İçeriğe atla

I. Kubâd

Koç avlayan bir Sasani kralının tablosu, belki I. Kubâd
Sasani İmparatorluğu şehinşahı
Hüküm süresi488–496
Önce gelenBelâş
Sonra gelenCâmasb
Hüküm süresi498/9–531
Önce gelenCâmasb
Sonra gelenI. Hüsrev
Doğum473
Ölüm13 Eylül 531
Eş(ler)i
Çocuk(lar)ı
BabasıI. Fîrûz
DiniZerdüştçülük
I.Kubâd dönemi madeni parası

I. Kubâd ya da I. Kavâd (473-531), I. Fîrûz'un oğlu, 488-531 yılları arasında Sasani İmparatorluğu'nun hükümdarı. Kör edilmiş amcası Belâş'ın (484-488) yerine asiller tarafından taç giydirildi.

Sasani krallarının otoritesinin ve statüsünün büyük ölçüde sona erdiği gerileyen bir imparatorluğu miras alan Kavad, oğlu ve halefi I. Hüsrev tarafından tamamlanan birçok reformu uygulamaya koyarak imparatorluğunu yeniden düzenlemeye çalıştı. Bu reformlar Kavad'ın Mazdekçi vaiz Mazdek'i kullanmasıyla mümkün oldu ve soyluların ve din adamlarının otoritesini zayıflatan bir sosyal devrime yol açtı. Bu ve güçlü kral yapıcı Sukhra'nın idamı nedeniyle Kavad, hükümdarlığına son veren Oblivion Kalesi'ne hapsedildi. Yerine kardeşi Câmasb geçti. Ancak kız kardeşi ve Siyavuş adlı bir subayın yardımıyla Kavad ve bazı yandaşları doğuya, kendisine bir ordu sağlayan Ak Hun İmparatoru'nun topraklarına kaçtı. Bu, Kavad'ın 498/9'da yeniden tahta geçmesini sağladı.

Bu kesinti yüzünden iflas eden Kavad, Bizans imparatoru I. Anastasius'dan yardım talebinde bulundu. Bizanslılar başlangıçta İranlılara kuzeyden gelen saldırılara karşı Kafkasya'nın savunmasını sürdürmeleri için gönüllü olarak ödeme yapmışlardı. Anastasius desteği reddedince Kavad onun topraklarını işgal etti ve böylece Anastasya Savaşı başladı. Kavad önce sırasıyla Theodosiopolis ve Martyropolis şehirlerini, ardından da Amida şehrini üç ay boyunca kuşatma altında tuttuktan sonra ele geçirdi. İki imparatorluk 506 yılında barış yaptı ve Bizanslılar Amida'ya karşılık Kafkasya'daki tahkimatların bakımı için Kavad'a mali yardımda bulunmayı kabul etti. Bu sıralarda Kavad, eski müttefikleri Akhunlara karşı da uzun bir savaş verdi; 513'te Büyük Horasan bölgesini onlardan geri aldı.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Lazika</span>

Lazika ya da Egrisi, ayrıca Laz İmparatorluğu olarak da bilinir, Karadeniz'in güneydoğu kıyısında tarihsel bölge. Latince'de 'Lazika'; "Lazların ülkesi" anlamına gelmektedir. Aynı dönem devleti Perslerin resmi literatüründe ise "Lazistan" olarak yer almıştır. Bugün Türkiye, Rusya ve Gürcistan sınırları içinde yer alır. Bu bölgeden “Lazika” adıyla ilk kez 7. yüzyılda yazarı bilinmeyen, Ermenice "Coğrafya” adlı kitapta bahsedilmiştir. Lazika Krallığı'nın sınırları 4. yüzyılın ikinci yarısında batıda Trabzon kuzeyde Kafkas Sıradağları ve doğuda Lihi Dağları'na kadar uzanıyordu.

<span class="mw-page-title-main">Sasani İmparatorluğu</span> İslamın gelişinden önceki son Fars imparatorluğu, dördüncü büyük İran hanedanı (224–651)

Sasani İmparatorluğu, dördüncü büyük İran Hanedanı ve ikinci Pers İmparatorluğu'nun adıdır. Sasani İmparatorluğu, son Arşaklı hanedanı (Partlar) kralı IV. Artabanus'u yenmesinin ardından I. Ardeşir tarafından kurulmuş, son Sasani hükümdarı Şehinşah III. Yezdigirt'in (632-651), erken Halifelik'le yani ilk İslam Devleti ile girdiği 14 senelik mücadeleyi kaybetmesiyle sona ermiştir. İmparatorluğun sınırları bugünkü İran, Irak, Azerbaycan, Ermenistan, Afganistan, Türkiye'nin doğu bölgesi, Suriye'nin bir kısmı, Pakistan, Kafkaslar, Orta Asya ve Arabistan'ın bir kısmını kapsıyordu. II. Hüsrev'in hükümdarlığı (590-628) sırasında Mısır, Ürdün, Filistin ve Lübnan da kısa süreli olarak imparatorluğa dahil oldu. Sasaniler, imparatorluklarını 'İranşehr' ايرانشهر (Iranshæhr) 'İranlıların (Aryanların) memleketi' diye adlandırırlardı.

