İçeriğe atla

I. Katerina

I. Katerina
Rusya imparatoriçesi
Hüküm süresi8 Şubat 1725 – 17 Mayıs 1727
Taç giymesi7 Mayıs 1724
Önce gelenI. Petro
Sonra gelenII. Petro
Doğum15 Nisan 1684(1684-04-15)
Ölüm17 Mayıs 1727 (43 yaşında)
Sankt-Peterburg, Rus İmparatorluğu
DefinPetersburg
Eş(ler)iI. Petro
Çocuk(lar)ı12 çocuk
HanedanRomanov Hanedanı
BabasıSamuel Skowroński
AnnesiElisabeth Moritz
DiniRus Ortodoks

Çariçe I. Katerina (Rusça: Екатерина I Алексеевна Yekaterina Alekseyevna; 15 Nisan 1684 – 17 Mayıs 1727), 1724 ile 1727 yılları arasındaki Rusya imparatoriçesiydi.

Hayatı

15 Nisan 1684 tarihinde Letonyalı bir köylü ailesinin kızı olarak Kurşas'ta dünyaya geldi. Doğduğu zamanki ismi Marta Elena Skavronska idi. Asıl adı Marta Skrovnovska olan Çariçe Katerina üç yaşında öksüz kaldı ve Lüterci papaz Johann Ernst Glück tarafından büyütüldü. Ruslar, İsveç ile yaptıkları savaşlar sırasında Katerina'yı esir aldılar ve kimsesiz köylü kızı, Çar Petro'nun danışmanlarından birinin hizmetçiliğini yapmaya başladı. Görevi, danışmanın konağında çamaşırcılıktı. Katerina, bu arada efendisinin konağına sık sık gelen Çar'ın gönlünü çelmeyi başardı, 1703'te Çar'dan bir çocuk dünyaya getirdi ve 1705'te Ortodoks dinine geçti. Ekaterina Aleksiyevna adını aldı. Katerina'nın Prut Savaşı sırasında barışı sağlamak için Osmanlı sadrazamı Baltacı Mehmet Paşa'yla bizzat müzakerelere katıldığı ileri sürülmektedir. Prut savaşından sonra 1712 Şubat'ında Çar ile resmen evlendi. 1724'te taç giydi. Ancak taç giydikten kısa bir süre sonra özel sekreteri Willem Mons 26 Kasım'da rüşvet almak ve görevi kötüye kullanmaktan asılarak idam edildi ancak bazı iddialarla göre idam edilmesinin sebebi Mons Katerina ile gizli aşk yaşıyordu ve ikili zina yapmıştı ancak bu iddiaları doğrulayan somut bir kanıt bulunmamaktadır. İdam edildikten sonra cesedi 3 gün dar ağacında bekletildi daha sonra kafası kesilip etanol dolu bir kaba konuldu. Bu olay Katerina'nın saltanatını etkilemedi. Petro'nun bir yıl sonra vâris bırakmadan ölmesi üzerine de asillerin muhalefetine rağmen saray muhafızlarının ve bazı askerlerin desteğiyle "Çariçe" ilân edildi. Devlet işlerini kocasının daha önce belirlemiş olduğu altı kişilik bir danışmanlar heyetine bırakan Katerina, dış politikada İngiltere, Fransa ve Prusya'nın oluşturduğu Hannover Birliği'ne karşı Avusturya ile İspanya'nın tarafını tuttu. Büyük Petro'yla evliliğinden 11 çocukları oldu. Bunlardan sadece Anna ve Yelizaveta yaşadılar. Yelizaveta daha sonra Rusya'nın çariçesi oldu. Döneminde ciddi bir olay ya da savaş olmadı. Yönetimde Danışmanlarının etkisi altındaydı. Bu dönemde Rus ordusu 130.000 erkek ve 100.000 Kazak'tan oluşuyordu sayıca Avrupada'ki en kalabalık orduydu ancak ordunun giderleri Devlet bütçesinin % 65'ini oluşturuyordu Katerina asker sayısını ve askeri harcamaları azalttı ve köylüler üzerindeki vergileri hafifletti.[1] 2 yıllık saltanatından sonra 17 Mayıs 1727 tarihinde tüberküloz hastalığından Petersburg'da öldü.

