karşı ülkesinin sınırlarını korumaya çalışmıştır. Mamia'nın Zygilere karşı düzenlendiği deniz seferi hüsranla sonuçlanmış ve çatışmada öldürülmüştür.

III. Vamek Dadiani, 1658'den görevden alındığı 1661'e kadar Megrelya'nın prensliğini yapmış Dadiani hanedanı üyesidir. Ayrıca 1661'de kısa süreliğine İmereti kralı da olmuştur. Batı Gürcistan'da çıkan bir iç savaştan sonra hem Megrelya hem de İmereti'deki saltanatı sona ermiş, Svaneti dağlarındaki sığınağında saklanırken suikastçılar tarafından öldürülmüştür.

IV. Mamia Dadiani 1573'ten 1578'e ve 1582'den ölümüne kadar Megrelya'nın prensliğini yapmış Dadiani hanedanı üyesidir. Mamia, I. Levan'ın küçük oğluydu.

II. Mamia Dadiani 1396'dan ölümüne kadar Megrelya'nın eristaviliğini ("dük") yapmış Dadiani hanedanı üyesidir.

I. Mamia Dadiani 1323'ten öldüğü tarihe kadar Megrelya'nın eristaviliğini ("dük") yapmış Dadiani hanedanı üyesidir.

I. Vamek Dadiani 1384'ten ölümüne kadar Megrelya'nın eristaviliğini yapmış Dadiani hanedanı üyesidir.

II. Vamek Dadiani 1474'ten öldüğü tarihe kadar Megrelya eristaviliği ("dük") yapmış Dadiani hanedanı üyesidir.

Şamadavle Dadiani 1470'ten öldüğü tarihe kadar Megrelya'nın eristaviliğini ("dük") yapmış Dadiani hanedanı üyesidir. Babası I. Liparit'in ölümüyle Megrelya dükü olan Şamdavle, selefleri gibi Megrelya'nın Gürcistan Krallığı'na olan özerkliğini azaltmaya çalışmıştır. Şamadavle, günümüze ulaşan belgelerde "büyük eristavt-eristavi Dadiani-Gurieli" olarak geçmektedir. Ayrıca Svanların eristavisi ve İmereti'nin mandaturt-ukhutsesi olarak bilinmekteydi. Şamadavle'nin yerine amcası II. Vamek Dadiani geçmiştir.

III. Liparit Dadiani 1657'den tahtta indirildiği 1658'e kadar Megrelya'nın prensliğini yapmış Dadiani hanedanı üyesidir.

Rostom Gurieli, 1534'ten ölümüne kadar Guria'nın prensliğini yapmış Gurieli hanedanı üyesidir. Saltanatı boyunca İmereti Kralı III. Bagrat'a sadık olan Rostom, genişleyen Osmanlı İmparatorluğu'na karşı savaşmış ve topraklarının bir kısmını kaybetmiştir. Rostom'un Bagrat ile olan ilişkisi, Rostom'un Megrelya Prensi ve Bagrat'ın rakibi I. Levan Dadiani'ye destek vermesiyle kötüleşmiştir.

III. Giorgi Gurieli 1669'dan 1684'e kadar Guria'nın prensliğini yapmış Gurieli hanedanı üyesidir. Ayrıca 1681-1683 yılları arasında İmereti'nin krallığını yapmıştır. Etkisi altına almaya çalıştığı Batı Gürcistan'daki iç savaşlara dahil olmuştur. Kaybettiği İmereti tahtını geri almaya çalıştığı savaşta öldürülmüştür.

II. Giorgi Gurieli, 1564-1583 ve 1587-1600 yılları arasında Guria'nın prensliğini yapmış Gurieli hanedanı üyesidir. Babası Rostom Gurieli'nin ölümüyle tahta geçen Giorgi'nin saltanatı, komşu ülke Megrelya'daki Dadianiler ve bölge üzerindeki hak iddialarını arttıran Osmanlılar ile çatışma içinde geçti. Saltanatı 1583-1587 yılları arasında Megrellerin bölgeyi istilası ile kesintiye uğradı, ancak Osmanlı'nın desteğiyle yeniden tahta çıktı.

III. Bagrat (1495-1565) II. Aleksandre'nin oğlu 1510'dan 1565 tarihine kadar İmereti kralıdır.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.