<span class="mw-page-title-main">II. Şâpûr</span>

II. Şâpûr, Sasani İmparatorluğu'nun 309 - 379 yılları arasındaki hükümdarıydı. Uzun süren iktidarı sırasında, Sasaniler, I. Şâpûr'un (241-272) hükümdarlığından beri ilk altın çağlarını yaşamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Belâş</span>

Belâş, 484-488 yılları arasında Sasani İmparatorluğu'nun hükümdarıydı. I. Fîrûz'un (457-484) kardeşidir ve ondan sonra tahta çıkmıştır. I. Fîrûz, doğudan İran'ı işgal eden Heftalitelere (Akhunlar) karşı bir savaşta ölmüştü.

<span class="mw-page-title-main">II. Hüsrev</span> 590–628 yılları arasındaki Pers Sasani şahı

II. Hüsrev, ayrıca Hüsrev Perviz, bir yıl kesinti hariç 590'dan 628'e kadar hüküm süren İran'ın son büyük Sasani kralı (şah) olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Gassânîler</span> Helenleşmiş Hristiyan Arap Krallığı (MS 220-638)

Gassânîler, 200-636 yılları arasında Suriye'de hüküm sürmüş Monofizit Hristiyan Arap devleti.

<span class="mw-page-title-main">Amida (Mezopotamya)</span> Antik Roma şehri

Amida Günümüzde Modern Diyarbakır'ın bulunduğu Mezopotamya antik şehri. Romalı yazarlar Ammianus Marcellinus ve Procopius, Roma eyaleti Mezopotamya'nın bir şehri olarak kabul ederler.

<span class="mw-page-title-main">Ninova Muharebesi (627)</span> Bizans İmparatorluğu ile Sasani İmparatorluğu arasındaki savaş

Ninova Muharebesi, Bizans - Sasani Savaşı (602-628)'nın zirve muharebesidir. 627 yılında, Ninova yakınlarında gerçekleşmiştir. Savaşın sonucunda gelen Bizans zaferi, daha sonra Sasanilerde iç savaşa neden olmuş ve bir süre Roma İmparatorluğu'nu Orta Doğu'daki eski sınırlarına geri getirmiştir. Birkaç yıl içinde Râşidîn Halifeliği, Arabistan'dan çıktı ve imparatorluğu bir kez daha yıkımın eşiğine getirdiğinden, güç ve prestijin yeniden doğuşu sürekli olmadı.

<span class="mw-page-title-main">Lazika Savaşı</span> Bizans İmparatorluğu ile Sasani İmparatorluğu arasında yapılmış mücadele

Lazika Savaşı, aynı zamanda Kolhi Savaşı ya da Gürcü tarih yazımında, Egrisi'nin Büyük Savaşı olarak bilinir, Bizans İmparatorluğu ile Sasani İmparatorluğu arasında Lazika'nın antik Gürcistan bölgesinin kontrolü için yapılan mücadeledir. Lazika Savaşı, 541'den 562'ye kadar yirmi yıl boyunca, değişen başarılarla sürdü ve savaşın sona ermesi karşılığında yıllık bir haraç elde eden Persler için bir zaferle sona erdi. Lazika Savaşı, Prokopius ve Agathias'ın eserlerinde ayrıntılı olarak anlatılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">İberya Savaşı</span>

İberya Savaşı, Bizans İmparatorluğu ile Sasani İmparatorluğu arasında İberya'nın Doğu Gürcü Krallığı üzerine 526'dan 532'ye kadar süren savaştır.

<span class="mw-page-title-main">Anastasya Savaşı</span>

Anastasya Savaşı Bizans İmparatorluğu ile Sasani İmparatorluğu arasında 502'den 506'ya kadar süren savaştır. İki güç arasında 440'dan itibaren ilk büyük çatışmadır ve ertesi yüzyıl iki imparatorluk arasında gerçekleşecek olan yıkıcı çatışmalar serisinin başlangıcıdır.