Çocukları

Anna ve Elizabeth dışında hepsi çocuklukta ölen on iki çocuğu vardı :

  • Pyotr Petrovich b. 1704, bebeklik döneminde öldü
  • Pavel Petroviç b. 1705, bebeklik döneminde öldü
  • Catherine Petrovna Aralık 1706 - Haziran 1708
  • Büyük Düşes Anna Petrovna 1708–1728
  • Büyük Düşes Yelizaveta Petrovna 1709–1762
  • Rusya Büyük Düşesi Maria Petrovna 1713–1715
  • Büyük Düşes Margarita Petrovna 1714–1715
  • Büyük Dük Pyotr Petrovich 1715–1719
  • Büyük Dük Pavel Petrovich 1717–1717
  • Rusya Büyük Düşesi Natalia Petrovna 1718–1725
  • Büyük Dük Pyotr Petrovich 1723–1723
  • Pavel Petrovich 1724–1724

Kaynakça

  1. ^ Lincoln 1981, s. 168

Dış bağlantılar

Önce gelen:

Rusya imparatoru eşi

1721 – 1725
Sonra gelen:
Sophie (Anhalt-Zerbst)
Önce gelen:
I. Petro

Rusya imparatoriçesi

1725 – 1727
Sonra gelen:
II. Petro

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">III. Ahmed</span> 23. Osmanlı padişahı (1703–1730)

III. Ahmed divan edebiyatındaki mahlasıyla Necib, 23. Osmanlı padişahı, 102. İslam halifesi ve Lale Devri padişahıdır.

<span class="mw-page-title-main">Baltacı Mehmed Paşa</span> 109. Osmanlı sadrazamı

Baltacı Mehmed Paşa veya Pakçamüezzin Baltacı Mehmed Paşa, III. Ahmed saltanatında, 25 Aralık 1704 - 3 Mayıs 1706 ve 19 Ağustos 1710 - 20 Kasım 1711 dönemlerinde iki kez sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamı.

<span class="mw-page-title-main">I. Petro</span> Rus hükümdar (1672-1725; imparator 1721-1725)

Büyük Petro, I. Petro veya Pyotr Alekseyeviç, Rusya Çarlığı'nı 7 Mayıs 1682'den 1696'ya kadar üvey ağabeyi V. İvan ile birlikte, daha sonra 1696'dan 1725'te ölümüne kadar Rus İmparatorluğu'nu yönetmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Prut Savaşı</span> Savaş

Prut Savaşı, Rusya Çarlığı ile Osmanlı Devleti arasında 1710-1711 yılları arasında yapılmış bir savaştır.

<span class="mw-page-title-main">II. Katerina</span> Rus Çariçesi

Çariçe II. Katerina veya Büyük Katerina, 34 yıl boyunca Rus İmparatorluğu'nu yönetmiş ve 18. yüzyıl Rusyası'na damgasını vuran Rusya imparatoriçesiydi. Kırım Hanlığı'nı Rusya topraklarına katmasıyla tanınır.

<span class="mw-page-title-main">Grigori Potyomkin</span>

Grigori Aleksandroviç Potyomkin (13 Eylül 1739 –5 Ekim 1791 Rusya'nın 18. yüzyıldaki yayılmacı siyasetinin mimarlarından biri olan bir Rus generali, devlet adamı ve Çariçe II. Katerina'nın sevgilisidir. Hayatını Çariçe II. Katerina'yla birlikte Osmanlı Devleti'ni parçalayarak Rusya'nın egemenliği altında başkenti İstanbul'da bulunan yeni bir Bizans İmparatorluğu kurma hayaline adamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Rus İmparatorluğu</span> Avrasyada hüküm sürmüş eski bir imparatorluk (1721–1917)

Rus İmparatorluğu veya Çarlık Rusyası, Büyük Kuzey Savaşı'nı sona erdiren Nystad Antlaşması'nın ardından Rusya Çarlığı'ndan evrilerek 1721'den itibaren Avrasya ve Kuzey Amerika'ya yayılan tarihi bir imparatorluk. Rus İmparatorluğu'nun yükselişi, İsveç İmparatorluğu, Polonya-Litvanya Birliği, İran, Osmanlı İmparatorluğu ve Çin gibi komşu rakip güçlerin zayıflamalarıyla eş zamanlı olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">I. Pavel (Rusya)</span> Rus hükümdar (1754-1801; çar 1796-1801)

Pavel Petroviç, 1796 ile 1801 yılları arasındaki Rusya imparatorudur.