Sürekli Barış Doğu Roma (Bizans) İmparatorluğu ve Sasani İmparatorluğu arasında 532 yılında imzalanmış, iki güç arasındaki İberya Savaşı (527-531) sonucunu belirleyen süresiz bir barış antlaşmasıdır. Göreceli olarak samimi ilişkiler dönemini müjdeledi, ancak Lazika'nın kontrolü üzerine düşmanlıkların başladığı 540'a kadar sürdü.

<span class="mw-page-title-main">Satala Muharebesi (530)</span> Bizans Ermenistanındaki Satala yakınlarında gerçekleşen savaştır.

Satala Muharebesi Doğu Roma (Bizans) İmparatorluğu ile Sasani (Pers) İmparatorluğu'nun güçleri arasında 530 yazında, Bizans Ermenistanı'ndaki Satala yakınlarında gerçekleşen savaştır. Pers ordusu, kuşatma yapmak için kente yaklaşırken, küçük bir Bizans kuvveti tarafından arkadan saldırıya uğramıştır. Persler, onlarla karşılaşmak için geri döndü, ancak kentin içinden ana ordu tarafından saldırıya uğradı. Bizanslı bir birimin kararlı saldırısı, Pers generalinin bayrağının kaybına yol açması Persler'in paniğe kapılıp geri çekilmelerine neden oldu.

Callinicum Muharebesi, Paskalya'da, 19 Nisan 531 Cumartesi günü, Belisarius komutasında Bizans İmparatorluğu ordusu ile Azaritis komutasındaki Sasani süvari kuvveti arasında gerçekleşmiştir. Dara Muharebesi'ndeki yenilgiden sonra Sasanilar, savaşın yönünü döndürmek amacıyla Suriye'yi işgal etmek için harekete geçtiler. Belisarius'un hızlı müdahalesi planı bozdu ve Sasanilerin Pirus tarzı muzaffer oldukları muharebe öncesi Belisarius'un askerleri Sasanileri Suriye'nin sınırına doğru geri ittiler.

Sittas I. Justinianus hükümdarlığında hizmet etmiş bir Doğu Roma (Bizans) generali. Sasani İmparatorluğu'na karşı İberya Savaşı sırasında, Mezopotamya'da bulunan Belisarius'un statüsüne benzer şekilde, Ermenistan'da bulunan kuvvetlerin komutanlığı Sittas'a verilmiştir. Sasanilere karşı Satala Muharebesi'nde zafer kazanmıştır.

Martyropolis Kuşatması, 531 Sonbaharında, I. Kavad altındaki Sasani İmparatorluğu ile I. Justinianus altındaki Bizans İmparatorluğu arasındaki İberya Savaşı sırasında meydana gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Sasani İmparatorluğu'nun zaman çizelgesi</span>

Sasani İmparatorluğu ya da Sasani Hanedanı, MS 224-651 arasında süren Pers hanedanlığı için kullanılan isimdir.

<span class="mw-page-title-main">Vahtang Gorgasali</span> 32. İberia kralı

Vahtang Gorgasali ya da I. Vahtang, Hosroviani hanedanından Kartli olarak da bilinen İberia kralı. 5. yüzyılın ikinci yarısı ile 6. yüzyılın ilk çeyreğinde hüküm sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">İberya Prensliği</span>

İberya Prensliği, Gürcü merkezi bölgesi Kartli'de kurulmuş Erken Orta Çağ aristokratik rejimidir. 6. ve 7. yüzyıllar arasındaki politik otoritenin ardışık prensler tarafından sağlandığı fetret döneminde ortaya çıkmıştır. Prenslik 580'li yıllarda yerel soylu Hosroviani Hanedanı'na karşı Gürcü monarşisini feshetmeyi amaçlayan Sasani baskısından kısa bir süre sonra 588 yılında kurulmuş ve 888 yılında İberya Krallığı'nın Bagrationi Hanedanı tarafından yeniden restore edilmesine kadar var olmuştur. Sınırları bu dönem boyunca yönetici İberya prenslerinin Persler, Bizanslılar, Hazarlar, Araplar ve komşu Kafkasyalı yöneticilerle karşı karşıya gelmeleri nedeniyle değişken olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Ak Hun-Sasani savaşı (484)</span>

Ak Hun-Sasani Savaşı, 484'te I. Fîrûz komutasındaki Sasani İmparatorluğu'nun istilacı gücü ile Aksuvar komutasındaki Ak Hun İmparatorluğu'nun daha küçük bir ordusu arasında gerçekleşmiş olan askeri bir çatışmadır.