<span class="mw-page-title-main">VI. İvan (Rusya)</span> Rus hükümdar (1740-1764; çar 1740-1741)

VI. İvan, 1740-1741'de Rusya imparatoru. İki aylık bebekken çar ilan edilmiş, bir saray darbesi sonucunda tahttan indirildikten sonra 20 yıl tutuklu kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">II. Petro (Rusya)</span> Rus hükümdar (1715-1730; çar 1727-1730)

II. Petro, 1727 yılından ölümüne kadar Rusya imparatoruydu.

<span class="mw-page-title-main">III. Petro (Rusya)</span>

III. Petro veya Petro Feodoroviç, tam adı Karl Peter Ulrich,, 5 Ocak 1762'den 9 Temmuz 1762'ye değin Rusya imparatoru.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Kuzey Savaşı</span> Rus Çarlığı önderliğindeki koalisyonun İsveç İmparatorluğuna karşı giriştiği çatışma

Büyük Kuzey Savaşı (1700–1721) Rusya Çarlığı önderliğindeki koalisyonun İsveç İmparatorluğu'nun Kuzey, Orta ve Doğu Avrupa'daki üstünlüğüne başarıyla karşı koyduğu çatışmaydı. İsveç karşıtı ittifakın baştaki liderleri Rusya Çarı I. Petro, Danimarka-Norveç Kralı IV. Frederik ve Polonya Kralı Güçlü II. Augustus'tu. IV. Frederik ve II. Augustus, XII. Charles komutasındaki İsveç tarafından mağlup edildi ve sırasıyla 1700 ve 1706'da ittifaktan çekildi ancak 1709'da XII. Charles'ın Poltova Muharebesi'ndeki yenilgisinden sonra yeniden katıldı. Büyük Britanya Kralı I. George ve Hanover Elektörlüğü, 1714'te Hanover ve 1717'de Britanya için ve Prusya Kralı I. Frederick William 1715'te koalisyona katıldı.

<span class="mw-page-title-main">Boris Şeremetev</span> Rus diplomat

Boris Petroviç Şeremetev, Rus Çarı Büyük Petro döneminde aralarında Prut Savaşı'nın da bulunduğu savaşlarda yer alan Rus mareşali ve Rus orduları komutanı.

<span class="mw-page-title-main">Yelizaveta</span>

Yelizaveta Petrovna, 1741 yılından 1762 yılında kadar hüküm sürmüş, Elizabeth Yelisavet olarak da bilinen Rusya imparatoriçesidir. Avusturya Veraset Savaşı (1740-1748) ve Yedi Yıl Savaşları (1756-1763) sırasında imparatorluğu yönetmiştir. Hükümdarlığı sırasında bir kişinin dahi idam edilmemesiyle, büyük inşaat projeleriyle ve güçlü Prusya karşıtlığıyla bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Romanov Hanedanı</span> 1613-1917 yılları arasında Rusyanın hükümdar kraliyet ailesi

Romanov Hanedanı, 1613-1917 yılları arasında Rusya'nın hükümdar kraliyet ailesiydi. Romanovlar, Moskova'nın Büyük Dükalığı'nın ve daha sonra 1598'de Çar I. Fyodor'un ölümü üzerine soyu tükenmiş olan Rurik hanedanlığı döneminde Rusya Çarlığı'nın asilzadeleri olarak ön plana çıktı. 21 Şubat 1613'te Mihail Romanov, Zemsky Sobor tarafından Rusya Çar'ı seçildi ve Romanovları Rusya'ya hakim olan ikinci hanedan yaptı. Mihail'in torunu I. Petro, 1721'de Rus İmparatorluğu'nu kurdu ardından bir dizi savaş ve reform yoluyla ülkeyi büyük bir güce ulaştırdı. Romanovların doğrudan erkek vârisleri, Elizaveta Petrovna 1762'de öldüğünde sona erdi. 5 Ocak 1762'den itibaren imparatorluk tahtının kadın hattı boyunca Prenses Anna Petrovna'nın ve Holstein-Gottorp Dükü Karl-Friedrich'in, oğulları Holstein-Gottorp Dükü Karl Peter Ulrich, Romanov Hanedanı üyesi olarak tanındı. Böylece, şecere kurallarına göre, Elizaveta Petrovna'nın torunları bazen "Holstein-Gottorp-Romanov" olarak anılmaktadır. Şubat Devrimi'nin ardından İmparator II. Nikolay 15 Mart 1917'de çekilmiş ve böylece 304 yıl süren Romanov yönetimi sona ermiştir. Ardından, 1918'de İmparator II. Nikolay ve ailesi Bolşevikler tarafından kurşuna dizilerek öldürüldü ve Romanov Hanedanı'nın 65 üyesinin hayatta kalan 47'si yurt dışına sürgüne gönderildi.

<span class="mw-page-title-main">Pugaçov İsyanı</span> Toplumsal ayaklanma

Pugaçev İsyanı, Çariçe II. Katerina devrinde, 1773-75 arasında Kazak lider Yemelyan Pugaçov önderliğindeki geniş halk tabanlı isyan. Savaşlar, köylünün vahim durumu, yaygın hastalıklar, dvoryanlara verilen imtiyazların olumsuz yansımaları (1771) vb. gibi sosyal nedenler yığılarak iki yıl sonra bir kişinin şahsında isyana neden oldu. Pugaçev bir Kazaktı ve Prusya ve Türklere karşı dövüşmüş, kaçak vaziyete düşmüştü. Kendisini III. Petro ilan ederek alan bulmaya çalıştı, neticede Başkurd ve Tatarların da katıldığı 25 bin kişilik bir kuvvetle yağmaya kalktılar. Merkez savaşlarla meşgul olduğundan daha da kuvvetlendi ve Yayık’a (Ural) yürüdü. Nihayetinde 21 Ocak 1775’te idam edilecekti. Osmanlı bu karmaşadan yararlanamadı. İsyana Müslümanların da katılması 1789’da Rusya Müslümanları Müftülüğü’nün kurulmasına yol açtı. Cami ve medreselere izin verildi.

<span class="mw-page-title-main">Anna Petrovna</span> Rus soylu (1708-1728)

Rusya Büyük Düşesi Anna Petrovna,, Rusya'nın imparatoru I. Petro ve eşi İmparatoriçe I. Katerina'nın ikinci kızıydı. 1724 senesinde Holstein-Gottorp dükü Karl Friedrich ile evlendi. Louis Caravaque, 1725 senesinde tuval üzerine yağlı boya resmini yapmıştır. Küçük kız kardeşi İmparatoriçe I. Elizaveta, 1741 ve 1762 yılları arasında hüküm sürdü. Yeğeninin saltanatında potansiyel bir mirasçı iken, siyasi sebeplerden dolayı hiçbir zaman tahta çıkmadı. Ancak oğlu Petro, Elizaveta'nın yerine geçerek 1762'de İmparator olarak hüküm sürdü.

Hantepesi Muharebesi ya da Larga Muharebesi, Kırım Hanı Kaplan Giray komutasındaki 65,000 Kırım Tatarı süvarisi ve 15,000 Osmanlı piyadesinden oluşan Kırım Hanlığı ordusu ile Pyotr Rumyantsev komutasındaki 38,000 kişilik Rus ordusu arasında Prut Nehrinin bir kolu olan Larga Irmağında olmuştur. Gece 8 saatlik bir savaşın ardından Çeşme Deniz Savaşı ile aynı gün olan 7 Temmuz, 1770'te Kırım Hanlığı'nın bozgunu ile sonuçlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sergey Saltıkov</span>

Kont Sergei Vasilievich Saltykov Çariçe II. Katerina Rusya'ya geldikten sonra onun ilk sevgilisi olmuş olan bir Rus saray görevlisidir [Kethüdâ ].

<span class="mw-page-title-main">Karl Friedrich (Holstein-Gottorp dükü)</span>

Karl Friedrich, 1702 ile 1739 yılları arasında Holstein-Gottop düküydü. Holstein-Gottop dükü IV. Frederik ve XI. Karl'ın kızı Hedvig Sofia'nın oğluydu. 1762'den itibaren tüm rus imparatorlarının atasıdır.